Cipuszka II (jajowód, jajniczki, ciąża) Flashcards
Co wywołuje zapalenie ostre jajowodu i jak przebiega?
chalmydia, bezobjawowe
Zapalenie gruźlicze jajowodu
przeważnie wtórne do gruźlicy poza narządem rodnym
Co to pyosalphinx?
ropniak w jajowodzie
empyema - ropniak
Co to salpingitis purulenta?
zapalenie ropne jajowodu
Zapalenie ropne jajowodu
salpingitis purulenta
- obrzęk i naciek zapalny obejmuje wszystkie warstwy jajowodu
- na powierzchni jajowodu wysięk włóknikowy lub włóknikowo-ropny
Gdzie najczęściej znajduje się ciąża pozamaciczna?
w jajowodzie (95%)
Co jest najczęstszą przyczyną haemotosalpinx?
ciąża jajowodowa
Przyczyny ciąży jajowodowej
- zapalenia jajowodu
- endometrioza
Co to gravidatis tubaria?
ciąża jajowodowa
Nowotwory jajowodu
- rak jajowodu
- guz gruczolakowaty
Najczęstszy rak jajowodu
adenocarcinoma papillare
Guz gruczolakowaty jajowodu
adenomatoid tumor
- łagodny guzek niewielkich rozmiarów pod błoną surowiczą
Co to jest guz Krukenberga?
- guz jajnika z przerzutu z raka sygnetowatego żołądka
- bardzo złośliwy
- najczęstszy rak przerzutowy w jajniku u kobiet w czwartej dekadzie życia
Najbardziej złośliwy rak jajnika
guz Krukenberga
Czynniki etiologiczne raka jajnika
- mała liczba lub brak porodów
- występowanie rodzinne raka jajnika (mutacje genów BRCA1 i BRCA2)
Guz Brennera
- rzadki guz jajnika
- zazwyczaj łagodny
- to gruczolakowłókniak (adenofibroma) - podścielisko + ognizka nabłonka urotelialnego
Najgorszy rak z podścieliska?
guz Brennera
Kobieta, 19 lat, nigdy nie miałą miesiączki, niska, zszyja poszrezona, duszność, krwawienia z nosa, bolesne kurcze mięsni przy wysiłku, serce powiększone, tętno na kończynach dollnych słabsze - jakie badanie?
tomografia komputerowa brzucha i miednicy
Najczęstszy guz jajnika
teratoma maturum (potworniak dojrzały)
Nowotwory jajnika - z nabłonka powierzchniowego i podścieliska
- nowotwory surowicze
- nowotwory śluzowe
- śluzak rzekomy otrzewnej
- nowotwory endometrioidne
- gruczolakorak jasnokomórkowy (najgorsze rokowanie)
- guz Brennera
Który z nowotworów jajnika z nabłonka powierzchniowego i podścieliska ma najgorsze rokowanie?
gruczolakorak jasnokomórkowy
Jakie postaci mogą mieć raki jajnika?
- łagodną
- pośrednią
- złośliwą
Nowotwory jajnika - ze sznurów płciowych i podścieliska jajnika
- ziarniszczak
- włókniak, otoczkowiak i włókniako-otoczkowiak
- guz z komórek Sertolego i Leydiga (jądrzak)
- obojnaczak
- guz z komórek steroidowych
Nowotwory germinalne jajnika
- rozrodczak
- nowotwór pęcherzyka żółtkowego
- rak zarodkowy
- nabłoniak kosmówkowy
- potworniak
- postacie mieszane guzów zarodkowych
- rozrodczak zarodkowy
W jakim nowotworze jajnika może wystąpić hydrothorax?
włókniakootoczkowiak jajnika (zespół Meigsa)
Najczęstszy podścieliskowy rak jajnika
włókniak (fibroma)
Co to zespół Meigsa i kiedy występuje?
zespół Meigsa to triada objawów występująca czasem przy włókniakootoczkowiaku jajnika (nowotwór łagodny), w którego skłąd oprócz guza wchodzą:
- wodobrzusze (ascites)
- płyn w jamie opłucnej (hydrothorax) - przeważnie po stronie prawej
- płyn w osierdziu (hydropericardium)
objawy znikaja po wycięciu guza
nie wiadomo dlaczego wysiek w oplucnej i puchlina brzuszna powstaja zazwyczaj po prawej stronie
Zespół Meigsa - po której stronie puchlina brzuszna i płyn w jamie opłucnej?
nie wiadomo dlaczego wysiek w oplucnej i puchlina brzuszna powstaja zazwyczaj po prawej stronie
W jakim zespole może występować włókniak jajnika (fibroma ovarii)?
w zespole Gorlina
- mutacja w genie supresorownym PATCHED
- liczne raki podstawnokomórkowe skóry w młodym wieku + obustronne guzy jajnika + zmiany w kościach, ukłądzie nerwowym i oku
Jakie rokowanie w raku śluzowym jajnika?
dobre
Który z nowotworów jajnika może osiągac duze rozmiary? (do 25 kg)
rak śluzowy
Jak mikroskopowo dzielimy raka śluzowego jajnika?
- typ jelitowy
- komórko nowotworowe podobne do nabłonka jelita cienkiego
- typ endocerwikalny (szyjkowy)
- komórki nowotworowe przypominają nabłonek kanału szyjki macicy (endocervix)
Jakie są w większości nowotwory endometrioidne jajnika?
złośliwe
Co to teratocarcinoma?
teratoma + carcinoma embryonale (nie gruczolakorak!)
Nowotwory surowicze jajnika
- torbielowate guzy z nabłonkiem przypominającym nabłonek jajowodowy
Jakie wyróżniamy guzy jajnika?
- łagodne (60%)
- o granicznej złośliwości (10%) - brak destrukcyjnego naciekania podścieliska
- raki (30%)
- raki surowicze najczęstsze
- ciałka piaszczakowate
Klasyfikacja FIGO dla raka jajników
- ograniczony do jajników
- guz obejmuje jeden lub obydwa jajniki i nacieka tkanki miednicy mniejszej
- guz obejmuje jeden lub dwa jajniki z przerzutami w otrzewnej poza miednicą mniejszą potwoerdzonymi makroskopowo i/lub przerzuty do okolicznych węzłów chłonnych
- przezrzuty odległe (z wyłączeniem otrzewnowych)
Choriocarcinoma (nabłoniak kosmówkowy), a zaśniad
może wystąpić 20-30 lat po zaśniadzie
W którym narządzie najczęściej cystadenoma?
jajnik
Nowotwór śluzowy jajnika
- miękki
- jednostronny
- dobrze rokuje
- tkanka przypomina jelito albo kanał szyjki macicy
- może być olbrzymi (do 30 cm)
Śluzak rzekomy otrzewnej
- guz jajnika lub wyrostka robaczkowego
- dużo treści śluzowej w jamie otrzewnej
- możliwa śmierć z powodu niedrożności jelit
Czemu może towarzyszyc zespół Meigsa?
nowotwoom z podścieliska jajnika (otoczkowiak jajnika)
Gdzie występują ciała piaszczakowate?
- nowotwory surowicze jajnika (rak surowiczy)
- brodawkowaty rak tarczycy
Ziarniszczak
- potencjalnie złośliwy nowotwór
- najczęściej jednostronny (95%0
- ciałka Call-Exnera
- nadprodukcja estrogenów
Gdzie występują ciałka Call-Exnera?
w ziarniszczaku
Czy włókniak jajnika jest czynny hormonalnie?
nie
Nowotwory germinalne - wiek a prawdopodobieństwo złośliwości guzaa
im młodszy wiek tym większe prawdopodobieństwo złośliwości guza
Co to jest zespół Steina-Leventhala?
zespół wielotorbielowatych jajników
- główna przyczyna niepłodności u kobiet
- wzrost ryzyka raka błony śluzowej trzonu z powodu niecyklicznej produkcji estrogenów
Co jest najczęstsza przyczyną powiększenia jajników?
torbiele
- torbiel surowicza
- torbiel pęcherzkowa - estrogen
Guz jajnika, przedwczesne dojrzewanie
- granulose cell tumor (ziarniszczak)
- folliculoma (wydziela estrogen)
Najwyższe ryzyko zezłośliwienia
cystadenoma serosum (torbielakogruczolak surowiczy)
on jest łagodny, ale ryzyko najwyższe
Nowotrów endometroidny utkanie
nabłonek wielowarstwowy płaski
Najczęstszy rak jajnika
rak surowiczy
Najczęstszy obustronny rak jajnika
rak surowiczy
Objawy hiperestrogenizmu - w czym?
ziarniszczak (folliculoma)
produkuje on nadmierną ilość estrogenów
Najczęstszy guz germinalny jajnika
teratoma maturum (torbiel skórzasta)
Co powoduje cystic follicularis (torbiel pęcherzyowa?
nadprodukcja estrogenu (hiperestrogenizm) => przedwczesne dojrzewanie u dziewczynek
Skąd najczęściej bierze się nabłoniak kosmówkowy (choriocarcinoma) w jajniku?
w jajniku jest przezrutem z macicy najczęściej
Czy ziarniszczak jest nowotworem germinalnym?
nie jest, jest ze sznurów płciowych i podścieliska
Co jest charakterystyczne dla Yolk Sac Tumore (rak zarodowy)?
AFP
Choriocarcinoma
- złośliwy, duża agresywność
- zbudowany z syncytiotrofoblastu i kosmków
- wydziela hCG
- wrażliwy na chemioterapię
- pojawia się w większości przypadków w jajniku jako przerzut z macicy
Co jest ważne w raku jajnika?
ważne żeby opisać naciek międzybłonka
Co to folliculoma?
ziarniszczak
Folliculoma jest
potencjalnie złośliwy, trudno histologicznie jednoznacznie stwierczyć czy złośliwy czy nie
charakterystyczny obraz ziarna kawy
Co to teratoma?
potworniak
Potworniaki to:
teratoma
guzy germinalne, w których budowie można wyróżnić komórki i tkanki wywodzące się z więcej niż jednego listka zarodkowego
Torbiel skórzasta
- łagodny, torbielowaty potworniak
- najczęstszy (95%)
Jakie wyróżniamy potworniaki?
- potworniaki dojrzałe (teratoma metrum)
- potworniaki niedojrzałe (teratoma immaturum)
- potworniaki z transformacją złośliwą
- potworniaki jednolistkowe
- rakowiak (carcinoid)
Potworniaki dojrzałe
teratoma metrum
- guzy łagodne
- głównie torbielowate
- jedne z najczęstszych nowotworów jajnika
- najczęściej - torbiel skórzasta
Powtorniaki niedojrzałe
teratoma immaturum
- dziewczynki i młode kobiety
- zawiera tkankę neuroendokrynną
- jednostronnt
- nawraca po wycięciu
Powtorniaki jednolistkowe
- wole jajnikowe (struma ovarii) - najczęściej
- guz makroskopowo i mikroskopowo przypomina dojrzałą tarczycę
- mogą występowac tu zmiany patologiczne jak w tarczycy
Rakowiak
carcinoid
- może być guzem przerzutowym lub nowotworem pierwotnym
- guz pierwotny to zwykle łagodny
Co to struma ovarii?
wole jajnika
Wole jajnika
struma ovarii
- potworniak jednolistkowy
- przypomina dojrzałą tarczycę
- może dawać objawy nadczynności tarczycy
- możliwe nowotwory tarczycy w jej obrębie
Co w jajniku może dawać objawy nadczynności tarczycy?
struma ovarii (wole jajnika)
Jakie są najczęstsze nowotwory przerzutowe w jajniku?
te, któe wywodzą się z przewodów Mullera:
- raki macicy
- raki jajowodu
- raki drugiego jajnika
Charakterystyczne cechy wspólne dla raków przerzutowych jajnika:
- obustronne
- obecnośc licznych deobnych guzków na powierzchni i na przekroju jajników
- obecność komórek rakowych w świetle naczyń chłonnych i krwionośnych
- rozsiew poza jajniki w trakcie rozpoznania
Najczęstsze przerzuty nowotwórów do jajnika (poza tymi z przewodów Mullera)
- rak sutka
- raki przewodu pokarmowego (żołądek, drogi żółciowe, trzustka)
- guz Krukenberka
- czerniak złośliwy skóry
- chłoniak Burkitta - często guzowate nacieczanie jajników, a także płyn w jamie otrzewnowej
Chłoniak Burkitta, a jajniki
- częśto występuje guzowate nacieczańie jajników
- płyn w jamie otrzewnowej
