Week 7 Flashcards
Wat is een normale bevalling?
- Amenorroe 37-42wk
- Foetus in hoofdligging
- Spontaan begin weeën
- Ontsluiting en uitdrijving zonder medische interventies
- Geboorte complete placenta en vliezen <1 uur na geboorte kind
- Tot bloedverlies <1L
- Gaaf perineum of 1/2e graad ruptuur of episiotomie
- Apgarscore >7 na 5 min, geen directe zorgbehoefte neonaat
Wat zijn de stadia van een bevalling?
- Ontsluitingsfase: normaal 1cm/uur
- Uitdrijvingsfase(primipara max 2 uur, multipara 1)
- Nageboortetijdperk(<60min)
Wat zijn de handgrepen van Leopold?
- Twee handen bij navel: hoogte fundus
- Twee handen aan zijkant: ligging foetus
- 1 hand met duim en wijsvinger voelen naar aard voorliggend deel
- Met 2 handen vanaf boven onderin: indaling
Wat is POVIAS?
- portio: positie, verstrijking?, consistentie
- ontsluiting: volledig 10cm, 1 cm/uur
- vliezen
- indaling: vlakken van Hodge(1-4)
- aard voorliggend deel
- stand voorliggend deel: Aav(achterhoofdsliggingm acterhoofd voor) is normaal
Wat zijn de in- en uitwendige spildraai?
Inwendige spildraai= Hoofd ondervind weerstand bij indaling(meestal bij bekkenbodem) → uitdrijvende kracht dwingt tot draaiing naar voren onder symfyse
Uitwendige spildraai= schouders thv bekkeningang in dwars-ovale positie, na geboorte caput moeten schouders in horizontale/schuine positie om geboren te worden
Wat is de APGAR score?
- Neonatale conditie
- na 1, 5 en 10 min
- 0-2pt voor spierspanning, hartslag, reflexen, huidskleur en ademhaling
Wat is de nageboorte?
- Handgreep van Kustner: negatief als navelstreng naar binnen trekt → placenta niet los
- Aantal minuten na geboorte neonaat opnieuw contracties → placenta los
- Gesteunde buikpers om placenta geboren te laten worden
- Oxytocine iv/im: sneller placenta los, minder bloedverlies
Hoe worden rupturen ingedeeld?
Perineumruptuur
- 1: alleen huid/vaginawand
- 2: met onderhuids weefsel en spier
- 3: met (gedeeltelijke) ruptuur sfincter ani
- 4: met ruptuur rectumslijmvlies(in NL 3)
Na bijna elke bevalling(1/2e graad 50%)
Ook vaginawand, labia, en cervix kunnen ruptueren
Wat is een episiotomie?
= perineum en onderliggende spieren of littekenweefsel ingeknipt → ruimere uitgang baringskanaal
- Een v/d meest toegepaste interventies bij baring
- Frequentie wisselt per hulpverlener
- Beschermd niet tegen 3e graad ruptuur of latere verzakking en geeft niet minder klachten van pijn, dyspareunie of urine-incontinentie
Wat is solutio/abruptio placentae?
= vroegtijdige placenta loslating, kan partieel/totaal zijn en wel/geen bloedverlies
- risicofactoren: buiktrauma, maternale HT, roken, cocaïne
- symptomen: ruim vaginaal bloedverlies, buikpijn, contracties, shock
- LO: plankharde buik, foetale nood en uterus hyperactiviteit op CTG
- eerst echo om placenta previa uit te sluiten
- cave shock, verbruiks coagulopathie en couvulaire uterus
- beleid: hemodynamisch stabiel, zsm partus, sectio als instabiel, <34wk monitoren
Wat zijn de criteria voor perinatale asfyxie?
Criteria van Levene: 5 v/d 6
- foetale nood
- meconiumhoudend vruchtwater
- metabole acidose
- Apgar score <5 op 5 min
- Hypoxisch-ischemische encefalopathie
- Multi-orgaan falen
Klinische criteria
- Apgar score <5 op 5 min
- acidemie: pH <7
- klinische neurologische schade
Hoe werkt diagnostiek bij perinatale asfyxie?
- LO, neurologisch onderzoek
- Sarnat/Thompsonscore
- Cerebrale echo
- MRI
- EEG
- lab onderzoek(MBO)
Hoe werkt de behandeling van perinatale asfyxie?
- linker zijligging
- weeën tijdelijk stoppen
- snelle geboorte
Na geboorte: therapeutische hypothermie: op NICU 3dg lichaamstemp 33,5 graden -> secundaire herenschade beperken
Wat is niet-vorderende ontsluiting?
<1cm/uur
Oorzaak(3P’s): passage, passenger(wanverhouding) en powers(ineffectieve weeën)
Interventie: andere houding, pijnstilling, bijstimulatie
Wat is niet-vorderende uitdrijving?
Uitdrijving duurt te lang, doore afwijkende stand foetale caput, weeënzwakte(oxytocine), matige perstechniek of grote foetus
Wat is een postpartum fluxus?
> 1000 cc bloedverlies
Oorzaken: 4T’s
- tonus: atonie(80%)
- trauma
- tissue: placenta problematiek
- trombine: stollingsstoonis, HELLP, DIS, verbruik coagulopathie, anticoagulantica
Beleid atonie: iv oxytocine, massage uterus, verblijfskatheter en 2e infuus, vulling met warme kristalloïden
- Vervolg: iv sulproston
- Ernstige fluxus: natasten uterus op OK, placentarest verwijderen
- laatste middel: uterusextirpatie
Wat is een vaginale kunstverlossing?
- Bij onvoldoende vordering ondanks optimale weeën, maternale uitputting of verdenking foetale nood
- Benige deel foetale schedel moet hodge 3 hebben gepasseerd en max ontsluiting
Forceps: veiliger voor baby
Vacuümextractie: minder maternale schade
Wat is een CTG?
- foetale conditie bepalen: obv hartactie(bovenste lijn) en contracties(onderste)
- indicatie: maternale/foetale afwijkingen
- op tijd herkennen foetale hypoxie en asfyxie
- inwendige of uitwendige registratie
- normaal CTG heeft hoge NVW, abnormaal CTG heeft lage PVW
- beoordeling: FIGO classificatie
Normale BHF: 110-150 bpm
Welke oorzaken van perinatale asfyxie zijn er?
- Maternaal: hypovolemie, ernstig longlijden, hartprobleem, compressie VCI
- Placentair: placentaire insufficientie, abruptio placentae, placenta previa met bloedverlies, hypertonie en polysystolie uterus
- Umbilicaal: navelstrengcompressie, omstrengeling kind, knoop, prolaps of uitgezakte navelstreng
- Foetaal: infecties(parvo virus B19, opstijgende bacterie bij gebroken vliezen), foetale hartritmestoornissen, foetomaternale transfusie, hemolyse door bloedgroepantagonisme
Welke beschermingsmechanismen heeft een foetus tegen schade door asfyxie?
- hoge affiniteit HbF voor O2
- redistriutie foetale bloedstroom
- autoregulatie foetale cerebrale perfusie
Hoe beoordeel je een CTG?
FIGO-classificatie
1. basishartfrquentie: normaal 110-150 bpm
2. variabiliteit: normaal >5 slagen/min, afgenomen kan wijzen op foetale nood
3. Acceleraties
4. Deceleraties: afname >15 tov BHF gedurende s
5. Contracties: normaal per 10 min
- latente fase(<4cm): 1-2
- actieve en uitdrijvingsfase: 3-5
Hoe werkt de endocrinologie van bevalling?
- progesteron remt contracties uterus
- foetus: bijnierrijping -> meer foetale corticosteroïden -> meer prostaglandines, ander progesteron receptoren en longrijping
- stress kan meer cortisol geven waardoor premature bevalling
Welke hormonen zijn betrokken bij lactatie?
- prolactine: toeschietreflex en melkproductie
- oxytocine: zuigreflex en ontlediging
- melksynthese stoppen met hoge steroïden(dmv oestrogenen -> dus anticonceptie met alleen progesteron tijdens lactatie) of dopmine agonist(prolactine afgifte remmen)
Welke endocrinologische veranderingen treden op bij zwangere vrouwen?
- prolactine: stijgt oiv hoog oestrogeen(stimuleert hypofyse en remt dopamine)
- CRH: meer ACTH -> stimulatie bijnier -> meer cortisol en aldosteron -> verschijnselen zoals striae en melasma
hCG: stimuleert progesteron productie en schildklier - Hoog hCG(meerling, als ook b-keten hoog mola) kan maternale hyperthyreoidie geven, geassocieerd met hyperemisis gravidarum
- elke 2 dg verdubbeling: meestal normale zwangerschap
Hoe werkt de placenta als endocrien orgaan?
- corpus luteum maakt tot week 7-9 hCG -> stimuleert progesteron en oestradiol productie
- Syncytiotrofoblast maakt hormonen(CRH, hCG, steroïden), eiwitten, groeifactoren en cytokines
- Steroïdogense: precursors uitgewisseld tussen placenta, foetus en moeder
Welke opties zijn er voor pijnstilling tijdens de bevalling?
- coaching
- lachgas
- pethidine
- remifentanyl: multipara of nullipara richting einde(werkt paar uur)
- epiduraal analgesie: veiligste, meest effectief
Wat zijn infecties in het kraambed?
3B’s
- borst: stuwing, mastitis, pneumonie
- buik: endometritis, cystitis, polynefritis
- benen: trombose, fleblitis
Wat is endometritis puerpuralis?
- vanaf dag 2 postpartum
- Koorts >40 graden
- Ziek
- (An)aerobe micro-organismen, mn GAS(sepsis)
- Uitbreiding via tuba, uteruswand, retroperitoneum
- Behandeling: AB augmentin of cefloxin bij sepsis, iv vocht, pijnstilling, zn IC opname
Wat is mastitis?
Oa door stoppen borstvoeding of tepelkloven kan stuwing melk ontstaan, voedingsbodem bacteriën waardoor als verwaarloosd mastitis
Vanaf 2 weken na bevalling
Wat is trombose in het kraambed?
- risicofactoren: roken, immobilisatie, oudere leeftijd, hoog BMI, APLS, co-morbiditeit
- onderzoek: D-dimeer verhoogd bij kraamvrouwen, echo doppler nodig
