Week 7 Flashcards
Wat is screening? Welke afwegingen zijn anders?
Onderzoeken gezonde populatie op asymptomatische ziekte of erfelijke aanleg/risicofactoren waardoor levensverwachting hoger en betere kwaliteit van leven(door vroege behandeling/levensstijlverandering + meer screening)
In klinische praktijk niks missen -> hoge sens, bij screening nadelen voorkomen -> hoge spec
Wat zijn de lead time en length bias?
Lead time bias= eerdere diagnose geeft automatisch langere overleving, ook als geen voordeel voor individu
Length bias= screening detecteert vooral langzaam groeiende tumoren met langere overleving
Wat zijn voor en nadelen van screening?
Voordelen: voorkomen sterfte, morbiditeit, geruststelling(TN), risicoverdrag verbeteren
Nadeel: fysieke en psychische belasting, overdiagnose, fout-positieven en negatieven, nevenbevindingen, geen gezondheidswinst, risicogedrag verergeren
Wat zijn de belangrijkste criteria voor screening?
- voordelen moeten opwegen tegen nadelen
- balans tussen kosten en voordelen
- bewijs voor effectiviteit: RTC met ziekte-specifieke sterfte
Welke soorten screening zijn er?
- Georganiseerde screening: population-based of mass screening
- Baarmoederhals, borst en darmkanker
- Hoge investering maar betere kwaliteit van screening
- Opportunistische screening: case-finding(individu neemt initiatief)
Welke domeinen zijn er binnen kwaliteit van zorg?
- Veilig
- Effectief
- Patientgericht
- Tijdig
- Efficient
- Equitable
Hoe kan kwaliteitsverbtering plaatsvinden? Wat is het nadeel van transparantie?
Intern= zorgaanbieders vergelijken over tijd met zichzelf
Extern= zorgaanbieders vergelijken met elkaar
Over meetbare domeinen informatie kwaliteit -> administratielast, niet altijd betrouwbaar(schijntransparantie, professionals voelen niet aangesproken)
Nadeel: disconnectie verbeteren en veranderen
Wat is waardegedreven/uitkomst gerichte zorg?
- Porter(bedrijskundig): integrated practice units
- NL: uitkomsten meten en gebruiken voor pt-gerichte zorg + intern verbeteren
- lange termijn risico:: gelijk aan kwaliteit informatie(extern verbeteren)
Hoe is schaarste een relatief begrip?
- in plaats: budget verschilt per land
- In tijd: deel BBP naar zorg gestegen
- Naar functie/sector: zorg krijgt veel meer geld dan bv onderwijs
- In loop tijd: zorg krijgt steeds meer, andere sectoren dalen
Welke aspecten zijn van belang bij medicalisering? Wat zijn de keerzijdes?
- uitbreiding zorgdomein: cure, care en preventie
-> problematisering v/h normale, uitbreiding indicatiegebied - aanzien professie
-> te medische blik ten koste van andere sectoren - gezondheidscultuur
-> preoccupatie en obsessie - gezondheid als recht
-> hoge eisen, ‘verworven rechten’
Welke aspecten zijn van belang bij vooruitgang? Wat is de keerzijde?
- demografisch
-> vergrijzing, chornische ziekten en comorbiditeiten - politiek/sociaal-economisch: zorg toegankelijker
-> Baumol-effect= zorg in absolute en relatieve zin duurder - medisch: meer mogelijkheden
-> direct: nieuwe technieken zijn duur, schaarste, meer geneeskunde(halfway technologies, breedere indicaties)
-> indirect: aanbod-schept-vraag mechanisme
Welke beheersingsmechanismen zijn er voor zorgkosten geweest?
- marktwerking: wie betaalt, bepaalt
- rantsoenering: wie meest betekent voor gemeenschap mag eerst
- prioritering: kiezen obv QALY’s, Trechter van Dunning, evidence-based medicine
- overheidsssturing: gereguleerde marktwerking
- eigen verantwoordelijkheid: moet maatschappij opdraaien voor ongezond gedrag?
Mechanische objectiviteit leidt tot depolitisering: overheid wil geen keuzes maken en schuift verantwoordelijk af
Wat hield het Grenzendebat is de jaren ‘80 in? Welke grenzen zijn er in de zorg?
- breed debat(niet alleen economie of medisch)
- keuzes maken(prioritering) noodzakelijk -> hoe?
1. Wat kan wel/niet meer gezondheidszorg genoemd worden
2. Wat is wel/niet meer ethisch verantwoord
3. Wat is wel/niet meer effectieve zorg(doelmatigheid)
4. Wat is wel/niet meer financierbare zorg
5. Grenzen aan grondwettelijke plicht v/d overheid tot bevordering volksgezondheid
Welke factoren zijn van belang bij het ontwerpen van een economische evalutatie?
Moet aansluiten bij vraagstelling
- medisch of maatschappelijk perspectief?
- welke kosten neem ik mee?(afhv perspectief) (in)direct (niet-)medische kosten
- tijdshorizon: tijd van follow-up
- definitie patientengroep
Wat is een QALY? Hoe bereken je de effectiviteit en de incrementele kosten-effectiviteitsratio?
Quality adjusted life year, hoeveel jaren winst gecorrigeerd voor kwaliteit een interventie oplevert
AUC = Tijdsduur * ernst -> waardering 0(dood) tot 1(gezond)
Effectiviteit= verschil in QALY’s
ICER= verschil kosten / verschil effect