Week 4

Question 1

Welke hematopoetische groeifactoren zijn er?

Answer 1

• EPO: ery’s
• G-CSF: neutrofiele granulocyten
• TPO: trombo’s

Werken op stamcellen

Question 2

Wat zijn myeloproliferatieve neoplasieen?

Answer 2

Clonale hematopoeietische stamcelziektes, proliferatie in beenmerg, (semi)normale uitrijping
Overlap: ziektebeelden kunnen in elkaar overgaan, PV en PMF kan in AML overgaan
Levensverwachting: ET normaal, PV tientallen jaren verkort, MF: sterk verkort, gem 7jr(afhv prognose)
- Essentiële tromobocytose(ET): trombo’s
- Polycythemia vera(PV): ery’s
- Primaire myelofibrose(PMF): verbindweefseling beenmerg, extramedullaire hematopoeiese

Question 3

Hoe kun je bij CML een resistentie voor imatinib krijgen?

Answer 3

Door mutatie in ABl1 gedeelte fusiegen kan Imatinib niet meer binden, maar ATP wel. Hierdoor kan de cel weer delen.
Andere TKI’s kunnen wel aan speicfieke gemuteerde fusie-eiwitten binden

Question 4

Hoe werken fosfotases?

Answer 4

Fosfotases defosforyleren waardoor de receptor inactief word en de signaaltransductie stopt.

Question 5

Hoe werkt de signaaltransductie van non-RTK receptoren? Hoe werkt het SH2-domein?

Answer 5

• als GF bind dimeervorming receptor
• cross-activering: JAK-kinases activeren elkaar
• tyrosinefosforylering
• binding en activering signaalmoleculen(JAK-kinase fosofryleert tyrosine)
  SH2 domein herkent P-Y en 3 opvolgende aminozuren receptoren -> specificiteit
• docking-eiwitten integreren signaal

Question 6

Welke klachten zijn er bij MPN?

Answer 6

• Klachten: verhoogd arteriele/veneuze tromboserisico, bloeding, ziekte progressie
• quality of life: moeheid, pruritis, nachtzweten, botpijn, koorts, gewichtsverlies

Question 7

Hoe behandel je MPN?

Answer 7

• Plaatjesaggregratieremmers: aspirine → minder klachten, trombose
• Plaatjes reductie: hydroxyureum, interferon, anagrelide, (radio-actief fosfor) → als extra risico
• MF en slechte levensverwachting: allogene SCT
• PV: aderlaten → hematocriet
• JAK2 remmer(ruxolitinib) bij PV: milt kleiner, minder aderlating en klachten
  
  • Combi andere therapie, niet curatief, ziektebeloop wel beïnvloeden

Question 8

Wat is het belang van WNT-signaling in cryptes v/d darm?

Answer 8

• Colon: onderin crypte niche met stamcellen en Paneth cellen(anitmicrobiele toxines en WNT )
• WNT geeft proliferatie en onderhoud stamcellen
• Dunne darm: villi hebben aan onderkant buisjes, ook WNT
  
  • Lokaal effect, van crypte af niet meer

Question 9

Hoe werkt de WNT-pathway?

Answer 9

WNT voorkomt afbraak van B-catenine door inactivering van destructiecomplex waardoor in kern TCF4 actief -> targetgenen cyc D/CDK4/C-MYC en LGR5

Question 10

Hoe kan bij darmtumoren de WNT-signalering verstoord raken?

Answer 10

• mutatie APC tumorsuppresorgen(FAP: kiembaan, sporadisch CRC: inactiverend) -> geen destructiecomplex
• mutatie CTNNB1(b-catenine) proto-oncogen: sporadisch CRC -> geen afbraak d destructiecomplex

Question 11

Hoe kan aspirine helpen bij darmkanker?

Answer 11

• verlagen mortalitiet en incidentie
• COX2 remmer: COX2 door tumorcel en inflammatoe aangemaakt, induceert productie PGE2 waardoor WNT pathway actief

Question 12

Wat is myelodysplastisch syndroom?

Answer 12

Myelodysplastisch syndroom(MDS)= konale ziekte heamtopoeietische stamcel, vaak ineffectieve hematopoiese
- cytopenie 1/> cellijen met evt dysplastische kenmerken
- Beenmerg met dysplastische kenmerken
- Max 20% blasten(anders AML)

Question 13

Hoe werkt 5-azacytidine?

Answer 13

• cytidine homoloog, kan niet gemethyleerd worden(op 5-plaats N ipv C) → ingebouwd ipv cytidine, chromatine open
• genen zijn bij MDP vaak gemethyleerd, zorgt voor demethylatie
• Betere overleving, minder snelle progressie en minder transfusies

Question 14

Wat is epigenetica?

Answer 14

• veranderingen in de genexpressie zonder veranderingen in DNA
• histonmodificatie: acytelering geeft open chromatine(euchormatine) waardoor transcriptie kan plaatsvinden
• DNA methylering

Question 15

Hoe werkt DNA methylering?

Answer 15

• DNMT voegt methylgroep(-CH3) toe aan cytosine op plaats 5
• Alleen op cytosine met G-ernaast= CpG-eiland, niet veel maar wel in buurt promotor
• Hypermethylering bij kanker: minder transcriptie tumorsuppresorgen
  Vormen
• De novo
• Maintenance: instandhouding, bij replicatie alleen ongemethyleerd cytosine ingebouwd → cytosine in complementaire streng gemethyleerd

Question 16

Wat is het verschil tussen apoptose en necrose?

Answer 16

Apoptose is gecontroleerde celdood, waarbij apoptotic bodies gevormd worden die gefagocyteerd worden
Bij necrose is er zwelling en barst de cel open waardoor er weefselschade en ontstekingreactie ontstaat.
Apoptose treedt op als gevolg van fysiologische signalen en necrose na externe beschadiging.

Question 17

Hoe werkt het mechanisme van apoptose?

Answer 17

• intrinsieke pathway: BCL-2 remt apoptose, BAX stimuleert -> verhouding bepaald of apoptose
  Maken poriën in mitochondriaal buitenmembraan -> cytochroom C vrij
• extrinsiek(FAS(L))
• activatie caspases

Question 18

Wat is senescence?

Answer 18

Cel onomkeerbaar in G0 fase.
- expressie celcyclus remmende eiwitten en SASP factoren
- voordeel: embryogenese, beperken weefselschade, bescherming kanker
- Nadeel: weefselveroudering, tumorprogressie

Question 19

Hoe werkt P53?

Answer 19

• Transcriptiefactor voor MDM2, BAX en p21
• bij cellulaire stress vrij, stopt celcylus zodat DNA schade repareren of inductie apoptose/senescence
• meest gemuteerde tumorsuppresorgen
• actief als tetrameer
• MDM2 bind en ubiquitine gebonden -> afbraak
• bij cellulaire stress stabilisatie d fosforylering, waardoor MDM2 niet kan binden

Question 20

Hoe kan P53 bij kanker geïnactiveerd worden?

Answer 20

• verlies beide allelen: geen p53
• missense mutatie: p53 kan niet binden aan promotor(dominant negatieve werking= hele tetrameer afunctioneel)
• MDM2 amplificatie: p53 eiwit afgebroken
  DNA schade stapelt op totdat oncogeen

Question 21

Wat is cancer immune editing?

Answer 21

Aanpassen tumorcellen om aanvallen immuunsysteem te ontwijken

Question 22

Hoe werkt de immuunrespons tegen kanker?

Answer 22

1. Vrijkomen tumorantigenen
2. APCs presenteren antigen
3. Priming en activering T-cellen
4. T-cel naar tumor
5. infiltratie T-cellen in tumor
6. Herkenning tumorcellen door T-cel
7. Doden tumorcellen.

Question 23

Hoe werken immuuncheckpointremmers? Wat zijn nadelen?

Answer 23

• Tumorcellen brengen stoffen tot expressie die T-cellen onderdrukken(PD-L1) -> immuunsysteem plat
• ICI’s remmen de misleider waardoor immuunsysteem weer werkt
  Bijwerkingen: auto-immuunreacties
  Kosten
  Onduidelijke dosis-effect/toxiciteit relatie

Question 24

Hoe kun je een genetisch gemodificeerde muis maken?

Answer 24

• gen toevoegen na bevruchting: transgeen -> oncogenen
  Gene targeting in embryonale stamcellen
• gen uitschakelen: knock-out -> gendeleties
• gen vervangen/muteren: knock in -> puntmutatie

Question 25

Waarvoor worden muizen bij kankeronderzoek gebruikt?

Answer 25

• Preklinisch onderzoek: nieuwe drugs/combi’s
  
  • PDTX: biopt mens inspuiten bij nude muis(verzwakt immuunsysteem) → behandelen met geneesmiddel
  • Tumorgedrag
  • Medicijnontwikkeling
  • Nadeel: niet alle tumoren, mist activiteit immuunsysteem
• Tumorbiologie: algemene kennis → genetisch gemodificeerde muizen

Question 26

Wat doet de Dierexperimentcomissie? Wat zijn de 3 V’s?

Answer 26

• afwegen belang proef tegen leed bij proefdier
• kijken of er schending van intrinsieke waarde proefdier is
• opzet experiment beoordelen: alternatieven?
  Vermindering, verfijning(lijden minimaliseren) en vervanging

Question 27

Mogen dierproeven in Nederland?

Answer 27

Nee, tenzij het niet anders kan.
Mensne hebben een zorgplicht tegenover dieren die ze van hen afhankelijk hebben gemaakt, dit is een moderne opvatting(lijden minimaliseren)

Question 28

Wat betekenen NPM1 en FTL-3 mutaties bij normaal karyotype AML?

Answer 28

NPM1 mutatie= insertie 4 basen → frameshift
- klinisch: minder lang ziektevrij
FLT-3 mutatie= interne tandemduplicatie(ITD) in juxtamembraan domein → spontane activering FTL3-R en celdeling
- interne duplicatie= duplicatie stuk DNA normaal in desbetreffende gen voorkomt
- slechte overleving, als ook NPM1-mutatie betere overleving

Question 29

Wat is een CSF3R-mutatie?

Answer 29

Mutatie waardoor spontane dimeervorming v/d GCSF-receptor, waardoor er GCSF onafh proliferatie plaatsvind bij chronische neutrofielen leukemie.

Question 30

Wat kun je aan een blot aflezen?

Answer 30

• Positie band: grootte
• Intensiteit band: hoeveelheid
• Aantal verschillende banden: meerdere soorten transcripten/eiwitten
  Let op: nonsense mutatie geeft even lang mRNA, splicing geeft korter en in 2 delen

Question 31

Hoe werkt RT-PCR? Wat is een probe en hybridisatie?

Answer 31

• maken cDNA m reverse trancriptase en poly-T primer
• bij PCR forward en backward primer nodig
• moleculaire hybridisatie= vorming dubbele helix uit 2 enkelstrengs nuceleinezuren met homologe sequentie
  Probe= bekend stuk enkelstrengs DNA dat kan hybridiseren met specifiek enkelstrengs DNA/mRNA, fluoroscerend of radioactief gemarkeerd, gebruikt ipv antilichaam

Question 32

Welke mutaties zijn er bij MPN? Wat heeft dit voor gevolg?

Answer 32

• JAK2: bij PV vooral V617F -> JH2 pseudokinase domein minder actief, JH1-domein actiever -> GF-onafh activatie receptoren
  PV, ET en PMF
• MPL: spontane TPO-R dimeervorming
  ET en PMF
• CALR(calreticuline): activeert TPO-R
  ET en PMF

Question 33

Wat is folliculair B-cel lymfoom?

Answer 33

• gebalanceerde t(4;18)
• BCL-2 gen(op 18) in buurt van enhancer IgH gen(op 14) -> sterke stimulatie transcriptie BCL2 -> minder apoptose
• pt >60jr, langzaam groeiend

Question 34

Wat is het lymfoom van Burkitt?

Answer 34

• t(14;18)
• C-MYC gen(op 8) vlakbij enhance IgH gen -> transcriptie C-MYC sterk gestimuleerd
• TF voor veel genen(BCL2 en BAX reguleren apoptose)
• jonge pt, agressief