1.3 De Republiek (1602-1700) Flashcards
Wat gebeurde er in 1588?
Ontstaan Republiek
=> oorlogseconomie (want oorlog tegen Spanje ging slecht):
* Belastingen om Staatse Leger te financieren
* Spanje en Portugal economisch dwars zitten
* Staatsobligaties
=>(leningen aan Republiek. Staten-Generaal betalen rente)
Wat wilden de Staten-Generaal doen voor de oorlogseconomie?
Handel en welvaart stimuleren (het doel van deze dingen was ook het dwarszitten van Spanje):
1602: concurrerende compagnieën gaan op in VOC
=> verdrijft Portugezen uit Indië.
1621: oprichting WIC om Spanje uit de West te verdrijven
=> Piet Heyn verovert in 1628 de Spaanse zilvervloot
Waarom waren de pogingen van stimuleren economie van de Staten-Generaal succesvol?
Want, regenten in Staten-Generaal zijn zelf vaak handelaar
Wat gebeurde er in 1585? En wat was hier het gevolg van?
De val van Antwerpen, Amsterdam wordt centrum (stapelmarkt) van internationale handel
bewijsstukken van dat Amsterdam centrum (stapelmarkt) werd na de val van Antwerpen.
- NL domineert handel met Azië en Midden-Oosten
- Nl heeft de belangrijke handel in de Oostzee helemaal in handen
=> zelfs Spanje is afhankelijk van “Hollands” graan en hout
1585-1660: groei inwoners van Amsterdam van 35k naar 200k
=> bouw van de Grachtengordel (WAT IS DA)
Hoe werd de welvaart na 1585 verdeeld in Amsterdam?
Ongelijk, maar toch:
- Kooplieden en regenten profiteerden
- middenklasse deed goede zaken
- armen en zieken werden ondersteunt door liefdadigheid van regenten
Wat deden de steden van Holland?
Ze vormden een handelsnetwerk rond amsterdam:
- Leiden => laken
- Haarlem => linnen
- Rotterdam => handel met Engeland en Frankrijk
Wat is de rol van het platteland in de periode van 1602-1700?
staat geheel in dienst van de handel in steden:
- openbaar vervoer met trekschuiten
- boeren verbouwen hennep voor touw en zeilen
- boeren houden koeien
=> zuivelproducten voor handel
- steenfabrieken lang rivieren
- scheepsbouw in Zaanstreek
1e reden voor de economische groei in Nederland:
Overal is oorlog, behalve in Holland:
- 80-jarige oorlog in Zuidelijke Nederlanden => kooplieden migreren naar Amsterdam
- 30-jarige oorlog in Heilige Roomse (Duitse) Rijk
=> vluchtelingen worden goedkope arbeidskrachten
- Godsdienstoorlogen en adellijke opstanden in Engeland en Frankrijk
=> kunnen daarom Republiek niet tegenhouden
2e reden voor de economische groei in Nederland:
Stedelijke elite:
- Particularisme
=> Regenten zijn kooplieden, dus bevorderen handel
-Gewetensvrijheid
- (investering in) Innovatie
=> droogmakerijen vergroten areaal voor handelsgewassen en houtzaagmolens bevorderen scheepsbouw
Wat gebeurde er na 1648?
Na 1648 raakt Republiek koppositie kwijt
Waarom raakt de Republiek haar koppositie kwijt na 1648
- Frankrijk en Engeland worden weer sterk
=> Mercantilisme is slecht voor Nederlandse handel - Dynamiek Nederlandse republiek vermindert:
- Regenten stoppen met handelen
=> Rente van obligaties - Regenten vormen een gesloten kliekje
=> olicharchisering - Politieke tegenstellingen.
=> Regenten zijn staatsgezind, volk is prinsgezind
Mercantilisme
Eigen economie bevorderen, handel gaat naar de shitzel.
=> hoge belasting bij bv Frankrijk, want willen zo min mogelijk importeren
Wat gebeurde er in 1672?
= rampjaar
- Frankrijk, Engeland, Münster en Keulen verslaan republiek in oorlog
=> Regenten krijgen de schuld
=> gebroeders de Wit gedood.