kultura i płeć. a występowanie zaburzeń Flashcards
na co kultura ma wpływ w ramach postrzegania zdrowia i choroby
◼ Co jest zakłóceniem zdrowia (choroba),
◼ Jakie środki i czynności są niezbędne dla odzyskania zdrowia (leczenie),
◼ Jakie są zobowiązania oraz przywileje chorych ileczących (rola chorego, rolauzdrowiciela/lekarza)
czym jest. relatywizm kulturowy i relatywizm historyczny?
1 - zróżnicowanie kulturowe
2 - zmiany w czasie
Podejście do zdrowia i jego zakłóceń jest z nimi związane
Relatywizm kulturowy – dwie
wersje
Wersja słabsza
◼ Normalność jest definiowana w ramach konkretnej kultury i tylko w jej kontekście może być rozpatrywana/rozumiana
- objawy zaburzeń wg systemów klasyfikacji - jeśli sąakceptowane w kulturze,to nie sązaburzenia
Wersja silniejsza
◼ Doświadczenia związane z kulturą są tak
unikalne, że nie są możliwe żadne międzykulturowe porównan
Dwie kategorie zespołów zaburzeń
uwarunkowanych kulturowo
- Culture-bound syndrome -rozpoznawane wyłącznie w danej kulturze
- Culture-reactive syndrome - zaburzenia podobne w różnych kulturach
Możliwa rola kultury w kształtowaniu sięindywidualnych doświadczeń/zaburzeń
W innych krajach, w których menopauza nie jest tak stygmatyzowana, kobiety nie doświadczają tyle nieprzyjemnych objawów, np uderzeń gorąca itd. co w zachodnim świecie.
Kulturowe uwarunkowania zdrowia
psychicznego
Właściwości indywidulane, czyli: uwarunkowania genetyczne i biologiczne, inteligencja emocjonalna
Czynniki środowiskowe, czyli: dostęp do podstawowych dóbr, usług; uwarunkowane
kulturowo przekonania, postawy, zachowania
Czynniki społeczne, czyli: status społeczno-ekonomiczny, warunki życia, edukacji i pracy oraz możliwości w tych zakresach
Priorytety w zakresie zdrowia
psychicznego w Europie
Wspieranie działań promujących zdrowie psychiczne i zapobiegających zaburzeniom psychicznym;
Dopasowanie usług w zakresie zdrowia psychicznego do potrzeb użytkowników;
Rozwój placówek w społecznościach lokalnych
Podniesienie standardu opieki nad osobami z upośledzeniem umysłowym i innymi długoterminowymi problemami
Właściwa informacjao zdrowiu i chorobach
psychicznych
Reakcje Polaków na COVID-19
występowanie myśli samobójczych od początku epidemii
eyzykowne, niebezpieczne spożycie
alkoholu
Wysokie i bardzo wysokie wyniki w skali PSS10
objawy niepokoju i depresji
Kompetencje kulturowe psychologa
wymagają…
…uświadomienia sobie własnych (uwarunkowanych kulturowo) wartości, uprzedzeń, założeń dotyczących ludzkiego zachowania.
…zdobycia wiedzy i zrozumienia zróżnicowanych poglądów na świat kulturowo odmiennych grup i jednostek.
…rozwinięcia u siebie właściwych i efektywnych strategii pomagania, nauczania, komunikowania się, działań organizacyjnych w pracy ze grupami i jednostkami zróżnicowanymi kulturowo.
…zrozumienia, w jaki sposób uwarunkowania
organizacyjne i instytucjonalne mogą zwiększać lub negować rozwój kompetencji wielokulturowych
Zasady tradycyjnej terapii a kontekst kulturowy
- Terapeuta nie daje rad, nic nie sugeruje - u latynosów ważna cecha pomocy
- Terapeuta nie ujawnia swoich poglądów i uczuć -u afrykanów wyraz uczciwości
- Terapeuta nie występuje wobec klienta w różnych rolach - relacja oparta na wielu rolach zwiększa prawdopodobieństwo poszukiwania pomocy
- Terapeuta nie przyjmuje prezentów od klienta - w Azjima to długą tradycję
Wielokulturowa terapia i poradnictwo…
definiuje cele zgodne z doświadczeniami życiowymi i wartościami kulturowymi klientów,
łączy uniwersalne i specyficzne dla kultury strategie i role pomocy,
rozpoznaje tożsamości klientów, aby uwzględnić wymiary indywidualne, grupowe i uniwersalne
równoważy znaczenie indywidualizmu i
kolektywizmu w ocenie, diagnozie i leczeniu klienta
kobiety częściej chorują na…
- zab. typu schizofrenii
- nastroju
- nerwicowe zwiazane ze stresem
- Zespoły behawioralne związane z zaburzeniami
fizjologicznymi
depresja,ptsd
mężczyźni częściej chorują na
- zab. psych. organiczne
- alkoholizm
- zab. subst. psychoaktywne
- schizofrenia
- osobowości
- upośledzenie umysłowe
- zab.rozwoju psychicznego
- zab. zachow. iemocji. rozpoczynajace siew dziecinstwie
samobójstwa
Skutki koncentracji na zdrowiu reprodukcyjnym kobiet dla badań nad zdrowiem kobiet
Niedostateczne badania roli różnic płci w zakresie zd i ch
Niedostateczne badania farmakokinetyczne (działanie leków)
Nieostateczne badania nad chorobami, na które kobiety są częściej podatne – założenie, że choroby w ciągu życia u M i K występują tak samo i powinny być tak samo leczone
Dawkowanie leków – powinno być wg wagi ciała kobiet, a nie wg wagi „standardowego białego mężczyzny”
Opóźnienie badań nad rolą uwarunkowań społecznych zdrowia kobiet, w tym zdrowia psychicznego
Pomijanie roli specyficznych dla kobiet czynników społecznych warunkujących ich zdrowie
Koncentracja na zdrowiu psychicznych w związku z realizacją roli matki, z pominięciem innych sytuacji w życiu
Jakie zaburzenia występują u kobiet w ciąży i po porodzie?
depresja, lękowe, schizofrenia, odżywiania, nadużywanie substancji psychoaktywnych
