Week 6: Kanker op patientniveau Flashcards
Wat is operabel?
Wanneer een patient in staat is om een operatie te handelen
Wat is resectabiliteit?
Wanneer de tumor weggesneden kan worden
Wat is adjuvante therapie?
Systemische behandeling na een operatie
Wanneer maak je een scan tijdens een adjuvant behandeltraject?
Eigenlijk niet, behalve om progressie uit te sluiten
Wat is een neo-adjevante behandeling?
Systemische behandeling voor de operatie
Wanneer geef je een neo-adjuvante behandeling?
Wanneer de patient niet in staat is om na de operatie chemo te verkleinen
Hoe heet het wanneer radiotherapie en chemo tegelijkertijd gegeven worden?
Convomitant
Hoe heet het wanneer chemo en radiotherapie na elkaar gegeven worden?
Sequentieel
Wat is bioradiatie?
Radiotherapie met niet-cytotoxische middelen
Hoe wordt bioradiatie gegeven?
Alleen intraveneus
Wat is een inductiebehandeling?
Een behandeling die kan helpen om een niet resectabele tumor resectabel te maken door de tumor kleiner te maken
Wat is het verschil tussen uitwendige en inwendige bestraling?
Uitwendige bestraling gaat met een lineaire versneller
Inwendige bestraling komt vanaf dichtbij bij de tumor en werkt door het verval van radioactieve stoffen
Hoe wordt inwendige bestraling ook wel genoemd?
Brachytherapie
Hoe werkt een lineaire versneller?
Elektronen worden versneld en klappen op de anode, waardoor fotonen vrijkomen die vervolgens richting de patient gaan
Eenmaal in de patient kunnen de fotonen elektronen uit de baan slaan, waardoor ionisatie optreedt, O2 radicalen kunnen vormden die vervolgens zeer reactief zijn
In welke eenheid wordt de door het lichaam geabsorbeerde energie aangeduidt?
Gray (Gy) J/kg
Waar staat 1 Gy gelijk aan in ionisaties per cel?
10.000 ionisaties per cel
Wat is een normale dagdosis aan straling tijdens radiotherapie?
2 Gy per dag
Welke soorten straling veroorzaken directe DNA schade?
Elektronen
Neutronen
Protonen
Alfa
Welke soorten straling veroorzaken indirecte DNA schade en hoe werkt dit?
Gamma
X-ray
Via vrije radicalen, waardoor ds breuken optreden
Waar staat LET voor?
Lineair energy transfer
Is de LET hoog of laag bij indirecte DNA schade? Waarom?
Laag, omdat het weinig efficient is
Vaak bij grote gebieden
Is de LET hoog of laag bij directe DNA schade? Waarom?
Hoog, zeer efficient, meestal wanneer de tumor precies in de straling valt
Wat is fractioneren en waarom wordt het toegepast?
Opknippen van bestralingsdosis, zodat het normale weefsel tijd heeft om DNA te repareren, maar de tumor niet
Wat is hypofractioneren?
Fracties >2 Gy
Wat is hyperfractioneren?
Fracties <2 Gy
Waarom werkt radiotherapie minder goed bij een snel groeiende tumor?
Snel groeiende tumor gaat sneller dan de angiogenese, waardoor hypoxie ontstaat, waardoor er minder O2 is en er dus ook minder O2 radicalen kunnen ontstaan
Wanneer worden de bijwerkingen van bestraling acuut genoemd? Bij welk weefsel komt dit vaak voor?
Tot 3 maanden na de behandeling
Snel delend weefsel
Wanneer worden de bijwerkingen van bestraling laat genoemd? Bij welk weefsel komt dit vaak voor?
Vanaf 6 maanden tot jaren na de behandeling
Langzaam delend weefsel, zoals hersenen of nieren
Waar staan de TCP en de NTCP voor?
Tumorcontrole en schade van het normale weefsel
Wanneer is er een grote therapeutische ratio?
Als de TCP en de NTCP curve ver uit elkaar zijn
Waar bestaat radiofarmaca uit?
Radio (straling) en farmacon (tracer/spoorzoeker)
Welke soorten straling worden gebruikt voor detectie en welke voor therapie?
Detectie: gamma en beta plus
Therapie: alfa en beta min
Welke stoffen zijn geschikt als farmacon?
Elke stof
Noem 5 essentiele eigenschappen voor een farmacon
Selectief voor target in lichaam
Hoge affiniteit voor target
Lage opname in andere weefsels
Behouden affiniteit met radioactief label
Geschikte halveringstijd
Met welke straling werkt een PET scan?
Positronen
Hoe werkt een PET-scan?
Emissie positron
Positron en elektron annihileren
e=mc2
energie = 2 fotonen
Fotonen detectie
Hoe werkt een gamma camera?
Hetzelfde als PET, alleen wordt hier 1 foton gedetecteerd
Wat is SPECT?
Single Photon Emission Computed Tomography
Sensitiever dan de gammacamera, omdat het 3D is
Wat is multimodaliteit?
Het gebruik van meerdere beeldvormingstechnieken, zoals PET-CT of PET-MRI