Wykład 4 - środkowe i późne dzieciństwo Flashcards
Ile trwaja środkowe i późne dzieciństwo?
Środkowe: 4-6 rok życia
Późne: 7/8 - 11/12 rok życia
Jakie dwie ważne umiejętności kształtują się w okresie środkowego dzieciństwa?
Mowa oraz wyobraźnia
W jaki sposób kształtuje się inicjatywa w środkowym dzieciństwie?
Gdy dziecko nauczy się zaspokajać potrzeby w aprobowany przez innych sposób to chęc ich zaspokajania będzie się łączyć z wykazaniem inicjatywy, co spowoduje powstawanie celów oraz ich realizowanie, zatem będzie bronić własnych praw i interesów
Jak wygląda rozwój poczucia kompetencji w okresie późnego dzieciństwa?
Dziecko idzie do szkoły i od tego jak będzie sobie w niej radzić zależy jego poczucie kompetencji, Zmiany w sferze poznawczej, emocjonalnej i moralnej oraz budowanie dobrych relacji z innymi pozwala zakończyć tę fazę z poczuciem kompetencji
Jak wygląda rozwój fizyczny dziecka w okresie przedszkolnym?
Najbardziej widoczny jest opanowanie mięśni dużych (uczą się sprawnie biegać, skakać i wspinać się), potrzeba ruchu jest wtedy bardzo duża, zatem dziecko będzie często zmieniało aktywnośc. Posługuje się sztućcami i przebiera się
Jak wygląda rozwój fizyczny w okresie szkolnym?
Głównie chodzi o małą motorykę, która umożliwia robienie specyficznych ruchów np. pisanie
W jakim stadium rozwoju poznawczego jest przedszkolak?
Stadium przedoperacyjne
Czym charakteryzuje się stadium przedoperacyjne rozwoju poznawczego?
- jest bardziej zaawansowane ponieważ przebiega nie tylko na poziomie reprezentacji i zachowań fizycznie ale też w umyśle
- gdy występują konflikty między percepcją a myśleniem, dziecko opiera się wciąż na percepcji
- dla rozwoju ważne są zabawy symboliczne, rysunke, mowa i obraz umysłowy
Podaj charakterystyczne cechy myślenia dziecka w stadium przedoperacyjnym.
Egocentryzm (dziecko nie jest w stanie przyjąć punktu widzenia innych osób), nie istnieje coś takiego jak przypadek względem innych osób, brak zdolności rozumienia przekształceń, centracja, brak odwracalności, nazywa się to myśleniem prelogicznym
W jakim stadium rozwoju poznawczego jest uczeń pierwszych klas szkoły podstawowej?
Stadium operacji konkretnych
Czym charakteryzuje się stadium operacji konkretnych rozwoju poznawczego?
- dziecko dowolnie skupia uwagę na czynnościach i obejmuje nią więcej elementów
- tworzy indywidualne strategie pamięciowe
- umie analizować, planować i przewidywać konsekwencje działań własnych i innych
- dzieci szeregują i klasyfikują, umieją też dodawać do szeregów i klas nowe elementy
Rozumie czas, przestrzeń i prędkość
Opisz rozwój pamięci w okresie dzieciństwa
Zmienia się pamięć krótkotrwała (zapamiętywanie cyfr i słów), polepszenie metapamięci (świadomość własnych procesów myślowych), następuje amnezja dziecięca, system pamięci autobiograficznej tworzy się około 3 r.ż.
Co to moralność heteronomiczna?
Dzieci są zawstydzone gdy robią coś złego i gdy są na tym przyłapane, a nawet gdy nie są, to są przekonane, że wszyscy wiedza, że zrobili coś złego (egocentryzm)
Na czym polega moralność posłuszeństwa
Dzieci sa grzeczne ze względu na obawę przed karą, która stanowi ocenę tego czy dana rzecz jest dobra czy zła
Na jakich karach koncentrują się młodsze dzieci?
W formie sankcji ekspaicyjnych - czyli takich wyznaczanych przez autorytet za łamanie zasad
Jakie formy kary akceptują dzieci szkolne?
Sankcje przez odwzajemnienie - jeżeli dziecko nie spełniło prośby rodzica, to rodzic nie spełnia prośby dziecka, prowadzi do uświadomienia, że łamanie zasad niszczy więzi społeczne
Co powoduje egocentryzm przedszkolaków w kontekście moralności?
Dzieci nie mają poczucia intencjonalności, egocentryzm nie pozwala im na zrozumienie, że działania innych są przypadkowe
Jaka zmiana w moralności dziecka zachodzi w stadium operacji konkretnych?
Intencje zaczynają być ważniejsze niż sam czyn, ponieważ wyzbywają się egocentryzmu.
Na czym polega moralizm?
Dziecko domaga się i spodziewa się kar za każde przewinienie popełnione przez siebie, a zwłaszcza przez innych
Na czym polega realizm moralny u dzieci?
Przestrzegają zasad dla samego ich przestrzegania, a nie dlatego, że rozumieją ich znaczenie społeczne i ducha (dzieci przedszkolne)
Na czym polega moralny relatywizm?
Przestrzeganie zasad, ponieważ powstały one przez ludzi do osiągnięcia konkretnego celu (dzieci w wieku szkolnym)
Jaka moralność kształtuje się pod koniec okresu późniego dzieciństwa i na czym polega?
Moralność autonomiczna - zasady postępowania są uwewnętrznione i są przestrzgane dla ich ducha, a nie litery, postępowanie według zasad samo w sobie daje satysfakcję, dzieci dokonują własnych ocen moralnych, i zważają na intencję, a nie na same skutki działań innych
Co to eksplozja nazywania i kiedy następuje?
Jest to gwałtowny wzrost słownictwa, który nastepuje po przekroczeniu znajomości około 50 słów, między 18 a 24 miesiącem życia
Co to holofrazy?
Są to połączenia gestów i wyrazów, które stosuje dziecko zanim nauczy się formułować pełne zdanie
Kiedy zachodzi eksplozja gramatyki?
Około 3 roku życia
Jakie umiejętności nabywa dziecko związane z mową?
Kompetencje narracyjne - czyli umiejętność tworzenia i rozumienia opowiadań
Kompetencje konwersacyjne - umiejętność prowadzenia rozmowy
Mowa egocentryczna (monolog zbiorowy) - bieżący, głośno wyrażany komunikat co do tego co dziecko robi, który następnie przekształca się w myślenie werbalne
Wymień cechy charakterystyczne mowy matczynej
Wyraźna, zdania są krótkie, proste i poprawne gramatycznie, przerwy między wypowiedziami są długie, intonacja przesadna, ton wysoki i zmienny, wypowiedzi przeważnie odnoszą się do tego co dzieje się tu i teraz
Na czym polega wspólna uwaga?
Wspólne ukierunkowanie uwagi opiekuna i dziecka na ten sam przedmiot, rodzice dopasowują się do tego, co dziecko akurat robi
Jaki typ zabawy będą preferować dzieci przedszkolne?
Zabawę na niby, ponieważ angażuje wyobraźnie, polega na używaniu przedmiotów do reprezentacji innych przedmiotów np. łyżka to mikrofon
Jaki typ zabaw będa preferować dzieci szkolne?
Zabawy z zasadami - jest to dla nich kolejny sposób nauki (nauka jest typem uczenia się, które nazywamy ukierunkowanym)
Na czym polega konflikt normatywny okresu przedszkolnego?
inicjatywa vs poczucie winy - dziecko będzie się angażować w wiele aktywności i nienależy go przed tym zatrzymywać, przejawem poczucia inicjatywy jest radość z rywalizacji, dzieci bronią się wtedy przed ograniczeniami (budowanie stanowczości)
Na czym polega konflikt normatywny okresu szkolnego
pracowitość vs poczucie winy - przejawia się potrzeba bycia kompetentnym, poprzez zajmowanie się czymś poważnym, czymś czym zajmują się dorośli. Dzieci chcą zdobyć uznanie, osiągać pozytywne rezultaty, robić rzeczy dobrze, dlatego tak ważne jest dla tego okresu dobre radzenie sobie w szkole
Na czym polega pozytywne rozwiązanie kryzysu normatywnego?
Polega na osiągnięciu równowagi między dwoma krańcami biegunowymi. Ważnym jest, by dziecko doświadczało również negatywnej strony każdego z konfliktów, ponieważ to wzmaga jego umiejętność radzenia sobie z trudnościami
Scharakteryzuj autorytatywny styl wychowania
Duża kontrola + duża wrażliwość - opiera się on na miłości i szacunku wobec dziecka oraz na trosce o realizację jego potrzeb z równoczesnym wymaganiem podporządkowania się pewnym zasadom
Scharakteryzuj autorytarny styl wychowania
Duża kontrola + niska wrażliwość - dorośli zaniedbują potrzeby dziecka, które musi się bezwzględnie podporządkować dorosłym. Dziecko przestaje się liczyć jako inna osoba, która ma swoje potrzeby i pragnienia, a staje się jedynie przedmiotem wychowania
Scharakteryzuj permisywny styl wychowania
Mała kontrola + duża wrażliwość - rodzice nadmiernie ulegają woli dziecka, co wspiera rozwój egocentryzmu. Charakteryzuje się nadopiekuńczością i nie stawianiem wymagań wobec dziecka. Przez to dziecko nie uczy się jak radzić sobie z przeszkodami w realizacji własnych pragnień
Scharakteryzuj niezaangażowany styl wychowania
Mała kontrola + mała wrażliwość - powoduje, że dziecko nie nabywa poczucia stabilności wychowawczej. Przez niekonsekwentność i przypadkowość działań dorosłych nie jest w stanie przewidzieć co się zdarzy, nie zna przyczyn stanu rzeczy. Dziecko nie rozwija w sobie poczucia kontroli nad sytuację i obwinia siebie za nieobecność i brak miłości od rodziców
Opisz samoocenę przedszkolaka
Przez to, że charakteryzuje go egocentryzm, jego samoocena jest bardzo wysoka i zmienia się z sytuacji na sytuację,
Opisz samooceną dziecka w okresie późnego dzieciństwa
Gdy dziecko trafia do szkoły jego samoocena zaczyna bazować na konkretnych wartościach, które są stałe,
Wymień 5 obszarów samooceny dziecka szkolnego
szkolny, społeczny, sportowy, fizyczny, behawioralny
Od czego zależy samoakceptacja?
Zależy od różnicy między ja idealnym a ja realnym oraz od poczucia wsparcia jakie otrzymuje dziecko od ważnych dla niego osób
Jak wyraża się gotowość szkolną?
Osiągnięciem przez dziecko takiego stopnia rozwoju umysłowego, emocjonalnego, społecznego i fizycznego, jakie umożliwia mu działanie w środowisku szkolnym, podjęcie i satysfakcjonujące wypełnienie roli ucznia
Wymień 3 aspekty gotowości szkolnej
Gotowość psychomotoryczną, gotowość słownikowo-pojęciową, gotowość emocjonalno-motywacyjną
Czego uczą się dzieci w relacjach z innymi dziećmi?
Podziału ról, rozwiązywania konfliktów, rozwijają cechy przywódcze, radzą sobie z wrogością i zastraszaniem
Co jest ważne w wieku koleżeńskim?
Bardzo ważny dla dzieci jest funkcjonowanie i przynależność do grupy. Bardzo ważna jest wtedy praca grupowa na rzecz każdego z jej członków, wspólna nauka wspiera współpracę i efektywne przyswajanie wiedzy (tutoring rówieśniczy). W grupach również można dostrzec segregację płciową. U 7/8-latków prawie nie występują relacje międzypłciowe
Opisz kryzys 3 rok życia
Następuje wtedy psychiczne oddzielenie matki od dziecka. Dziecko staje się autonomiczną jednostką i diametralnie zmienia się jego relacja z otoczeniem i samym sobą. Jest to moment manifestacji woli dziecka, jego samodzielności.
Opisz kryzys szóstego roku życia
Symptomem doświadczania kryzysu jest zmiana zachowania dziecka, które zaczyna zachowywać się nieadekwatnie do swojego wieku (na przykład nadmiernie dziecinnie), błaznować, przesadzać, kaprysić. Są to oznaki dezintegracji struktury funkcjonowania dziecka przedszkolnego, która przestała już odgrywać swoją adaptacyjną rolę.
O czym mówi teoria społeczno-kulturowa Wygotskiego?
Że złożone myślenie dzieci nie wynika z ich osobistych doświadczeń, tylko z interakcji społecznych
