Week 6

Question 1

Wat is maternale sterfte?

Answer 1

= sterfte door (in)directe oorzaken tijdens zwangerschap, bevalling of binnen 43dg postpartum
Late sterfte= sterfte van 43dg tot 1jr postpartum
- Direct: door zwangerschap → pre-eclampsie, fluxus, trombo-embolie, sepsis
- Indirect: aandoening verergert door zwangerschap → hartfalen, CVA
- Toevallig: ongerelateerd aan zwangerschap → trauma

Question 2

Wat is perinatale sterfte?

Answer 2

Perinatale sterfte= Sterfte per 1000 dood- en levendgeborenen van 22weken tot 7dg postpartum
Foetale sterfte= aantal doodgeborenen per 1000 totaal geborenen(vanaf 24wk)
Vroege neonatale sterfte= sterfte in eerste week postpartum per 1000 levendgeborenen

Question 3

Wat is intersekse?

Answer 3

= geboren met lichaam dat niet helemaal met heersende beeld man of vrouw overeenkomt

Question 4

Hoe werkt een transitietraject?

Answer 4

• diagnostische fase: psychologische testen, gesprekken met psycholoog, co-morbiditeiten onderzocht
  
  • Puberteit uitstellen met decapeptyl
• Hormoonbehandeling en real-life test
• Operatieve behandeling
• Spijt: 0,6% transvrouwen en 0,3% transmannen
• Juridische verandering geslacht kan zonder operatie maar wel diagnose

Question 5

Wat is preconceptiezorg?

Answer 5

Vraag aan vrouw in fertiele leeftijd of van plan om komend jaar zwanger te worden
- Ja: ZwangerWijzer → screening; preconceptieconsult
- Weer ik niet: anticonceptie bespreken, StraksZwangerWorden
- Nee: NuNietZwanger(complexe problematiek), anticonceptie op thuisarts, anticonceptie consult

Question 6

Wat is VoorZorg?

Answer 6

Zeer kwetsbare zwangeren: verpleegkundige legt huisbezoeken af en heeft intensief contact, biedt ondersteuning om zelfredzaamheid en gezondheid te verbeteren
Kosten vallen lager uit dan baten

Question 7

Wat is de relatie tussen zwangerschap en psychiatrische stoornissen?

Answer 7

• pre-existente aandoening met/zonder psychofarmaca: counseling over medicatie
• ontstaan tijdens zwagerschap: tokofobie, PTSS
• ontstaan tijdens bevalling: PTSS(4%, 19% gecompliceerde bevalling)
  Incidentie: angst(10-20%) en depressie(10-15%), persoonlijkheidsstoornis(5-10%), 0-5% psychose, PTSS, ADHD, bipolaire stoornis en autisme

Question 8

Wat is imprinting?

Answer 8

• ouder specifieke, mono-allelische expressie genen
• aangebracht in oogenese/spermatogenese: methylering imprinting centers
• niet verwijderd tijdens resets
• verlies door deletie of UPD
• autosomaal dominante overerving: fenotype alleen tot uiting wanneer defecte gen via vader geërft

Question 9

Wat is epigenetica?

Answer 9

• Regulatie gen-expressie
• gevoelig voor omgeving
• verwijderd tijdens oogoense/spermatogenese en na bevruchting
  Histonmodificatie: staart gemethyleerd(chromatine dichter -> inactivatie)/acetylering(chromatine losser -> activatie)
• verschillen in combi’s bepaald celtype
  DNA methylering: CpG specifiek, C gemethyleerd -> inactief

Question 10

Wat is een miskraam?

Answer 10

= zwangerschap eindigt <16wk
- symptomen: buikpijn en bloedverlies
- complicaties: ernstig bloedverlies, incomplete miskraam, sepsis, psychologisch
Behandeling
- expectatief:
+: geen operatieve complicaties, meest natuurlijk
-: belastend, incomplete miskraam, infectie, pijn/bloedverlies
- curettage:
-: invasief, uterusperforatie, cervixlaceratie of syndroom van Ahserman
+: gepland, bloeden stopt meteen, minder kans op ernstig bloedverlies en incomplete miskraam
- medicamenteus(misopristol):
+: niet invasief, in eigen hand, lijkt natuurlijk
-: kans op incomplete miskraam, infectie, langer bloeden

Question 11

Wat is de DD en diagnostiek bij bloedverlies tijdens de zwangerschap?

Answer 11

DD: cervixafwijking, infectie, intacte zwangerschap, miskraam, EUG
Diagnostiek: echo(bij twijfel of lege vruchtzak na 1wk hh), BD, HF, VT, speculum onderzoek, lab(Hb, Ht, rhesus, hCG)

Question 12

Hoe werkt een abortus?

Answer 12

• overtijdsbehandeling: tot 16dg overtijd, niet rapporteren
• Medicamenteus: oraal mifepriston op dag 0, vaginaal misoprostol op dag 1/2/3
• Instrumenteel: curettage
• Meestal geen complicaties
• Goede voorlichting en nazorg
• Meeste vrouwen tevreden met beslissing

Question 13

Hoe is de wetgeving rondom abortus?

Answer 13

• abortuswet: uitgevoerd in instelling met vergunning door een arts
• <16jr toestemming ouders(uitzonderingen)
• grens: 24wk
• Melden aan IGJ → jaarrapport
• Geen info over: morning after pill en late zwangerschapsafbreking(aparte registratie)

Question 14

Wat is late zwangerschapsafbreking?

Answer 14

Na 24wk zwangerschap
- MDO
- niet-natuurlijke dood
- categorie 1: foetus overlijdt gegarandeerd -> meestal niet strafbaar
- categorie 2: ernstige functiestoornis met beperkte overlevingskans of uitzichtloos lijden -> Jusititie beoordeeld strafbaarheid

Question 15

Wat is de interactie tussen zwangerschap en ziekte?

Answer 15

• zwangerschap kan pre-existente ziekte verergeren/verbeteren
• ziekte door zwangerschap
  Door veranderingen in fysiologie

Question 16

Wat is diabetes gravidarum?

Answer 16

= hyperglyceamie tijdens zwangerschap
- komt veel voor
- screening bij risicofactoren(VG DG/macrosomie, obesitas, tweeling, PCOS, etniciteit)
- OGTT is gouden standaard
- combi insuline resistentie en tekort
- behandeling: dieet, zn insuline, soms metformine
- complicaties: noenatale hypoglycemie, PE, vroeggeboorte, macrosomie, schouder dystocie, diabetes na zwangerschap

Question 17

Wat is hypothyreoïdie tijdens zwangerschap?

Answer 17

• pre-existent: altijd behandelen, levotyroxine dosis omhoog
• subklinische hypothyreoïdie(laag TSH, normaal FT4): TPOAb bepalen -> als hoog geen effect hCG dus eerder behandelen

Question 18

Wat is hyperthyreoïdie tijdens zwangerschap?

Answer 18

• TSHrAb bepalen: ziekte v Graves -> risico foetale hyperthyreoïdie obv antistoffen, altijd behandelen
• meestal hCG geïnduceerd(fysiologisch)

Question 19

Wat is het belang van schildklierhormoon tijdens zwangerschap?

Answer 19

• toegneomen behoefte aan schildklierhormoon, opgevangen door hCG
• Foetale hersenontwikkeling: schildklierhormoon reguleert, timing en hvlh belangrijk
• Start week 5, maar pas later foetaal schildklier actief → afhv maternaal schildklierhormoon

Question 20

Wat is zwangerschapshypertensie?

Answer 20

> 160/>90
- ontstaan >20wk zwangerschap en verdwijnt 6wk na partus
- met proteïnurie: pre-eclampsie
- gesuperponeerde pre-eclampsie: bestaande HT met de novo proteinurie

Question 21

Wat is pre-eclampsie?

Answer 21

Hypertensie icm proteinurie, orgaanfalen of IUGR
Insult = eclampsie
- klachten: gezwollen handen/gezicht, hoge bloeddruk, visusverandering, hoofdpijn , bandgevoel bovenbuik, dyspnoe, misselijk
- oorzaak: verstoorde placentatie of lage cardiovasculaire reserve
- risicofactoren: VG PE/IUGR, HT, DM, BMI >30, APLS, nullipariteit, eiceldonatie, leeftijd <6mnd, oudere leeftijd
- onvoorspelbaar, partus is enige definitieve behandeling(stabiel: 37wk, ernstige PE: 34wk)
- management: klinische bewaking in zkh, BD controleren en MgSO4(cerbrale protectie en insult voorkomen), longrijping(GC geven stressreactie)
- op lange termijn hoger risico HVZ moeder: screening
- preventie: leefstijl, aspirine en calcium als tekort

Question 22

Wat is het HELLP syndroom?

Answer 22

Hemolyse, elevated liver enzymes and low platelets
- 0,05%
- epigastrische pijn en bandgevoel
- complicatie: lever(kapsel)ruptuur

Question 23

Hoe werkt de aanleg v/d cranio-caudale(AP) as?

Answer 23

• Dag 15-17: caudaal in epiblast primitiefstreek gevormd met aan craniale kant primitiefknoop
• Craniaal in hypoblast gespecialiseerd groepje cellen → bewegen naar 1 kant ⇒ anterior visceral endoderm(AVE)
  
  • Maken remmende en stimulerende signaamoleculen
  • Hersen, hoofdregio en hart ontwikkeling
• Primitiefknoop en daaruit ontstaan notochord(uit mesoderm) zijn organizer hele lichaam

Question 24

Hoe worden wervels gevormd?

Answer 24

• gevormd uit somieten: ontstaan uit paraxiaal mesoderm in primitiefstreek
• 2 somietparen dragen bij aan 1 wervel
• week 3/4: van craniaal naar caudaal aangelegd
• differentiatie tot myotoom(-> spier), sclerotoom(-> bot) en dermatoom(-> onderhuids weefsel)

Question 25

Wat zijn Hox-genen?

Answer 25

• 4 clusters(A-D) met tot 39 genen
• Hox-genen met zelfde getal zijn homoloog -> kunnen elkaars functie overnemen
• bepalen cranio-caudale identiteit somiet en andere organen
• lage Hox-genen komen eerder en craniaal tot expressie

Question 26

Wat is een hemivertebra?

Answer 26

Extra stukje vertebrae(evt met rib) -> congenitale scoliose

Question 27

Wat is een anterieure/posterieure homeotische transformatie?

Answer 27

= wervel neemt indentiteit aan van boven-(anterieure) of onderliggende(posterieure) wervel
- Vaak op overgang tussen soorten ribben
- Slechte prognose
- mutaties in Hox-genen met zelfde getal(uit= a, aan=p)
Vb: halsrib(p), lumbale wervel met rib(a)

Question 28

Wat zijn risicofactoren voor neurale buis defecten(anencefalie, spina bifida)?

Answer 28

• genetische afwijking
• foliumzuur tekort
• diabetes gravidarum
• anti-epileptica gebruik
• blootstelling aan verfverdunners/lasdamp
• hyperthermie

Question 29

Hoe is de bouw v/d placenta?

Answer 29

• Maternale zijde: cotelydonen= lobben placenta gescheiden door septa
• Foetale zijde: amnionvlies, navelstreng met aftakkingen zichtbaar
  Microscopisch
• decidua(endometrium) bevat spiraalarteriën en maternale bloedvaten
• villi bevatten foetale capillairen, omring door cytotrofoblast en syncytiotrofoblast
• intervilleuze ruimte
• chorionvlies met daarin v/a umbilicalis
• amnionvlies

Question 30

Wat zijn extravilleuze trofoblastcellen?

Answer 30

= gespecialiseerde cytotrofoblastcellen die door synctiotrofoblast naar endometrium groeien
- trophoblastic shell= verankering chroionvilli aan decidua
- remoddeling spiraalarteriën
- prop sluit spiraalarterie af → als verstoord PE

Question 31

Hoe werkt de uteroplacentaire circulatie?

Answer 31

Week 1-8: diffusie voedingsstoffen uit endometrium naar chorionholte en intervilleuze ruimte
Uteroplacentaire circulatie
- Spiraalarterie pompt bloed in intervilleuze ruimte
- syncytiotrofoblast vormt barriere
- cytotrofoblast weg na maand 4/5
- villi bevatten capillairen verbonden met a/v umbilicalis

Question 32

Wat is een placentair infarct?

Answer 32

• bloedvat placenta verstopt
• functie placenta verstoord = placentaire insufficiëntie
• met doppler kan snelheid en richting flow in navelstrengarterie bekeken worden, normaal altijd van foetus naar placenta, nu soms negatieve flow
• klinische tekenen: foetale nood, hypoxie, laag pH navelstrengbloed