Żołądek Flashcards
Czym charakteryzuje się gastropatia poaspirynowa?
- bardzo skąpy naciek zapalny
- wrzód aspirynowy podejrzewamy praktycznie wtedy, gdy stwierdzimy, że śluzówka w otoczneiu wrzodu nie wykazuje większych zmian zapalnych
Wpływ sterydów na żołądek
- nasilają efekt NLPZ i refluksu żółci
- 10x większe ryzyko zagrożenia krwawieniem
- ↓produkcji śluzu + ↓wymiany komórek nabłonkowych => wolne gojenie
- rozrost komórek G i hipergastrynemia
Zmiany w żołądku po napromieniowaniu
zapalenie zanikowe
⇓
zwłóknienia w podśluzówce
⇓
poszerzenie naczyń krwionośnych
Nadżerka a wrzód żołądka
- nadżerka (ubytek ściany nie przekracza muscularis mucosae)
- wrzód (głębsze ubytki przekraczające muscularis mucosae
Podział wrzodów żołądka ze względu na charakter
- ostry (martwica i ostry naciek zapalny)
- przewlekły (martwica włóknikowata, ziarnina, zrosty)
Przyczyny ostrych wrzodów żołądka
- NLPZ
- wrzody strząsowe
- posocznica
- wstrząs pourazowy
- oparzenia (wrzody Curlinga)
- urazy wewnątrzczaszkowe (wrzody Cushinga)
Wrzody Curlinga
owrzodzenia żołądka i dwunastnicy po oparzeniach
OWŻ
Wrzody Cushinga
uraz wewnątrzczaszkowy
⇓
nadmierne wydzielanie HCl z powody stymulacji jąder czaszkowych nerwu błędnego
Mechanizm powstawania ostrych wrzodów żołądka
- zmiany ukrwienia ściany
- zmiany w produkcji śluzu
- ↑ wydzielania HCl
Morfologia ostrych wrzodów żołądka
- <1 cm
- mogą być mnogie i krwawiące
- naciek zapalny: ropny, brak bliznowacenia (a przewlekłym jest)
- kilka dni do kilku tygodni
Przewlekł wrzód żołądka
wrzód trawienny
- może współistnieć z rakiem
- z brzegu wrzodu naciek granulocytów
- wynika z braku równowagi między siłami ochronnymi żołądka, a czynnikami uszkadzającymi
Najczęstsza lokalizacja wrzodów żołądka
krzywizna mniejsza
Wrzód żołądka a wrzód dwunastnicy
- wrzód żołądka
- duża rola miejscowych zmian w śluzówce niż nadmierne wydzielanie
- wrzód dwunastnicy
- nadmierni wydzielacze (H. Pylori)
Powikłania choroby wrzodowej
- krwawienie
- przebicie
- niedrożnosc
morfologia przewlekłych wrzodów żołądka i dwunastnicy
GOJENIE
⇓
GWIAZDKOWATE BLIZNY ☆
(poszerzeone, zanikowe gruczoły)
⇓
podłoże do rozwoju raka
Co podejrzewamy jeśli wrzodowi w żołądku nie towarzyszy naciek zapalny?
wrzód wywołany działaniem aspiryny
Co niemal zawsze towarzsyzsy wrzodowi trawiennemu żołądka?
naciek zapalny
Na czym polega metaplazja jelitowa?
zastąpienie normalnej błony śluzowej trzonu lub części przedodźwiernikowej żołądka przez komórki jelitowe:
- kubkowe
+ - cylindryczne z rąbkiem szczoteczkowym
Czego zaburzeniem jest metaplazja jeligowa + co się dzieje (strefa regeneracyjna)?
różnicowania komórkowego
przemieszcza się także strefa regenracyjna z szyjki (żołądek) do dna gruczołów (jelita)
Podział metaplazji jelitowej:
- TYP I - DOKONANY - metaplastyczna błona śluzowa przypomina normalną błonę śluzową jelita cienkiego z duża liczbą komórek Panetha
- TYP II - NIEDOKONANY - komórki kubkowe usytuowane są między komórkami powierzchni żołądka zawierającymi niesulfonowane sialomucyny
- TYP III - NIEDOKONANY - komórki kubkowe i komórki między nimi zawierają sulfomucyny
- może być stanem PRZEDRAKOWYM
W której części żołądka najszczęsciej umiejscawiają się polipy i jak najczęściej powstają?
w części ANTRALNEJ
w błonie śluzowej z zanikową formą przewlekłego zapalenia (obarczona ryzykiem raka)
Z jakimi chorobami pozażołądkowymi mogą występowac polipy żołądka?
- zespoły polipowatości (FAP)
- polipowatośc rodzinna jelita grubego
- zespół Gardnera
- u chorych z gruczolakiem przytarczyc i hiperchlorhydrią
- częste w przypadkach polipowatości jelita, takach jelita grubego, całego układu pokarmowego
Polipy Elstera to inaczej:
polipy z grzuczołów trawieńcowych
Polipy z gruczołów trawieńcowych:
- POLIPY ELSTERA
- częsty typ polipów
- głównie DNO I TRZON żołądka
- pojedyncze lub mnogie
- 8mm-2cm
Gdzie głównie występują polipy Elstera (z grzuczołów trawieńcowych)?
DNO i TRZON żołądka
Kiedy występują mnogie polipy z gruczołó trawieńcowych?
- FAP
- nie-rodzinna polipowatość j. grubego
- zespół Gardnega
- długotrwałe leczenie omeprazolem (?)
Co jest charakterystyczną cechą pojedynczych polipów Elstera?
obecność płytkich dołeczków na powierzchni, tuż zaś poniżej stwierdza się gruczoły z gruczołów trawieńcowych nieregularnie pogrupowane, a w części przypadków cystowato poszerzone
Polipy hamartomatyczne w zespole Peutz-Jeghersa
- podobne jak w jelicie
- w żołądku silnie zaznaczona HIPERPLAZJA NABŁONKA DOŁECZKÓW (rozrost)
- małe, płaskie
- pojedyncze lub mnogie
Polipy żołądka w chorobie Cowdena (+ co w niej występuje)
- słabo poznane
- choroba Cowdena to rzadki zespół występowania
- tricholemmomatów (nowotwory niezłośliwe skóry o zróżnicowaniu “włosowym”
- brodawczaków błony śluzowej jamy ustnej
- polipów przewodu pokarmowego
- pacjentki mają większe ryzyko raka sutka i raka tarczycy
(↑ raka sutka, ↑ raka tarczycy)
Rozrost dołeczkowy ogniskowy
hyperplasia foveolaris focalis
- bardzo pospoloity w żołądku, towarzyszy wielu zmianom zapalnym i chorobom
- drobne dołeczki z duża ilością gruczołów
- często kształt polipa
Polipy hiperplastyczne żołądka
- do kilku cm
- nabłonek polipa ma cechy regeneracji (“dysplazja regeneracyjna”)
- jak większość polipów - część antralna
- w śluzówce atroficznej z równoczesną hipergastrynemią
- H. Pylori (???)
Czego głownie dotyczą polipy hiperplastyczne i co im towarzyszy?
- głównie nabłonek powierzchni dołeczków
- towarzyszą zmiany zapalne
Polipowatość w zespole Cronkite-Canada
- w zespole tym występują zaburzenia tkanek ektodermalnych i endodermalnych
- występują:
- wyłysienie plackowate
- dystrofia paznokci
- przebarwienia skóry twarzy
- polipy przewodu pokarmowego
- biegunka, zaburzenia wchłaniania
- może wystąpić rak przewodu pokarmowego (zwłaszcza okrężnicy)
Polipy gruczolakowate żołądka (gruczolaki)
- rzadkie (w przeciwieństwie do jelita grubego)
- bezobjawowe
- część antralna, w błonie śluzowej ze zmianami zanikowymi
- jest to niezłośliwy nowotwór
- pospolita metaplazja jelitowa
- im większy polip, im więcej struktur kosmkowych i brodawkowych ⇒ większe ryzyko raka
Które polipy żołądka mogą prowadzić do raka?
polipy gruczolakowate (gruczolaki)
Najczęstszy rak żołądka
gruczolakorak
Czynniki etiologiczne raka żołądka
- czynniki genetyczne (np. grupa krwi A)
- błędy żywieniowe (za dużo produktów wędzonych i soli kuchennje, za mało warzyw i owoców z wit. C)
- palenie tytoniu (zmniejsza ilość i osłabia działanie wit. C)
- choroby zwiększające ryzyko raka żołądka
- zapalenie żołądka typu B (H. Pylori)
- stan po resekcji żołądka
- polipy żołądka
- choroba Menetriera
Skąd wywodzą się wszystkie raki żołądka?
z komórek strefy regenracyjnej żołądka (szyjka gruczołów trawieńcowych)
Co towarzyszy 90% raków żołądka?
niedokwasota
Podziały raków żołądka (skale)
- podział BORMANNA
- podział LAURENA
- podział WHO
- podział GOSEKI
- TNM
Rak rozlany (linitis plastica):
- BRAK GUZA
- komóki sygnetowate
- typ 4 wg BRODMANNA
- rak rozlany
- płasko nacieka ścianę żołądka
- carcinoma mucocellulare
Podział Laurena raków żoładka
podział histologiczny
- rak jelitowy (53%)
- 2x częściej u M
- M 55 lat
- rak rozlany (33%)
- M=K
- sygnetowaty
- nisko zróżnicowany
- postacie mieszane (14%)
Podział Bormanna raków żołądka
podział morfologiczny
- typ 1 - ograniczony, pojedynczy polipowaty guz bez owrzodzenia (zw. rakiem grzybiastym)
- typ 2 - owrzodziały rak o uniesionych brzegach i ostrym odgraniczeniu
- typ 3 - owrzodziały rak z mieszaniną uniesionych brzegów i o rozlanym wzroście
- typ 4 - rak rozlany (linitis plastica)
Podział Goseki raków żołądka - znaczenie
znaczenie prognostyczne (obok TNM)
Jaki podział raków żołądka ma największe znaczenie diagnostyczne?
wczesny/późny
Z czego rozwija się rak wczesny żołądka?
- dysplastyczna strefa regeneracyjna (szyjka gruczołu
LUB
- nabłonek metaplastyczny
Wczesny rak żołądka
- rak naciekający
- ograniczony do błony śluzowej lub podśluzowej
- może przerzutowąć do węzłów chłonnych
- NIE NACIEKA MIĘSNÓWKI WŁAŚCIWEJ ŻOŁĄDKA
- 2x częściej u M
- TRZON>ANTRALNA>DNO I WPUST
Częstość występowania raka wczesnego żołądka w danych miejscu
TRZON > ANTRALNA > DNO I WPUST
Zaawansowany rak żołądka
- nacieka BŁONĘ MIĘŚNIOWĄ i często BŁONĘ SUROWICZĄ
- wysoko zróżnicowany rokuje lepiej
Najczęstsze przerzuty zaawansowanego raka żołądka
- wątroba
- kości
- jajniki (rak Krukenberga)
- płuca
Co to jest GIST?
nowotwory stromalne przewodu pokarmowego
(gastrointestinal stromal tumor)
Co zawze występuje w GIST?
- nadekspresja antygenu CD113
- mutacja genu c-KIT
Gdzie zlokalizowane są GISTY (w ścianie)
- większość w podśluzówce i muscularis propria
- czasem w okolicy podurowicówkowej
Z czego powstają GISTy?
z komórek macierzystych dla komórek mięsniowych gładkich i komórek Cajala (komórki rozruzsnikowe)
Czy w typie jelitowym raka żołądka (wg. Laurena) występują komórki sygnetowate?
nie, występują tylko w rozlanym
Gdzie może wystąpić metaplazja jelitowa?
- żołądek
- jelito cienkie
- jelito grube
U kogo częściej występuje rak żołądka?
u młodych mężczyzn
Co to jest guz Krukenberga?
guz jajnika, będący przerzutem ze zmiany pierwotnej, którą jest głównie sygnetowaty rak żołądka, rak jelita grubego oraz inne raki przewodu pokarmowego.
Jaki typ raka żołądka najczęsiciej w młodym wieku?
śluzówkowy
Co powoduje H. Pylori?
- chłoniaki typu MALT
- część raków żołądka
Rak żołądka w młodym wieku - jaki
rak sygnetowatokomórkowy
Czy wrzód jest częstą manifestacją dyskomfortu poposiłkowego?
nie
Czy rak wczesnnokomórkowy nacieka błonę mięśniową?
nie, tylko błonę śluzową, albo podśluzową
FAP - jakie polipy z gruczołów trawieńcowych żołądka?
mnogie
Czy w linitis plastica jest guz?
nie ma guza
Jaki może być gruczolak i co się z nim dzieje po latach?
uszypułowany lub płaski
ulega progresji do raka po latach
Najczęstszy nowotwór złośliwy żołądka
gruczolakorak
Co robi H. Pylori?
stymulują wydzielanie gastryny => wzrost stężenia HCl => spadek pH
Co się dzieje w zespole Zollinger-Ellisona
błona śluzowa w trzonie ulega rozrostowi (z powodu nadmiernego wydzielania gastryny => wzrostu stężenia HCl)
Jaki rozrost Limfocytów B przy H. Pylori?
najpierw poliklonalny, a potem monoklonalny
Z czym związek może mieć H. Pylori?
z chłoniakiem B-kom, rakiem żołądka
W jakim mikroskopie jest widoczny H. Pylori?
w mikroskopie świetlnym
Przerzut do węzłów w dole nadobojczykowym, rozpoznano carcinoma mucocellulare - skąd?
żołądek
Gdzie występuje heterotopia żołądka i trzustki?
w uchyłku Meckela (jelito grube)
Ocena zaawansowania raka żołądka
skala TNM,
skala Gosseki
Co może być pierwszym objawem raka żołądka?
powiększony węzeł chłonny nadobojczykowy (węzeł Virchowa)
Czy H. Pylori wytwarza śluz i zasadowe środowisko?
NIE
Czy GIST może dać odległe przerzuty?
tak, może
Co to komórki sygnetowate?
komórki nowotworowe z kroplą śluzu spychającą jądro na obwód
linitis plastica - jaki typ, jak wygląda, czy jest guz?
typ raka żołądka który doprowadza do rozlanego pogrubienia dużego obszaru, bez guza, równomierne zgrubienia śluzówki
Jaki nowotwór może powodować H. Pylori?
- rak żołądka typu jelitowego wg. Laurena
(nie ma wpływu na występowanie sygnetowatokomórkowego) - chłoniak typu MALT
Czy heterotopia trzustki w bł. śluzowej żołądka jest zmianą przedrakową?
nie jest
Jak identyfikuje się H. Pylori w biopsji?
metoda Giemzy
Kiedy jest najlepsze rokowanie raka żołądka?
gdy nacieka najmniej (po kolei: błona śluzowa, podśluzówka, mięsniówka właściwa)
przerzuty do węzłów nie mają znaczenia
Rak wczesny żołądka - jaki moze być, jaka wielkość
- egzofityczny (kalafiorowaty)
- płaski
- zagłębiony
na powierzchni błony śluzowej żołądja może osiągać 10 cm
Jednolite stwardnienie ściany żołądka może być spowodowane
linitis plastica
Gdzie może występować wrzód trawienny?
żołądek i dwunastnica
Czy wczesny rak żołądka przekracza muscularis propria?
nie
Czy w typie jelitowym raka żołądka występują komórki sygnetowate?
nie, tylko w rozlanym
Czy rak wczesny żołądka może przerzutować do węzłów?
tak
