Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?

Question 1

Jak nazywał się twórca terminu ergonomia?

Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?

Answer 1

Wojciech Bogumił Jastrzębowski (czas. Przyroda i przemysł)

Question 2

Jak Jastrzębowski rozumiał ergonomię?

Podaj założenia badacza

Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?

Answer 2

• Nauka o używaniu nadanych człowiekowi od Stwórcy sił i zdolności (ergonomia jako praca polegająca na odpowiednim ich wykorzystywaniu)
• Dążenie do optymalizacji pracy/wysiłku
• Optymalna praca rozwija człowieka, doskonali, jest źródłem satysfakcji i szczęścia

Question 3

Jak nazywał się twórca pierwszego podręcznika ergonomii w UK? Jak nazywała się jego praca?

Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?

Answer 3

Kenneth Frank Hywel Murrell Ergonomics: Man in his working environment (1965)

Question 4

Kiedy przyjęto nazwę Ergonomia?

Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?

Answer 4

1950

Question 5

Podaj nazwy dwóch pierwszych stowarzyszeń ergonomistów

Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?

Answer 5

British Ergonomics Society (1952)
The Human Factors Society (USA, 1957)
International Ergonomics Association (1959)

Question 6

Definicja ergonomii wg. IEA

Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?

Answer 6

Ergonomia to dyscyplina naukowa zajmująca się poznaniem interakcji pomiędzy człowiekiem i innymi elementami systemu oraz stosowaniem odpowiednich zasad teoretycznych, metod i danych dla poprawy dobrostanu człowieka i ogólnej sprawności całego systemu

Question 7

Istotą ergonomii jest…

Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?

Answer 7

projektowanie interakcji

Question 8

Dziedziny ergonomii

Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?

Answer 8

• grafika użytkowa
• technologie cyfrowe
• wzornictwo przemysłowe
• architektura wnętrz
• architektura/urbanistyka
• projektowanie usług

Question 9

Definicja ergonomii wg. P. Hancock’a

Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?

Answer 9

Dziedzina nauki, która stara się zamienić antagonizm na synergię między człowiekiem a maszyną

Question 10

Definicja ergonomii wg. A. Ogińskiego

Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?

Answer 10

Antropocentryczna optymalizacja systemu

Question 11

Jakie są 3 domeny ergonomii wg. IEA?

Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?

Answer 11

• Ergonomia fizyczna: anatomia, antropometria, fizjologia, biomechanika
• Ergonomia poznawcza: procesy przetwarzania informacji, spostrzegania, zapamiętywania, wnioskowania, podejmowania decyzji itp.
• Ergonomia organizacji i zarządzania (makroergonomia): optymalizacja systemów socjotechnologicznych - struktur organizacyjnych, metod działania, procesów zarządzania

Question 12

Jakie są 3 domeny ergonomii wg. szwedzkiej grupy Ergonomi Design Gruppen?

Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?

Answer 12

• Ergonomia fizyczna
• Ergonomia poznawcza
• Ergonomia emocjonalna

Question 13

Jakie są trzy zasadu ergonomicznego myślenia projektowego?

Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?

Answer 13

• Rozpoznać i zrozumieć potrzeby użytkownika (human-center design)
• Opisać ograniczenia / ludzkie możliwości (user-center design)
• Wyznaczyć bezpieczne i komfortowe optimum (user-friendly design)

Question 14

Wymień stadia bezpieczeństwa i podaj ich przykłady odwołując się do Volvo SCC (Safety Concept Car)

Ergonomia w projektowaniu

Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?

Answer 14

• bezpieczeństwo pasywne: dodatkowe poduszki powietrzne
• bezpieczeństwo aktywne: zapewnienie optymalnych warunków widzenia

Question 15

Czym jest Volvo YCC (Your Concept Car)?

Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?

Answer 15

Auto zaprojektowane dla kobiet stworzone we współpracy z potencjalnymi użytkowniczkami samochodu (podejście holistyczne: bezpieczeństwo, komfort, estetyka)

Question 16

Po co buduje się pojazdy koncepcyjne?

Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?

Answer 16

• przedstawienie sposobu myślenia projektantów firmy, ich idei, wartości, kreatywności
• testowanie pomysłów
• sięgnięcie w przyszłość

Question 17

Przykładowwy samochód, do któego wprowadzono ergonomiczne usprawnienia, takie jak pilot assist, kamera 360° itd. to…

Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?

Answer 17

Volvo XC90

Question 18

Jaki eksperyment potwierdził związek ergonomii i ekonomii (USA, lata 70 XX w.)?

Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?

Answer 18

Eksperyment z różnymi wersjami umiejscowienia świateł stopu - ułożenie ich wyżej powoduje mniej wypadków (ergonomia przynosi wymierne korzyści)

Question 19

Najczęstsza przyczyna wypadków w miejscach pracy to…

Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?

Answer 19

Błąd ludzki (do 90%)

Question 20

Źródła błędów w procesach poznawczych

Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?

Answer 20

• uwaga - współczesne stanowiska pracy przeciążają system uwagowy olbrzymią ilością informacji, niespotykaną „w naturze”
• percepcja - utrudniona interpretacja sygnałów (nadmiar, niejednoznaczność)
• pamięć - ograniczona pojemność
• rozumowanie - błędne decyzje - pochopne, nieprzemyślane, nadmierne optymistyczne → może efekt nadmiernego pobudzenia

→ słabe punkty vs coraz większe wymagania

Question 21

Jak wg. Johna Mediny multitasking wpływa na odsetek błędów?

Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?

Answer 21

Badania wskazują, że wskaźnik błędów wzrasta o 50%, a czas potrzebny na wykonanie zadań podwaja się

Question 22

Wyniki badań Strayera nad mutitaskingiem:

Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?

Answer 22

• rozmawiający przez telefon (trzymany w dłoni lub nie) dwukrotnie częściej przeoczali sygnały świetlne prezentowane w punkcie fiksacji niż niezaangażowani w konwersację
• słuchanie radia lub audiobooka nie niosło ze sobą takich konsekwencji.

Question 23

Wyniki badań Strayera nad mutitaskingiem:

Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?

Answer 23

• Poziom sprawności kierowcy spada, gdy jego aktywny udział w rozmowie powoduje zaangażowanie uwagi w innym kontekście poznawczym niż bezpośrednio związany z jazdą
• dystrakcja poznawcza jest równie (lub bardziej) niebezpieczna jak dystrakcja fizyczna
• kierowcy są zupełnie nieświadomi tego, jak używanie telefonu wpływa na ich sprawność i niezawodność – wyrażają przekonanie, że dobrze sobie radzą z tą sytuacją

Question 24

Według Hancock i Woods podstawową wartością w nauce ergonomi jest…

Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?

Answer 24

Szacunek dla użytkowników

Question 25

Rodzaje błędów projektowych (Frejlich, Ogińska)

Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?

Answer 25

• błędy dotyczące sfery fizycznej (np. zbyt wąskie schody)
• niedoskonałości w dostarczaniu informacji użytkownikowi (np. napis PULL na drzwiach, które należy pchać)

Question 26

Zasady projektowania odpornego na błędy:

Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?

Answer 26

• wystarczająca informacja
• prosta, intuicyjna logika
• spójność i konsekwencja
• informacja zwrotna i łatwość wycofania się z błędnej akcji

Question 27

Poka-yoke (Shigeo Shingo, Toyota)

Definicja i przykłady

Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?

Answer 27

Unikanie błędów przez ograniczanie sposobów wykonywania danej czynności
np. mikrofalówka uruchamiająca się tylko przy zamkniętych drzwiczkach

Question 28

Na czym polega zasada afordancji?

Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?

Answer 28

Dobrze zaprojektowany obiekt samym swoim wyglądem powinien dostarczać podpowiedzi co do właściwego sposobu używania

Question 29

Etapy Design Thinking

Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?

Answer 29

• Empatyzacja (zbieranie informacji o odbiorcach)
• Definiowanie problemu
• Generowanie pomysłów
• Budowanie prototypów
• Testowanie (+ zbieranie feedbacku)

Question 30

UX - User Experience

Twórca, definicja

Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?

Answer 30

Don Norman
Produkt to spójny, zintegrowany zestaw doświadczeń, należy przemyśleć wszystkie etapy korzystania z niego
Sposób, w jaki użytkownik wchodzi w interakcje z produktem i doświadcza go pod względem użyteczności, efektywności i emocji

Question 31

Universal design

Twórca, definicja

Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?

Answer 31

Ron Mace
Produkty mają być użyteczne dla wszystkich ludzi, w największym możliwym stopniu, bez konieczności adaptacji lub specjalistycznego projektowania

Question 32

Komponenty universal design

Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?

Answer 32

1. Równość użytkowania
2. Elastyczność w użytkowaniu
3. Prostota i intuicyjność
4. Efektywność/skuteczność informacji
5. Tolerancja błędu
6. Ograniczenie wysiłku fizycznego
7. Rozmiar i przestrzeń - dla sięgania i użytkowania

Question 33

Jak, według Jana Gehla, powinna być projektowana przestrzeń miejska?

Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?

Answer 33

Powinna być dostosowana do ludzkiej skali, tj. 2m wzrostu, prędkość 5km/h, uwzględnienie potrzeby przebywania z innymi ludźmi

Question 34

Na czym polega neuroergonomia?

Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?

Answer 34

śledzenie aktywności mózgu i dopasowanie do niej środowiska pracy (the brain at work, b-alert)

Question 35

Affective design/hedonomics (hedonomia)

Twórca + definicja

Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?

Answer 35

Hancock
Dziedzina nauki, która ułatwia przyjemne aspekty interakcji człowieka z technologią; zajmuje się promowaniem przyjemności (tradycyjna ergonomia + pierwiastek uczuciowy)

Question 36

Połączenie ergonomii i hedonii powoduje…

Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?

Answer 36

antropocentryczną optymalizację systemu