Brainscape's Knowledge GenomeTM

Browse over 1 million classes created by top students, professors, publishers, and experts.


See full index

Chirurgia stomatologiczna > Wykład zapalenia swoiste > Flashcards

Wykład zapalenia swoiste Flashcards

1
Q

Zapalenie ziarniniakowe definicja

A
  • forma zapalenia przewlekłego, w której dochodzi do reakcji immunologicznej nadwrażliwości typu późnego (komórkowego)
  • dawniej nazywane swoistymi ze względu na charakterystyczny obraz mikroskopowy (ziarniniaki nabłonkowatokomórkowe)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Promienica (ogólne info)

A
  1. zapalenie ziarniniakowe wywołane przez bakterie z rodzaju Actinomyces (G+, beztlenowe)
  2. objawy promienicy mogą być wywołane infekcją: Propionibacterium propionicum, Arachnia propionica, Nocardia
  3. zakażenie oportunistyczne (endogenne) wywołane przez patogen saprofitujący jamę ustną
  4. obszar twarzowo-szyjny jest wybitnie predysponowany
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Czynniki predysponujące do promienicy

A
  1. płeć męska
  2. > 50r.ż
  3. zła higiena jamy ustnej
  4. uraz operacyjny
  5. spadek odporności
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Naciek promieniczy

A
  1. predysponowana okolica przyuszniczo-żwaczowa
  2. deskowato twardy, niebolesny naciek pokryty sinoczerwoną skórą
  3. szczękościsk
  4. brak odczynu węzłowego (chyba, że dołączy wtórne nadkażenie nieswoiste)
  5. przebieg wybitnie przewlekły
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Zropienie nacieku promieniczego

A
  1. zwane również ropniem promieniczym
  2. w obrębie nacieku tworzą się ropnie (zwykle mnogie)
  3. ropnie opróżniają się samoistnie przez skórę lub błonę śluzową (przetoki)
  4. z przetok sączy się ropna treść zawierająca tzw. druzy promienicze przypominające ziarna siarki
  5. przetoki goją się z pozostawieniem blizn (zmarszczki promienicze)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Guz promieniczy (promieniczak, actinomycoma)

A
  1. niebolesny guz o nieostrych granicach
  2. znikoma ruchomość względem podłoża
  3. może też dotyczyć kości (rozdęcie)
  4. różnicować z guzami nowotworowymi
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Promienica kości szczękowych

A

CENTRALNA:

  1. zakażenie okolicy okw (najczęściej) lub ze szpary złamania
  2. obraz kliniczny i radiologiczny jak w fazie przewlekłej zapalenia
  3. martwica, przetoki

OBWODOWA:

  1. zakażenie tkanki kostnej z otoczenia (skóra, błona śluzowa)
  2. deformacja kości, masywny odczyn okostnowy
  3. liczne ubytki osteolityczne kości
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Dlaczego diagnostyka promienicy jest trudna?

A
  1. Nie zawsze charakterystyczny obraz kliniczny (nadkażenie innymi szczepami i wcześniejsze stosowanie antybiotyków powodują, że obraz kliniczny staje się niecharakterystyczny)
  2. Trudne potwierdzenie badaniem bakteriologicznym
  3. Badanie histopatologiczne- kolonie promieniowców, ziarniniaki nablonkowatokomórkowe
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Zjawisko patomorfozy

A

pod wpływem antybiotyków promieniowce ulegają rozpadowi i przypominają paciorkowce lub gronkowce

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Dlaczego potwierdzenie promienicy badaniem bakteriologicznym jest takie trudne?

A
  1. materiał należy pobrać z głębokich warstw tkankowych, a nie z powierzchni
  2. właściwe podłoże transportowe
  3. promieniowce są b. wrażliwe na zmianę temperatury (materiał powinno się transportować w termosie w temp. ciała ludzkiego i dostarczyć do laboratorium w ciągu 2 godzin)
  4. informacja o podejrzeniu promienicy do laboratorium
  5. hodowla w warunkach beztlenowych przez conajmniej 10 dni
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Leczenie promienicy (antybiotyki i chirurgiczne)

A
  1. W każdej postaci długotrwała antybiotykoterapia (4 tygodnie, w cięższych przypadkach do 6 msc- wczesne odstawienie antybiotyku prowadzi do nawrotu):
    - penicyliny naturalne i półsyntetyczne
    - antybiotyki tetracyklinowe (np. doksacyklina)
    - makrolidy
    - klindamycyna (niewskazana ze względu na konieczność długoterminowego leczenia)

Promieniowce mimo iż są beztlenowcami to SĄ ODPORNE NA METRONIDAZOL

  1. leczenie chirurgiczne
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Leczenie chirurgiczne promienicy

A
  1. w postaci ropnej tkanek miękkich- nacięcie ropnia, łyżeczkowanie przetok, wycięcie zmarszczek promieniczych
  2. w postaci guzowatej- wycięcie guza
  3. w zapaleniu kości: sekwestrektomia

ZAWSZE OBOWIĄZUJE DOKŁADNA SANACJA JAMY USTNEJ

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Grupa prątków typowych (gruźliczych; Kocha)

A

M. tuberculosis, M. bovis, M. afrikanum, M. microti

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

MOTT

A

Grupa prątków atypowych (niegruźliczych)- wywołują objawy podobne do gruźlicy, nie są zakaźne, ale oporne na większość tuberkulostatyków

M. avium, scrofulaceum, chelonae, fortuitum, ulcerans

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Zakażenie drogą kropelkową i pokarmową gruźlicą

A

D. pokarmowa- M. bovis

D. kropelkowa- M.tuberculosis

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Gruźlica- patomechanizm, pierwotny zespół gruźliczy

A
  1. patomechanizm tworzenia się ziarniniaków nabłonkowatokomórkowych jest taki sam jak we wszystkich zapaleniach ziarniniakowych
  2. skupisko ziarniniaków nabłonkowatokomórkowych–> gruzełek gruźliczy–> w części centralnej ulega on martwicy serowatej (swoiste tylko dla gruźlicy)
  3. Pierwotny zespół gruźliczy: zespół Ghona- ognisko pierwotne gruźlicy wraz z zajętymi węzłami
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Gruźlicze zapalenie węzłów chłonnych szyi

A

Postać pierwotna- bezpośrednio po zakażeniu prątkami, przed pełnym rozwojem zjawisk immunologicznych:

  • charakterystyczna dla dzieci
  • zakażenie drogą pokarmową- wrota zakażenia stanowi bł. śluz. j.u. lub zatok

Postać wtórna- uaktywnienie prątków przebywających w stanie anabiozy (najczęściej), nadkażenia wewnątrz lub zewnątrzpochodne:
- lokalne zaburzenie funkcji układu immunologicznego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Postać ostra gruźlicy węzłów chłonnych szyi

A
  • najrzadsza
  • dzieci
  • masywny rozsiew ogólnoustrojowy (prosówka)
  • silny odczyn ogólny
  • miejscowo “gorące ropnie”
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Postać podostra gruźlicy węzłów chłonnych szyi

A
  • najczęstsza
  • objawy ogólne miernie nasilone lub ich brak
  • węzły twarde, niezrośnięte z otoczeniem–> zlewają się i rozmiękają–> “zimny ropień”–> przetoki–> niegojące się, deformujące blizny
  • ropnie opadowe
  • czasem może dojść do zwapnienia węzłów- charakterystyczny chrzęst w badaniu palpacyjnym
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Postać przewlekła gruźlicy węzłów chłonnych szyi

A
  • brak objawów ogólnych

- obraz kliniczny podobny do postaci podostrej, ale rzadko przetoki i bez blizn

21
Q

Postaci gruźlicy tkanek miękkich

A
  1. wrzodziejąca (Tbc. ulcerosa)
  2. toczniowa (Tbc. luposa)
  3. rozpływna (Tbc. colliquativa)
22
Q

Gruźlica wrzodziejąca

A

drobne guzki–>zlewanie–>rozpad–>owrzodzenie (bolesne i pokryte szarobiałymi gruzełkami)

  • owrzodzenie nie goi się samoistnie!
  • najczęściej wargi i język
23
Q

Gruźlica toczniowa

A
  • pierwotnie dotyczy skóry
  • ze skóry przez ciągłość penetruje w obręb jamy ustnej
  • guzek–>skupisko guzków–>zlewanie się i rozpadanie się–>owrzodzenie–>ziarninowanie w centrum owrzodzenia
  • goi się z pozostawieniem blizny, która jest stanem przedrakowym (ca in lupo)
24
Q

Gruźlica rozpływna

A
  • najczęściej policzek i okolica podżuchwowa

- twardy naciek–>niebolesny guz–>rozmiękanie–> zimny ropień–>przetoka–>głębokie owrzodzenie

25
Q

Gruźlicze zapalenie kości (osteomelitis tuberculosa)

A
  • b. rzadko
  • w obszarze twarzoczaszki najbardziej predysponowana jest kość jarzmowa, w drugiej kolejności żuchwa
  • postać centralna- wrota zakażenia stanowi kanał zęba, rana poekstrakcyjna
  • postać obwodowa- przez ciągłość z istniejących ognisk w obrębie tkanek miękkich
  • postać rozlana- przy zakażeniu krwiopochodnym
26
Q

Zimny ropień

A

ropień, w którym skóra ponad zmianą nie jest zaczerwieniona, ucieplona, i tkliwa

27
Q

Diagnostyka gruźlicy

A
  1. barwienie metodą Ziehl- Neelsena
  2. hodowla na pożywce Lowensteina-Jensena (hodowla 8 tyg,), metoda Bactec (hodowla 6 tyg. w płynnym środowisku)
  3. metody genetyczne (system sondy genetycznej, reakcja PCR, RT-PCR)
  4. badanie histologiczne bipotatu
  5. rtg klatki piersiowej i twarzoczaszki
  6. śródskórna próba tuberkulinowa Mantoux
28
Q

PCR w diagnostyce gruźlicy

A

ma znaczenie w identyfikacji prątków atypowych

29
Q

śródskórna próba tuberkulinowa Mantoux

A

z tuberkuliną RT-23 lub PPD (purified protein dervative)

30
Q

Barwienie metodą Ziehl-Neelsena

A
  • forma badania bakterioskopowego
  • barwienie wydieliny wykrztuszanej z oskrzeli fuksyną karbolową i błękitem metylenowym, a następnie oglądanie pod mikroskopem
  • pałeczki kwasooporne wybarwiają się na czerwono a tło na niebiesko
31
Q

Leczenie tuberkulostatykami

A

Przy zakażeniu prątkami typowymi:

  1. podstawowe- rifampicyna, izoniazyd, pirazynamid
  2. uzupełniające- streptomycyna, etambutol
  3. faza- 2msc- 3 tuberkulostatyki podstawowe+ 1 uzupełniający
  4. faza- 4msc- rifampicyna+izoniazyd
32
Q

Leczenie chirurgiczne gruźlicy

A

A. gruźlica tk. miękkich:

  1. przy braku odpowiedzi na leczenie tuberkulostatykami
  2. tylko w gruźlicy rozpływnej i gruźlicy węzłów chłonnych
  3. opróżnienie zimnych ropni- nakłucie przez zdrową skórę, lymphandenectomia
  4. zabiegi chirurgiczne w osłonie tuberkulostatyków

w gruźlicy atypowej wycięcie metodą z wyboru (oporność na tuberkulostatyki)

B. gruźlica kości- sekwestrektomia w osłonie tuberkulostatyków

33
Q

Kiła (lues, syphilis)- etiologia i rodzaje

A

etiologia: krętek blady (treponema pallidum)- beztlenowa gram -

Rodzaje:

  1. kiła nabyta- choroba weneryczna
  2. kiła wrodzona- zakażenie przez łożysko
34
Q

Kiła nabyta i zmiana pierwotna (wrzód twardy Huntera)

A
  1. krętki namnażają się w miejscu wniknięcia
  2. krętki podążają do regionalnych węzłów chłonnych, a stąd do ukł. krwionośnego
  3. rozpoczyna się kiła pierwszorzędowa
  4. pojawiają się dodatnie odczyny serologiczne
  5. podanie antybiotyku na tym etapie powstrzymuje dalsze etapy schorzenia

Zmiana pierwotna/ wrzód twardy:
1. zazwyczaj 3 tygodnie (do 90 dni) od zakażenia
2. zmiana niebolesna i twarda
3. kształt regularny
4. powiększenie okolicznych węzłów chłonnych (bezbolesne, twarde, niezrośnięte)
zmiana goi się bez pozostawienia blizny

35
Q

Kiła drugorzędowa- charakterystyka

A
  1. 9-10 tygodni od zakażenia
  2. trwa do 2 lat
  3. masywne namnażanie się krętków we krwi (krętkowica)
  4. obfita ilość krętków również w ślinie
  5. wycinki tkankowe pobrane na tym etapie rozwoju nie dają rozpoznania!
36
Q

Objawy kiły drugorzędowej

A
  1. angina luetica (bez klinicznych cech procesu infekcyjnego)
  2. exanthema, enanthema (ospa miłosna)- miedziany kolor wykwitów
  3. kłykciny płaskie (lepieże)
  4. osutka pierścieniowa (język)
  5. leukodema lueticum (kiłowe plamy bielacze)
  6. lymphadenopatia
  7. alopecia luetica (łysienie kiłowe)
  8. pełzające owrzodzenia błony śluzowej jamy ustnej (snail track ulcers)
37
Q

Kiła utajona

A
  1. zazwyczaj od 2 do 5-10 lat od zakażenia:
    - kiła utajona wczesna (nawroty objawów z kiły drugorzędowej)
    - kiła utajona późna (asymptomatczna)
  2. nadal namnażanie krętków we krwi i możliwość zakażenia
38
Q

Charakterystyka kiły trzeciorzędowej

A
  1. choroba całego życia
  2. brak krętków we krwi
  3. może nie wystąpić, zwłaszcza jeśli w trakcie kiły drugorzędowej pacjent był leczony antybiotykiem
39
Q

Objawy kiły trzeciorzędowej (lues tertiaria)

A
  1. kiła sercowo-naczyniowa (tętniaki workowate aorty zawsze powyżej przepony)
  2. kiła OUN (wiąd rdzenia- tabes dorsalis, udar w obrębie t. środkowej mózgu u osoby młodej)
  3. kilaki (gummata)- ziarniniak kiłowy: głównie wątraba inne narządy miąższowe, ale mogą też kości. Zdarzają się kilaki podniebienia
40
Q

Kiła wrodzona (lues congenita)- ogólna charakterystyka

A
  1. zakażenie przez łożysko po 5 msc ciąży
  2. matka musi być w okresie kiły pierwszo- lub drugorzędowej, w tym również w okresie kiły utajonej
  3. może dojść do obumarcia płodu
41
Q

Kiła wrodzona wczesna (lues congenita recens)

A
  • ujawnia się już w okresie płodowym lub najpóźniej do 2r.z. (w jamie ustnej objawy kiły nabytej drugorzędowej)

Stygmaty kiły wrodzonej wczesnej:

  1. exanthema- ospa miłosna
  2. rhagades- zapalenie kątów ust
  3. coryza- sapka kiłowa
  4. nasus sellatus- nos siodełkowaty
  5. facies senilis- stara twarz (?)
  6. abscessus dubois- ropień gorący w grasicy
  7. pneumonia alb- zapalenie płuc (?)
  8. cirrhosis luetica hepatis- kiłowa marskość wątroby
42
Q

Kiła wrodzona późna (lues congenita tarda)

A

po 2 r.ż.

Stygmaty kiły wrodzonej późnej:

  1. blizny Parrota (cicatrices Parroti)- wokół ust i odbytu
  2. triada Hutchinsona (zęby Hutchinsona, zmętnienie rogówki, głuchota)
  3. zęby Fourniera (z zanikiem części wierzchołkowej zęba)
  4. czoło olimpijskie
  5. zanik n II i VIII
  6. pogrubienie nasad przymostkowych obojczyka (objaw Higoumenakisa)
43
Q

Zespół Melkerssona-Rosenthala

A

etiologia- przypuszczalnie przewlekłe nawracające ziarniniakowe zapalenie drobnych tętnic obszaru twarzoczaszki

triada:

  1. nawracające obrzęki twarzy (głównie wargi górnej, też policzka i wargi dolnej)- w lini pośrodkowej lub jednostronnie
  2. pobruzdowany język
  3. obwodowe porażenie n VII

początkowo przez wiele lat postać jednoobjawowa- ziarniniakowe zapalenie wargi górnej (zespół Mieschera)

44
Q

Objawy współtowarzyszące zespołu Melkerssona-Rosenthala (NIESTAŁE)

A
  1. zaburzenia smaku
  2. suchość w jamie ustnej (spadek produkcji śliny)
  3. pęknięcia i owrzodzenia bł. śluz. j.u.
  4. obrzęki dziąseł, języka, podniebienia, policzków
  5. objawy ogólne (bóle głowy, rozbicie, gorączki)
45
Q

Różnicowanie zespołu Melkerssona-Rosenthala

A
  1. sarkoidoza
  2. zespół Heerfordta
  3. choroba Leśniowskiego-Crohna
  • obraz histologiczny niemal identyczny jak w tych zmianach
  • podejrzewa się, że zespół może wyprzedzać pojawienie się choroby Leśniowskiego-Crohna
46
Q

Sarkoidoza

A
  • przewlekła choroba o nieznanej etiologii, w której dochodzi do tworzenia się ziarniniaków nabłonkowatokomórkowych, które ulegają serowaceniu
  • zmiany dotyczą głównie wnękowych węzłów chłonnych w płucach, ale mogą rozwinąć się nieomal w każdym obszarze anatomicznym
  • istnieją przypuszczenia, że tłem choroby jest wadliwa odpowiedź immunologiczna na kontakt z prątkami gruźlicy
  • rozpoznawana zwykle u pacjentów 35-45 r. ż
47
Q

Zmiany w jamie ustnej w sarkoidozie

A
  1. niebolesne nacieki ziarniniakowate w postaci przerostu dziąseł, drobnych guzków lub plam
  2. rozchwianie zębów
  3. dysfunkcja TMJ
  4. zespół Heerfordta
48
Q

Zespół Heerfordta

A
  1. obustronne powiększenie przyusznic wraz z przyuszniczymi węzłami chłonnymi
  2. zapalenie tęczówki
  3. porażenie n. III i VII

Chirurgia stomatologiczna (9 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2024 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions