Week 6 Flashcards

Question 1

Q

Wat is de definitie van een miskraam?

Answer

A

Als zwangerschap (ongewenst) eindigt voor 16de week (Nederland)
-> < 24e week (internationaal)
Spontane miskraam: het zwangerschapsproduct is spontaan uitgedreven

Question 2

Q

Wat is de meest voorkomende obstetrische complicatie?

Answer

A

Miskraam: 10-15% van zwangerschappen leidt tot geboorte kind

Question 3

Q

Wat zijn mogelijke complicaties ven een miskraam?

Answer

A

Ernstig bloedverlies (shock)
Sepsis
Psychologische problemen

Question 4

Q

Wat is de DD bij zwangerschap, bloedverlies en buikpijn?

Answer

A

Zwangerschap:
- Lokalisatie intra-uterien: vitaal vs niet-vitaal, niet-specifiek vaginaal bloedverlies (innestelingsbloeding?) vs miskraam
- Lokalisatie extra-uterien: vitaal vs niet-vitaal, EUG
Gynaecologische oorzaken:
- Cervix afwijkingen, infecties- chlamydia

Question 5

Q

Wat voor diagnostiek wordt gedaan bij zwangerschap + buikpijn en bloedverlies?

Answer

A

 Vitale kenmerken: hartfrequentie, bloeddruk
 Onderzoek: vaginaal toucher, speculum
 Echoscopie
 Laboratorium: Hb, Ht, bloedgroep Rhesus, (hCG: urine/serum)

Question 6

Q

Wat zijn de uitslagen van diagnostiek bij een intacte/ vitale zwangerschap?

Answer

A

 Vaginaal toucher: gesloten stugge portio
 Niet pijnlijk tenzij andere oorzaak
 Echo: intra-uterien: embryo met crown-rump length (CRL) conform ? weken
 Hartactie + (Kloppend hartje)
 hCG serum is niet nodig (detectie zwangerschap)

Question 7

Q

Wat zijn de uitslagen van diagnostiek bij een miskraam?

Answer

A

 Vaginaal toucher: portio kan week aanvoelen en voor ≥1 vinger geopend zijn
 Echo: intra-uterien: vruchtzak met/zonder kleine embryonale pool, geen hartactie
 hCG serum: niet bepalen: kan te laag voor 8 weken (afhankelijk van activiteit trofoblast)

Question 8

Q

Wat is de vuistregel voor echoscopie bij een miskraam?

Answer

A

Vuistregel: in een vruchtzak met grootste diameter van ≥25 mm moet een embryo ≥7mm met hartactie aanwezig zijn
Niet vitale zwangerschap: lege vruchtzak

Question 9

Q

Wat moet je doen bij twijfel of er een miskraam is?

Answer

A

Herhaal echo na 1 week en soms na nog 1 week

Question 10

Q

Wat zijn de uitslagen van diagnostiek bij een EUG?

Answer

A

 Vaginaal toucher: stugge gesloten portio, adnex (li/re) pijnlijk – voorzichtig: gevaar bloeding!
 Echo: Geen vruchtzak in utero, ‘Adnexal mass’ bij ovarium, +/- vrij vocht in Cavum Douglasi
 hCG serum > 2000 IU/l

Question 11

Q

Wanneer moet je een hCG prikken bij verdenking op miskraam?

Answer

A

Bij bloedverlies en pijn maar niks in baarmoederholte→ hCG bepalen, <1500 mogelijk dat niks wordt gezien op de echo

Question 12

Q

Wat is het beleid bij een miskraam?

Answer

A

 Expectatief
 Curettage
 Medicamenteus

Question 13

Q

Wat zijn de voor- en nadelen van een expectatief beleid bij een miskraam?

Answer

A

Nadelen:
 Kan lang duren, onzekerheid
 Veel pijn/bloedverlies
 Kans op incomplete miskraam
 Kans op infectie
Voordelen:
 Meest natuurlijk
 Geen operatieve complicaties (tenzij..)

Question 14

Q

Wat zijn de voor- en nadelen van een medicamenteus beleid bij een miskraam?

Answer

A

Nadelen:
 Meer kans op incomplete miskraam
 Mogelijk meer kans op infectie
 Langer durend bloedverlies
Voordelen:
 Niet invasief
 Patiënte heeft het ‘in eigen hand’
 Lijkt ‘natuurlijk’

Question 15

Q

Wat zijn de voor- en nadelen van een curettage bij een miskraam?

Answer

A

Nadelen:
 Invasief
 Kans op perforatie uterus
 Kans op cervix laceratie
 Kans op syndroom van Asherman
Voordelen:
 Geplande ingreep
 Minder kans op incomplete miskraam
 Minder kans op ernstig bloedverlies

Question 16

Q

Wat zijn mogelijke complicaties na een curettage?

Answer

A

 Cervixlaceratie (cervixinsufficientie)
 Uterusperforatie
 Syndroom van Asherman
 Anaesthesie complicaties

Question 17

Q

Wat is het syndroom van Asherman?

Answer

A

 Intra-uteriene adhesies tgv trauma/ lokale infectie
 Menstruatiestoornissen (a-/hypomenorroe en dysmenorroe)
 Infertiliteit, herhaalde miskramen

Question 18

Q

Welke cardiovasculaire veranderingen treden op tijdens de zwangerschap?

Answer

A

Vrouw krijgt veel meer bloedvolume, vasculaire weerstand gaat dalen, BD daalt een beetje

Question 19

Q

Wat is hypertensie?

Answer

A

 BP = CO X SVR
 Korotkoff 1 en 5 // gevalideerde automatische meter
 Systolisch >= 140 mmHg
 Diastolisch >= 90 mmHg
 Pre-existent
 Ontstaan tijdens de zwangerschap

Question 20

Q

Welke soorten hypertensie in zwangerschap zijn er?

Answer

A

 Chronische hypertensie (voor de zwangerschap of in eerste 20 w): essentiële of secundaire hypertensie
 Zwangerschapshypertensie (de novo na 20 w, verdwijnt na 6 weken): zonder proteinurie, of pre-eclampsie: met proteinurie//orgaanfalen//IUGR
 Gesuperponeerde pre-eclampsie: bestaande hypertensie met de novo proteinurie

Question 21

Q

Wat is het beleid bij chronische hypertensie en zwangerschapshypertensie?

Answer

A

 Zwangerschapscontroles (risico op preeclampsie en IUGR +- 25%)
 Proteinurie controles
 Behandeling bloeddruk
 Inleiding 37- 39 weken

Question 22

Q

Wat zijn de tekenen van pre-eclampsie?

Answer

A

 Hypertensie
 Proteinurie
-> 300mg/24h
-> EKR > 30
-> Orgaanfalen: nier/lever/neuro/bloed
-> IUGR
-> S-Flt1/PlGF: angiogene factoren geproduceerd door de placenta
 Oedeem (handen, voeten en gelaat)
 Onvoorspelbaar
 Uniek voor zwangerschap

Question 23

Q

Hoe ontstaat pre-eclampsie?

Answer

A

Aandoening placenta:
1. Gestoorde cardiovasculaire adaptatie (1 trim)
2. Gestoorde trofoblastinvasie (ingroei placenta in spierwand bloedvaten baarmoeder, 1 trim)
3. Intervilleuze hypoxie (2 trim)
4. Oxidatieve stress
5. Endotheeldysfunctie (S-flt1, Plgf)
6. Vaatspasme + lekkage
7. Pre-eclampsie

Question 24

Q

Wat zijn de kenmerken van het ontstaan van pre-eclampsie?

Answer

A

 Multifactorieel (vb genetisch, migraine,…)
 Heterogeen (vroeg-laat)
 Wisselwerking cardiovasculair – placenta
 Ziekte van de placenta (malplacentatie) na maladaptatie-> vroege PE (+ IUGR)
 Minder CV reserve (late pre-eclampsie) bij grote placentaire bulk-> late PE (meerling, macrosomie,…)
 Endotheelschade
 Maakt moeder ziek
 Maakt foetus ziek

Question 25

Q

Wat zijn risicofactoren voor het ontstaan van pre-eclampsie?

Answer

A

Vaker bij eerste zwangerschap, bepaalde cardiovasculaire aandoeningen of al eerder meegemaakt

Question 26

Q

Wat is de incidentie van zwangerschapshypertensie en pre-eclampsie?

Answer

A

 Zwangerschapshypertensie 10 %
 Pre-eclampsie 3 %
 HELLP syndroom 0.05 %

Question 27

Q

Wat zijn de symptomen van pre-eclampsie?

Answer

A

-Persistent/ frequent ernstige hoofdpijn
-Wazig zien en lichtgevoeligheid
-Kortademigheid
-Extreme misselijkheid/ overgeven
-Zwelling in gezicht of extremiteiten
-Snelle gewichtstoename
-Bovenbuikpijn, vooral rechts beneden de ribben

Question 28

Q

Wat is het beloop van pre-eclampsie?

Answer

A

 Onvoorspelbaar: kan snel omslaan en zeer ernstig worden
 Kan lang stabiel blijven (klinisch niet zieke patiente)
 Vroeg (1/3) (voor 32 weken) – laat (2/3)
 Wisselende expressie
 Bloedvaten in gans het lichaam: alle orgaansystemen kunnen aangetast worden

Question 29

Q

Wat zijn de cardiovasculaire gevolgen van pre-eclampsie?

Answer

A

Hypertensieve crisis
Oedeem
Longoedeem: capillair lek, diastolische cardiale dysfunctie

Question 30

Q

Wat zijn de cerebrale gevolgen van pre-eclampsie?

Answer

A

Hoofdpijn: visusstoornissen, hyperreflexie
Eclampsie: tonisch-clonisch insult
CVA: ischemisch, haemorrhagisch, systolische HT >160mmHg

Question 31

Q

Wat is de DD bij convulsies tijdens de zwangerschap?

Answer

A

Eclampsie tot tegendeel bewezen
DD: epilepsie, hersentumor

Question 32

Q

Wat zijn de renale gevolgen van pre-eclampsie?

Answer

A

Proteinurie
Oligurie
Cola urine
Nierfunctiestoornissen: prerenaal, renaal

Question 33

Q

Wat is HELLP syndroom?

Answer

A

Leverschade:
- Hemolyse
- Elevated liverenzymes
- Low platelets
- Epigastrische pijn, bandgevoel
- Leverruptuur

Question 34

Q

Wat zijn ernstige kenmerken van pre-eclampsie?

Answer

A

 RR diastolisch ≥ 110 mm Hg en/of systolisch ≥ 160 mmHg
 Proteinurie > 5 g/24 uur
 Oligurie van minder dan 500 ml in 24 uur
 Cerebrale of visuele stoornissen
 Longoedeem of cyanose
 Pijn in epigastrio of de rechter bovenbuik
 Gestoorde leverfuncties
 Trombocytopenie
 Foetale groeivertraging

Question 35

Q

Wie krijgt preventie voor pre-eclampsie?

Answer

A

 PE / IUGR in VG
 HT
 DM
 BMI>30
 APLS
 AMA/AIZ/NZ/nullipariteit/ relatie<6m/eiceldonatie/…

Question 36

Q

Hoe wordt preventie voor pre-eclampsie gegeven?

Answer

A

 ASA
 Calcium
 Life-style: Beweging !!!
 Correctie hemodynamische aanpassing?

Question 37

Q

Hoe wordt pre-eclampsie behandeld?

Answer

A

 Opname
 Behandeling bloeddruk (AHT)
 Preventie eclampsie ( MgSO4)
 Longrijping < 34 weken (Steroiden, duurt 48u)
ENIGE BEHANDELING IS PARTUS
 Expectant management: vroeg premature termijn-> nog een paar dagen winnen voor kind, maternale en foetale conditie, klinische bewaking

Question 38

Q

Hoe wordt pre-eclampsie medicamenteus behandeld?

Answer

A

Antihypertensieve therapie: preventie hypertensieve complicatie + voldoende placentaire perfusie, 120 mmHg > syst < 160 mmHg (mag iets lager), 80 mmHg > diast < 110 mmHg (mag iets lager)
-> Oraal: methylfopa, nifedipine, labetalol, PP enalipril
-> IV: nicardipine, labetalol
Magnesiumsulfaat IV: cerebrale protectie + preventie/ behandeling eclamptisch insult, positief op uitkomst premature foetus (maternale en foetale neuroprotective)
Longrijping < 34 weken
-> Betamethasone (2x12mg) IM, dexamethasone (4x6mg) IM
-> Gefluoreerde steroiden // transplacentaire passage
 Longrijping, bescherming foetale hersenen, darm, infectie,…

Question 39

Q

Hoe wordt eclampsie behandeld?

Answer

A

 ABCDE
 MgSO4: preventie nieuwe insulten
 Altijd moeder eerst !!!
 Partus

Question 40

Q

Bij hoeveel weken wordt een bevalling geinduceerd bij pre-eclampsie?

Answer

A

 Na 37 weken: bevalling
 Bij ernstige pre-eclampsie: na 34 weken bevalling
 Expectatief beleid met maternale en foetale monitoring kan bij respectievelijk PE en ernstige PE enkel overwogen worden < 37 en < 34 weken als moeder en kind stabiel zijn in klinische omgeving.
 Bij verslechtering (eclampsie, HELLP, longoedeem, foetale nood) bevallen!

Question 41

Q

Wat zijn de kenmerken van pre-eclampsie tijdens het kraambed?

Answer

A

 Meestal treedt snel herstel op na geboorte van placenta
 Soms kan pre-eclampsie zich toch pas voor het eerste postpartum manifesteren of kan postpartum nog even verergering optreden
 Na initiële daling in de eerste dagen postpartum stijgt de bloeddruk vaak nadien weer even
 CAVE tensiecontrole (ACE–inhibitor)
 Regelmatig complicaties
 Voldoende zorg: controle tensie (huisarts, ziekenhuis), aandacht voor symptomen

Question 42

Q

Wat is de belangrijkste risicofactor voor cardiovasculaire ziekte?

Answer

A

(Vroege) pre-eclampsie

Question 43

Q

Wat voor nazorg wordt gegeven na pre-eclampsie?

Answer

A

 FUPEC
 Vrouwen ≥ 45 jaar met pre-eclampsie of zwangerschapshypertensie in de voorgeschiedenis: overweeg screening om de vijf jaar op hoge bloeddruk en DM
 Lifestyle
 Pharmacologisch: tensiecontrole, lipidemetabolisme
 Implicaties

Question 44

Q

Welke fysiologische veranderingen treden bij de vrouw op bij zwangerschap?

Answer

A

Oiv oestrogeen vaatverwijding→ compenseren met hogere hartslag en CO
Slapper worden vaten kan risico zijn bij pre-existente ziekten van de vaatwand
Hemodilutie: lichaam houdt meer vocht vast dan dat er ery’s worden gemaakt, daling Hb
Hypercoagulabiliteit status als voorbereiding op partus→ hoger risico op trombose
GFR gaat omhoog→ hyperfiltratie, kan nierschade ontstaan bij pre-existente nierproblemen

Question 45

Q

Welke hormonen scheidt de placenta uit?

Answer

A

 Oestradiol
 Progesteron
 hCG
 Prolactine
 PAPP-A
 Groeihormoon
 Cortisol
 Vasopressine
 PTHrp
 HPL

Question 46

Q

Hoe verandert de behoefte aan schildklierhormoon tijdens de zwangerschap?

Answer

A

Meer schildklierhormoon nodig:
- Hoeveelheid thyroxine bindend globuline stijgt→ biologisch niet meer beschikbaar. Totaal T4 stijgt evenredig
- Foetus afhankelijk van maternaal schildklierhormoon
- Meer type 3 deiodase (in placenta)→ breekt schildklierhormoon af

Question 47

Q

Hoe wordt er voor meer schildklierhormoon productie gezorgd tijdens de zwangerschap?

Answer

A

hCG lijkt moleculair veel op TSH→ bindt aan TSH receptor op schildklier→ meer productie→ vrij T4 stijgt (overcompensatie), mn 1e en begin 2e trimester, dip TSH door negatieve terugkoppeling
Hyperthyreoidie is dus normale fysiologie tijdens de zwangerschap

Question 48

Q

Hoe worden vrouwen met een hypothyreoidie voorafgaand aan de zwangerschap behandeld?

Answer

A

Dosis LT4 moet omhoog omdat schildklier niet voldoende gestimuleerd kan worden door hCG. 25% ophogen, 5-6 weken later steady state, rond 12 weken naar 50% ophogen

Question 49

Q

Wat zijn de TSH en FT4 waarden bij schildklierafwijkingen?

Answer

A

Hypo: TSH te hoog, FT4 te laag
Subhypo: TSH te hoog, FT4 normaal
Hyper: TSH onderdrukt, FT4 te hoog
Subhyper: TSH te laag, FT4 normaal

Question 50

Q

Hoe behandel je hypothyreoidie tijdens de zwangerschap?

Answer

A

 Subklinische hypothyreoïdie kan je overwegen te behandelen, maar er is weinig goed bewijs voor een positief effect.
 Hypothyreoïdie komt weinig voor (0.3%) maar behandel je altijd (levothyroxine)
 Anders hoger risico op miskraam, preeclampsie, vroeggeboorte en suboptimale hersenontwikkeling

Question 51

Q

In welke periode is de periode afhankelijk van maternale schildklierhormoon?

Answer

A

Processen hersenontwikkeling starten in 5e week zwangerschap, schildklierhormoon reguleert de ontwikkeling
Foetale schildklier kan pas genoeg FT4 maken rond 18-20 weken
In die periode afhankelijk van maternale schildklierhormoon

Question 52

Q

Wat zijn de gevolgen van te hoge of lage maternale schildklierhormoon voor de foetale hersenontwikkeling?

Answer

A

Associatie met lager IQ, lager grijze stof massa en lager volume cortex

Question 53

Q

Welke schildklier antistoffen zijn er?

Answer

A

Thyreoperoxidase antistoffen (TPOAbs)
- Niet functioneel, marker voor hypothyreoïdie, risicofactor postpartum thyreoïditis
- Pathognomisch voor Hashimoto’s thyreoïditis (95% of hypothyroidism)
Thyreoglobuline antistoffen (TgAbs)
- Niet functioneel, aspecifiek
- Alternatieve marker voor Hashimoto, maar ook hoog bij Graves
TSH receptor antistoffen (TRAbs)
- Functionele antistoffen, passeren de placenta, kunnen stimuleren of blokkeren
- Pathognomisch voor Morbus Graves, héél soms oorzaak hypothyreoïdie

Question 54

Q

Wat is de betekenis van TPOAb positiviteit voor schildklierfunctie tijdens de zwangerschap?

Answer

A

Verminderde stimulatie van de schildklier tijdens zwangerschap
TPOAb ook mogelijk als er nog geen hypo is, marker dat het gaat ontwikkelen (risico 35%).
Minder restcapaciteit schildklier→ minder reactie hCG. Extra controleren in zwangerschap

Question 55

Q

Wat is de DD bij hyperthyreoidie tijdens de zwangerschap?

Answer

A

 Zwangerschaps hyperthyreoïdie – hoog hCG-induced (0,3-15%)
 Ziekte van Graves’ disease – Oogklachten? Struma? Andere autoimmuunziekte? (0,05%)

Question 56

Q

Wat zijn de risico’s van hyperthyreoidie tijdens de zwangerschap?

Answer

A

Zwangerschapshyperthyreoidie: geen
Ziekte van Graves: miskraam, preeclampsie, voreggeboorte, laag geboortegewicht, hartfalen, foetale hyperthyreoidie (functionele TSHR-Ab over de placenta getransporteerd)

Question 57

Q

Hoe wordt hyperthyreoidie tijdens de zwangerschap behandeld?

Answer

A

Zwangerschapshyperthyreoidie: nooit, soms propranolol, schildklier controle na 4 weken
Ziekte van Graves: altijd, antischildklier medicatie (PTU of strumazol), monitoren moeder en kind

Question 58

Q

Wat zijn de effecten van antischildklier medicatie tijdens de zwangerschap?

Answer

A

Tijdens 1e trimester 3-5% meer risico op aangeboren afwijkingen, proberen te vermijden behalve als vrouw voor het eerst presenteert met Graves
De medicijnen kunnen ook de placenta passeren
FT4 min in hoogste 30% referentie om hypothryreoidie bij foetus te voorkomen
Effect medicijnen op schildklier moeder is weerspiegeling effect op schildklier foetus

Question 59

Q

Hoe worden de foetus en moeder gemonitord bij de ziekte van Graves?

Answer

A

Foetus: hartslag, groei, grootte schildklier
Maternaal: TSH en FT4, TRAb

Question 60

Q

Wat zijn de kenmerken van diabetes gravidarum?

Answer

A

Combinatie insuline resistentie en/of insuline tekort
Vaak asymptomatisch, screening bij risicofactoren (eerdere DG, obesitas, tweeling, PCOS, etniciteit, vg macrosomie)
Gouden standaard diagnose = OGTT (oral glucose tolerance test)

Question 61

Q

Hoe vaak komt diabetes gravidarum voor?

Answer

A

70-80% bevolking in Nl komt in aanmerking voor screening, 5-10% heeft afwijkende suikertest

Question 62

Q

Wat zijn de risico’s van diabetes gravidarum?

Answer

A

Hoge glucose waarden kunnen via de placenta naar het kind gaan→ hyperglycemisch, foetale alvleesklier maakt insuline→ anabool hormoon→ meer vetweefsel + groei→ macrosomie, mogelijk hypoglycemie na geboorte
Ook risico op vaatschade (preeclampsie, vroeggeboorte), diabetes na de zwangerschap, schouder dystocie

Question 63

Q

Hoe wordt diabetes gravidarum behandeld?

Answer

A

 Dieet: altijd, focus op minder koolhydraatinname
 Insuline: veilig, passeert placenta niet, risico op hypo’s, meer gewichtstoename
 Metformine: veilig, passeert placenta, mogelijk nadelig effect op metabool profiel kind
( Sulfonylurea: veilig, passeert placenta, meer macrosomie en neonatale hypoglykemie)

Question 64

Q

Is abortus overal wettelijk toegestaan?

Answer

A

In vrijwel alle landen is abortus bij wet toegestaan (behalve in Malta, Andorra, Vaticaan, enkele Latijns-Amerikaanse en Afrikaanse landen oa Senegal), alleen de voorwaarden verschillen

Answer 65

A

Strikt verboden
Voor levensbedreigende situaties
Bedreigend voor fysieke gezondheid
Bedreigend voor mentale gezondheid
Verkrachting of incest
Foetale afwijkingen
Economische of sociale redenen
Op verzoek

Answer 66

A

Abortuscijfer daalt
Abortus wordt veiliger
Abortusproblematiek wordt transparant
Goede nazorg
Anticonceptie bespreekbaar

Answer 67

A

Abortus is strafbaar, tenzij uitgevoerd in een instelling met een vergunning
Uitgevoerd door een arts

Answer 68

A

Vanaf 1984
Abortus op sociale gronden toegestaan (baas in eigen buik)
- Noodsituatie
- 24 weken grens (levensvatbaarheid)
- In de wet staat niet 34 wk, termijn is gekoppeld aan levensvatbaarheid van de foetus buiten de baarmoeder

Answer 69

A

Jongeren <16 hebben in beginsel toestemming nodig van (een van) de ouders of voogd. Jongeren die een abortus willen laten doen zonder toestemming van de ouders, worden eerst naar het FIOM of een andere maatschappelijk werk instelling verwezen

Answer 70

A

Wilsbekwame vrouwen van 12 t/m 15:
- Als de verrichting kennelijk nodig is teneinde ernstig nadeel voor de minderjarige vrouw te voorkomen
- Als de minderjarige vrouw ook na weigering van de ouders/ voogd om toestemming te geven, de verrichting weloverwogen blijft wensen

Answer 71

A

Na 24 weken ernstig foetale afwijkingen beoogd gevolg overlijden van de ongeborene
Zwangere geeft aan uitdragen niet te kunnen opbrengen en vraagt om afbreking (existentiele nood bij ernstige congenitale afwijkingen kind, beoogd vervroegd overlijden)
Doorslaggevend criterium voor strafbaarheid ligt in overlevingsmogelijkheden voor de pasgeborene
Melden niet-natuurlijke dood bij gemeentelijke lijkschouwer
Melder officier van justitie, toestemming tot begraven of cremeren?

Answer 72

A

Categorie 1 is niet levensvatbaar, categorie 2 is uitzichtloos lijden/ beperkte kans op overleven

Answer 73

A

Na 24 weken:
- Categorie 1 strafbaar, maar vervolging wordt niet verwacht als aan zorgvuldigheidseisen voldaan is
- Categorie 2 wel strafbaar, officier van justitie beoordeelt of aanleiding tot strafvervolging
Meldingen cat 1 en 2 beoordelingscommissie Late zwangerschapsafbreking en levensbeëindiging pasgeborenen

Answer 74

A

Er moet zekerheid zijn over de diagnose en prognose.
(Meewegen: oa mate van lijden, verwachte levensduur, verwachte mogelijkheid tot communicatie etc.)
Ieder verzoek wordt in team overleg besproken door gynaecologen en andere teamleden in centrum waar de afdeling prenatale diagnostiek huist.
Team: tenminste 2 gynaecologen (1 niet behandelaar) , kinderarts, deelspecialist zoals kinderchirurg of klinisch geneticus. Evt
verpleegkundige en maatschappelijk werkende betrekken. Verwijzers kunnen uitgenodigd worden.
Binnen het team moet consensus bestaan over diagnose en prognose.
Cat 2 consultatie gewenst ander centrum, tenminste 1 onafhankelijke arts
Nauwkeurige verslaglegging

Answer 75

A

of het verzoek tot zwangerschapsafbreking gerechtvaardigd is in het licht van de zekerheid van de diagnose en prognose en van de ernst van de aandoening(en);
of de ouders in voldoende mate zijn voorgelicht over de aard en de ernst van de aandoening en de prognose en of deze informatie door de ouders is begrepen;
of de ouders het verzoek vrijwillig en weloverwogen hebben gedaan;
of de kinderarts bereid is bij (eventuele) levendgeboorte en bevestiging van de diagnose het prenatale beleid (laten overlijden) te continueren;
of het medisch hoofd, c.q. het plaatsvervangend hoofd c.q. de medisch directeur geïnformeerd zijn over de voorgenomen zwangerschapsafbreking

Answer 76

A

Vergunning is noodzakelijk
- Abortus in het eerste trimester
- Abortus in het tweede trimester (14 - 24 weken)

Answer 77

A

Een vroege abortus die wordt verricht binnen
maximaal 44 dagen na de eerste dag van de
laatste menstruatie (16 dagen ‘overtijd’)

Answer 78

A

35 606 totaal aantal abortus
91,5 % in abortuskliniek
 193 aantal abortus per 1000 levendgeborenen
 9,9 per 1000 vrouwen van 15-45jr
 9 % vrouwen woonachting buiten Nederland
 6.8% op basis van prenatale diagnostiek (was ruim 10%)
Cat 30-34 jaar meeste afbrekingen, gevolgd door 25-29

Answer 79

A

Voor 8 weken: 65%
Na 13 weken : 15%

Answer 80

A

Medicamenteuze behandeling
Instrumentele abortus: instrumenteel leegmaken van de baarmoeder.
NB Gelijkwaardige behandelingen

Answer 81

A

Verzoek tot afbreking moet door de vrouw worden gedaan, vrijwillig en na zorgvuldige overweging.
Informatie behandeling, methoden, risico ́s.
Alternatieven bespreken, zoals adoptie.
Begeleiding aanbieden, nazorg aanbieden.
Anticonceptie bespreken.

Answer 82

A

200-600 mg mifepristone (dag 0): maakt receptoren gevoeliger voor medicijnen of hormonen die samentrekking baarmoeder induceren + maakt baarmoederhals weke
400-800 mcg misoprostol (dag 1, 2 of 3): geeft contracties van de baarmoeder

Answer 83

A

75-85% aborteert binnen 24u

Answer 84

A

Ziekenhuis: medicamenteuze methoden
Abortuskliniek: chirurgische methoden
NB Kans op complicaties neemt toe met de zwangerschapsduur

Answer 85

A

Bij 20% van de vrouwen komen psyschische gevolgen 1 jaar na de afbreking voor, zoals rouw, verdriet, angst, depressie

Answer 86

A

Totipotente zygote→ snel na de bevruchting cell fate decisions gemaakt, pluripotente cellen (embronale stamcellen)→ multipotent (bv volwassen stamcellen, kunnen maar 1 celtype maken)→ unipotent

Answer 87

A

Trofoblastcellen zenden LIF signaal uit, embryoblast zenden FGF signaal uit

Answer 88

A

Transcriptiefactoren werken samen met chromatinen. Staarten histonen kunnen gemodificeerd worden→ covalente bindingen met stoffen waardoor chromatine geinactiveerd wordt, of negatief geladen groepen die DNA open zetten

Answer 89

A

TF bindt aan DNA→ recruteert chromatine remodelleringscomplexen→ veranderen staarten. Readers lezen wat op de staart zit→ recruteren complexen zodat bij deling dezelfde status is

Answer 90

A

CpG specifiek: C kan gemethyleerd worden als het voor een G zit.
70% CpG gemethyleerd
CpG eilanden zijn meestal ongemethyleerd
Vaak betrokken bij gene silencing

Answer 91

A

De novo methyltransferases 3a en 3b zetten methyl op DNA
Dnmt1 is kopieermachine
Genebody vaak ook gemethyleerd om te voorkomen dat polymerase 2 halve transcripten kan maken

Answer 92

A

De studie van omkeerbare erfelijke veranderingen in genfunctie die optreden zonder wijzigingen in de sequentie van het DNA

Answer 93

A

Begint naief, tijdens ontwikkeling neemt de kleurcode steeds meer toe
Verschillen tussen individuen door SNPs en omgevingsfactoren

Answer 94

A

Tijdens oogenese en spermatogenese DNA naïef gemaakt, op bepaalde posities moeten weer nieuwe dingen klaargezet worden
Na bevruchting nog een keer alles eraf gehaald

Answer 95

A

Heel weinig embryo’s overleven het klonen, overlevenden hebben overgrowth syndrome en gaan eerder dood

Answer 96

A

Epigenetische info niet goed verwijderd→ foute info: 2e reset is niet goed genoeg.
Grote verschillen tussen controle en kloons in genexpressie: heel veel genen die aangedaan zijn in kloons zijn geimprint

Answer 97

A

Door ouder-specifieke, mono-allelische expressie van genen:
-> Normaal staan beide allelen aan. Bij geimprinte genen staat maar 1 allel aan, ander gemethyleerd. Het effect is een enkele ipv dubbele dosis gen-expressie. Liggen in groepen bij elkaar, gecoördineerd gereguleerd.

Answer 98

A

Merendeel geimprinte genen komen ook in placenta tot expressie:
▪ Groei-effecten (paternale genen stimuleren groei maar maternale genen remmen groei)
▪ Transport voedingsstoffen
▪ Interacties feto-maternale oppervlakte

Answer 99

A

Deletie in imprinted gene locus leidt tot uniparentale disomie. Van chr 15 leidt tot:
- Prader Willy syndrome (2x m): taal, motor en ontwikkeling achterstand, obesitas
- Angelman syndrome (2x p): mentale retardatie, ongecontroleerd lachen, non verbaal

Answer 100

A

Imprinting centers (IC) controleren alle omliggende genen, DNA methylering op bepaalde posities, specifiek voor germline. Imprinting gebeurt tijdens de oogenese en spermatogenese, imprints worden daarna niet verwijderd

Answer 101

A

Autosomale dominate overerving, maar het fenotype komt alleen tot uiting wanneer het defecte gen via de vader overerft

Answer 102

A

Imprints belangrijk voor embryonale groei maar later in leven niet meer zo belangrijk, imprinting centers verliezen soms DNA methylering maar maakt dan niet meer uit, wel probleem voor kloons

Answer 103

A

Embryonale stamcellen gemaakt uit volwassen somatische cellen door TF die normaal in embryonale stamcellen belangrijk zijn in te brengen

Answer 104

A

Pathologie/ disease modeling
Geneesmiddel onderzoek
Therapie/ vervanging

Answer 105

A

MSM
Sekswerkers en klanten
Personen uit een soa-endemisch gebied
Veel wisselende seksuele contacten (3+ in afgelopen 6 mnd)
Partner uit 1 van voorgaande groepen
<25 die niet tot deze groepen behoren alleen verhoogd risico op chlam
Gevangenissen en gesloten omgevingen

Answer 106

A

chlamydia trachomatis
condylomata acuminata
herpes genitalis

Answer 107

A

via sperma, bloed, vaginaal vocht en bij contact van slijmvliezen
vaginaal, oraal, anaal contact, seksattributen
intraveneus drugsgebruik, zwangerschap, tatoeages

Answer 108

A

urethritis
fluor en vaginitis
epididymitis
pelvic inflammatory disease
balanoposthitis
proctitis
genitale ulcera
inguinale lymfadenitis

Answer 109

A

chlamydia trachomatis infectie inclusief
lymfogranuloma venereum
gonorroe
syfilis
herpes genitalis
HPV infecties/anogenitale wratten
scabiës
HIV infecties

Answer 110

A

bacterieel (CT, NG, syfilis)
viraal (HSV, HBV, HPV, HIV)
parasitair (scabiës, pediculosis pubis)

Answer 111

A

afscheiding urethra, afscheiding uit de anus
pijnlijk, branderig, geïrriteerd gevoel bij het plassen, jeuk of irritatie
koorts, koude rillingen, andere algemene ziekteverschijnselen
bij een vrouw: afscheiding, contactbloedingen, intermenstrueel bloedverlies, pijn in de onderbuik
bij een man: pijn en zwelling van de bijbal, roodheid en zwelling van het scrotum

Answer 112

A

bloed, slijm of pus bij de ontlasting
pijn bij defecatie
diarree
loze aandrang
krampen

Answer 113

A

Lichamelijk onderzoek:
* Als de patiënt geen klachten heeft, is LO niet nodig
* Inspectie van het anogenitale gebied, speculumonderzoek, vaginaal toucher en/of (facultatief) proctoscopie.
Aanvullend onderzoek:
* afname ‘kweekmateriaal’
* afname bloed
* urineonderzoek

Answer 114

A

Bacterieel
Chlamydia trachomatis
Seksueel contact, orogenitaal, moeder-kind
Incubatie tijd 1-3 weken

Answer 115

A

urogenitale infecties en conjunctivitis - serotypes D, E, F, G, H, I, J en K;
trachoom - serotypes A, B en C;
lymphogranuloma venereum - Serotypes L1, L2 en L3;

Answer 116

A

Man: uretritis, proctitis
Vrouw: veranderde fluor, contactbloedingen, buikpijn, dyspareunie, cervicitis, uretritis, proctitis
70-95% van de Ct-infecties bij vrouwen verloopt asymptomatisch en >50% bij mannen. Ongeveer 25% van de LGV-infecties is asymptomatisch

Answer 117

A

Vrouw: PID, infertiliteit / EUG, tubair ovarieel abces
Man & vrouw: SARA (sexually acquired reactive arthritis)
Man: epididymitis

Answer 118

A

Man: NAAT/PCR 1e straals urine
Vrouw: NAAT/PCR via vaginale selfswab
Receptief anale seks < 6 maand/anale klachten: NAAT/PCR proctum
Als je geen klachten hebt hoef je niet getest te worden

Answer 119

A

Symptomatisch? partners laatste 4 tot 6 weken
Asymptomatisch? partners laatste 6 maanden

Answer 120

A

Bacterieel
Neisseria Gonorrhoeae
Seksueel contact, orogenitaal, moeder-kind
Incubatietijd 2 dagen tot 3 weken (gem. 8 dagen)

Answer 121

A

Vrouw (30-60% asymptomatisch): toegenomen fluor, tussentijds bloedverlies, dysurie, proctitis, purulente faryngitis
Man (10% asymptomatisch): uretritis, dysurie, pussige afscheiding (“druiper”), proctitis, purulente faryngitis
Anorectale gonorroe: vaak asymptomatisch, irritatie, jeuk, afscheiding

Answer 122

A

Vrouw: bartholinitis, PID / tubair ovarieel abces, EUG
Man: epididymitis, prostatitis, bij chronische infectie: uretrale stricturen

Answer 123

A

NAAT/PCR
grampreparaat (sneldiagnostiek man)
kweek + resistentie bepaling
Man: NAAT/PCR 1e straals urine , kweek urethra uitstrijk
Vrouw: NAAT/PCR selfswab vaginaal
Receptief anale seks <6 maand/anale klachten/MSM: NAAT/PCR proctum

Answer 124

A

symptomatisch: partners 4-6 weken
asymptomatisch: partners laatste 6 maanden

Answer 125

A

Viraal
Humaan papilloma virus (HPV) nr. 6 en 11
Seksueel contact, vingers, handdoeken, moeder-kind
Incubatietijd 1-8 maanden, gemiddeld 3 maanden

Answer 126

A

Klinische diagnose
zelden biopt / HPV typering
Soms inwendig; proctoscopie /speculumonderzoek /urethroscopie

Answer 127

A

Viraal
Herpes simplex virus type I (20%), type II (80%)
Seksueel contact, orogenitaal, moeder-kind
Incubatietijd 2 tot 12 dagen

Answer 128

A

Soms asymptomatisch
Erosies, blaasjes met helder vocht → indrogen en korstvorming
Prodromaal soms jeuk of branderigheid
Regelmatige re-activatie

Answer 129

A

NAAT HSV 1/2 op materiaal uit blaasje/erosie/korst

Answer 130

A

Viraal
Hepadnaviridae familie
Seksueel contact, moeder-kind, bloed-bloed
Incubatietijd 4 weken – 6 maanden (gemiddeld 2-3 maanden)

Answer 131

A

Via seks, bloed, transfusie, zwangerschap
Vaak asymptomatisch
90% spontane genezing, 10% chronisch
Dragers 5-10% -> actieve vs inactieve chronische infectie
40.000 dragers in Nederland
Presentatie: acute hepatitis (90% genezing, immuun)
Symptomen: moeheid, malaise, koorts, icterus

Answer 132

A

Anti HBc (indien positief HBsAg en andere serologische parameters)
Indien HBsAg positief verwijzing internist/infectioloog

Answer 133

A

meldingsplicht
bron- en contact opsporing GGD

Answer 134

A

Personen met hoger risico:
* MSM
* sekswerkers
* Seksuele partners/huisgenoten van HBsAg pos. personen
* intraveneus druggebruikers

Answer 135

A

Bacterieel (spirocheet)
Treponema Pallidum
Seksueel contact, moeder-kind
Incubatie tijd: gemiddeld 3 weken tot primaire laesie, 6 weken tot 12 maanden tot secundaire stadium

Answer 136

A

stadium I: pijnloos ulcus, lymfeklierzwelling
Stadium II: roseolen, exantheem, haaruitval, wratachtige afwijkingen (condylomata lata), algemene ziekteverschijnselen
Stadium III: gummata, neurosyfilis, vasculaire syfilis

Answer 137

A

Verdenking stadium I: donkerveldmicroscopie, kliniek, serologie
EIA’s en CLIA’s zijn twee geautomatiseerde treponemale screeningstesten die in
toenemende mate de handmatige TPPA- en TPHA-testen hebben vervangen. Een positieve EIA- en/of CLIA-uitslag bevestigen met een andere treponemale test (TPHA/TPPA/westernblot).
Een non-treponemale test (RPR) (ook VDRL) volgt ter bepaling van de ziekteactiviteit.

Answer 138

A

stadium I: alle partners laatste 3 maanden
Stadium II: alle partners laatste 6 maanden

Answer 139

A

Controle: VDRL/RPR en klinisch (neurologisch) follow up
Neurologische afwijkingen of geen goede reactie op therapie: liquoronderzoek t.u.v. neurosyfilis

Answer 140

A

Viraal
Human Immunodeficiency Virus
Seksueel contact, bloed-bloed, moeder-kind
window fase: tot 3 maand na laatste risico contact

Answer 141

A

50-80% griepachtige verschijnselen en/of rash binnen 2-4 weken
AIDS: opportunistische infecties, neurlogische ziektebeelden en neoplasieën

Answer 142

A

Combitest serologie HIV-1 en HIV-2 inclusief p24 antigeen
HIV sneltest
Confirmatie: Western Blot

Answer 143

A

Besmettingsweg: Langdurig (min 15 min) of frequent direct huid-huidcontact, gezamenlijk gebruik van bed, kleding, etc. Bij scabies crustosa kan de besmetting via in de lucht aanwezige huidschilfers verlopen.
Incubatietijd: 2-6 weken. Korter bij een herinfectie (1-4 dagen). Langer bij
immuungecompromitteerde personen (tot 10 weken).
Besmettelijke periode: Vanaf het moment dat er mijten op de huid zitten (1-2 weken na besmetting), tot 12 uur na de start van de eerste behandeling incl. hygiënevoorschriften. Een tweede behandeling is noodzakelijk voor een effectieve behandeling

Answer 144

A

Jeuk, blaasjes, rode bultjes, krabeffecten en ‘gangetjes’ op voorkeurslocaties

Answer 145

A

Jeuk of irritatie, een onaangename geur van de fluor en in typische gevallen toegenomen purulente afscheiding met belletjes. In sommige gevallen kan een ‘strawberry cervix’ (opgezwollen en rode baarmoedermondmet witte stippen) gezien worden bij
speculumonderzoek.
Trichomoniasis tijdens zwangerschap kan complicaties veroorzaken zoals prematuriteit of prematuur breken van de vliezen.

Answer 146

A

MPXV dringt het lichaam binnen via de slijmvliezen (oro- of nasofarynx dan wel proctumslijmvlies) of via de (niet-intacte) huid. Initiële virusreplicatie vindt plaats ter plaatse van inoculatie met verplaatsing naar regionale lymfeklieren.
De incubatietijd van mpox is gemiddeld 6 tot 13 dagen (spreiding 5-21 dagen)

Answer 147

A

Detectie van viraal DNA middels NAAT

Answer 148

A

Tecovirimat

Answer 149

A

Moederlijk bloed stroomt via spiraalarterien in de baarmoederwand de placenta in en via venen uit
Chorionplaat met chorionvilli met aftakkingen navelvene en -arterien, omgeven door moderlijk bloed in de intervilleuze ruimte
AA. umbilicales verspreidt zich via de arterien in de chorionvilli, waar gasuitwisseling plaatsvindt, via v. umbilicalis terug naar foetus

Answer 150

A

Foetale zijde bekleed met het amnionvlies
Decidua= deel endometrium dat deel uitmaakt van de placenta en na de geboorte wordt uitgestoten, grenst aan het chorionvlies. Aan de maternale zijde cotyledonen met daartussen septae

Answer 151

A

Abnormale plaats van innesteling: placenta praevie is een voorliggene placenta, wat kan resulteren in vaginaal vloedverlies, complicaties en/of niet vaginaal kunnen bevallen
Abnormale vorm

Answer 152

A

Placenta bilobata (2- of meerlagig) of een bijplacenta
Velamenteuze insertie van de navelstreng: de vaten lopen door de vliezen heen, waardoor de foetale vaten kunnen scheuren bij een vliesscheur
Marginale insertie van de navelstreng: aan zijkant placenta aangehecht, meestal onschuldig
Circumvallate placenta: chorionplaat is te klein

Answer 153

A

Synctiotrofoblast (te herkennen aan veel paarse kernen), produceert hCG, grenst aan maternaal bloed
Daaronder cryptoblastcellen (te herkennen door kleuring p53)
Epitheelmarkers als Ker8 kunnen ook voor beiden gebruikt worden

Answer 154

A

Extravilleuze trofoblastcellen, zorgen voor openhouden van de spiraalarterien

Answer 155

A

Interstitiele mononucleaire (en multinucleaire) cellen: verspreid in het decidua mesenchym
Endovasculaire cellen: in lumen spiraalvormige slagaders of vervangen de endotheelcellen
Intramurale cellen: in de tunica media van spiraalvormige slagader
Epitheliale lijnen: vormt samen met maternale endotheelcellen de basale plaat van de decidua basalis

Answer 156

A

Toename totale oppervlak
Toename aantal bloedvaten in de villi
De kernen van synctiotrofoblastcellen clusteren
De cytotrofoblastlaag verdwijnt
Hierdoor verloopt gaswisseling beter, afstand tussen maternale en foetale bloed wordt kleiner

Answer 157

A

Placenta nog niet functioneel
Ontwikkeling bij lage zuurstofconcentraties
Diffusie voedingsstoffen van het endometrium naar de chorionholte (extra-embryonale coeloom) en intervilleuze rumten
Dooierzak speelt mogelijk rol in transport van chorionholte naar embryo
Diffusieafstand wordt korter verder in de zwangerschap

Answer 158

A

Begin: synctiotrofoblast, cytotrofoblast, bindweefsel en enotheelcellen embryonale bloedvat
Cytotrofblast begint te verdwijnen na 4 maanden
Einde: synctiotrofoblast en endotheel-> placenta-bloedbarriere. Soms fuseren de basale lamina van de 2 lagen

Answer 159

A

150 ml 3-4x p/m verschoond: 450-600 ml p/m

Answer 160

A

Na 9-11 weken, daarvoor zijn de spiraalarterien afgesloten door proppen extravilleuze cytotrofoblastcellen

Answer 161

A

Aanpassen spiraalarterien, zorgen voor vaatverwijding:
- Afbraak van gladde spiercellen
- Vervanging endotheel door cytotrofoblastcellen
- Aanleg van de ECM met fibronectine
Verankeren chorionvilli aan de decidua

Answer 162

A

Vaten gaan te vroeg open-> maternaal bloed komt in de intervilleuze ruimte-> zuurstofschade ter plaatse aan de trofoblast. Kan zorgen voor vaginaal bloedverlies, vroeggeboorte en groeivertraging

Answer 163

A

Afsluiting vaak minder optimaal, te vroeg open gaan vaak begin van miskraam
Als modulatie spiraalarterien door trofoblastcellen niet goed verloopt kan pre-eclampsie ontstaan door hypoperfusie van de intervilleuze ruimte

Answer 164

A

Gespecialiseerde extravilleuze cytotrofoblastcellen (EVT’s) in de decidua: brengen HLA-antigenen tot expressie (C, E, G)
Veel leukocyten in de decidua, waaronder gespecialiseerde decidua NK-cellen (dNK, 70%), macrofagen (20-25%) en T-cellen (5-10%, mn Treg). Vormen een immunologische barriere

Answer 165

A

Opstijgend vanuit de cervix: chlamydia, neisseria genorrhoea, beta-hemolytische streptokokken
Hematogeen: Listeria monocytogenes, lues, hiv, hepatitis

Answer 166

A

Koorts
Pussige vaginale afscheiding
Gestegen infectieparameters

Answer 167

A

Baby zsm geboren laten worden, geen weeenremming

Answer 168

A

Baby voorbereiden op vroeggeboorte bij 24-34 weken door corticosteroidinjecties (2x met interval 24u)
- Tijdens inwerkingstijd weeenremmers (tocolyse): mn nifedipine (Ca-antagonist) of een oxytocine-antagonist

Answer 169

A

Normaal: voorwaartse stroom gedurende de hele hartcyclus van de foetus, positieve einddiastolische flow
Verhoogde foetoplacentaire weerstand: traag/ stilstaand bloed, einddiastolische nul-flow. Bv door vaatafwijkingen, te kleine placenta of placenta infarct
Reversed einddiastolische flow: achterwaartse stroom

Answer 170

A

sFlt-1, endoglin

Answer 171

A

Omsluit urethra, vagina en rectum:
- M. transversus perinei profundus
- M. sphincter urethrae externus

Answer 172

A

Conjugata anatomica (11 cm): afstand tussen promontorium en achterste bovenrand symphysis pubica
Conjugata vera (obstetrica, min 11 cm voor vaginaal bevallen): promontorium tus midden symphysis
Conjugata diagonalis (12,5-13 cm): promontorium tot onderrand symphysis