Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?

Question 1

Jak nazywał się twórca terminu ergonomia?

Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?

Answer 1

Wojciech Bogumił Jastrzębowski (czas. Przyroda i przemysł)

Question 2

Jak Jastrzębowski rozumiał ergonomię?

Podaj założenia badacza

Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?

Answer 2

• Nauka o używaniu nadanych człowiekowi od Stwórcy sił i zdolności (ergonomia jako praca polegająca na odpowiednim ich wykorzystywaniu)
• Dążenie do optymalizacji pracy/wysiłku
• Optymalna praca rozwija człowieka, doskonali, jest źródłem satysfakcji i szczęścia

Question 3

Jak nazywał się twórca pierwszego podręcznika ergonomii w UK? Jak nazywała się jego praca?

Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?

Answer 3

Kenneth Frank Hywel Murrell Ergonomics: Man in his working environment (1965)

Question 4

Kiedy przyjęto nazwę Ergonomia?

Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?

Answer 4

1950

Question 5

Podaj nazwy dwóch pierwszych stowarzyszeń ergonomistów

Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?

Answer 5

British Ergonomics Society (1952)
The Human Factors Society (USA, 1957)
International Ergonomics Association (1959)

Question 6

Definicja ergonomii wg. IEA

Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?

Answer 6

Ergonomia to dyscyplina naukowa zajmująca się poznaniem interakcji pomiędzy człowiekiem i innymi elementami systemu oraz stosowaniem odpowiednich zasad teoretycznych, metod i danych dla poprawy dobrostanu człowieka i ogólnej sprawności całego systemu

Question 7

Istotą ergonomii jest…

Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?

Answer 7

projektowanie interakcji

Question 8

Dziedziny ergonomii

Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?

Answer 8

• grafika użytkowa
• technologie cyfrowe
• wzornictwo przemysłowe
• architektura wnętrz
• architektura/urbanistyka
• projektowanie usług

Question 9

Definicja ergonomii wg. P. Hancock’a

Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?

Answer 9

Dziedzina nauki, która stara się zamienić antagonizm na synergię między człowiekiem a maszyną

Question 10

Definicja ergonomii wg. A. Ogińskiego

Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?

Answer 10

Antropocentryczna optymalizacja systemu

Question 11

Jakie są 3 domeny ergonomii wg. IEA?

Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?

Answer 11

• Ergonomia fizyczna: anatomia, antropometria, fizjologia, biomechanika
• Ergonomia poznawcza: procesy przetwarzania informacji, spostrzegania, zapamiętywania, wnioskowania, podejmowania decyzji itp.
• Ergonomia organizacji i zarządzania (makroergonomia): optymalizacja systemów socjotechnologicznych - struktur organizacyjnych, metod działania, procesów zarządzania

Question 12

Jakie są 3 domeny ergonomii wg. szwedzkiej grupy Ergonomi Design Gruppen?

Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?

Answer 12

• Ergonomia fizyczna
• Ergonomia poznawcza
• Ergonomia emocjonalna

Question 13

Jakie są trzy zasadu ergonomicznego myślenia projektowego?

Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?

Answer 13

• Rozpoznać i zrozumieć potrzeby użytkownika (human-center design)
• Opisać ograniczenia / ludzkie możliwości (user-center design)
• Wyznaczyć bezpieczne i komfortowe optimum (user-friendly design)

Question 14

Wymień stadia bezpieczeństwa i podaj ich przykłady odwołując się do Volvo SCC (Safety Concept Car)

Ergonomia w projektowaniu

Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?

Answer 14

• bezpieczeństwo pasywne: dodatkowe poduszki powietrzne
• bezpieczeństwo aktywne: zapewnienie optymalnych warunków widzenia

Question 15

Czym jest Volvo YCC (Your Concept Car)?

Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?

Answer 15

Auto zaprojektowane dla kobiet stworzone we współpracy z potencjalnymi użytkowniczkami samochodu (podejście holistyczne: bezpieczeństwo, komfort, estetyka)

Question 16

Po co buduje się pojazdy koncepcyjne?

Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?

Answer 16

• przedstawienie sposobu myślenia projektantów firmy, ich idei, wartości, kreatywności
• testowanie pomysłów
• sięgnięcie w przyszłość

Question 17

Przykładowwy samochód, do któego wprowadzono ergonomiczne usprawnienia, takie jak pilot assist, kamera 360° itd. to…

Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?

Answer 17

Volvo XC90

Question 18

Jaki eksperyment potwierdził związek ergonomii i ekonomii (USA, lata 70 XX w.)?

Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?

Answer 18

Eksperyment z różnymi wersjami umiejscowienia świateł stopu - ułożenie ich wyżej powoduje mniej wypadków (ergonomia przynosi wymierne korzyści)

Question 19

Najczęstsza przyczyna wypadków w miejscach pracy to…

Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?

Answer 19

Błąd ludzki (do 90%)

Question 20

Źródła błędów w procesach poznawczych

Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?

Answer 20

• uwaga - współczesne stanowiska pracy przeciążają system uwagowy olbrzymią ilością informacji, niespotykaną „w naturze”
• percepcja - utrudniona interpretacja sygnałów (nadmiar, niejednoznaczność)
• pamięć - ograniczona pojemność
• rozumowanie - błędne decyzje - pochopne, nieprzemyślane, nadmierne optymistyczne → może efekt nadmiernego pobudzenia

→ słabe punkty vs coraz większe wymagania

Question 21

Jak wg. Johna Mediny multitasking wpływa na odsetek błędów?

Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?

Answer 21

Badania wskazują, że wskaźnik błędów wzrasta o 50%, a czas potrzebny na wykonanie zadań podwaja się

Question 22

Wyniki badań Strayera nad mutitaskingiem:

Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?

Answer 22

• rozmawiający przez telefon (trzymany w dłoni lub nie) dwukrotnie częściej przeoczali sygnały świetlne prezentowane w punkcie fiksacji niż niezaangażowani w konwersację
• słuchanie radia lub audiobooka nie niosło ze sobą takich konsekwencji.

Question 23

Wyniki badań Strayera nad mutitaskingiem:

Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?

Answer 23

• Poziom sprawności kierowcy spada, gdy jego aktywny udział w rozmowie powoduje zaangażowanie uwagi w innym kontekście poznawczym niż bezpośrednio związany z jazdą
• dystrakcja poznawcza jest równie (lub bardziej) niebezpieczna jak dystrakcja fizyczna
• kierowcy są zupełnie nieświadomi tego, jak używanie telefonu wpływa na ich sprawność i niezawodność – wyrażają przekonanie, że dobrze sobie radzą z tą sytuacją

Question 24

Według Hancock i Woods podstawową wartością w nauce ergonomi jest…

Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?

Answer 24

Szacunek dla użytkowników

Question 25

Rodzaje błędów projektowych (Frejlich, Ogińska) ## Footnote Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?

Answer 25

* błędy dotyczące **sfery fizycznej** (np. zbyt wąskie schody) * niedoskonałości w **dostarczaniu informacji użytkownikowi** (np. napis PULL na drzwiach, które należy pchać)

Question 26

Zasady projektowania odpornego na błędy: ## Footnote Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?

Answer 26

* wystarczająca informacja * prosta, intuicyjna logika * spójność i konsekwencja * informacja zwrotna i łatwość wycofania się z błędnej akcji

Question 27

Poka-yoke (Shigeo Shingo, Toyota) | Definicja i przykłady ## Footnote Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?

Answer 27

Unikanie błędów przez ograniczanie sposobów wykonywania danej czynności np. mikrofalówka uruchamiająca się tylko przy zamkniętych drzwiczkach

Question 28

Na czym polega zasada afordancji? ## Footnote Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?

Answer 28

Dobrze zaprojektowany obiekt samym swoim wyglądem powinien dostarczać podpowiedzi co do właściwego sposobu używania

Question 29

Etapy Design Thinking ## Footnote Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?

Answer 29

* **Empatyzacja** (zbieranie informacji o odbiorcach) * **Definiowanie problemu** * **Generowanie pomysłów** * **Budowanie prototypów** * **Testowanie** (+ zbieranie feedbacku)

Question 30

UX - User Experience | Twórca, definicja ## Footnote Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?

Answer 30

Don Norman Produkt to spójny, zintegrowany **zestaw doświadczeń**, należy przemyśleć wszystkie etapy korzystania z niego Sposób, w jaki użytkownik wchodzi w **interakcje** z produktem i **doświadcza go** pod względem użyteczności, efektywności i emocji

Question 31

Universal design | Twórca, definicja ## Footnote Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?

Answer 31

Ron Mace Produkty mają być **użyteczne dla wszystkich ludzi**, w największym możliwym stopniu, bez konieczności adaptacji lub specjalistycznego projektowania

Question 32

Komponenty universal design ## Footnote Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?

Answer 32

1. Równość użytkowania 2. Elastyczność w użytkowaniu 3. Prostota i intuicyjność 4. Efektywność/skuteczność informacji 5. Tolerancja błędu 6. Ograniczenie wysiłku fizycznego 7. Rozmiar i przestrzeń - dla sięgania i użytkowania

Question 33

Jak, według Jana Gehla, powinna być projektowana przestrzeń miejska? ## Footnote Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?

Answer 33

Powinna być **dostosowana do ludzkiej skali**, tj. 2m wzrostu, prędkość 5km/h, uwzględnienie potrzeby przebywania z innymi ludźmi

Question 34

Na czym polega neuroergonomia? ## Footnote Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?

Answer 34

śledzenie aktywności mózgu i dopasowanie do niej środowiska pracy (*the brain at work, b-alert*)

Question 35

Affective design/hedonomics (hedonomia) | Twórca + definicja ## Footnote Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?

Answer 35

Hancock Dziedzina nauki, która ułatwia **przyjemne aspekty interakcji człowieka z technologią**; zajmuje się promowaniem przyjemności (tradycyjna ergonomia + pierwiastek uczuciowy)

Question 36

Połączenie ergonomii i hedonii powoduje... ## Footnote Wykład 2: Czy każdy psycholog jest ergonomistą?

Answer 36

antropocentryczną optymalizację systemu