Week 5 Cultuur, gezondheid, geestelijke gezondheid, interventies Flashcards
Indicators of health
Life expectancy
Infant mortality
Obesity
Subjective well-being
Life Expectancy (levensverwachting)
Het aantal jaren dat iemand naar verwachting zal leven. Rijkdom en hulpbronnen hebben een invloed zowel binnen als tussen landen. In het algemeen is de levensverwachting wereldwijd sterk gestegen tussen 1950 en 2009, van 46 naar 69 jaar
Infant mortality (kindsterfte)
Aantal zuigelingen dat sterft per 1000 levensgeborenen. Grote verschillen tussen etnische groepen. Verschillen worden toegeschreven aan beschikbaarheid van middelen. Kindsterfte in VS is een van de hoogste onder geïndustrialiseerde landen. Te wijten aan systematische factoren: verschillende behandeling en toegang tot gezondheidszorg tussen verschillende etnische groepen.
Obesity (obesitas)
Betreft BMI. Het toenemende aantal kinderen met obesitas vormt ook een risico voor de toekomst. Zij groeien op tot meer obesitas volwassenen waardoor er veel gezondheidsrisico’s ontstaan. In 2021 was de VS de koploper in aantallen.
Subjective well-being
Perceptie van gezondheid en welzijn zijn positief gerelateerd aan lichamelijke gezondheid. Hoger subjectief welzijn geassocieerd met sterker immuunsysteem, minder hartaanvallen en gezondere levensstijl.
Subjectief welzijn wordt voorspeld door materiële rijkdom, autonomie en verbondenheid met anderen.
Marmet & Simon 1970
Liet zien dat Japanners die dichter bij hun eigen cultuur staan (spreken de taal en hebben dezelfde normen en waarden) minder risico hebben voor het oplopen van hart- en vaatziekten. Waarbij Japanners die minder associëren met hun eigen cultuur, 3 tot 5x zoveel risico lopen
Triandis 1988
Ondervond dat individualistische culturen meer risico lopen voor hart- en vaatziekten dan collectivistische culturen
Matsumoto & Fletcher 1996, culturele dimensies - aantal gevallen
Hoge machtsafstand -> meer infectieziekten, minder hart- en vaatziekten
Hoge individualisme -> meer hart- en vaatziekten, minder infectieziekten
Hoge onzekerheidsvermijding -> meer hartaandoeningen, minder ademhalingsaandoeningen
Hoge mannelijkheidsscore -> meer cerebrovasculaire aandoeningen
Biomedical model (Kleinman, 2006)
Stelt dat ziekte het gevolg is van een specifieke aanwijsbare oorzaak, zoals een ziekteverwerkker, een genetische of ontwikkelingsafwijking of een fysiek trauma.
Het idee hierachter is dat er identificeerbare factoren zijn die we kunnen isoleren en waarop we kunnen reageren
Biopsychosocial model
Vervolg van
Stelt dat ziekte het resultaat is van biologische, sociale en psychologische factoren
Hollistic model
Hierin is het concept van homeostase belangrijk.
Je kunt een individu niet behandelen zonder rekening te houden met zijn sociale, omgevings- en spirituele context. Denk hierbij aan de yin en yang van Chinese culturen.
Alameda County Study
Longitudinaal onderzoek dat negen jaar duurde. Het toonde aan dat mensen met minder sociale banden een hoger sterftecijfer hadden dan mensen met meer sociale banden. Latere studies toonden aan dat een slechtere ervaren kwaliteit van banden belangrijk is voor de gezondheidsresultaten. Het gaat hierbij vooral om kwalitatieve sociale contacten en niet zozeer om de kwantiteit van deze contacten. Eenzaamheid is dus hetgeen wat veel risico vormt voor lichamelijke gezondheidsproblemen.
Discriminatie - gezondheid (Pascoe & Richman 2009)
Het ervaren van discriminatie is in verband gebracht met hoge bloeddruk, hart- en vaatziekten of zwangerschapsproblemen. Daarnaast is ook de sociale economische status van belang. Een hogere SES wordt geassocieerd met betere levensverwachting, dan een lage SES.
SES - eetstoornissen
Een sterke voorspeller van eetstoornissen is de mate van lichaamsidealen en lichaamsontevredenheid, de discrepantie tussen iemands perceptie van hun lichaam en iemands ideale lichaam. Zo worden vollere lichamen meer gewaardeerd in gemeenschappen met lage SES en dunnere lichamen in gemeenschappen met hoge SES. Lichaamsontevredenheid komt zo eerder voor in affluente, Westerse groepen
Immigrants paradox
Door het aanpassen aan andere culturen kan er verwacht worden dat dit invloed kan hebben op je algemene gezondheid, maar hier gebeurd juist iets geks. Immigranten zijn juist gezonder dan inheemse burgers, ondanks de tegenslagen en aanpassingen die ze hebben moeten doorstaan.
Abnormal behavior - 3 perspectives
Is lastig te definiëren, omdat er per cultuur verschillende dingen zijn die worden gezien als abnormaal.
3 perspectieven:
Absolutist
Universalist
Cultural relativism
Absolutist orientation
Gaat uit van biologische modellen waarin symptomen over culturen hetzelfde zijn.
vb. Schizofrenie wordt in veel westerse landen gezien als een biologische stoornis die wereldwijd vergelijkbare symptomen vertoont, zoals hallucinaties en wanen
Universalist perspective
Stelt dat veel stoornissen identieke symptomen hebben en dat deze stoornissen in alle culturen hetzelfde zijn
vb. depressie komt in veel culturen voor met dezelfde symptomen zoals vermoeidheid, verlies van interesse en slaapproblemen
Cultural relativism
Stelt dat cultuur en psychopathologie nauw met elkaar verbonden zijn en dat stoornissen alleen volledig begrepen kunnen worden binnen de culturele context
vb. In China wordt depressie vaak gesommatiseerd, waarbij lichamelijke klachten zoals vermoeidheid of pijn meer naar voren komen dan emotionele symptomen
Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM)
Besteedt sinds de laatste versie meer aandacht aan culturele verschillen