Wykład 9 - środkowa i późna dorosłość Flashcards
Kiedy trwa średnia dorosłość
35/45 - 65 roku życia
Kiedy trwa późna dorosłość
65 rok życia - do końca
Wymień 3 czynniki, które wpływają na jakość okresu środkowej dorosłości
Czynniki związane z dziedziczeniem oraz biologicznymi zmianami (np. podatność na choroby)
Oczekiwania środowiska (zarówno osób młodszych jak i starszych) i własne
Aktywności własne
Wymień zadania rozwojowe środkowej dorosłości
Towarzyszenie nastolatkom w stawaniu się odpowiedzialnymi i szczęśliwymi dorosłymi
Osiągnięcie pełnej (dorosłej) socjalizacji i społecznej odpowiedzialności
Akceptacja zmian psychospołecznych i dostosowanie się do nich
Akceptacja starzenia się własnych rodziców
Zadania rozwojowe okresu później dorosłości
Dostosowanie się do mniejszych możliwości fizycznych i pogorszenia stanu zdrowia
Dostosowanie się do przejścia na emeryturę i zmniejszenia dochodów
Śmierć współmałżonka
Spotykanie się z osobami w podobnym wieku
Przystosowanie się do ról społecznych
Wymień 3 rodzaje dobrostanu
Subiektywny, psychologiczny, eudajmoniczny
Co to myśl dialektyczna?
Polega na przeciwstawianiu sobie różnych punktów widzenia i szukaniu rozwiązań problemów poprzez analizowanie kontrastowych opcji
Jakie są cechy ekspertywności?
Automatyzacja - pozwala na ściągnięcie uwagi z niektórych wyuczonych procesów co pozwala na skupienie się na innych, nowych informacjach
Inny jakościowe sposób myślenia - pozwolenie na szybszą aktualizację informacji i dostrzeganie prawidłowości
Doświadczenie - rozwój wiedzy eksperckiej w danej roli/dziedzinie
Specjalizacja - osiągnięcie konkretnego poziomu kompetencji
Opisz kryzys środkowej dorosłości
Generatywność vs stagnacja - troskliwość przejawiana wobec własnych dzieci, młodszych pokoleń czy wreszcie wytworów oraz idei. Jednak okres ten nie zawsze jest czasem stabilizacji, „odcinania kuponów”, „zbierania plonów”, obfituje bowiem w wiele sytuacji stresowych (wytworzenie TROSKI)
+ Kryzys środka życia
Opisz kryzys później dorosłości
Integralność vs rozpacz - zadowolenie z życia vs żal nad utraconymi szansami, integralność pozwala na mądrość, którą można wspierać osoby młodsze (wytworzenie MĄDROŚCI)
Podaj objawy kryzysu środka życia
Poczucie nieszczęścia, utrata poczucia bezpieczeństwa, depresja, niezdecydowanie, niepokój, konflikt (między oczekiwaniami i realiami wobec siebie), narastająca nerwowość, obsesyjne myśli dotyczące starości, rozproszenie (nieefektywne zajmowanie się dużą ilością rzeczy naraz), poczucie zatracenia
Wymień 3 etapy uczenia się przybranych ról
1) Wchodzenie w rolę - wczesna dorosłość (stadium przedkonwencjonalne)
2) Pełna adaptacja do roli - środkowa dorosłość (stadium konwencjonalne)
3) Twórcze przekraczanie roli - polega na kreatywnym i zindywidualizowanym posługiwaniu się posiadaną wiedzą (stadium postkonwencjonalne)
Jakie są podstawowe problemy związane z pracą, z jakimi mierzą się osoby dorosłe?
Wypalenie, bezrobocie, przeciążenie pracą
Podaj style związków międzyludzkich
Intymny, preintymny, pseudointymny, stereotypowy, izolujący
Scharakteryzuj związek intymny
Jednostka nawiązuje głębokie przyjaźnie z osobami obu płci i jest zaangażowana w związek miłosny
Scharakteryzuj związek preintymny
Jednostka tworzy głębokie związki z rówieśnikami, ale cechuje ją ambiwalencja pod względem angażowania się w związki miłosne lub pozostaje niezwiązana z nikim, pomimo zdolności do werbalizowania potrzeby bliskości i wzajemności
Scharakteryzuj związek pseudointymny
Jednostka angażuje się w związki, którym jednak brakuje bliskości i głębokości
Scharakteryzuj związek stereotypowy
Jednostka funkcjonuje w powierzchownych związkach z rówieśnikami i nie jest związana z nikim znaczącym
Scharakteryzuj związek izolujący
Jednostka nawiązuje przypadkowe znajomości i nie ma żadnych głębokich relacji z rówieśnikami lub potencjalnym partnerem
Podaj style wypełniania roli dziadków
Związek zdystansowany, związek towarzyski, związek zaangażowany
Opisz styl zdystansowany (dziadkowie)
- dziadkowie rzadko widują wnuki, wpływ wychowawczy jest minimalny
- przyczyny: dystans fizyczny (miejsce zamieszkania) i/lub emocjonalny
- w tej kategorii najczęściej mieszczą się dziadkowie po 65 r.ż.
Opisz styl towarzyski (dziadkowie)
- oparty na zażyłych i ciepłych relacjach z wnukami
- zadania wychowawcze zostawiają rodzicom, i przyznają, że nie chcą, że nie chcą być obciążeni codziennym zajmowaniem się wnukami
- w tej grupie znajdują się najczęściej młodzi dziadkowie
Opisz styl zaangażowany (dziadkowie)
- dziedkowie są bardzo zaangażowani w wychowanie
- ci dziadkowie często należą do wielopokoleniowych gospodarstw domowych, chociaż są też ci co mieszkają osobno ale mają niezwykle bliskie relacje z wnukami
Najczęstsze problemy zdrowotne okresu dorosłości
Choroby układu krążenia (wieńcowa serca, nadciśnienie, zawał), nowotwory, Alzheimer, choroby zwyrodnieniowe, choroby oczu (zaćma, jaskra)
Pierwsze znaki starzenia
zmarszczki, siwe włosy, spadek wydolności, około 50 roku życia kobiety doświadczają menopauzy, co przekłada się na zmiany z wyglądzie, mężczyźni doświadczają andropauzy, a spadek testosteronu powoduje spadek wydolności i dysfunkcje seksualne
Zmiany biologiczne w później dorosłości
Duże, negatywne zmiany w funkcjonowaniu organizmu (spadek wydolności, masy kostnej i mięśniowej), wolniejsze impulsy nerwowe, spadek szybkości reakcji i koordynacji ruchowej, osłabienie wzroku, słuchu, zdolności uczenia się, spadek inteligencji płynnej
Czy kryzys wieku średniego jest istniejącym zjawiskiem?
Badania nad kryzysem wieku średniego nakazują plasować go raczej w kategoriach mitu. Zaledwie kilka procent dorosłych doświadcza trudności w okresie średniej dorosłości
Jak dzieci postrzegają kłótnie rodziców?
Dzieci, które są świadkami kłótni/konfliktów, nawet przez lata, nie przyzwyczajają się do nich. Ich reaktywność rośnie, stają się wrażliwsze; w przyszłości mogą mieć większe problemy z regulacją emocji. Skonfliktowani rodzice stają się niekonsekwentni w wychowaniu, bardziej dyrektywni, ograniczają lub nadmiernie wyrażają własne emocje
Oznaki integralności w późnej dorosłości
Pogodzenie się z własną śmiertelnością, życzliwość, wsparcie dla innych, akceptacja, dzielenie się mądrością i doświadczeniem bez narzucania ich, poczucie ładu, spełnienia harmonii
Dwie fazy później dorosłości
Faza I (65 - 80 r.ż.) - kryzys tożsamości głównie zogniskowany wokół nowych ról społecznych (np. emeryt)
Faza II - (ok po 80 r. ż.) – kryzys tożsamości głównie wokół pogarszających się możliwości fizycznych, stanu zdrowia
Sposoby przywiązania osób starszych do swoich dzieci
- Pozabezpieczne-unikowe
- Pozabezpieczne-mieszane (unikowo-bezpieczne)
- Bezpieczne
Od czego zależy satysfakcja z życia osób starszych? (80+)
Satysfakcja z życia była przede wszystkim związana ze stylem życia, a nie zamożnością
Obiektywny stan zdrowia był mniej istotny dla zadowolenia z życia niż subiektywny stan zdrowia
Wysokość emerytury była mniej istotna dla zadowolenia z życia niż posiadanie bliskich relacji
Spożywanie alkoholu było bardzo dobrym predyktorem niskiego zadowolenia z życia
