17: Neo narządów rodnych Flashcards
Rak szyjki macicy
- drugie po raku sutka miejsce, jeśli chodzi o częstość zachorowań na nowotwory złośliwe
Wzrost ryzyka raka szyjki macicy
- onkogenne HPV
- wczesne rozpoczęcie współżycia płciowego
- częste zmiany partnerów płciowych;
- zakażenia pochwy spowodowane herpes simplex virus typu II, Chlamydia trachomatis, Cytomegalovirus, wirusem Epsteina-Barr, przewlekłe zakażenia bakteryjne pochwy;
- długoletnie stosowanie doustnych, hormonalnych tabletek antykoncepcyjnych;
- palenie papierosów;
- dieta z niedoborem prowitaminy A i karotenoidów i witaminy C;
- niski status socjoekonorniczny;
- liczne ciąże i porody, szczególnie w młodym wieku.
Stanem przedrakowy szyjki macicy
wewnątrznabłonkowa neoplazja szyjki macicy: CIN1 (LSIL), CIN2 (HSIL), CIN3 (HSIL)
Neoplazja szyjki macicy dużego stopnia CIN3 obejmuje również raka przedinwazyjnego szyjki macicy CIS
Rozpoznawanie cytologiczne wg systemu Bethesda
A - czy wymaz nadaje się do oceny
B- czy obraz cytologiczny mieści się w granicach normy
C - jakie zmiany
Objawy raka szyjki macicy
Brak specyficznych
- krwiste upławy o przykrym zapachu
- krwawienia międzymiesiączkowe
- często krwawienia kontaktowe
- bóle podbrzusza i okolicy krzyżowo-lędźwiowej
Cytologia
- raz do roku
- wymaz z tarczy pochwowej, ujścia zewnętrznego kanału szyjki i samego kanału szyjki.
Skala klasyfikacji wymazu z cytologii według Papanicolaou
I - komórki prawidłowe
II - obecne kom zwyrodniałe, ale nie budzące podejrzeń onkologicznych
III - obecne kom dysplastyczne
-> IIIa - nie ma pewności, czy na pewno są dysplastyczne
-> IIIb - obecne typowe kom dysplastyczne
IV - obecne kom atypowe (z cechami kom neo)
V - liczne kom atypowe (neo)
Czynniki ryzyka raka endometrium trzonu macicy
- otyłość (zwłaszcza w wieku 50-59 -> najistotniejszy)
- długotrwałe leczenie estrogenami niezrównoważonymi progesteronem
- cukrzyca
- nadciśnienie
- nierództwo
- cykle bezowulacyjne
- późna menopauza (po 52. roku życia)
- choroby prowadzące do upośledzenia wydolności wątroby
- zespół policystycznych jajników (zespół Steina i Leventhala)
- Tamoksyfen
Pierwotne nabłonkowe nowotwory jajnika
55% wszystkich neo jajnika
-> 75-80% neo złośliwych narządów rodnych kobiety mają podłoże nabłonkowe
Czynniki ryzyka raka jajnika
- wiek około- i pomenopauzalnym (średnia wieku 53 lata)
- nieródki, kobiety, które rzadko rodziły
- wielokrotne stymulacje owulacji i(lub) wielokrotne nakłucia powierzchni jajników wykonywane przy pobieraniu oocytów
- długotrwała obecność implantów endometriozy w nabłonku powierzchniowym
ciąża, jak i antykoncepcja hormonalna obniża ryzyko wystąpienia raka jajnika w późniejszym wieku
Objawy raka jajnika
Późne, gdy guz ma średnicę > 7cm
- ból podbrzusza
- zwiększenie obwodu brzucha wywołane albo samą zmianą, albo płynem wysiękowym (30% chorych na raka jajnika cierpi na wodobrzusze)
Potworniak dojrzały
- najczęściej rozpoznawany neowśród guzów germinalnych
- w 20% potworniaki dojrzałe występują obustronnie
- przebieg kliniczny jest zwykle niezłośliwy
- najczęściej w formie torbielowatej, rzadko litej
Potworniak niedojrzały
- trzeci pod względem częstości występowania neo germinalny złośliwy.
Lokalizacja pierwotnego neo a częstość przerzutów do jajnika
- Żołądek (50-80%)
- Jajowód (50%)
- Sutek (25-30%)
- Z drugiego jajnika (25%)
- Jelito grube (15-22%)
Częstość neo sutka
najczęściej występującymi u kobiet w Polsce
