درسِ نهم: ”عِلَّة و مَعْلُوْل“ Flashcards
سؤال ١:
”عِلِّيَّة“ را در «عُرف» و «طبيعيــات» و «فلسفه» توضيح دهيد
و فَرْق ميانِ آنـها را ذِكر كنيد.
در «عُرف»: هر گونه ”تأثير و تأثُّر“
در «طبيعيــات»: هر گونه ”تحريك و تحرُّك“
در «فلسفه»: رابطه ميانِ دو شىء كه يكى ”عِلَّة“ و ديگرى ”مَعْلُوْل“ [:. ”بِـوجود آوردن“]
* ”عِلَّة“: آن چيزى است كه ’معلول‘ در هستىِ خود به او نيازمند است.
- ’فلاسفه‘ ”معلول“ را ”مُمْكِن“ مى نامند
- ’متكلِّمين‘ ”معلول“ را ”حادث“ مى نامند
سؤال ٢:
كدام يك از اين دو جمله درستند، و چرا؟
”هر ’موجودي‘ نيازمندِ عِلَّة است.“
— يا —
”هر ’معلولي‘ نيازمندِ عِلَّة است.“
”هر ’معلولي‘ نياذمندِ عِلَّة است.“
چون: هر پديده اى ’معلول‘ است و هر معلولي نيازمند به ’عِلَّة‘ است.
سؤال ٣:
مُراد از ”سِنْخِيَّة“ و ”دَور“ و ”تسلسُل“ در رابطه «عِلِّي» چيست؟
«سِنْخِيَّة»: ميانِ هر عِلَّة با معلولِ خودش مناسبتِ خاصّي تسلُّط دارد كه ميانِ يك عِلَّة و معلولِ ديگر نيست.
«دَور»: موجود شدنِ چيزى توقّف داشته باشد بر موجود بودنِ خودش.
«تسلسُل»: زنجيره شدنِ عِلَل نامُتَناهي.
سؤال ٤:
«عِلَل الأَربعة» را همـراه مِثال توضيح دهيد.
١. ”عِلَّة الفاعلي“
مثلاً: بنّا خانه
٢. ”عِلَّة الغائي“
مثلاً: سكونت در آن خانه [كه بنّا ساخت]
٣. ”عِلَّة المادّي“
مثلاً: مصالحِ آن خانه
٤. ”عِلَّة الصوري“
مثلاً: شكلِ آن خانه (كه متناسب با مسكن باشد)
