සෛල Flashcards
සෛල යනු කුමක්ද?
ජීවි දේහ ගොඩනැගී ඇති කුඩාම ඒකකය සෛලය වේ
සෛල ප්ලාස්ම පටලයේ මූලික කෘත්යය මොනවාද?
-වරණීය පාර ගම්ය පටලය වේ
-ආශ්රිතික තුල්යතාව පවත්වා ගනී
න්යෂ්ටියේ මූලික කෘත්ය මොනවාද
-සෛලයේ ප්රවේණික තොරතුරු ගබඩා කරයි
-ෛලය ක්රියාකාරීත්වය පාලනය කරයි
අන්තරක්ප්ලස්මිය ජාලිකා සිනිදු වල කෘත්යය මොනවද
ලිපිඩ හා කාබෝහයිඩයට සංශ්ලේෂණය හා පරිවහනය කරයි
අන්තක් ප්ලාස්මීය ජාලිකා රළු වල කෘත්ය කුමක්ද
සෛලය තුල ප්රෝටීන පරිවහනය කරයි
රයිබසෝමවල කෘත්ය කුමක්ද
ප්රෝටීන සංස්ලේෂණය සිදුකරයි
මයිටොකොන්ඩ්රියමේ කෘත්ය කුමක්ද
සෛලීය ස්වසනය සිදු කරනු ලබයි
ගොල්ගෙදේහ වල කෘත්යය කුමක්ද
-ග්ලයිකොප්රෝටීන හා ග්ලයිකෝ ලිපිට සාදයි
-ලයිසසෝම නිපදවයි
හරිතලවල කෘත්ය කුමක්ද
ප්රභාසංස්ලේෂණය සිදුකරයි
ලයිසසෝමවල කෘත්ය කුමක්ද
-ජල විච්ඡේදක එන්සයිම ගබඩා කරයි
-ජීර්ණ කෘත්ය සිදුකරයි
සෛලය කොටස් කීයද
2
න්යෂ්ට පටලයක්පි හිටීම මත සෛලය කොටස් 2 මොනවද
1.ප්රාග්නීයශ්ටික සෛල
2.සූනියෂ්ටික සෛල
ප්රඥෂ්ටික සෛලයේ ලක්ෂණ උදාහරණ සමග
-පටලවලින් වට වී ඇති සංවිධානය වූ න්යෂ්ටියක් නැත
-ප්රමාණයෙන් කුඩ)ය (0.5- 5.0 um)
-සියල්ල අන්වීක්ෂීය
-පටලමය ඉන්ද්රිකා නැත
-ජීවීන් වන්නේ බැක්ටීරියයි සයනෝ බැක්ටීරියයි
-හිස්ටෝන් ප්රෝටීන් නැත
-වෘත්තාකාර DNA අනු න්යෂ්ටික ද්රව්ය ලෙස ඇත
සූනියෂ්ටික සෛලයේ ලක්ෂණ උදාහරණ සමග
-පටල 2කින් වූ සංවිධානය වූ න්යෂ්ටියක් ඇත
-ප්රමාණයෙන් විශාලය (5.0-100 um)
-සමහර සෛලය පියවි ඇසට පෙනේ
-හිස්ටෝන් මත වෙලුනු DNA වලින් සමන්විත වර්ණදේහ පවතී
-පටලම ඉන්ද්රිකා ඇත ( හරිතලව, මයිටකොන්ඩ්රියම, රික්තක, අන්තඃප්ලාස්මීයජාලිකා, ලයිසසෝම)
-ජීවීන් වන්නේ ඇල්ගී, දිලීර, ප්රොටෝසෝවා සියලුම ශාක හා සතුන්
බැක්ටීරියා සෛලයේ වෙනස්කම් මොනවාද
-ප්රාග්න්යෂ්ටිකය
-පටලමය ඉන්ද්රිකා නැත
-සෛල බිත්තිය පෙපටිඩොග්ලයිකෑන් වලින් සෑදී ඇත
-ප්රධාන සංචිත ආහාරය ග්ලයිකෝජන්ය
දිලීර සෛලය වෙනස්කම් මොනවාද
- සූනියෂ්ටිකය
-පටලමය ඉන්ද්රිකා ඇත (හරිතලව නැත)
-සෛල බිත්තිය කයිටින් වලින් සෑදී ඇත
-සංචිත ආහාර ග්ලයිකොජන්ය
ශාක සෛලය වෙනස්කම් මොනවාද
-සූනියෂ්ටිකය
-පටලැමේ ඉන්ද්රිකා ඇත
-සෛල බිත්තිය සෙලියුලෝස් වලින් සෑදී ඇත
-සංචිත ආහාරය පිෂ්ටයයි
සත්ව සෛලය වෙනස්කම් මොනවාද
-සූනියෂ්ටිකය
-පටලැමේ ඉන්ද්රිකා ඇත(හරිතලව හා රික්තක නැත)
-සෛල බිත්තියක් නැත
-සංචිත ආහාරය ග්ලයිකොජන්ය
පටකයක් යනු කුමක්ද
ජීවී දේහයක අඩංගු වන නිශ්චිත වූ ක ෘත්යයක් ඉටු කිරීම සඳහා සැකසුණු පොදු සම්භවයක් සහිත සෛල සමූහයක් පටලයක් ලෙස හැඳින්වේ
බැක්ටීරියා හා දිලීර වල _______සංවිධානයක් නොමැති අතර සූනියෂ්ටික ශාක හා සත්ව සෛලීය ජීවීන්ගේ ______සංවිධානයක් ඇත
පටක
පටක
ශාක පටක කොටස් 2 මොනවාද
1.විභාජක පටක
2.ස්ථිර පටක
විභාජක පටක වල ලක්ෂණ 2ක්
1.කෘත්යයන් ඉටුකිරීම සඳහා විභේදනය වී නැත
2.විභාජක හැකියාව ඇත
ස්ථිර පටක වල ලක්ෂණ 2ක්
- කෘත්යයන් ඉටුකිරීම සඳහා විභේදනය වී ඇත
- විභාජක හැකියාව නැත
සරල ස්ථිර පටක කොටස් කීයද ? ඒවා මොනවාද ?
3i
- මෘදුස්තර පටකය
- ස්ථූල කෝණාස්තර පටකය
- දෳඪස්තර පටකය
මෘදුස්තර පටකයේ ලක්ෂණ මොනවාද
-ජීවී සෛල වේ
-බිත්ති තුනීය (සෙලියුලෝස් වලින් සමන්විතය)
-අන්තර් සෛලීය අවකාශ ඇත
-ආහාර සංචිත කිරීමට හැඩ ගැසී ඇත
ස්ථූල කෝණාස්තර පටකයේ ලක්ෂණ මොනවාද
- ජීවී සෛල වේ
-බිත්ති තුනීය (සෙලියුලෝස් වලින් සෛලයේ කොන ඝණනකම් චී ඇත) - අන්තර් සෛලීය අවකාශ සුළු වශයෙන් ඇත
-සන්ධාරණ කෘත්යක් ඉටු කරයි
දෳඪස්තර පටකයේ ලක්ෂණ මොනවාද
-අජීවී සෛල වේ
-බිත්ති ඝනය (සෙලියුලෝස් බිත්ති ලිග්නින්වලින් ඝන වී ඇත)
-අන්තර් සෛලීය අවකාශ නැත
-දැඩි සන්ධාරණ කෘත්යක් ඉටු කරයි
මෘදුස්තර පටකය , ස්ථූල කෝණාස්තර පටකය , දෳඪස්තර පටකය වෙන වෙනම ඇද දක්වන්න
ඇදපන්
ක්ෂුද්ර ජීවීන් යනු කවුරුන්ද
ක්ෂුද්ර ජීවීන් යනු පියවි ඇසින් පැහැදිලිව නීරීක්ෂණය කළ නොහැකි ජීවීන්
වේ.
ක්ෂුද්ර ජීවීන් නම් කරන්න
බැක්ටීරියා
දිලීර
ඇල්ගී
ප්රොටොසෝවා
ඇම්බා
සයනො බැක්ටීරියා
පැරමීසියම්
වෛරස්
වෛරස් යනු ජීවී _______ ක්ෂුද්ර පීවියෙකි. නමුත්______ ගහනය
පාලනයට භාවිතා කරයි.
රෝගකාරක
බැක්ටීරියා
ක්ෂුද්ර පීවීන්ගේ ශ්වසන ක්රම මොනවාද with scientific names
-ස්වායු ක්ෂුද්ර පීවීන් Acetobacter
-වෛකල්පිත නිර්වායු ක්ෂුද්ර පීවීන් Saccharomyces
-අනිවාර්ය නිර්වායු ක්ෂුද්ර පීවීන් Clostridium
-ක්ෂුද්ර වාතකාමී ක්ෂුද්ර පීවීන් Lactobacillus
ක්ෂුද්ර පීවීන්ගේ පෝෂණ ක්රම මොනවාද
-ප්රකාශ (ප්රභා) ස්වයංපෝෂි
-ප්රකාශ (ප්රභා)විෂමපෝෂි
-රසායන ස්වයංපෝෂි
-රසායන විෂමපෝෂි
ප්රකාශ (ප්රභා) ස්වයංපෝෂි ශක්ති ප්රභවය හා කාබන් ප්රභවය
-ආලෝකය
-CO2
ප්රකාශ (ප්රභා)විෂමපෝෂි ශක්ති ප්රභවය හා කාබන් ප්රභවය
-ආලෝකය
-කාබනික කාබන්
රසායන ස්වයංපෝෂි ශක්ති ප්රභවය හා කාබන් ප්රභවය
-අකාබනික රසායනික ද්රව්ය
-CO2
රසායන විෂමපෝෂි ශක්ති ප්රභවය හා කාබන් ප්රභවය
-කාබනික රසායනික ද්රව්ය
-කාබනික කාබන්
ප්රකාශ (ප්රභා) ස්වයංපෝෂි වලට නිදසුන්
-cyanobacteria
-කොළ සල්ෆර් බැක්ටීරියා
-දම් සල්ෆර් බැක්ටීරියා
ප්රකාශ (ප්රභා)විෂමපෝෂි වලට නිදසුන්
-දම් නොවන සල්ෆර් බැක්ටීරියා
-කොළ නොවන සල්ෆර් බැක්ටීරියා
රසායන ස්වයංපෝෂි වලට නිදසුන්
-Nitrobacter
-Nitrosomonas
රසායන විෂමපෝෂි වලට නිදසුන්
-බොහෝ බැක්ටීරියා
-දිලීර
-ප්රොටොසෝවා
කාබන් චක්රය ඇද දක්වන්න
ඇදපන්
නයිට්රජන් චක්රය ඇද දක්වන්න
ඇදපන්
ඛනිජ භවනය යනු කුමක්ද
ක්ෂුද්ර පීවීන් සංකීර්ණ කාඛනික ද්රව්ය සරල කාබනික ද්රව්ය (ඛනිජ ලවණ, H2O, CO2) බවට බිඳහෙලීම සිදු කරයි. මෙම ක්රියාවලිය ඛනිජ භවනය
ලෙස හැඳින්වේ.
ඛනිජ භවනය සිදු චීමට ක්ෂුද්ර ජීවී ක්රියාකාරීත්වය ප්රශස්ථ මට්ටමක
පවත්වා ගත යුතු ය. කොම්පෝස්ට් නිෂ්පාදනයේදී එම තත්ව පවත්වා
ගනී. ඒවානම්,
-තෙතමනය (40% - 65%)
-උෂ්ණත්වය (43% - 65%)
-කාබන් : නයිට්රජන් (30 : 1) වියලි බර අනුව
-ඔක්සිජන් (5%)
කොම්පෝස්ට් පොහොර නිෂ්පාදන ක්රම මොනවාද
-පීරක බඳුන් ක්රමය
-ගොඩ ක්රමය
-වල ක්රමය
-ජීව කොටු ක්රමය
-භ්රමණ බඳුන් ක්රමය
ජීව වායුව යනු ________ යටතේ කාබනික ද්රව්ය _________ විසින්
බිඳ හෙලිමෙන් ( පීර්ණයෙන් ) ________ වායුචකි.
නිර්වායු තත්ත්ව
ක්ෂුද්ර පීවීන්
නිපදවන
පීව වායුවේ සංයුතිය
CH4
CO2
N2
H2S
පීව වායුව නිෂ්පාදනයට _________ භාවිත කරයි.
නිර්වායු කුටීරයක්
පීව වායු නිෂ්පාදනයේ පියවර
- කෘඛනික ද්රව්ය ජල චිච්ඡේදනය
- පැසීම
- ඇසිටික් අම්ල ජනනය වීම
- මීතේන් නිපදවීම
ජෛව ප්රතිකර්මණය යනු
ක්ෂුද්ර ජීවීන් යොදා ගනිමින් පරිසර දූෂක ඉවත් කිරීමේ ක්ෂුද්ර පීවී තාක්ෂණ ක්රියාවලියක් වේ.
ජෛව ප්රතිකර්මණය ආකාර 2කි
- ස්වාවික ජෛව ප්රතිකර්මණය
- කෘතිම ජෛව ප්රතිකර්මණය
ජෛව ප්රතිකර්මණය උදාහරණ
-මුහුදේ පැතිරි ඇති ඛණිජ තෙල් ඉවත් කිරීමට.
- කාර්මික අපජලය වියෝජනය කිරීමට.
-ජලයේ කාබනික අපද්රව්ය අඩු කිරීමට.
————-ඇමයිනෝ අම්ල නිෂ්පාදනය——-
- ග්ලුටමික් අම්ල සහ ලයිසින් නිෂ්පාදනයට_____________විශේෂය භාවිතා කිරිම.
- ග්ලුටමික් අමිලය මඟින් නිෂ්පාදනය කරන___________
රසකාරකයක් ලෙස භාවිතා කිරීම
-Corynebacterium glutamicum
-සෝඩියම් ග්ලුටමේට්
කිරි ————————–»»»»» මුදවපු කිර
-Lactobacillus
-streptococcus lactis
කිරි ————————–»»»»» යෝගට්
-Lactobacillus bulgaricus
-streptococcus thermophilus cerevisiae
කාබෝහයිඩ්රේට්———————-»»» එතනෝල්(මධ්යසාර)
-Saccharomyces cerevisiae
එතනෝල්———————–»»»>විනාකිරි(ඇසිටික් අම්ලය)
-Acetobacter
-Gluconobacter
ආහාර පරිපූරක නිෂ්පාදනයට ක්ෂුද්ර පීවීන් භාවිතා කිරීමට හේතු
1.අධික වර්ධන වේගය
02 .ක්ෂුද්ර ජීවී සෛලවල ප්රෝටීන ප්රතිශතය අධික වීම
03 - මිළෙන් අඩු කාඛනික උපස්ථරවලින් ( මොලැසස්, පෙට්රෝලියම්
අතුරුඵල , කෘෂිකාර්මික අපද්රව්යය) උපරිම ප්රෝටීන ප්රමාණයක්
ලබාගත හැකි වීම
උද)- හතු ,ඇල්ගී
එන්සයිම 6ක්
1.ඇමයිලේස්
2.සෙලවුලේස්
3.ඉන්වටේස්
4.ලයිපේස්
5.ප්රෝටීයේස්
6.ඉන්සියුලීන්
ප්රතිපීවක 3ක්
1.පෙනිසිලින්
2.ස්ට්රෙප්ටොමයිසීන්
3.ටෙට්රාසයික්ලීන්
ඇමයිලේස් වල ක්ෂුද්ර ජීවීන්
Aspergillus niger
Bacillus subtilis
සෙලවුලේස් වල ක්ෂුද්ර ජීවීන්
Aspergillus niger
ඉන්වටේස් වල ක්ෂුද්ර ජීවීන්
Saccharomyces cerevisiae
ලයිපේස් වල ක්ෂුද්ර ජීවීන්
Rhizopus spp
ප්රෝටීයේස් වල ක්ෂුද්ර ජීවීන්
Aspergillus oryzae
ඉන්සියුලීන් වල ක්ෂුද්ර ජීවීන්
Escherichia coil
පෙනිසිලින් වල ක්ෂුද්ර ජීවීන්
Penicillium chrysogenum
ස්ට්රෙප්ටොමයිසීන් වල ක්ෂුද්ර ජීවීන්
Streptomyces griseus
ටෙට්රාසයික්ලීන් වල ක්ෂුද්ර ජීවීන්
Streptomyces aureofaciens
ප්රධාන ශාක වර්ග දෙක මොනවාද
1.ඒක බීජ පත්රී
2.ද්වි බීජ පත්රී
ඒක බීජ පත්රී ශාක වල ලක්ෂණ
-තන්තු මූල පද්ධතියක් ඇත
-කඳ අතු නොබෙදේ
-කඳන් සම චිෂ්කම්භික වේ
-පත්ර සමාන්තර නාරටි චින්යාසයක් සහිතය
-පරිපුෂ්ප පවතී (මණිපත්ර හා දළපත්ර බද්ධ චී ඇත)
-පුෂ්ප කොටස් ත්රි අංකයි
-බීජ පත්ර එකකි
ද්වි බීජ පත්රී ශාක වල ලක්ෂණ
-මුදුන් මූල පද්ධතියක් ඇත
-කඳ අතු බෙදේ
-කඳන් සම විෂ්කම්භික නැත
-පත්ර ජලාභ නාරටි චින්යාසයක් සහිතය
-පරිපුෂ්පික නොවේ (මණිපත්ර හා දලපත්ර වෙන්ව පිහිටයි)
-පුෂ්ප කොටස් චතුර්අංක හෝ පංචාංකයි
-බීජ පත්ර දෙකකි
ඒක බීජ පත්රී ශාක වල වෙනස්කම්
-ව්යුහාත්මක ව සම ද්වි පාර්ශ්වික චේ
-ඩම්බෙල් හැඩැති පාලක සෛල පවතී
-පත්ර මධ්යච, ඉනි මෘදුස්ථර හා සචිචර මෘදූස්ථර සෛල ලෙස විභේදනය වී නැත
ද්වි බීජ පත්රී ශාක වල වෙනස්කම්
- ව්යුහාත්මකව පෘෂ්ඨෝදරිය වේ
-බෝංචි බීජ හැඩැති පාලක සෛල පවතී
-පත්ර මධ්යය, ඉනි මෘදුස්ථර හා සවිවර මෘදූස්්තර සෛල ලෙස විභේදනය වී ඇත
ද්වීබීජ පත්රී ශාකවල පත්රයේ පිහිටන මූලික පටක වර්ග 2
1.ඉනිි මෘදුස්තර
2.සවිවර මෘදුස්තර
ඉනිි මෘදුස්තර පටකයේ වෙනස්කම්
-දික්වූ ටැඹ හැඩ සෛලවලින් සමන්වචිතය
-හරිතලව සෛල ප්ලාස්ම පටලයට සමාන්තරව පිහිටයි
-ප්රභාසංස්ලේෂී පටකයකි
-අන්තර් සෛලීය අවකාශ නැති තරම් ය
සවිවර මෘදුස්තර පටකයේ වෙනස්කම්
-ගෝලාකාර / සමචිෂ්කම්භික සෛල වලින් සමන්විතය
-හරිතලව විසිරි ඇත
-ප්රභාසංස්ලේෂී පටකයකි
-ආහාර සංචිත කරයි
-අන්තර්සෛලීය අවකාශ බහුල ය
ශාක පත්රයක කොටස්
-උච්චර්මය
-අපිච්චර්මය
-ඉනිි මෘදුස්තර සෛල
-සවිවර මෘදුස්තර සෛල
-පුටිකා
-පාලක සෛල
-අන්තර් සෛලීය අවකාශ
-සනාල පටක
*ශෛලම
*ප්ලෝයම
උච්චර්මය කෘත්ය
-කියුටීන් අඩංගුය
-උත්ස්වේදනය අවම කරයි
-ආරක්ෂාව සපයයි
අපිච්චර්මය කෘත්ය
-උත්ස්වේදනය අවම කරයි
-ආරක්ෂාව සපයයි.
ඉනිි මෘදුස්තර සෛල කෘත්ය
ප්රධාන ප්රභාසංශ්ලේෂණ පටකය ලෙස ක්රියා කරයි
සවිවර මෘදුස්තර සෛල කෘත්ය
-ප්රභාසංශ්ලේෂණය සිදු කරයි
-ආහාර සංචිත කරයි
පුටිකා කෘත්ය
වායු හුවමාරුව සිදු කරයි
පාලක සෛල කෘත්ය
උත්සවේදනය පාලනය කරයි
අන්තර් සෛලීය අවකාශ කෘත්ය
වායු විසරණයට පහසුකම් සපයයි
සනාල පටක ශෛලම කෘත්ය
ජලය හා ඛනිජ පරිවහනය කරයි
සනාල පටක ප්ලෝයම කෘත්ය
ආහාර පරිවහනය කරයි.
ශාක පතුවල ආර්ථික වැදගත්කම
- වායුගෝලීය තුල්යතාව රෑක ගැනීම. (ප්රභාසංස්ලේෂණයෙන්)
- ශාක හා සත්ත්ව ආහාර
- පොහොර
- ඹෟෂධ
- කෙඳි කර්මාන්තයට
ප්රභාසංස්ලේෂණය යනු
ප්රභාසංස්ලේෂණය යනු කාබන්ඩයොක්සයිඩ් වායුව හා ජලය භාවිත කරමින් ශක්තිය ලෙස සූර්ය ශක්තිය උපයෝගී කරගනිමින් ග්ලූකෝස් වැනි කාබනික ආහාර නිපදවන ස්වයංපෝෂී පෝෂණ ක්රමයක් වේ.
හරිතලව තුල ______සහ _______ ප්රභාසංස්ලේෂක වර්ණක ඇත
හරිතප්රද
කැරොටීන්
ඒක බීජ පත්රී ශාක කඳ හා ද්විඛීජ පත්රී ශාක කඳ වෙන වෙනම ඇද දක්වන්න
ඇදපන්
ප්රාථමික වනාන්තර වල වෙනස්කම්
-මිනිසාගේ බලපෑමට ලක් චී නැත
-එළිවීමකට ලක් චී නැත
-ජෛව විවිධත්වය වැඩි ය
-චිවිධ වයස්වල ශාක ඇත
ද්විතීයික වනාන්තර වල වෙනස්කම්
-මිනිසාගේ බලපෑමට ලක් චී ඇත
-එළි වීමකට ලක් වී ඇත
-ජෛව විවිධත්වය අඩු ය. පඳුරු ශාක බහුල ය(කැකිල්ල, එරමිණියා, බෝවිටියා)
-බොහෝ දුරට සමවයස්වල ශාක ඇත
නිවර්තන තෙත් සදාහරිත
සිංහරාජ, කන්නෙලිය වනාන්තරය
නිවර්තන වියළි මිශ්ර සදාහරිත
රිටිගල හා පිදුරංගල චනෘන්තරය, වියළි කලාපීය, චනාන්තර, සීගිරිය ආශ්රිත චනාන්තරය
පටක රෝපණයේ වැදගත්කම
-අඩු ඉඩ ප්රමාණයකින් විශාල පැල ප්රමාණයක් ලබා ගැනීම.
-ඩු කාලයකින් දේශගුණික තත්වයන්වලට බලපෑමකින් තොරව ශාක ලබා ගත හැකි වීම.
-එකම ප්රවේණි දර්ශය සහිත ශාක ලබා ගත හැකි වීම
-ඒකගුණ ශාක ලබා ගත හැකි වීම
පෘෂ්ඨවංශීන් යනු කවුරුන්ද
කශේරුකාවක් සහිත පෘෂ්ඨරප්ජුවක් ඇති සතුන්
අපෘෂ්ඨවංශීන් යනු කවුරුන්ද
කශේරුකාවක් සහිත පෘෂ්ඨරප්ජුවක් නැති සතුන්
මී මැස්සා සහ ඉස්සා ඇද නම් කරන්න
ඇදපන්