Pacjent obciążony Flashcards

1
Q

4 najważniejsze kwestie w wywiadzie pacjentów obciążonych

A
  1. choroby ogólnoustrojowe (zwłaszcza cukrzyca, choroby ukł. sercowo-naczyniowego, odpornościowego, reumatyczne, astma)
  2. alergie (zwłaszcza LZM, antybiotyki, leki p/bólowe, lateks)
  3. leki stosowane obecnie i w przeszłości (antybiotyki, leki p/bólowe, bisfosfoniany, leki przeciwzakrzepowe, chemioterapia, immunosupresanty)
  4. przebyte zabiegi operacyjne (zwłaszcza kardiochirurgiczne, z zakresu GiS, radioterapia)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Objawy zespołu ucisku żyły głównej dolnej

A

bladość, sinica, zawroty głowy, zaburzenia świadomości, zimne poty, a nawet objawy wstrząsu (spadek BP, wzrost HR)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

LZM w ciąży

A

dopuszczalne: lidokaina, ropiwakaina, artikaina i prokaina (uwaga na uczulenia na PABA)- max w ampułki z epinefryną 1/200 tyś.

p/wskazane: prilokaina, mepiwakaina, bupiwakaina

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Antybiotyki w ciąży

A

dopuszczalne: amoksycylina, penicyliny naturalne, cefalosporyny, klindamycyna

p/wskazane: klarytromycyna, aminoglikozydy, tetracykliny, sulfonamidy, metronidazol

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Analgetyki w ciąży

A
  • tylko w razie konieczności, możliwie krótko i możliwie najniższa dawka
  1. paracetamol (cały okres ciąży)- ryzyko rozwoju astmy i ADHD
  2. NLPZ (z wyjątkiem aspiryny)- w I i II trymestrze (ryzyko poronienia oraz powstania wrodzonych malformacji serca i przewodu pokarmowego u płodu, którego matka stosowała NLPZ w I trymestrze)

p/wsk: aspiryna i opioidy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Pacjenci predysponowani do IZW

A
  1. pacjenci ze sztuczną zastawką lub sztucznym materiałem zastosowanym do naprawy zastawki
  2. pacjenci z wrodzoną wadą serca;
    - siniczą
    - po operacji naprawczej wady wrodzonej z zastosowaniem sztucznego materiału do 6 msc po zabiegu (endotelializacja materiału) lub przez całe życie jeśli pozostał rezydualny przeciek lub jeśli pozostała niedomykalność zastawki
  3. pacjenci po przebytym IZW
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Procedury stomatologiczne prowadzące do bakteriemii

A
  1. zabiegi chirurgiczne z przerwaniem ciągłości bł. śluz. jamy ustnej
  2. zabiegi wymagające interwencji w obrębie dziąsła lub okolicy okołowierzchołkowej
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Profilaktyka one-shot

A

60 minut przed zabiegiem doustnie, 30 minut parenteralnie

  1. amoksycylina bez kwasu klawulonowego (2000mg lub 50 mg/kg)
  2. klindamycyna (600mg lub 20mg/kg)
  3. cefaleksyna (1000mg lub 50mg/kg)
  4. cefazolina (1000mg lub 50mg/kg)
  5. ceftriakson (1000mg lub 50mg/kg)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Znieczulenie u pacjenta z nadciśnieniem

A

podawać tylko 40ug epinefryny (czyli max 4 ampułki 1/200 tyś)

dopuszczalne: mepiwakaina (zwłaszcza gdy p/ wsk do podania epinefryny), lidokaina lub artikaina

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Pacjent z IHD w gabinecie

A
  1. w przypadku chirurgii elektywnej zawsze wcześniejsza konsultacja z kardiologiem
  2. minimalizacja stresu okołozabiegowego (można rozważyć lek uspokajający- np. hydroskyzyne)
  3. tlen donosowo podczas procedury
  4. unikać elektywnych zabiegów przez 6 msc po zawale lub po pomostowaniu aortalno-wieńcowym (by-pass)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Znieczulenie u pacjenta z IHD

A
  1. Nie wolno podawać wazokonstryktorów u pacjentów:
    - przez 6 msc po incydencie zakrzepowo-zatorowym, lub operacji by-pass
    - niestabilną dławicą piersiową (stan przedzawałowy)
  2. w każdej innej sytuacji znieczulenie może zawierać epinefrynę 1/200 tyś
  3. max 40ug epi czyli 4 ampułki 1/200 tyś (2x więcej niż u kobiet w ciąży)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Antagoniści wit. K- procedury o niskim ryzyku krwawienia

A
  • mogą być przeprowadzane bez odstawiania koagulantu jeśli INR<3,5 (zabieg maksymalnie mało traumatycznie, po zabiegu przepłukać jamę ustną 5% exacylem- stabilizuje skrzeb, działanie antyfibrynolotyczne)
  • jeśli INR>3,5 to pacjent powinien mieć zredukowaną dawkę leku (decyduje kardiolog)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Antagoniści wit. K- procedury o średnim lub wysokim ryzyku krwawienia

A
  • prowadzący lekarz określa ryzyko owikłań zakrzepowo-zatorowych wg skali CHADS2:
    1. małe ryzyko powikłań- przerwanie VKA i wykonanie zabiegu po normalizacji INR
    2. umiarkowane lub wysokie ryzyko powikłań- przejście na terapię pomostową
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Skala CHADS2

A
C- zastoinowa niewydolność serca - 1
H- nadciśnienie (hypertension, >160) - 1
A- wiek >75 (Age) - 1
D- cukrzyca (diabetes) - 1
S- przebyty udar lub przejściowy atak niedokrwienny -2
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Terapia pomostowa VKA (acenokumarol, warfaryna)

A

Acenokumarol- 3 dni
Warfaryna- 5 dni
reszta na schemacie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Ksabany (inhibitory czynnika Xa, podawane raz na dobę)- procedury o niskim ryzyku krwawienia

A

leku nie odstawia się, można jedynie zmodyfikować czas przyjęcia leku (zabieg przeprowadza się 18h po ostatniej dawce, a następnie powraca się do stosowania leku po 8-10h)

17
Q

Gatrany (inhibitory trombiny, stosowane dwa razy na dobę)- procedury o niskim ryzyku krwawienia

A

pomija się jedną dawkę leku- zabieg należy wykonać 12 h po ostatniej dawce i po 10-12h powrócić do stosowania leku

18
Q

Ksabany i gatrany- procedury o średnim i wysokim ryzyku krwawienia

A

lek odstawić i wprowadzić terapię pomostową na czas zaprzestania terapii ksabanem/gatranem (czas zależny od klirensu kreatyniny)

> 80 (średnie ryzyko krwawienia 1 dzień, duże 2 dni przed)
50-80 (średnie 2 dni, duże 3 dni)
30-50 (średnie >48h, duże 4 dni przed)
<30 (Średnie 2-5 dni przed, duże 5 dni przed)

19
Q

Leki p/płytkowe

A
  • aspiryna, klopidogrel, tikagrelor, prasugrel
  • o ile stosowane w monoterapii nie odstawia się ich przed zabiegiem chirurgicznym
  • stosować leki i preparaty stymulujące miejscowo homeostazę
20
Q

Podwójna terapia p/łytkowa (aspiryna+klopidogrel, najszczęściej u pacjentów po wszczepieniu stentu)

A
  1. aspiryna- nigdny nie może być odstawiona
  2. klopidogrel:
    - nie może być odstawiony przez 12 msc po ostrym zespole wieńcowy, 6-12msc po implantacji stentu uwalniającego lek, 1-3msc po implantacji stentu metalowego
    - w okresach bezpieczeństwa wszystkie elektywne zabiegi przekładamy, a chirurgia doraźna z miejscowymi metodami promującymi krzepnięcie
    - po okresach bezpieczeństwa klopidogrel można odstawić 5 dni przed zabiegiem a włączyć znów 24h po zabiegu
21
Q

Pacjent ze słabo kontrolowaną cukrzycą

A
  1. wysokie ryzyko zakażenia pozabiegowego i krwawienia śródzabiegowego (i okołozabiegowego)
  2. odroczyć zabieg elektywny do czasu poprawy kontroli glikemii
  3. zabiegi pilne w osłonie antybiotykowej one-shot
  4. nie wolno stosować wazokonstryktorów w LZM
  5. LZM z wyboru jest mepiwakaina
22
Q

Objawy nadczynnosci tarczycy

A
  1. spadek masy ciała
  2. nietolerancja wysokiej temperatury otoczenia
  3. nadmierna potliwość i świąd skóry
  4. tachykardia spoczynkowa
  5. wytrzeszcz galek ocznych
  6. wole tarczycy

WAZOKONSTRYKTORY BEZWZGLĘDNIE PRZECIWWSKAZANE

23
Q

Najczęstsze przyczyny i objawy przełomu tarczycowego

A

zdenerwowanie, choroba pacjenta, wazokonstryktor

Objawy: gorączka (40 st.), tachykardia, arytmia, wymioty, biegunka. śpiączka, śmierć (30-50%)

24
Q

Leczenie przełomu tarczycowego

A
  1. PROPYLOTIOURACYL (tyreostatyk obniżający poziom hormonów tarczycy)
  2. beta-bloker
  3. lek uspokajający
  4. lek p/gorączkowy
25
Q

Przyczyny napadu astmy

A
  1. wysiłek fizyczny
  2. alergia
  3. infekcje dóg ddechowych
  4. stres
  5. alergia
    siarczki (konserwanty w lzm z wazokonstryktorem)
26
Q

Astmatyk w gabinecie

A
  1. zawsze trzeba być przygotowanym na atak astmy, objawy:
    kaszel, świst oddechowy, ucisk w klatce, duszność
  2. nie należy rozkładać fotela- pacjent sam sobie powinien zanleźć najdogodniejszą pozycję do oddychania
  3. leczenie:
    -beta-2 agonista (salbutamol, albuterol, fenoterol)
    - tlen donosowo
    - przy znacznym nasileniu objawów epinefryna podskórnie, kortykosterioid dożylnie
27
Q

Przygotowanie jamy ustnej do radioterapii

A
  1. przed rozpoczęciem należy przeprowadzić sanację jamy ustnej- usunięcie wszystkich zębów z wątpliwą diagnozą, wyleczenie zmian na błonach śluzowych jamy ustnej
  2. sanacja powinna być zakończona minimum 14 dni, a najlepiej 21 dni przed rozpoczęciem radioterapii
  3. w trakcie radioterapii nie należy wykonywać zabiegów chirurgicznych w jamie ustnej: pacjent powinien stosować miękką dietę, unikać noszenia ruchomych protez (minimalizacja nacisku na błonę śluzową)
28
Q

Pacjent po radioterapii w gabinecie stomatologicznym

A
  1. w przypadku konieczności usunięcia zęba- zabieg zawsze w osłonie antybiotykowej- od dnia poprzedzającego zabieg, a następnie kontynuacja antybiotyku przez 3 kolejne doby (profilaktyka krótkoterminowa)
  • ekstrakcja tylko w razie bezwzględnej konieczności
  • stosowanie fluoryzacji kontaktowej, utrzymywanie doskonałej higieny
29
Q

Przygotowanie pacjenta do terapii lekiem antyresorbcyjnym

A

PEŁNA SANACJA JAMY USTNEJ

  1. usunięcie zębów ze złą prognozą
  2. wyleczenie zmian chorobowych błony śluzowej jamy ustnej
  3. przeprowadzenie higienizacji jamy ustnej
  4. leczenie periodontologiczne
30
Q

Zabieg u pacjenta podczas terapii antyresorbcyjnej/antyangiogennej

A
  1. Konsultacja z lekarzem prowadzącym- rozważenie przejściowego odstawienia leku (min. 2 msc przed zabiegiem)
  2. Oznaczenie wartości CTx (C-końcowy usieciowiony telopeptyd łańcucha a kolagenu typu I) w surowicy.
    <100 pg/ml- wysokie ryzyko
    100-150 pg/ml- względne ryzyko
    >150 pg/ml- niskie ryzyko martwicy
  3. Zabieg w osłonie antybiotykowej (profilaktyka krótko lub długoterminowa)
  4. Usunięcie zęba jak najmniej traumatyczne, jedynie delikatne łyżeczkowanie zębodołu po usunięciu zęba, PRF
31
Q

Czynniki podnoszące ryzyko wystąpienia polekowej martwicy kości szczękowych

A
  1. stosowanie kwasu zoledronowego
  2. stosowanie bisfosfonianu drogą dożylną
  3. stosowanie leku od conajmniej 3 lat
  4. wcześniejszy epizod zapalenia lub martwicy kości szczękowych
  5. poszerzenie szpary ozębnowej w rtg zęba kwalifikowanego do ekstrakcji
32
Q

Pacjent HIV+ w gabinecie

A
  1. konsultacja z lekarzem prowadzącym
  2. przed zabiegiem należy wykonać:
    - morfologię krwi (poziom płytek)
    - próby wątrobowe
    - badanie układu hemostatycznego (INR, APTT)
    - poziom limfocytów CD4+, neutrofili
  3. immunokompetentny gdy CD4+>100/mm3, neutrofile>500/mm3
  4. profilaktyka antybiotykowa w przypadku immunoniekompetencji
33
Q

Pacjent HBV+/HCV+

A
  1. konsultacja z prowadzącym hepatologiem
  2. Badania przed zabiegiem:
    - morfologia z oceną płytek
    - próby wątrobowe
    - układ hemostatyczny
  3. Nie potrzeba osłony antybiotykowej (pacjenci ci są immunokompetentni)
34
Q

Charakterystyka pacjenta z chorobą alkoholową

A
  1. mogą wykazywać agresywną postawę
  2. zwykle nie stosują się do zaleceń pozabiegowych
  3. mają złą higienę jamy ustnej
  4. anemia (brak kw. foliowego i wit. B12)
  5. mają tendencję do krwawienia śród i pozabiegowego (uszkodzenie wątroby)
  6. zwiększona tendencja do poekstrakcyjnego zapalenia zębodołu oraz zapalenia kości (osłabione funkcje układu immunologicznego)
35
Q

Pacjent z ch. alkoholową w gabinecie

A
  1. NLPZ mogą nasilać krwawienie
  2. paracetamol może wywołać reakcję hepatotoksyczną
  3. podanie leków uspokajających może nasilać działanie depresyjne na OUN
  4. podanie metronidazolu może wywołać reakcję disulfiramową (mdłości, wymioty, gorączka, hipotensja, śmierć)
  5. należy podawać LZM, które nie są metabolizowane w wątrobie (prokaina, artikaina)
  6. zastosować miejscową promocję tworzenia skrzepu w zębodole ( szycie, spongostan, płukanie exacylem)
36
Q

PACJENT HEMODIALIZOWANY

A

czytać z prezki