Zaburzenia odzywiania + Otyłość COMPLETE Flashcards
Bilans energetyczny + badanie wydatku energetycznego
Ilość energi dowożona w pokarmie oraz wydatkowana na potrzeby organizmu
Wydatek energetyczny
60% podstawowa przemiana materii
20% aktywność fizyczna
20% termogeneza
Badanie wydatku energetycznego
1. Kalorymetria bezpośrednia (pomiar ciepłą)
2. Kalorymetria pośrednia (pomiar ilości pobranego O2 i wydalonego Co2)
3. Metoda z zastosowaniem podwójnej znakowanej izotopowo wody
4. Pomiar wentylacji/czestosci skurczow serca
Calkowity wydatek dzienny 30kcal/kg masa ciala
Neuropeptydy jądra łukowatego stymulujące odczuwanie głodu i sytości
Rodzaje oś w przekazywaniu informacji o bilansie energetycznym i ich substancje
Odczuwanie głodu
-Neuropeptyd Y
-Białko agouti AgRP
Odczuwanie sytości
-POMC
-Alfa MSH
-CART
OSIE
1. Długo działająca oś (przekazywanie info o zapasach energetycznych) - leptyna i insulina
=hamują wydzielanie neuroprzekaxników odczuwania glodu (agouti i neuropeptyd Y)
=stymulują te które dają odczucie sytosci (POMC, CARD)
=aktywuje wspolczulny i nasila termogeneze
- Krótko działająca oś (bieżąca informacja o stanie głodu- grelina oraz sytości - GLP1, PYY, cholecystokinina
Neurony anoreksygenne
Neurony oreksygenne
ANOREKSYGENNE
ZMNIEJSZAJĄ POBÓR POKARMu
Ich stymulacja powoduje uwolnienie neuropeptydów o działaniu hamującym łaknienie
Obecne w NPV - jadrze przykomorowym
-CRH
-Oksytocyna
-TRH
OREKSYGENNE
ZWIĘKSZAJĄ pobór pokarmu
Ich stymulacja powoduje uwolnienie neuropeptydów o działąniu pobudzającym łaknienie
Obecne w LHA boczne podwzgórze
-MCH
-Okresyny
Przekaźnictwo w głodzie
Przekaźnictwo w sytosci
GŁÓD
1a) Zmniejszone wydzielanie Leptyny
1b) Zwiększone wydzielanie greliny
2.Wydzielanie stymulatorów głodu - NPY, bialko Agouti
3.Przekazywanie sygnałów do jądra bocznego gdzie obecne sa neurony oreksygenne wydzielające oreksyny i MSH
4a) Odczuwanie głodu
4b) Pobudzenie ukladu przywspolczulnego i magazynowanie energii
SYTOŚĆ
1a) Wzrost wydzielania leptyny
1b) Wydzielanie PYY, CCK, GIP, GLP1, cholecystokinina
- Wydzielanie stymulatorów sytości - POMC, Alfa MSH, CART
3.Przekazywanie sygnałów do jądra przykomorowego gdzie są neurony anoreksygenne - wydzielanie CRH, TRH, oksytocyna
4a) Odczuwanie sytosci
4b) Uklad wspolczulny > hamuje magazynowanie energii
Definicja Otyłości
podzial otylosci
klasyfikacja otylosci
otyłość
To choroba przewlekła, stan nadmiernego gromadzenia tłuszczu, M>25%, K>30%
BMI >30
Najbardziej negatywna dla zdrowia jest otyłość trzewna (>100cm2 tkanki tluszczowej w sieci wiekszej)
Podział otyłości
1. Egzogenna - przez dodatni bilans energetyczny
2. Endogenna
-choroby endokrynologiczne, genetyczne,oun
3. Trzewna - ryzyko cukrzycy typu2, nadcisnienia, choroby niedokrwiennej serca
4. Biodrowo-udowa
Klasyfikacja otyłości wg WHO (BMI)
Niedowaga <18,5
Norma 18.5-24.9
Nadwaga 25-29,9
Otylosc >30
Otylosc 1 stopnia 30-34,9
Otylosc 2 stopnia 35-39,9
Otylosc 3 stopnia >40
Czynniki wpływające na rozwoj nadwagi i otyłości (przyczyny)
- Środowiskowe
-wysoko przetworzona żywność, dużo tłuszczów, cukrów prostych, mało błonnika
-Mała aktywność fizyczna
-przewlekły stres - Genetyczne
-mutacje genu leptyny
-mutacje receptora melanokortyny typu 4 MC4R
-mutacje POMC
-Osteodystrofia Albrighta, rodzinna miejscowa lipodystrofia Dunnigana, zespol Pradera Williego
-Zespol Bardeta Biedla, zespol Cohena - Zaburzenia emocjonalne
-zespol Nocnego jedzenia NES (night eating syndrome)
-zespol kompulsywnego jedzenia (binge eating disorder BED) - Hormony
-Zespol Cushinga (nadmiar GKS, uszkodzenie podwzgorza)
-Niedoczynnośc przysadki i tarczycy - obnizenie ppm - Leki
-GKS, leki przeciwdepresyjne, neuroleptki, insulina,
- Bblokery starszej generacji
Nadwaga definicja
To przedotyłość
Stan nadmiernego gromadzenia tłuszczu, M>20%, K>30%
BMI 25-29.0
Metody okreslania skladu ciala
- Bioimpedancja elektryczna - całkowita zawartość tłuszczu
- Podwójna absopcjometria energi RTG- DXA- okreslenie całkowitej masy tłuszczowej
- USG
- Tomograf, rezonans - okreslenie calkowitej, podskornej, brzusznej, międzymiesniowej masy tluszczowej
- PET
Metabolicznie otyłe osoby z prawidłowa masa ciała MONW - kryteria
- BMI 18-25kg/m2
- Talia K>70cm, M>86
- Cisnienie skurczowe >130, rozkurczowe>85
- Glukoza >100mg/dl
- Tg >150mg/dl
- HDL K<50mg/dl, M<40mg/dl
Adipokiny tkanki tłuszczowej
- TNF alfa - cytokina prozapalna, hamuje działanie insuliny na tkanke tłuszczową, wątrobe i mięśnie. Hamuje lipogeneze, pobudza lipolize. Zmniejsza aktywność rec insulinowego i hamuje GLUT4
- IL-6 - cytokina prozapalna, zwiększa uwalnianie WKT
- Rezysytyna (makrofagi) - zmniejsza wrażliwość hepatocytów na insuline, stymuluje glukoneogeneze, powoduje rozwój insulinooporności
- Leptyna - zmniejsza wrazliwosc hepatocytow na insuline (nasila glukoneogeneze). Hamuje sekrecje insuliny.
5.Adiponektyna - przeciwzapalna, hamuje TNF alfa, zwiększa wrazliwosc miocytow na isnuline, hamuje wątrobowa synteza glukozy, dziala hepatoprotekcyjnie. Stymuluje wychwyt WKT i zwieksza jego spalanie
- Białko wiążące retinol typu 4 (RBP-4) - hamuje ekspresje GLUT 4 w tk tłuszczowej, hamuje sybgał insuliny w mięśniach. W wątrobie nasila glukoneogeneze
- Apelina - zwiększa wychwyt glukozy i jej zużycie (dziala podobnie do insuliny)
- Wisfatyna
- omentyna
Ogólny patomechanizm otyłości - wstęp do powikłań
- Zwiększenie objętości adipocytów w tkance tłuszczowej trzewnej przez gromadzenie zapasów
- Niedokrwienie i niedotlenienie adipocytów > wytwarzanie czynników chemotaktycznych dla monocytów
- Napływ monocytów do tk tluszczowej, osiadanie i zamiana w makrofagi > wydzielanie cytokin prozapalnych np TNF alfa i IL-6
- Rozwoj stanu zapalnego
- Dysfunkcja hormonalna - zwiekszenie uwalniania adipokin (leptyny, bialko wiazace retinol 4, apelina, rezysytyna) a zmniejsza uwalianinie adiponektyny i omentyny (przeciwzapalnych)
- Rozwoj insulinoopornosci tej tkanki > uposledzenie lipogenezy i stymulacja lipolizy
- Wzrost aktywnosci lipazy lipoproteinowej > uwolnienie WKT do krwi
- Niewydolnosc tk tluszczowej jako magazynu energi > ektopowe gromadzenie sie lipidow w watrobie + inne powikłania
Niewydolnosc tk tluszczowej jako magazynu > stluszczenie watroby
Zmieniony profil wydzielania adipokin > rozwoj insulinoopornosci
Leptyna > zmniejsza ekspresje glukokinazy w hepatocytach > nasila synteze glukozy, zmniejsza rozklad glikogenu > rozwoj insulinoopornosci
IL-6 i TNF L > pobudzaja lipaze lipoproteinowa > wzrost WKT > nadmiar WKT stymuluje glukogeneze watrobowa > hamuje wykorzystanie glukozy jako mateiralu energetycznego > nadmiar WKT gromadzi sie w watorbie i miesniach
Powikłania otyłości METABOLICZNE - wymienic
- Stan przedcukrzycowy
- Zaburzenia lipidowe (hipercholesterolemia, dyslipidemia aterogenna Tg-podwyzszone, HDL obnizone, LDL lekko podwyzszone) - patomechanizm - Insulinoopornosc
3.Nadciśnienie tętnicze indukowane otyłością
- Miażdżyca, choroba niedokrwienna serca, udar mózgu
- Glomerulopatia indukowana otyłością
- Niealkoholowa choroba stłuszczeniow watroby NAFLD - przez rozwój insulinoopornosci tkanki tluszczowej
- Dna moczanowa (zapalenie stawów spowodowane nagromadzeniem sie złogów moczanów sodu, przez nadmierne wytwarzanie lub upośledzone wydalanie)
- Zaburzenia hormonalne
-M: hipogonadyzm hipogonadotropowy przez nadmiar aromatazy w tk tluszczowej i insulinoopornosc.
-K : Czynnosciowy hiperandrogenizm jajnikowy, Zespol PCOS - Nowotwory - stymulacja procesu karcynogenezy przez hiperinsulinemia (kompensacja dla insulinoopornosci) przez uruchomienie MAPK
Patomechanizm powikłania otyłości- ZABURZENIA LIPIDOWE
-hipercholesterolemia
-dyslipidemia atrogenna (Wzrost Tg, spadek HDL, norma LDL)
Dyslipidemia atrogenna
1. Dysfunkcja hormonalna tk tłuszczowej = Insulinooporność
2. Uwalnianie do krążenia WKT (substraty do wątrobowej syntezy lipidów)
Hipertriglicerydemia
-Nadmiar tluszczow w diecie,
-Nadmiar syntezy VLDL w wątrobie
-Hamowanie aktywnosci osoczowej lipazy lipoproteinowej w przebiegu insulinoopornosci (zmniejszenie rozkladu chylomikronow i VLDL) = wymiana estrow cholesterolu na TG
-W wątrobie nasilenie aktywnosci lipazy wątrobowej przez insulinooporność
-LDL i HDL wzbogacone w triglicerydy uwalniają je co zmniejsza ich rozmiar i zwiększa gęstość
= Male geste LDL maja wieksza zdolnosc penetracji sciany naczyniowej (miazdzyca) a male geste HDL sa szybciej katabolizowane (obnizenie ich stezenia)
*lipaza lipoproteinowa- Katalizuje ona rozkład TG w chylomikronach do WKT i glicerolu
Patomechanizm powikłania otyłosci - NADCISNIENIE
Ogniwa nadciśnienia
Stan zapalny i dysfunkcja hormonalna tk tluszczowej powoduje rozwój :
- Insulinoopornosci
- dysfunkcje srodblonka
- wzrost aktywnosci ukladu wspolczulnego
- aktywacja RAA
- dysfunkcja peptydow natriuetycznych
-rozwoj glomerulopati
Efekt tych zmian
-zwiekszenie rzutu serca
-skurcz naczyn obwodowych
-uposledzenie natriuerezy cisnieniowej ( retancja wody i soli - wzrost wolemii)
SZCZEGÓŁOWO
DYSFUNKCJA SRODBLONKA
1. Przewlekły układowy stan zapalny+ nadmiar leptyny + nadmiar omentyny+ zaburzenia apeliny > stres oksydacyjny > dysfunkcja srodblonka > zmniejszenie NO, wzrost endotelin > nadcisnienie
POBUDZENIE WSPOLCZULNEGO
- Insulinoopornosc > hiperinsulinemia
- Zwiekszone stezenie leptyny i angiotensyny II
- Uposledzenie reakcji baroreceptorow na wzrost cisnienia przez zmniejszona podatnosc scian tetnic
> razem z RAA w nerkach powoduje uposledzenie natriuerezy cisnieniowej, zwieksza wolemie, przyszpiesza czynnosc serca, wzrasta opor naczyniowy
POBUDZENIE RAA
- Wzrost wydzielania angiotensynogenu przez tkanke tłuszczowa pod wplywem TNF alfa i FFA
- W wątrobie wydzielanie angiotensyngenu stymulowane przez insuline
- Wzrost wydzielania angiotensyny II przez tk tłuszczowa
- Aktywnosc reninowa osocza nie wykazuje zwiazku z aldosteronem = brak hamowania wytwarzania angiotensyny II
=Uposledzenie natriurezy cisnieniowej i wzrost wolemii + =Angiotensyna II zwieksza opor obwodowy przez zwezenie tetniczek oporowych + nasila uszkodzenie kłębszukow nerkowych przez obkurczenie odprowadzających
PEPTYDY NATRIUETYCZNE
-W ludzkich adipocytach obecne sa receptory dla peptydow natriuetycznych
-ANP stymuluje lipolize w adipocytach = zwiekszenie WKT
-W otylosci zwiekszona ekspresja tych receptorow moze ograniczyc dostepnosc i dzialanie ANP = wzrost reninowej aktywnosci osocza = wzrost aldosteronu
Patomechanizm powikłań otylosci - GLOMERULOPATIA
U chorych z otyloscia zwieksza sie przeplyw krwi przez nerki i przesączanie kłębuszkowe = rozszerzenie tetniczek doprowadzajaych klebuszkow nerkowych
Spowodowane wzrostem reabsorpcji sodu + uposledzeniem sprzezenia cewkowo klebuszkowego przez insulinoopornosc i leptyne
Ogniwa patogenezy
1. Hiperflitracja kłębuszkowa
2. Insulinooporność
3. Hiperinsulinemia > stymulacja proliferacji miocytow w blonie srodkowej tetnic + synteza kolagenu= stwardnienie klebuszkow nerkowych
4. Zmniejszenie przeciwzapalnego dzialania adiponektyny
5. Przewlekly stan zapalny
6. Nadmiar leptyny > wydzielanie TGFB - czynnika wzrostu fibroblastów > prolifearcja kom środblonka > rozplem komorek mezangium > wytwarzanie macierzy pozakomorkowej
7. Dyslipidemia - zwiekszona filtracja LDL cholesterolu stymuluje proliferacje komorek klebuszka nerkowego i wytwarzanie macierzy pozakomórkowej + sprzyja dysfunkcji komorek, rozwojowi miazdzycy
Objawy
-bialkomocz
-uposledzenie czynnosci wydalniczej nerek
Tempo rozwoju zalezy od wspolwystepowania powiklan jak otylosc czy nadcisnienie, cukrzyca typu 2