Zakażenia i zarażenia Flashcards

1
Q

Naturalna obrona - mechaniczna

A

a) błona dziewicza - zamyka wejście z przedsionka do pochwy,
b) przyleganie ścian pochwy do siebie,
c) ujście zewnętrzne i wewnętrzne kanału szyjki macicy oraz śluz szyjkowy,
d) czop śluzowy w ujściu i kanale szyjki macicy (w okresie ciąży),
e) perystaltyczne ruchy jajowodów w kierunku macicy,
f) ruch rzęsek komórek nabłonka jajowodu skierowany do jamy macicy.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Naturalna obrona - chemiczna

A

a) kwaśne środowisko pochwy (pH 3,8–4,2) - ginie w nim większość bakterii chorobotwórczych, m.in. E.coli, paciorkowce i gronkowce,
b) zasadowy odczyn czopa śluzowego w kanale szyjki macicy (pH 7–7,5) zatrzymuje drobnoustroje, którym odpowiada kwaśne środowisko pochwy - rzęsistki i drożdżaki,
c) istotna jest flora fizjologiczna pochwy składająca się z różnych bakterii, głównie szczepów* pałeczki kwasu mlekowego (pałeczki Döderleina = Lactobacillus acidophilus = Lactobacillus vaginalis).
* w pochwie zdrowej kobiety występuje średnio 4–7 różnych szczepów pałeczki Döderleina

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Naturalna obrona - biologiczna

A

a) układ krwinek białych i przeciwciał klasy IgA, które znajdują się w treści pochwowej i śluzie szyjkowym,
b) neutrofile i monocyty wytwarzające peroksydazę, która działa bakteriobójczo poprzez nadtlenek wodoru,
c) eozynofilia śluzu szyjkowego,
d) układ makrofagów,
e) działanie bakteriobójcze substancji obecnych w granulocytach (lizozym, laktoferyna, kolagenaza, elastaza, fosfolipazy).

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Zapalenie sromu - etiopatogeneza

A
  • urazy mechaniczne,
  • zaniedbania higieny,
  • istniejąca infekcja pochwy (drażniący wpływ wydzieliny pochwowej).
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Zapalenie sromu - objawy/diagnostyka

A

Głównie świąd powodujący odruch drapania, przez który wtórnie dochodzi do uszkodzenia sromu.

By ustalić przyczynę, należy wykonać szereg badań:

  • wymaz z okolicy sromu i przedsionka pochwy,
  • wymaz z cewki moczowej i okolicy odbytu,
  • podstawowe badania laboratoryjne
    (tj. morfologia z rozmazem, badanie ogólne moczu, oznaczenie stężeń glukozy, kreatyniny, żelaza oraz aktywności aminotransferaz w surowicy).
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Zapalenie sromu - Ostre zapalenie gruczołu przedsionkowego większego (Bartholina)

A

Najbardziej typowe schorzenie sromu - prowadzi do powstania ropnia.

Najczęściej wywołane przez: E. coli, P. mirabilis, Bacteroides, N. gonorrhoeae.

Objawy charakterystyczne:

  • typowy silny ból wargi sromowej nasilający się przy chodzeniu, uniemożliwiający siedzenie,
  • dolegliwości narastają gwałtownie (w ciągu kilku dni).

Leczenie polega na nacięciu i drenażu. Antybiotykoterapia w szczególnych sytuacjach.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Zapalenie sromu - Ostre zapalenie gruczołu okołocewkowego (Skenego)

A

Występuje znacznie rzadziej.

Postępowanie analogiczne:
leczenie polega na nacięciu i drenażu, antybiotykoterapia w szczególnych sytuacjach.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Zapalenie sromu - Wirusowe zapalenie sromu - Opryszczka

A

Etiopatogeneza:

  • 85% HSV-2 (praktycznie 100% w przypadku nawrotnego zapalenia sromu),
  • 15% HSV-1.

Objawy charakterystyczne:

  • wieloogniskowe, drobne pęcherzyki i sączące się uszkodzenia naskórka, silny ból i gorączka,
  • przy pierwotnym zakażeniu utrzymują się przez 12 dni, przy nawrotowym ok. 6 dni.

Leczenie: miejscowo barwniki lub doustnie acyklowir.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Zapalenie sromu - Wirusowe zapalenie sromu - Opryszczka

Pierwotne zakażenie HSV u ciężarnej

A

stanowi bezwzględne wskazanie do leczenia acyklowirem w związku z towarzyszącą wiremią i ryzykiem transmisji zakażenia do płodu.

Stanowi to również wskazanie do ukończenia ciąży cięciem cesarskim z chwilą rozpoczęcia samoistnego porodu.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Zapalenie sromu - Wirusowe zapalenie sromu - Kłykciny kończyste

A

Brodawkowate narośla wywołane przerostem warstwy brodawkowatej skóry sromu, krocza i okolicy odbytu.

Wywoływane przez wirus HPV.

Leczenie polega na ich usunięciu poprzez zastosowanie:

  • podofiliny (NIE u ciężarnych - działanie teratogenne),
  • elektrokoagulacji / krioterapii / laseroterapii.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Zapalenie pochwy - charakterystyka

A

Najczęściej rozpoznawana infekcja w praktyce ginekologiczej.

Przebiega ze świądem, pieczeniem i występowaniem upławów.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Zapalenie pochwy - Rzęsistkowica

A

Zakażenie wywołane przez rzęsistka pochwowego (Trichomonas vaginalis) należy do najczęstszych chorób pasożytniczych człowieka przenoszonych drogą kontaktu płciowego.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Zapalenie pochwy - Rzęsistkowica - objawy

A

U 10–50% kobiet przebiega bezobjawowo.

Najczęstsze objawy to:

  • obfite, zielonożółte, wodniste i pieniste upławy,
  • świąd i pieczenie sromu oraz pochwy, szczególnie dotkliwie odczuwalne podczas oddawania moczu,
  • dyspareunia i plamienia kontaktowe,
  • bolesność w podbrzuszu.

Podczas wziernikowania można zaobserwować charakterystyczną wydzielinę pochwową, zaczerwienienia sromu, przedsionka pochwy, pochwy i szyjki macicy (szyjka truskawkowa z punktowymi wybroczynami krwotocznymi).

pH pochwy > 5,0.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Zapalenie pochwy - Rzęsistkowica - leczenie

A

Lekiem z wyboru jest metronidazol stosowany doustnie w dawce jednorazowej 2,0 g lub 500 mg 2x/dobę przez 7 dni.

Równolegle można stosować tabletkę dopochwową 500 mg 1x/noc przez 7 dni.

Konieczne jest równoczesne leczenie obojga partnerów oraz powstrzymywanie się od współżycia i od picia alkoholu do zakończenia terapii (ze względu na możliwość wystąpienia reakcji disulfiramowej).

W przewlekłych zakażeniach skuteczna jest szczepionka Solco Trichovac.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Zapalenie pochwy - Grzybice

A

Związane są z zaburzeniem prawidłowego stanu odpornościowego organizmu gospodarza.

U około 75% wszystkich kobiet w ciągu całego życia rozwija się grzybica pochwy, która u około połowy pacjentek ma charakter nawrotowy. U 80–90% chorych czynnikiem etiologicznym jest Candida albicans.

Objawy:

  • świąd lub bolesność pochwy i sromu,
  • upławy pochwowe w postaci serowatej wydzieliny,
  • dyspareunia i bolesne oddawanie moczu.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Zapalenie pochwy - Grzybice

Czynniki predysponujące

A
  • ciąża,
  • otyłość,
  • antybiotykoterapia,
  • steroidoterapia,
  • immunosupresja.

Ponadto nawracająca grzybica pochwy może być pierwszym objawem cukrzycy, dlatego obliguje lekarza do oceny glikozurii i glikemii.

17
Q

Zapalenie pochwy - Grzybice

Leczenie miejscowe

A
  • kremy dopochwowe, gałki i globulki dopochwowe
    (nystatyna, natamycyna, klotrimazol, mikonazol, ekonazol, fentikonazol, izokonazol),
  • wspomagająco dopochwowe kapsułki z pałeczką kwasu mlekowego,
  • u ciężarnych, szczególnie przed porodem, pędzlowanie gencjaną.
18
Q

Zapalenie pochwy - Grzybice

Leczenie doustne

A
  • należy stosować pochodne azolowe (Flukonazol, Itrakonazol, Ketokonazol)
19
Q

Zapalenie pochwy - Waginoza bakteryjna

A

Czyli niespecyficzne zapalenie pochwy.

Jest zaburzeniem ekosystemu pochwy związanym z nadmiernym wzrostem liczby bakterii, głównie beztlenowych, które wypierają pałeczki kwasu mlekowego i powodują ↑ pH w pochwie do 7,0.

50% pacjentek nie ma objawów zakażenia.

Główny objaw to wydzielina pochwowa o charakterystycznym, cuchnącym, rybim zapachu.

Rozpoznaje się po wykluczeniu zakażenia grzybiczego i rzęsistkowicy.

20
Q

Zapalenie pochwy - Waginoza bakteryjna

Leczenie

A
  • metronidazol - podawany doustnie lub doustnie i dopochwowo (lub antybiotykoterapia celowana wg antybiogramu).

Bardzo skuteczna jest również klindamycyna w kremie dopochwowym - szczególnie zalecana dla kobiet w ciąży.

21
Q

Zapalenie szyjki macicy - charakterystyka

A

Czynnikami są najczęściej
Chlamydia trachomatis i Neisseria gonorrheae.

Nie obserwuje się zmian zapalnych pochwy.

Widoczna jest śluzowo-ropna wydzielina z kanału szyjki macicy.

22
Q

Zapalenie szyjki macicy - Promienica

A

Przewlekła choroba wywołana przez Gram (+) beztlenową pałeczkę Actinomyces.

W postaci infekcji narządów płciowych występuje stosunkowo rzadko.

Infekcja endogenna.

Może być związana z przerwaniem ciągłości błony śluzowej bądź obecnością ciała obcego.

Charakterystyczne jest występowanie miejscowego obrzęku, ropni, włóknienia tkanek, przetok.

Leczenie - długotrwałe podawanie penicylin lub sulfonamidów.

23
Q

Zapalenie górnego odcinka narządów płciowych - Definicja

A

Inaczej zwane też zapaleniem narządów miednicy mniejszej (PID - pelvic inflammatory disease).

Jest to zapalenie błony śluzowej trzonu macicy, jajowodów, przymacicz, jajników oraz ropień jajowodowo-jajnikowy i/lub zapalenie otrzewnej miednicy mniejszej.

24
Q

Zapalenie błony śluzowej macicy - Etiopatogeneza

A

Najczęściej przyczynowo związane z wykonywaniem zabiegów drogą przezpochwową.

Często patogenem jest C. trachomatis, N. gonorrhoeae lub endogenna mikroflora pochwy.

Ryzyko rozwoju zakażenia jest największe po zabiegu usunięcia ciąży, ale mniejsze niż 10% (dlatego nie zaleca się rutynowego podawania antybiotyków nieobciążonym pacjentkom).

25
Q

Zapalenie błony śluzowej macicy - Czynniki ryzyka przy zabiegu usunięcia ciąży

A
  • zapalenie przydatków w wywiadzie,
  • po zabiegach łyżeczkowania ciąży ze współistniejącą wkładką wewnątrzmaciczną,
  • po usunięciu ciąży obumarłej.

Wiążą się ze wskazaniem do okołozabiegowej profilaktyki antybiotykowej (w Polsce najczęściej doksycyklina, ampicylina lub kotrimoksazol).

26
Q

Zapalenie błony śluzowej macicy - Objawy

A

Silny ból w podbrzuszu i gorączka (>38°C).

Mogą pojawić się krwawienia z macicy i śluzowo-ropna wydzielina z szyjki macicy.

Bolesność macicy podczas badania dwuręcznego (w związku z rozprzestrzenieniem się infekcji mogą występować objawy typowe dla zapalenia przydatków).

27
Q

Zapalenie błony śluzowej macicy - Leczenie

A

Penicyliny naturalne i półsyntetyczne lub cefalosporyny.

W cięższych przypadkach:

  • klindamycyna z aminoglikozydem (np. gentamycyną),
  • doksycyklina z cefalosporyną.

Antybiotykoterapia powinna być prowadzona przez okres 2 tygodni.

Gdy utrzymuje się plamienie, stosowne jest podanie estrogenów (szybsza odbudowa błony śluzowej).

28
Q

Ostre zapalenie przydatków - Etiologia

A
Etiologia zazwyczaj mieszana: bakterie przenoszone drogą płciową (C. trachomatis,N. gonorrhoeae),
bakterie beztlenowe (Bacteroides spp.) i tlenowe (E. coli).

Zaostrzenia stanów przewlekłych często pojawiają się w okresie okołomiesiączkowym.

29
Q

Ostre zapalenie przydatków - Objawy

A

Często są niecharakterystyczne, sprawiają duże problemy diagnostyczne (szczególnie w różnicowaniu z zapaleniem wyrostka robaczkowego i ciążą ektopową):

  • silny, stopniowo narastający ból w podbrzuszu,
  • gorączka (>38°C),
  • tachykardia,
  • leukocytoza,
  • wzrost OB.

W badaniu przezpochwowym typowa bolesność macicy przy poruszaniu nią na boki za szyjkę. (objaw ten nie jest jednak patognomoniczny, może występować przy podrażnieniu więzadła szerokiego o innej etiologii,
np. przy zapaleniu wyrostka robaczkowego).

Typowe objawy otrzewnowe mogą nie występować.

30
Q

Ostre zapalenie przydatków - Leczenie

A

Natychmiastowa intensywna antybiotykoterapia (o szerokim spektrum działania): cefalosporyny i doksycyklina.

Wskazania do leczenia operacyjnego ropnych zmian przydatków:

  • podejrzenie pęknięcia ropnia,
  • brak reakcji na leczenie antybiotykami przez 2-3 dni.

Nie należy zapominać o leczeniu partnera!

31
Q

Ostre zapalenie przydatków

Wskazania do hospitalizacji

A
  • młody wiek (nastolatki),
  • nietolerancja leczenia doustnego,
  • brak odpowiedzi na stosowane leczenie ambulatoryjne,
  • ciąża.

Po zastosowaniu właściwie dobranej antybiotykoterapii rokowanie jest dobre i zazwyczaj obserwuje się pomyślny przebieg leczenia.

32
Q

Ostre zapalenie przydatków - Powikłania

A

Decydują o ciężkości schorzenia. Zalicza się do nich:

  • wtórne bolesne miesiączkowanie,
  • dyspareunia,
  • zapalenie otrzewnej miednicy mniejszej,
  • ropień jajnikowo-jajowodowy,
  • 6-10 krotny wzrost ryzyka rozwoju ciąży ektopowej.