Starzenie się Flashcards
Teoria optymalnego starzenia się
- Patologiczne starzenie się - Procesy starzenia się modyfikowane przez choroby (wtórne starzenie się)
-
Normalne starzenie się - Typowe procesy
rozwojowe (pierwotne starzenie się) - Optymalne starzenie się - Optymalne funkcjonowanie do późnego wieku
Teoria optymalnego starzenia się
(SOC)
Selekcja (S)
◼ Wybór celów działania, rodzajów aktywności
Optymalizacja (O)
◼ Doskonalenie umiejętności, pełne
wykorzystywanie posiadanych zasobów i
inwestowanie ich w wybrane rodzaje aktywności
Kompensacja (C)
◼ Zastępowanie traconych sprawności innymi
zasobami
Dobrostan w starszym wieku związany z…
◼ …dostosowaniem celów do posiadanych zasobów – zwiększenie szans osiągnięcia celu
Związane z optymalnym
starzeniem się
◼ Niepalenie lub wczesne rzucenie palenia
◼ Adaptacyjny styl radzenia sobie ze stresem
◼ Brak nadużywania alkoholu
◼ Zdrowa waga (BMI 21-29)
◼ Stabilne małżeństwo
◼ Regularna aktywność fizyczna
◼ Wykształcenie
satysfakcja z życia, seks, ocena własnego zdrowia, zaburzeniq poznawcze a starzenie się
- satysfakcja z życia maleje wraz z wiekiem (im wyzsze wyksztalcenie tym wieksza mimo wszystko)
- seks - zainteresowanie zmniejsza sie wraz z wiekiem
- zaburzenia poznawcze postępują wraz z wiekiem
- zadowolenie ze zdrowia od 60 do 99 rż wzrasta
jakiego rodzaju pamięć osłabia się z wiekiem?
epizodyczna (zdarzeń) i robocza
Wiek a pamięć prospektywna
- po 70 osłabienie, które postępuje
◼ Badania laboratoryjne – lepsze wyniki osób
młodszych
◼ Kontekst życia codziennego – lepsze wyniki
osób starszych – PARADOKS WIEKU
Demencja – ICD-11
- …cechuje ją obecność znacznego pogorszenia dwu lub więcej obszarów funkcjonowania poznawczego, w porównaniu do poziomu oczekiwanego dla wieku, wcześniejszego funkcjonowania danej osoby
- zaburzenia pamięci
- obniżenie funkcjonowania poz nie jest efektem starzenia, ani intoksykacji lub odstawienia substancji
Kategorie zaburzeń
dementywnych w ICD-11
- Demencja związana z chorobą Alzheimera
- Demencja związana ze zmianami naczyniowymi
- Demencja związana z chorobami klasyfikowanymi w innym miejscu (np. parkinson, hiv)
Demencja w chorobie Alzheimera
- najczęstsza
- początkowo pogorszenie pamięci
- stopniowe, ale systematyczne pogarszanie się funkcjonowania poznawczego
- postać póżna po 65rz
Stopień pewności rozpoznania AD
Diagnoza pewna
◼ potwierdzenie neuropatologiczne
Diagnoza prawdopodobna
◼ Wykluczenie innych niż AD stanów
będących przyczyną otępienia
Diagnoza możliwa
◼ Stawiana w obecności innych niż AD
stanów mogących być przyczyną otępienia, ale wykluczonych
Obraz neuropatologiczny w demencji
- zanik neuronów, kurczy się mózg
- zmiany kora skroniowa->hipokamp->kora potyliczna
Stadia choroby Alzheimera
Stadium pierwsze, wczesne
◼ przypomina proces starzenia się - zaburzenia
pamięci świeżej, trudności z formułowaniem myśli, przypomnieniem słów, dezorientacja w przestrzeni
◼ Objawy agresji jako sposób radzenia sobie
Stadium drugie
◼ Pogłębiają się zaburzenia pamięci operacyjnej, afazja semantyczna, afazja czuciowa
◼ Zakłócenia nawyków ruchowych, obniżenie kontroli popędów (seksualnego), obniżenie dbałości o higienę
◼ Uszkodzenia
lewej półkuli – dominują zaburzenia mowy,
prawej półkuli – zaburzenia spostrzegania,
płatów czołowych – zaburzenia myślenia abstrakcyjnego, kontroli zachowania
Stadium trzecie, późne
◼ Utrata funkcji intelektualnych, brak możliwości samodzielnego funkcjonowania
4-20lat od diagnozy
Stadia deterioracji w chorobie
Alzheimera
Stadium 1 – normalne funkcjonowanie
Stadium 2 – drobne problemy z zapominaniem,
gubieniem rzeczy, trudności z wykonywaniem
obowiązków zawodowych
Stadium 3 – trudności w pracy zawodowej
Stadium 4 – problemy z radzeniem sobie ze skomplikowanymi zadaniami, np. budżetem domowym, wydatkami
Stadium 5 – konieczna jest pomoc w podejmowaniu decyzji co do właściwej garderoby
6 - nieogarnianie nic-mycie sie, wydalanie i 7 - nie mówi i jak bobas, sam nie usiądzie
Metody terapii funkcji poznawczych u
osób w starszym wieku
-
Metody (wybrane) usprawniania pamięci
◼ Terapia wspomnieniowa (zdjęcia rodzinne – omawianie wydarzeń, nazywanie osób)
◼ Trening pamięci asocjacyjnej – uczenie się nazw obiektów/osób na fotografiach) - Psychoedukacja - info np. o metodach leczenia
-
Terapia poznawcza
◼ Poznawanie zniekształceń poznawczych dotyczących funkcjonowania pacjenta, ich omawianie, szukanie alternatywnych wyjaśnień - Aktywność fizyczna