Zaburzenia w różnych okresach rozwoju - dzieciństwo i adolescencja Flashcards
model integracyjny uwarunkowania problemów klinicznych u dzieci
dyspozycje biologiczne
(dziedziczność, uszkodzenie tk. nerwowej, stan zdrowia,właściwości rozowju) + negatywne czynniki środowiskowe
Negatywne doświadczenia
Sytuacje trudne
- Do rozwiązania (trudne poznawczo)
- Do zniesienia (trudne emocjonalnie)
Czynniki środowiska rodzinnego
- Dysharmonia między rodzicami
- Niski status społeczny rodziny
- Ciasnota mieszkaniowa / bardzo liczna rodzina
- Przestępczość jednego z rodziców
- Objawy psychopatologiczne u matki
- Przekazanie dziecka instytucjom opiekuńczym
Stres
- Przewlekły
- Traumatyczny
Perspektywa psychopatologii rozwojowej
- środowisko rodzinne
- jednostka
- środowisko pozarodzinne
->
mediatory i moderatory(np, stres, traumy)
->
aktualne funkcjonowanie (wzorce zachowań, zadania rozwojowe)
->efekty rozwojowe - adaptacja/dezadaptacja
zasada ekwipotencjalności
jedna sytuacja może prowadzić do różnych stanów rzeczy (np. alkoholizm u rodziców ->zaburzenia nastroju/uzaleznienia/prawidlowefunkcjonowanie)
zasada ekwifinalności
kilka czynników może prowadzić do jednego stanu rzeczy (np. genetyka, srodowisko rodzinne i poza prowadzi do zaburzeń dziecka)
Problemy kliniczne w okresie niemowlęcym i poniemowlęcym
Deprywacja matczyna
- Nieorganiczny zespół opóźnienia rozwoju (non-organic failure to thrive)
Zerwanie (zakłócenie) więzi matka – dziecko
- Efekt dla dalszego rozwoju emocjonalnego i społecznego – pozabezpieczne przywiązanie
- Faza protestu, rozpaczy i wyparcia
- Skutki – reakcje lękowe, zaburzenia snu, łaknienia
- Zerwanie więzi również z powodu zaburzeń rozwoju dziecka
Problemy kliniczne wieku przedszkolnego
Zaburzenia odżywiania
- Nadmierny apetyt, brak łaknienia, awersje pokarmowe, szkodliwe upodobania pokarmowe
Zaburzenie wydalnicze
- Moczenie nocne
Zaburzenia snu
- Trudności w zasypianiu, przerywany sen
- Zaburzenia przysenne – chodzenie we śnie, mówienie przez sen, lęki nocne
Zaburzenia komunikowania się - Jąkanie
Lęk
- Silna reakcja na nowe sytuacje
- Lęk separacyjny
- Tzw. lęki przyrodnicze (fobie)
- Lękliwość (temperament)
Wczesnodziecięca masturbacja
Problemy kliniczne wieku szkolnego
- Nadpobudliwość ruchowa
- Specyficzne trudności w uczeniu się
- Lęki szkolne i fobie szkolne
- Tiki
- Zaburzenia zachowania typu destrukcyjnego
Problemy kliniczne adolescencji
- Lęk
- Dotyczący osiągnięć szkolnych, relacji z rówieśnikami, relacji seksualnych, tożsamości seksualnej
- Zaburzenia odżywiania
- Uzależnienia
- Zachowania destrukcyjne i autodestrukcyjne
- Depresja
Zaburzenia dotyczące okresu dzieciństwa w ICD-11
- Zaburzenie rozwoju intelektualnego
- Rozwojowe zaburzenie mowy lub języka
- Zaburzenie ze spektrum autyzmu
- Rozwojowe zaburzenie uczenia się (czytania, pisania, matematyki)
- Zespół nadpobudliwości ruchowej z deficytem uwagi
- Stereotypowe zaburzenie ruchowe
Sytuacje traumatyczne doświadczane przez dzieci typ 1 i 2
- TYP I (pojedyncze, krótkotrwałe, zwykle intensywne) - nadużyciaseksualne, wypadek, procedury medyczne, smierc bliskiego
- TYP II (długotrwałe, powtarzające się) - przemoc domowa, naduzycia seksualnee, wojna, terroryzm, uchodzctwo
Zaburzenia zachowania a doświadczenia traumatyczne u dzieci
wczesna trauma ->zmiany aktywności neuronalnej+długoterminiwe zmiany eougenetyczne ->niedostosowanie->upośledzenie kontroli impulsów+nieprawidlowesciezki rozowojowe->spolecznenieprzystosowanie w dorolsosci
Objawy po traumie a wiek
- 0-5lat - wybuchowe,drażliwe, wycofane, odtwarzają traume np w zabawie, opóźnienie rozwoju
- 6-12lat -trudnosci w koncentracji,placzliwosc, katastrofizowanie,agresja,wycofaniew relacjach
- 13-18lat -nieustanne opowiadanie o traumie lub milczenie, chroniczne zmeczenie,impulsywne niebezpieczne zachowania, substancje
Terapia dzieci i młodzieży
- zależność od otoczenia
- rodzina - najważniejsza
- wczesna interwencja
- konieczność umieszczania poza rodziną
- u nastolatków - wazna autonomia
Wytyczne dotyczące CBT u dzieci i młodzieży w wybranych zaburzeniach
- PTSD - praca z traumą juz w 1 miesiącu
- lęk społeczny - wg podręczników, niezalecane interwencje uważności
- depresja - lekka -konieczne dod.wsparcie rodziców, umiarkowana/ciezka -dolaczenie terapii