Κεφάλαιο 10-Προκατάληψη

Question 1

Ορισμός της προκατάληψης και να αναφέρετε και μία πρώιμη έρευνα σχετικά με αυτήν

Answer 1

Η προκατάληψη μπορεί να οριστεί ως μία στάση που σύμφωνα με τον Alport βασίζεται στο τρισδιάστατο μοντέλο :

• γνωστική
• συμπεριφορική
• συναισθηματική διάσταση

Πρώιμη έρευνα
Έγινε μία έρευνα σχετικά με λευκές συμμετέχουσες φοιτήτριες που περίμεναν σε έναν χώρο για να συμμετάσχουν σε ένα πείραμα. Άκουσαν από το δίπλα δωμάτιο λευκές και /ή μαύρες συμμετέχουσες να ζητούν βοήθεια και σε μία συνθήκη νόμιζαν ότι ήταν μόνες τους και στην άλλη συνθήκη ότι υπήρχαν και άλλα άτομα στον χώρο. Όταν νόμιζαν ότι υπήρχαν και άλλα άτομα τότε έσπευσαν να βοηθήσουν τις μαύρες πιο πολύ από ότι τις άσπρες ενώ όταν δεν υπήρχαν δεν ήταν τόσο πρόθυμοι να βοηθήσουν.

Question 2

Ποιες ομάδες είναι οι ομάδες στόχοι της προκατάληψης ;

Answer 2

• Σεξισμός
• Ρατσισμός
• Ηλικιακός ρατσισμός
• Διάκριση κατά των ομοφυλόφιλων
• Διάκριση σωματικής και νοητικής αναπηρίας

Question 3

Πως χωρίζουμε τις γυναίκες και τους άντρες σε υπότυπα και αναφέρεται ποια είναι αυτά

Answer 3

Γυναίκες

Υπότυπα έναντι της ικανότητας

• Νοικοκυρά
• Σεξουαλικά ελκυστική γυναίκα
• Καριερίστρια
• Λεσβία, ακτιβίστρια, φεμινίστρια

Άντρες

Υπότυπα βάσει της ικανότητας

• Επιχειρηματίας
• Ανδροπρεπής

Question 4

Τα στερεότυπα μπορούν να μας δώσουν κάποια εικόνα για τις διαφορές του φύλου; Να αναφέρετε και μία σχετική έρευνα πάνω σε αυτό

Answer 4

Ουσιαστικά οι διαφορές συμβαίνουν λόγω των ρόλων φύλου και όχι τόσο του φύλου , που ουσιαστικά είναι κάποιοι συγκεκριμένοι τύπου συμπεριφοράς που ορίζονται βάσει των στερεοτύπων του φύλου. Για παράδειγμα διαχωρίζουμε μεταξύ των γυναικείων δουλειών και των αντρικών .

Συγκεκριμένα για να μελετήσουν αυτό ο Eagly και Steffen έδωσαν κάποιες περιγραφές για τον υποθετικό άνδρα και την υποθετική γυναίκα για κάποιον που έχει πληρής απασχόλησης δουλειά και για κάποιον που ασχολείται με το νοικοκυριό. Παρατήρησαν ότι όταν έδιναν την περιγραφή για το νοικοκυριό έδινε την αίσθηση σε πιο γυναικείο προφίλ παρά σε αντρικό.

Μην ξεχνάμε ότι οι άντρες έχουν την κοινωνικοπολιτική ισχύ και άρα πολλές φορές είναι δύσκλο για την γυναίκα να ανεληχθεί σε δουλειές που είναι περισσότερο ανδρικές λόγω του status που ορίζουν οι άντρες γύρω από αυτές. π.χ με τις θέσεις σε μεταπτυχιακά και διπλωματικά που τον τελευταία καιρό (κάποιες δεκαετίες είναι κάπως καλύτερα).

Όμως σε άλλες δουλειές δεν παρατηρείται αυτό και έχουμε το φαινόμενο της γυάλινης οροφής .

Ουσιαστικά είναι ότι υπάρχει ένα αόρατο εμπόδιο σε κάποιες θέσεις που αφορούν τις γυναίκες αλλά και τους άνδρες και τους αποτρέπουν/ εμποδίζουν να ανέβουν στην επαγγελματική σκάλα. π.χ γυναίκα ceo ή άνδρας αεροσυνοδός.

Question 5

Πώς εκδηλώνεται ο “σύγχρονος σεξισμός”; Να αναφέρετε και μία κλίμακα που έχει κατασκευαστεί για να μετρήσει αυτό το φαινόμενο

Answer 5

Σίγουρα κάποια στερεότυπα που παρατηρούνταν παλιότερα δεν υπάρχουν τώρα όμως θα πρέπει να αναλογιστούμε ότι ο σεξισμός δεν εμφανίζεται τόσο απροκάλυπτα όσο παλιότερα και ότι υπάρχουν πιο ανανεωμένες μορφές του. Για αυτόν τον σκοπό οι Glick&Fiske έφτιαξαν μία κλίμακα αμφίθυμου σεξισμού όπου ουσιαστικά μετρούν τις φιλικές και τις εχθρικές στάσεις απέναντι στις γυναίκες και παρατήρησαν το εξής : φιλικές στάσεις απέναντι στις παραδοσιακές γυναίκες και εχθρικές στάσεις απέναντι συις μοτνέρνες γυναίκες. Μάλιστα επέκτειναν αυτήν την κλίμακα για να μετρήσουν τις στάσεις για τους άνδρες από τις γυναίκες.

Question 6

Νέος ρατσισμός : κάποιες μορφές του και η κεντρική ιδέα

Answer 6

Ο νέος ρατσισμός εκδηλώνεται με διάφορες μορφές :

• ρατσισμός αποστροφής
• συμβολικός ρατσισμός
• παλινδρομικός ρατσισμός
• σύγχρονος ρατσισμός
• αμφίθυμος ρατσισμός

Πάρα τις διαφορετικές θεωρίες, όλα καταλήγουν στην εξής ιδεά : υπάρχουν βαθιά ριζωμένες προκαταλήψεις και στερεότυπα τα οποία συγκρούνται με τις αξίες ισότητας της σύχρονης εποχής.

Question 7

Ανίχνευση του νέου ρατσισμού τρόποι και παραδείγματα ερευνών

Answer 7

Αυτό το κάνουμε με διάφορους τρόπους :

• Κλίμακες
• Μη παρεμβατικές μέθοδοι (φυσιολογία, μέτρηση των συγκαλυμένων στάσεων,τεχνική πλασματικής γραμής επικοινωνίας , διαδικασία άρρητων συνειρμών).
• Κοινωνικής απόστασης (απλές συνευρέσεις ή σε γάμο)

Πολλές φορές επίσης η προκατάληψη μπορεί να μην εμφανίζεται ως προκατάληψη. π.χ λευκοί συμμετέχοντες βρίζονται από λευκούς και μαύρους συνεργούς και ύστερα τους δίνεται η δυνατότητα να τους χορηγήσουν ηλεκτροσόκ. Επίσης υπήρχε η συνθήκη να μην τους έχουν προσβάλλει. Στην συνθήκη που δεν τους προσβάλλαν δεν υπήρχε διαφορά στην τάση της χορήγησης ηλεκτροσόκ ενώ στην συνθήκη της προσβολής υπήρχε διαφορά (στους μαύρους χορηγούσαν ισχυρότερα ηλεκτροσόκ).

Επίσης μπορεί ο ρατσισμός να προκύψει κάπως ακούσια π.χ λευκοί συμμετέχοντες παρακολουθούν μία τηλεοπτική συζήτηση μεταξύ λευκών και μαύρων συνεργών. Πάνω στην συζήτηση υπήρξε μία διαμάχη και οι συνεργοί πιάστηκαν στα χέρια ελαφρά. Οι λευκοί συμμετέχοντες όταν είδαν έναν λευκό να “χτυπάει” έναν μαύρο δεν το θεώρησαν βίαιη επίθεση αλλά όταν είδαν το ανάποδο τους φάνηκε βίαιο.

Question 8

Η έννοια του αυτοματισμού και κάποια παραδείγματα

Answer 8

παρόμοιο με ζευγάρια μαύρων και λευκών και την αξιολόγηση αυτών με κάποια επίθετα αρνητικά ή θετικά. Παρατηρήθηκε ότι στα αρνητικά επίθετα αξιολογούσαν τα λευκά και τα μαύρα ζευγάρια με τον ίδιο τρόπο περίπου αλλά στα θετικά επίθετα αποκρίνονταν πολύ πιο γρήγορα στα λευκά από ότι για τους μαύρους (ουσιαστικά μετράμε την απόκριση ). Αυτή η διαδικασία λέγεται αυτοματισμός.

Αυτοματισμός : είναι η διαδικασία κατά την οποία από νύξεις που συνήθως είναι μη ελεγχόμενες από τον άνθρωπο δημιουργείται μία κατηγοριοποίηση και έτσι ενεργοποιούνται στερεότυπα.
Για να ελεχθεί αυτή η ιδέα η Devine έκανε κάποιες νύξεις για τους ΑφροΑμερικανούς (βρομιάρηδες, τεμπέληδες κτλ. ) που πέρασαν πολύ γρήγορα από τα μάτια των συμμετεχόντων σε σημείο που δεν θα μπορούσαν να έχουν έλεγχο πάνω σε αυτές. Ύστερα τους έβαλαν να αξιολογήσουν κάποιες ουδέτερες πράξεις από ένα άτομο που ονομάζοταν Donald. Παρατήρησαν ότι τον αξιολόγησαν αρνητικά με στερεότυπα για τους Αμερικανούς. Άρα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι υπήρχαν ήδη κάποια στερεότυπα προηγούμενως στους συμμετέχοντες για να μπορέσουν να βγάλουν τόσο γρήγορα συμπέρασμα.

Question 9

Μορφές διάκρισης (3)

Answer 9

• Απροθυμία προσφοράς βοήθειας
• Πρακτική προσχηματικής παραχώρησης
• Αντίστροφη διάκριση
• Απροθυμία προσφοράς βοήθειαςΔημιουργείται από ιδιώτες (ιδιοκτήτες που αρνούνται να δώσουν το σπίτι τους σε άτομα άλλης φυλής δουλειά π.χ) , από οργανισμούς (εταιρίες που δεν θέλουν να δώσουν άδεια μητρότητας στις γυναίκες) αλλά και από την κοινότητα (μη θεσμοθετημένο πλαίσιο ώστε να μπορεί μία γυναίκα να πάρει άδεια μητρότητας). Συνήθως αυτό εμφανίζεται όταν μπορούν να σπρώξουν την ευθύνη σε κάποιον άλλον παράγοντα (π.χ Θα ήθελα πολύ να σου δώσω άδεια αλλά το νομοθετικό πλαίσιο δεν μου το επιστρέπει)
• Πρακτική προσχηματικής παραχώρησηςΟυσιαστικά κάνω μία μικρή θετική πράξη σε μία μειονεκτική ομάδα για να αποφύγω μία μεγάλη πράξη σε αυτήν την ομάδα. π.χ λευκοί συμμετέχοντες που έκαναν μία μικρή πράξη σε μαύρους δεν προτίθονταν να κάνουν μία μεγαλύτερη πράξη σε αυτούς από άτομα που δεν είχαν κάνει μικρή πράξη.
• Αντίστροφη διάκρισηΕίναι μία ακραία μορφή του παραπάνω. Ουσιαστικά είναι όταν διαχωρίζω θετικά ένα άτομο από μία μειονοτική ομάδα και κάνω καλές πράξεις για αυτόν. π.χ λευκοί συμμετέχοντες άκουγαν μία ηχητική συζήτηση και συμμετείχαν με αυτόν τον τρόπο με μαύρους ή λευκούς και το αποτέλεσμα ήταν ότι αξιολογούσαν συστηματικά θετικά τους μαύρους υψηλότερα από τους λευκούς.Τα βραυχπρόθεσμα αποτελέσματα αυτού σίγουρα είναι θετικά με την έννοια ότι το άτομο δεν αισθάνεται να βάλλεται η αυτοπεποίθηση του. Αλλά μακρυπρόθεσμα βλέπουμε ότι δεν είναι τόσο θετικά. Επίσης δεν γνωρίζουμε εάν η αντίστροφη διάκριση μπορεί να αλλάξει τις προκατελειμμένες απόψεις κάποιων ατόμων.Το challenge για τους κοινωνικούς ψυχολόγους είναι όταν δουν ότι ένα άτομα φέρεται θετικά να μπορέσουν να διακρίνουν εάν είναι αληθινή αυτή η απόκριση ή προσποιητή.

Question 10

Συνέπειες της προκατάληψης

Answer 10

• Κοινωνικό στίγμα
• Αυτοπεποίθηση
• Στερεοτυπική απειλή
• Μειονέκτημα
• Αμφισημία στην απόδοση
• Αυτοεκπληρούμενη προφητεία
• Βία και γενοκτονία

Question 11

Κοινωνικό στίγμα : ορισμός , διαχωρισμός

Answer 11

Στίγμα : Τα στιγματισμένα άτομα έχουν ή θεωρούν ότι έχουν ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό που τους δίνει μία κοινωνική ταυτότητα που τα κάνει να είναι ξεχωριστά και αποκλίνοντα από ένα κοινωνικό πλαίσιο.
Η εμπειρία της προκατάληψης εξαρτάται από δύο πράγματα :

• Την δυνατότητα θέασης/ απόκρυψης
• Την δυνατότητα ελέγχου

Ουσιαστικά υπάρχουν κάποια χαρακτηριστικά που μπορούν να αποκρυφθούν όπως η σεξουαλικότητα, η ιδεολογία κτλ. Άλλα όπως το φύλο, η εθνικότητα κτλ δεν μπορούν να αποκρυφθούν. Συνήθως τα χαρακτηριστικά που μπορεί ένα άτομο να τα αποκρύψει είναι συχνά στόχοι της προκατάληψης.

Το αντίκτυπο που έχει αυτό για τα άτομα είναι ότι προσπαθούν να κρύψουν αυτά τα χαρακτηριστικά με μεγάλο ψυχολογικό βάρος για αυτά.

Το ίδιο ισχύει και με τα χαρακτηριστικά που υποτίθεται ότι το άτομο έχει έλεγχο πάνω σε αυτά και δεν του έχουν αποδωθεί με την γέννηση του. Π.χ παχυσαρκία οι περισσότεροι θεωρούν ότι είναι ένα ελεγχόμενο χαρακτηριστικό. Τα ελεγχόμενα χαρακτηριστικά είναι επίσης στόχος της προκατάληψης. Υπάρχει ο ίδιος αντίκτυπος όπως και παραπάνω καθώς κάποια χαρακτηριστικά που θεωρούν ελεγχόμενα δεν είναι π.χ η παχυσαρκία σε πολλές περιπτώσεις είναι αποτέλεσμα κάποιας ασθένειας π.χ διαβήτης και δεν είναι κάτι για το οποίο το άτομο πρέπει να αισθάνεται άσχημα και να καταστρέφει την αυτοπεποίθηση του. Κάποιες φορές λοιπόν τα άτομα επαναξιολογούν το στίγμα και δεν το θεωρούν ως στίγμα επομένως καταφέρουν να αποβάλλουν το αντίστοιχο βάρος.

Question 12

Αρνητικά της προσχηματικής παραχώρησης και της αντίστροφης διάκρισης (να αναφέρετε παραδείγματα ή να υποστηρίξετε θεωρητικά την απάντηση σας)

Answer 12

Έγινε μία έρευνα σε γυναίκες που είναι διοικητικά στελέχη που τους ρώτησαν ποια από τα προσόντα (επαγγελματική εμπειρία, σπουδές , φύλο κτλ) τους οδήγησαν στο να πάρουν την θέση . Έπρεπε να το αξιολογήσουν σε οργανωσιακή δέσμευση και επαγγελματική ικανοποίηση. Παρατήρησαν ότι αυτές που γνώριζαν ότι έιχαν πάρει την δουλειά λόγω προσχηματικής παραχώρησης θεωρούσαν ότι πήραν την θέση επειδή είναι γυναίκες και λόγω αυτής της πρακτικής και άρα βαθμολόγησαν σε αυτές τις δύο θέσεις χαμηλότερα από τις υπόλοιπες που πίστευαν ότι προσλήφθηκαν λόγω του ταλέντου τους.

Όσον αφορά το αρνητικό της αντίστροφης παραχώρησης , έβαλαν κάποιους λευκούς καθηγητές να αξιολογήσουν κάποιες εκθέσεις μαύρων και λευκών φοιτητών που ήταν κακές μέτριες και καλές. Παρατηρήθηκε ότι αξιολογούσαν τις εκθέσεις των μαύρων με μεγαλύτερη επιείκια από των λευκών. Ειδικότερα η διαφορά φαινόταν στις μέτριες εκθέσεις. Βραχυπρόθεσμα τους έκανε καλό με την έννοια ότι δεν βάλλεται η αυτοπεποίθηση τους αλλά μακρυπρόθεσμα θα έρθουν σε απότομη επαφή με την πραγματικότητα όταν θα συνειδητοποιήσουν ότι η ικανότητα τους δεν είναι τόσο υψηλή όσο πίστευαν και θα απογοητευφθούν.

Ένα άλλο κακό είναι ότι επειδή το γνωρίζουν αυτό το είδος μεροληψίας που συμβαίνει σε βάρος τους και άρα να αποφύγουν να ζητήσουν βοήθεια στην αρχή της πανεπιστημιακής τους καριέρας.

Question 13

Στερεοτυπική απειλή ορισμός και έρευνα που έγινε για να υποστηρίξει την θεωρία

Answer 13

Προέκυψε σαν ορισμός από τους Steel , Aronson & Spencer όπου σημαίνει ότι οι μειονεκτικές ομάδες γνωρίζουν ότι υπάρχει στερεότυπο για αυτές και υπάρχει ο φόβος ειδικά όταν εκτελούν ένα έργο που τους αφορά ότι θα επιβεβαιώσουν αυτό το στερεότυπο. Για παράδειγμα μία Αμερικανίδα που έχει καταγωγή από την Ινδία και είναι καθηγήτρια φοβάται όταν πρέπει να απαντήσει σε μία ερώτηση καθώς ξέρει το στερεότυπο που υπάρχει για γυναίκες της καταγωγής της και άρα θα είναι πολύ προσεκτική.

Για να ελέγξουν αυτήν την θεωρία , έβαλαν κάποιους μαύρους και λευκούς φοιτητές να κάνουν είτε μία δύσκολη διαδικασία (διαγνωστική διανοητικής ικανότητας) είτε μία απλή εργαστηριακή άσκηση. Επίσης τους έδωσαν κάποια κενά να συμπληρώσουν που ουσιαστικά ήταν επίθετα και ουσιαστικά με κατάληξη -ότερος , -ότητα που είναι εκτιμήσεις των φυλετικών στερεοτύπων (κατώτερος, εθνικότητα ). Παρατήρησαν ότι οι μαύροι τα πήγαν χειρότερα σε αυτές τις δοκιμασίες από ότι οι λευκοί

Question 14

Αυτοεκπληρούμενη προφητεία ορισμός και δύο έρευνες πάνω σε αυτό

Answer 14

Ουσιαστικά είναι η υπόθεση και προσδοκία που έχουμε για ένα άτομο που μας επηρεάζει την αλληλεπίδραση που έχουμε μαζί του σε σημείο που ουσιαστικά επηρεάζεται το ίδιο το άτομο κατά αυτόν τον τρόπο.

Μία σημαντική έρευνα πάνω σε αυτό είναι από τους Rosenthal & Jacobson που ουσιαστικά έβαλαν σε κάποιους μαθητές δημοτικού κάποια τεστ για την νοημοσύνη. Ανέφεραν στους δσκάλους τους ότι τα παιδιά που θα τα πήγαιναν καλά σε αυτά τα τεστ θα ήταν πιο πιθανό να ανθίσουν .Τους έδωσαν λοιπόν τα 20 παιδιά που τα είχαν πάει καλά σε αυτό το τεστ , ενώ στην πραγματικότητα τα παιδιά δεν είχαν κάποια διαφορά στο κομμάτι της νοημοσύνης και απλώς είχαν επιλεγεί τυχαία. Αυτό που παρατηρήθηκε είναι ότι οι δάσκαλοι όντως έδειξαν μεγαλύτερη εύνοια σε αυτά τα παιδιά και τα αξιολογούσαν ως πιο έξυπνα, πετυχημένα ευτυχισμένα κτλ. Δηλαδή έπεσαν θύμα του στερεοτύπου.

Στην συνέχεια μέτρησαν το IQ των παιδιών στο τέλος του πρώτου έτους και στην αρχή και το τέλος του δεύτερου έτους . Παρατήρησαν ότι όντως τα παιδια έιχαν μεγαλύτερο βαθμό IQ από τα υπόλοιπα παιδιά (αυτά που υποτίθεται ότι δεν άνθιζαν). Το αποτέλεσμα ήταν ανατρεπτικό που έκαναν μετα-ανάλυση για να δουν ότι όντως ισχύει αυτό το αποτέλεσμα.

Άλλη σημαντική έρευνα είναι των Word, Zanna, Cooper που κάποια λευκά άτομα είναι συνεντεύκτες λευκών ή μαύρων υποψηφίων στο πρώτο μέρος του πειράματος. Παρατηρήθηκε ότι τα λευκά άτομα συμπεριφέρονταν στα μαύρα άτομα διαφορετικά δηλαδή έκαναν περισσότερα συντακτικά λάθη, είχαν πιο σημαντική ομιλία κτλ. Στο δέυτερο μέρος του πειράματος , οι συνεντεύκτες υιοθέτησαν ένα πρότυπο, ύφος συμπεριφοράς ανάλογα εάν μιλούσαν σε μαύρο ή σε λευκό από το προηγούμενο μέρος του πειράματος αλλά αυτήν την φορά είχαν απέναντι τους έναν λευκό συμμετέχοντα. Παρατήρησαν ότι όταν τους συμπεριφέρονταν με το πρότυπο του μαύρου ότι τα πήγαν χειρότερα από ότι στον λευκό.

Question 15

Αναφέρετε 6 θεωρίες σχετικά με την προκατάληψη

Answer 15

• Ματαίωση - επιθετικότητα
• Αυταρχική προσωπικότητα
• Δογματισμός
• Αυταρχισμός δεξιών φρονημάτων
• Θεωρία της κοινωνικής κυριαρχίας
• Συμβαότητα πεποιθήσεων

Question 16

Ματαίωση και επιθετικότητα

Answer 16

Το 1939 ο Dollard ανέφερε την υπόθεση ματαίωσης - επιθετικότητας σύμφωνα με την οποία η επιθετικότητα προέρχεται από ματαίωση και η ματαίωση δημιουργεί επιθετικότητα. Ουσιαστικά θεωρεί ότι ο ανθρώπινος νους έχει ένα είδος ψυχικής ενέργειας που είναι σημαντικό για την επίτευξη μίας ψυχολογικής δραστηριότητας . Όταν υπάρχει επίτευξη αυτής της δραστηριότητας τότε έχουμε ψυχολογική ισορροπία.

Η επίτευξη ενός στόχου λοιπόν ανήκει σε αυτήν την κατηγορία. Εάν δεν υπάρχει λοιπόν επίτευξη ενός στόχου δηλαδή παρεμποδιστεί για κάποιον λόγο τότε έχουμε ματαίωση και αυτή η ψυχική ενέργεια επειδή είναι ακόμα ενεργοποιημένη πρέπει με κάποιο τρόπο αν εκφραστεί για να υπάρχει ισορροπία του συστήματος. Έτσι εκδηλώνεται με επιθετικότητα.

Συνήθως εκφράζεται στο άτομο που είναι υπαίτιο για αυτήν την παρεμπόδιση στην επίτευξη του στόχου. Αλλά σε κάποιες περιπτώσεςι αυτό το άτομο ή η ομάδα δεν μπορεί να γίνει στόχος είτε γιατί είναι ισχυρότερη , είτε γιατί είναι απροσδιόριστη , είτε είναι ένα άτομο που αγαπάμε πολύ. Σε αυτήν την περίπτωση λοιπόν θα την μεταφέρουμε (μετάθεση) σε μία αδύναμη ομάδα (μειονοτική ομάδα).

Το πρόβλημα είναι όταν υπάρχει μετάθεση και γενίκευση ταυτόχρονα καθώς εκ των υστέρων μπορούμε να ανιχνεύσουμε εάν υπάρχει μετάθεση ή εάν έγινε γενίκευση αλλά δεν μπορούμε να το προβλέψουμε.

Ουσιαστικά αυτό που έχει προκύψει από την ματαίωση είναι δεν μπορεί να ερμηνεύσει όλες τις περιπτώσεις της επιθετικότητας αλλά μόνο ένα υποσύνολο αυτών. Για να διορθώσει αυτό το σφάλμα ο Berkowitz έθεσε 3 εναλλακτικά υποδείγματα :

• Η πιθανότητα η επιθετικότητα να προκύπτει από ματαίωση αυξάνεται όταν υπάρχουν και άλλοι παράγοντες παρόντες όπως η δυσαρέσκεια ή τα αρνητικά συναισθήματα προς μία ομάδα
• Η ματαίωση δεν είναι αντικειμενική αλλά είναι αποτέλεσμα μίας υποκειμενικής πρόσληψης της ματαίωσης
• Η ματαίωση είναι ένας ακόμη παράγοντας που συντελεί στην επιθετικότητα

Το αρνητικό αυτής της θεωρίας είναι ότι δεν ερμηνεύει την επιθετικότητα σε ένα μαζικό πλαίσιο αλλά το αναλύει σε μία διαπροσωπική συνιστώσα.

Question 17

Αυταρχική προσωπικότητα

Answer 17

Ενώ ο Dollard πίστευε ότι όλα τα άτομα μπορούν να αναπτύξουν το μοντέλο της υπόθεσης ματαίωσης-επιθετικότητας , ο Adorno πίστευε ότι μόνο τα άτομα με προκατειλημμένες ιδεολογίες και προσωπικότητες μπορούν να οδηγήσουν στην προκατάληψη. Ουσιαστικά αυτά τα άτομα έχουν ένα σύνολο χαρακτηριστικών :

• Σεβασμός προς την εξουσίθα
• Εμμονή με την ιεραρχία και το status
• θυμό και δυσφορία προς άλλα άτομα

Αυτό το σύνολο των χαρακτηριστικών προέρχεται από την παιδική ηλικία και συγκεκριμένα από ένα περιβάλλον που υπήρχε αυστηρότητα και συναισθηματική εξάρτηση αλλά και ένα αίσθημα υπακοής. Υπήρχε μία σχέση με τους γονείς αγάπης και μίσους . Το μίσος είναι δύσκολο να το εξωτερικεύσουν τα παιδιά στους γονείς τους και άρα αυτό που συμβαίνει είναι ότι τους γονείς τους εξειδανικεύουν και το μίσος μετατίθεται σε άλλους αδύναμους ανθρώπους.

Για να εξετάσουν αυτήν την ιδεά οι Adorno και συνεργάτες έδωσαν ένα ερωτηματολόγιο σε 2000 άτομα από την Καλιφόρνια που εξέταζαν 1. τον γενικό εθνοκεντρισμό , 2. τον αντισημιτισμό, 3. τον πολιτικό και οικονομικό συντηριτισμό 4. πιθανότητα εκδήλωσης φασιστικών τάσεων . Τα αποτελέσματα ήταν ενθαρρυντικά αλλά ο Brown ανέφερε κάποια πιθανά μεθοδολογικά σφάλματα που ενδεχομένως να συνέβησαν.

• Οι κλίμακες ήταν κατασκευασμένες με τέτοιο τρόπο που η τάση για συναινετική απόκριση θα ήταν μεγάλη και άρα θα υπήρχε πλασματική συσχέτιση.
• Οι συνεντεύκτες γνώριζαν τις υποθέσεις και άρα μπορεί να υπήρχε το σφάλμα της μονομέρειας επαλήθευσης.

Τα αρνητικά είναι ότι αγνοεί α) παράγοντες σχετικούς με την κατάσταση και β) κοινωνικο-οικονομικούς παράγοντες.

Question 18

Δογματισμός

Answer 18

Ο Rokeach ανέφερε την θεωρία του δογματισμού που ουσιαστικά είναι ο διαχωρισμός των αντίθετων συστημάτων πεποίθησης ή μη αλλαγή σε νέα συστήματα πεποίθησης όταν έρχονται νέες πληροφορίες.

Οι κλίμακες που έφτιαξε ο Rokeach βρίσκουν αυτό το φαινόμενο και είναι αξιόπιστες .

Τα αρνητικά είναι τα ίδια με την αυταρχική προσωπικότητα

Question 19

Αυταρχισμός δεξιών φρονημάτων

Answer 19

Ο Altemeyer ανέφερε τον αυταρχισμό ως στάση με τρεις παράγοντες :

1. συμβατικότητα, προσκόλληση στις κοινωικές συμβάσεις
2. αυταρχική επιθετικότητα
3. αυταρχική υποταγή

Δημιουργήθηκε μία κλίμακα RWA (Right Wing Authoritarianism) που εξετάζει τον αυταρχισμό ως ένα σύνολο των παραπάνω παραγόντων. Ουσιαστικά είναι η ιδεολογία που αναφέρει ότι η ιδεολογία αλλάζει από άτομο σε άτομο και ότι πρέπει να υπάρχει σεβασμός στην εξουσία και εάν δεν υπάρχει τότε πρέπει να υπάρχει τιμωρία από τον φορέα ισχύος.

Question 20

Θεωρία της κοινωνικής κυριαρχίας

Answer 20

Από τους Sidanius & Pratto και συνεργάτες δημιουργήθηκε η θεωρία της κοινωνικής ιεραρχίας που βασίστηκε πάνω στην ισχύ και την εκμετάλλευση. Βασίζεται αυτή η θεωρία στον βαθμό που δεχόμαστε ή απορρίπτουμε τις κοινωνικές ιδεολογίες ή την ισότητα και την δικαιοσύνη. Ουσιαστικά όταν η εσω-ομάδα θέλει να κυριαρχήσει τότε έχει υψηλό προσανατολισμό κοινωνικής κυριαρχίας και άρα είναι πιο προκατειλλημένοι. Γενικά αυτό ισχύει για άνισες ομάδες όχι απαραίτητα για κάποια που είναι υψηλότερη από άλλη. Αυτό οδηγεί στην δικαιολόγηση του συστήματος , που ουσιαστικά είναι η δικαιολόγηση της κατεστημένης τάξης παρόλο που μπορεί να φέρει μειονοτικό αποτέλεσμα στην δική μας ομάδα.

Question 21

Συμβατότητα των πεποιθήσεων

Answer 21

Ο Rokeach ανέφερε την θεωρία της συμβατότητας πεποιθήσεων. Τα άτομα είναι σημαντικό να συμφωνούν μεταξύ τους ή να έχουν ίδια συστήματα πεποιθήσεων γιατί έτσι αναπτύσσονται θετικά συναισθήματα και έλξη. Ενώ η ασυμβατότητα των πεποιθήσεων δημιουργεί αρνητικές στάσεις. Άρα με αυτήν την έννοια η προκατάληψη δεν έχει να κάνει με την υπαγωγή σε ομάδα αλλά σε μία ατομική απόκριση σε μία προσλαμβανόμενη έλλειψη συμβατότητας πεποιθήσεων.

Η έρευνα που έγινε είναι ότι έβαλαν στα άτομα να αξιολογήσουν τις στάσεις τους σε άλλα άτομα (που ήταν τους τα έδειξαν είτε τους τα περιέγραψαν ) που είτε υπάγονταν σε διαφορετική ομάδα ή δεν υπήρχε πληροφόρηση ή είχαν τις ίδιες πεποιθήσεις ή όχι. Παρατηρήθηκε ότι ο ένας παράγοντας δεν ήταν πιο σημαντικός από τον άλλον, αλλά εάν μιλάμε για ένα πιο προσωπικό πλαίσιο όπως η φιλία τότε η υπαγωγή στην ομάδα είναι πιο σημαντική.

Το κακό είναι ότι εάν η προκατάληψη είναι θεσμοθετημένη και κοινωνική επικυροποιημένη τότε δεν έχει σημασία η συμβαότητα των πεποιθήσεων . Επίσης από τον ορισμό προκύπτει ότι έχει να κάνει με την έλξη . Άρα στο πείραμα που δημιουργήθηκε μπορεί οι συνθήκες να ήταν τέτοιες που να μην μπορούσε να δειχθεί η σημαντικότητα της υπαγωγής της ομάδας.

Για να αποφευχθεί αυτό θα πρέπει να υπάρχει σαφής οριοθέτηση μεταξύ της υπαγωγής της ομάδας και των διαφορετικών πεποιθήσεων. Ο Billig& Tajfel έκαναν το ίδιο πείραμα ουσιαστικά με παιδιά και απλά έκαναν ξεχωριστό τον διαχωρισμό και παρατήρησαν ότι τελικά πιο σημαντικός παράγοντας ήταν η υπαγωγή στην ίδια ομάδα. Αυτό ονομάζεται το υπόδειγμα των ελάχιστων ομάδων.