wprowadzenie + zmysły + motoryka Flashcards
jakie mamy okresy rozwoju?
- okres prenatalny
- dzieciństwo (wczesne, średnie, późne)
- adolescencja (wczesna, późna)
- dorosłość (wczesna, średnia, późna)
Okres prenatalny trwa…
od poczęcia do narodzin (cała ciąża)
Na jakie dwa okresy dzielimy wczesne dzieciństwo i jaki to wiek
Wiek niemowlęcy - od narodzin do 1 rż
WIek poniemowlęcy - 2-3 lata
Średnie dzieciństwo - jaki to wiek
wiek przedszkolny - 4-6 lat
Późne dzieciństwo jaki to wiek
wiek szkolny - 7-10/12 lat
Adolescencja - na jakie dwa okresy dzielimy i jaki to wiek?
wiek dorastania - 10 - 12 lat
wiek młodzieńczy - 16 - 20-23 lata
scharakteryzuj zmiany jakościowe
- popychają nas w rozwoju do przodu, są przełomowe i zmieniają całą strukturę np. danej czynności
(np. dziecko przechodzi z raczkowania do chodzenia na dwóch nogach, jest wolniejsze, mniej efektywne, ale mimo tego robi duży postęp. Dziecko gaworzy, wydaje z siebie dużo dźwięków, w pewnym momencie zaczyna rozumieć, że dźwięki coś znaczą, zaczyna mówić “mama, baba” wiedząc co to znaczy → to co mówi, ma większą jakość)
scharakteryzuj zmiany ilościowe
zmianę da się policzyć, da się zmierzyć
(np. wzrost, masa ciała, z początku mowa - ile słów dziecko zna, jaki ma zakres pamięci - ile konkretnie zapamięta z polecenia)
scharakteryzuj zmiany progresywne
- postępowe
(np. małe dzieci są bardzo ekspresyjne przy pokazywaniu swoich emocji, nie potrafią ich wyhamować, później, układ nerwowy dojrzewa i lepiej kontrolujemy swoje emocje)
scharakteryzuj zmiany regresywne
“cofające się” ale w potrzebny sposób
(np. malutkie dziecko będzie reagować na obcego zaglądającego do wózka uśmiechem, a trochę starsze płaczem, bo rozumie że ten ktoś jest obcy i nie wie, czy nie stanowi zagrożenia. Zbudowaliśmy sobie dojrzałość emocjonalną za dziecka, ale przy burzy hormonów w czasie nastoletnim znowu nie panujemy nad swoimi emocjami → ta zmiana jest kryzysem, potrzebnym do większej dojrzałości w przyszłości)
Na czym polega interakcjonizm (jako koncepcja czynników warunkujących rozwój)
- Nie da się rozdzielić czynników biologicznych i środowiskowych, one zawsze współistnieją i oddziałują między sobą
- np. Mam jakieś środowisko w szkole, ale wybieram sobie sama znajomych, potem moi znajomi mają wpływ na mnie → tu zachodzi interakcja między wkładem własnym i środowiskiem. Ktoś może być mądry, ale mieć złe warunki do rozwoju (np. wojna) i jego potencjał się nie rozwinie.
Jaki zmysł rozwija się jako pierwszy w okresie prenatalnym?
zmysł dotyku
jakie są bodźce dotykowe w okresie prenatalnym i jaka jest na nie reakcja dziecka
Bodźce dotykowe:
- nacisk wód płodowych
- dotykanie ścian macicy, łożyska, pępowiny
- dotykanie siebie
- ssanie kciuka
reakcje ruchowe
jakie są bodźce zmysłu równowagi w okresie prenatalnym
- aktywność ruchowa matki (np. spacery)
- oddech matki (również powoduje lekkie kołysanie)
- własna aktywność ruchowa w macicy
jakie są bodźce słuchowe w okresie prenatalnym
- Dźwięki zewnętrzne (docierają różne dźwięki z otoczenia, rozmowy, muzyka)
- Dźwięki z organizmu matki (dźwięk bicia serca, stale trwający)
- Głos matki zarówno wewnątrz jak i zewnątrz
jak dziecko reaguje na bodźce słuchowe w okresie prenatalnym
- zwiększenie aktywności
- przyśpieszenie rytmu serca
- obudzenie
- niepokój ruchowy
- przystosowywanie się do bodźców (np. do bicia serca) → habituacja, rozpoznawanie tych, które już były, nie są nowe
- zapamiętywanie bodźców
na czym polega pamięć wrażeń prenatalnych
dziecko po narodzeniu rozpoznaje bodźce, które w okresie prenatalnym mu towarzyszyły, to samo przy kołysaniu
na czym polega technika ssania sprawczego
dziecko dostaje słuchawki na uszy i smoczek do ust, określony sposób ssania odtwarza konkretne nagrania. Dziecko szybko uczy się ssać w taki sposób, aby słuchać tego, co preferuje.
np. dziecko woli mowę ludzką od innych dźwięków z otoczenia, woli głos matki od głosu innej kobiety, dzieci wolały słuchać bajki słuchanej w okresie prenatalnym niż nowej bajki
jakie są bodźce wzrokowe w okresie prenatalnym
- półmrok w środowisku wewnątrzmacicznym
- zmiany w natężeniu oświetlenia z zewnątrz
jakie są reakcje dziecka na bodźce wzrokowe w okresie prenatalnym
- zmiana pozycji ciała, odwrócenie głowy,
- przyśpieszenie rytmu serca
- wzmożona aktywność ruchowa
wymień odruchy charakterystyczne dla noworodka zanikające po 1 roku życia (jest ich 8)
- odruch ssania
- odruch poszukiwawczy
- odruch chwytny
4.odruch babińskiego - odruch moro
- odruch chodu automatycznego
- odruch toniczno szyjny
- odruch pływania
na czym polega odruch ssania
dotknięcie do ust powoduje ssanie
na czym polega odruch poszukiwawczy
dotknięcie powoduje skierowanie głowy w stronę dotyku
na czym polega odruch chwytny
dotknięcie wnętrza dłoni powoduje jej zaciśnięcie
na czym polega odruch babińskiego
dotknięcie stopy powoduje zginanie palców u stóp
na czym polega odruch moro
(inaczej odruch obejmowania) → w momencie wystraszenia lub utraty równowagi występuje wyprostowanie rąk z silnym naprężeniem całego ciała, po czym bardzo gwałtownie skulenie się w sobie, objęcie siebie samego rękami
na czym polega odruch chodu automatycznego
jeśli podniesiemy dziecko, i postawimy do pionu, będzie zginało kolana naprzemiennie imitując chodzenie
na czym polega odruch toniczno szyjny
jeżeli dziecko będzie leżało na plecach z główką skierowaną w jedną stronę, to po stronie gdzie główka jest skierowana będzie miało prostą rękę i nogę a po drugiej stronie zgięte
na czym polega odruch pływania
kiedy położymy dziecko na wodzie to zacznie się ruszać w sposób pływania i poradzi sobie z oddechem
czym jest prawo rozwoju cefalokaudalnego
Rozwój umiejętności ruchowych, możliwości kontrolowania swoich mięśni będzie przebiegał od głowy do nóg.
Wymień 10 etapów rozwoju postawy i lokomocji
- Pozycja płodowa
- Z pozycji na brzuchu lub na plecach odwraca głowę
- Z pozycji na brzuchu unosi głowę
- Z pozycji na brzuchu unosi głowę, ramiona, klatkę piersiową, podpiera się rękoma
- Przekręca się z brzucha na plecy i odwrotnie
- Pełza na brzuchu
- Siada samodzielnie (ręce są wolne, dziecko może zacząć nimi chwytać przedmioty, posługiwać się nimi → w końcu ręce nie są tylko podporą)
- Raczkuje (na równi są wykorzystywane wszystkie 4 kończyny)
- Podnosi się i chodzi z pomocą (np. mebla, rąk)
- Chodzi samodzielnie (najpierw po płaskiej powierzchni, potem zaczyna stopniowo pokonywać różne przeszkody)
na czym polega prawo rozwoju proksymodystalnego
Rozwój zdolności kontrolowania ciała przebiega od środka ciała do zewnątrz wzdłuż rdzenia kręgowego. Najpierw dziecko z własnej woli będzie kontrolować ramię, potem rękę, a na końcu palce.
wymień 6 etapów rozwoju chwytu
- Odruch chwytny
- Zanikanie odruchu chwytnego (dopiero po zaniknięciu tego odruchu można zacząć rozwój chwytu kierowanego wolą
- Wyciąga obie ręce w stronę przedmiotu, potrąca przedmiot, ale nie potrafi go chwycić
- Chwyt dłoniowy prosty ✊🏻- chwyta całą dłonią z wyłączeniem kciuka,
nie potrafi utrzymać dwóch przedmiotów dwiema rękami jednocześnie (piąstka) - Chwyt nożycowy 🤏🏻 - przywodzi kciuk do pozostałych palców,
potrafi trzymać po jednym przedmiocie w każdej ręce, przekłada przedmioty z ręki do ręki - Chwyt pęsetkowy ✍🏻- przeciwstawia kciuk i palec wskazujący, chwyta opuszkami palców, chwyta precyzyjnie
czym jest praksja
umiejętność posługiwania się przedmiotami codziennego użytku e, jak przedmoot chwycić co z nim zrobić, jak trzymać łyżkę żeby zjeść, jak nałożyć buta.
opisz 2 etapy rozwoju praksji
- Manipulacja niespecyficzna - branie czegoś w ręce bez namysłu, bez znajomości przeznaczenia (np. podrzucam długopis, upuszczam i podnoszę i tak się bawię)
- Manipulacja specyficzna - różnicowanie co można robić z przedmiotami (kredką można rysować, łyżką można jeść itd.) branie przedmiotu i wykonywanie czynności, do której ten przedmiot się nadaje, do której jest przeznaczony np. kładzenie klocka na klocek.
czym jest empiryzm i natywizm
epiryzm - środowisko, natywizm - biologia
na czym polegał eksperyment harlowa
małpki biedne
