Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą? Flashcards
Jak nazywał się twórca terminu ergonomia?
Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?
Wojciech Bogumił Jastrzębowski (czas. Przyroda i przemysł)
Jak Jastrzębowski rozumiał ergonomię?
Podaj założenia badacza
Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?
- Nauka o używaniu nadanych człowiekowi od Stwórcy sił i zdolności (ergonomia jako praca polegająca na odpowiednim ich wykorzystywaniu)
- Dążenie do optymalizacji pracy/wysiłku
- Optymalna praca rozwija człowieka, doskonali, jest źródłem satysfakcji i szczęścia
Jak nazywał się twórca pierwszego podręcznika ergonomii w UK? Jak nazywała się jego praca?
Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?
Kenneth Frank Hywel Murrell Ergonomics: Man in his working environment (1965)
Kiedy przyjęto nazwę Ergonomia?
Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?
1950
Podaj nazwy dwóch pierwszych stowarzyszeń ergonomistów
Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?
British Ergonomics Society (1952)
The Human Factors Society (USA, 1957)
International Ergonomics Association (1959)
Definicja ergonomii wg. IEA
Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?
Ergonomia to dyscyplina naukowa zajmująca się poznaniem interakcji pomiędzy człowiekiem i innymi elementami systemu oraz stosowaniem odpowiednich zasad teoretycznych, metod i danych dla poprawy dobrostanu człowieka i ogólnej sprawności całego systemu
Istotą ergonomii jest…
Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?
projektowanie interakcji
Dziedziny ergonomii
Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?
- grafika użytkowa
- technologie cyfrowe
- wzornictwo przemysłowe
- architektura wnętrz
- architektura/urbanistyka
- projektowanie usług
Definicja ergonomii wg. P. Hancock’a
Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?
Dziedzina nauki, która stara się zamienić antagonizm na synergię między człowiekiem a maszyną
Definicja ergonomii wg. A. Ogińskiego
Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?
Antropocentryczna optymalizacja systemu
Jakie są 3 domeny ergonomii wg. IEA?
Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?
- Ergonomia fizyczna: anatomia, antropometria, fizjologia, biomechanika
- Ergonomia poznawcza: procesy przetwarzania informacji, spostrzegania, zapamiętywania, wnioskowania, podejmowania decyzji itp.
- Ergonomia organizacji i zarządzania (makroergonomia): optymalizacja systemów socjotechnologicznych - struktur organizacyjnych, metod działania, procesów zarządzania
Jakie są 3 domeny ergonomii wg. szwedzkiej grupy Ergonomi Design Gruppen?
Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?
- Ergonomia fizyczna
- Ergonomia poznawcza
- Ergonomia emocjonalna
Jakie są trzy zasadu ergonomicznego myślenia projektowego?
Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?
- Rozpoznać i zrozumieć potrzeby użytkownika (human-center design)
- Opisać ograniczenia / ludzkie możliwości (user-center design)
- Wyznaczyć bezpieczne i komfortowe optimum (user-friendly design)
Wymień stadia bezpieczeństwa i podaj ich przykłady odwołując się do Volvo SCC (Safety Concept Car)
Ergonomia w projektowaniu
Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?
- bezpieczeństwo pasywne: dodatkowe poduszki powietrzne
- bezpieczeństwo aktywne: zapewnienie optymalnych warunków widzenia
Czym jest Volvo YCC (Your Concept Car)?
Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?
Auto zaprojektowane dla kobiet stworzone we współpracy z potencjalnymi użytkowniczkami samochodu (podejście holistyczne: bezpieczeństwo, komfort, estetyka)
Po co buduje się pojazdy koncepcyjne?
Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?
- przedstawienie sposobu myślenia projektantów firmy, ich idei, wartości, kreatywności
- testowanie pomysłów
- sięgnięcie w przyszłość
Przykładowwy samochód, do któego wprowadzono ergonomiczne usprawnienia, takie jak pilot assist, kamera 360° itd. to…
Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?
Volvo XC90
Jaki eksperyment potwierdził związek ergonomii i ekonomii (USA, lata 70 XX w.)?
Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?
Eksperyment z różnymi wersjami umiejscowienia świateł stopu - ułożenie ich wyżej powoduje mniej wypadków (ergonomia przynosi wymierne korzyści)
Najczęstsza przyczyna wypadków w miejscach pracy to…
Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?
Błąd ludzki (do 90%)
Źródła błędów w procesach poznawczych
Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?
- uwaga - współczesne stanowiska pracy przeciążają system uwagowy olbrzymią ilością informacji, niespotykaną „w naturze”
- percepcja - utrudniona interpretacja sygnałów (nadmiar, niejednoznaczność)
- pamięć - ograniczona pojemność
- rozumowanie - błędne decyzje - pochopne, nieprzemyślane, nadmierne optymistyczne → może efekt nadmiernego pobudzenia
→ słabe punkty vs coraz większe wymagania
Jak wg. Johna Mediny multitasking wpływa na odsetek błędów?
Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?
Badania wskazują, że wskaźnik błędów wzrasta o 50%, a czas potrzebny na wykonanie zadań podwaja się
Wyniki badań Strayera nad mutitaskingiem:
Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?
- rozmawiający przez telefon (trzymany w dłoni lub nie) dwukrotnie częściej przeoczali sygnały świetlne prezentowane w punkcie fiksacji niż niezaangażowani w konwersację
- słuchanie radia lub audiobooka nie niosło ze sobą takich konsekwencji.
Wyniki badań Strayera nad mutitaskingiem:
Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?
- Poziom sprawności kierowcy spada, gdy jego aktywny udział w rozmowie powoduje zaangażowanie uwagi w innym kontekście poznawczym niż bezpośrednio związany z jazdą
- dystrakcja poznawcza jest równie (lub bardziej) niebezpieczna jak dystrakcja fizyczna
- kierowcy są zupełnie nieświadomi tego, jak używanie telefonu wpływa na ich sprawność i niezawodność – wyrażają przekonanie, że dobrze sobie radzą z tą sytuacją
Według Hancock i Woods podstawową wartością w nauce ergonomi jest…
Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?
Szacunek dla użytkowników
Rodzaje błędów projektowych (Frejlich, Ogińska)
Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?
- błędy dotyczące sfery fizycznej (np. zbyt wąskie schody)
- niedoskonałości w dostarczaniu informacji użytkownikowi (np. napis PULL na drzwiach, które należy pchać)
Zasady projektowania odpornego na błędy:
Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?
- wystarczająca informacja
- prosta, intuicyjna logika
- spójność i konsekwencja
- informacja zwrotna i łatwość wycofania się z błędnej akcji
Poka-yoke (Shigeo Shingo, Toyota)
Definicja i przykłady
Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?
Unikanie błędów przez ograniczanie sposobów wykonywania danej czynności
np. mikrofalówka uruchamiająca się tylko przy zamkniętych drzwiczkach
Na czym polega zasada afordancji?
Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?
Dobrze zaprojektowany obiekt samym swoim wyglądem powinien dostarczać podpowiedzi co do właściwego sposobu używania
Etapy Design Thinking
Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?
- Empatyzacja (zbieranie informacji o odbiorcach)
- Definiowanie problemu
- Generowanie pomysłów
- Budowanie prototypów
- Testowanie (+ zbieranie feedbacku)
UX - User Experience
Twórca, definicja
Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?
Don Norman
Produkt to spójny, zintegrowany zestaw doświadczeń, należy przemyśleć wszystkie etapy korzystania z niego
Sposób, w jaki użytkownik wchodzi w interakcje z produktem i doświadcza go pod względem użyteczności, efektywności i emocji
Universal design
Twórca, definicja
Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?
Ron Mace
Produkty mają być użyteczne dla wszystkich ludzi, w największym możliwym stopniu, bez konieczności adaptacji lub specjalistycznego projektowania
Komponenty universal design
Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?
- Równość użytkowania
- Elastyczność w użytkowaniu
- Prostota i intuicyjność
- Efektywność/skuteczność informacji
- Tolerancja błędu
- Ograniczenie wysiłku fizycznego
- Rozmiar i przestrzeń - dla sięgania i użytkowania
Jak, według Jana Gehla, powinna być projektowana przestrzeń miejska?
Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?
Powinna być dostosowana do ludzkiej skali, tj. 2m wzrostu, prędkość 5km/h, uwzględnienie potrzeby przebywania z innymi ludźmi
Na czym polega neuroergonomia?
Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?
śledzenie aktywności mózgu i dopasowanie do niej środowiska pracy (the brain at work, b-alert)
Affective design/hedonomics (hedonomia)
Twórca + definicja
Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?
Hancock
Dziedzina nauki, która ułatwia przyjemne aspekty interakcji człowieka z technologią; zajmuje się promowaniem przyjemności (tradycyjna ergonomia + pierwiastek uczuciowy)
Połączenie ergonomii i hedonii powoduje…
Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?
antropocentryczną optymalizację systemu
