week 4.1

Question 1

budgetrecht

Answer 1

het recht om de begroting goed te keuren of af te wijzen en eventueel amendementen te adviseren

Question 2

functies van de begroting

4

Answer 2

1. autorisatiefunctie
2. allocatiefunctie
3. beheersfuntie
4. controlefunctie

Question 3

autorisatiefunctie

Answer 3

niet zomaar uitgeven maar alleen als er een plan is. gemachtigd uitgaven doen tot een aangewezen maximum.

Question 4

allocatiefunctie

Answer 4

nut van diverse uitgaven onderling afwegen

Question 5

beheersfunctie

Answer 5

beschikbare budget mag niet worden overschreden voor de taken die je gaat toewijzen

Question 6

controlefunctie

Answer 6

1. rechtmatigheid
2. doelmatigheid.

Doelmatigheid bestaat uit twee criteria
1. doeltreffend: beoogde doel bericht
2. efficient: tegen de laagst mogelijke kosten

Question 7

begrotingsbeginselen

Answer 7

1. openbaarheid
2. voorafgaande toestemming
3. eenheid em volledigheid
4. periodiciteit

Question 8

openbaarheid

begrotingsbeginselen

Answer 8

Openbaar zodat volk een gefundeerd oordeel kan vellen. Geldt voor de behandeling en vaststelling, maar ook voor resultaten en controle.

Question 9

voorafgaande toestemming

begrotingsbeginselen

Answer 9

vloeit voort uit autorisatiefunctie, ministers en wethouders moeten machtiging hebben voordat begrotingsjaar begint. Soms mag hier een uitzondering op gemaakt worden maar schaars.

Question 10

eenheid en volledigheid

begrotingsbeginselen

Answer 10

alle inkomsten en uitgaven in 1 document. Alles komt in de begroting te staan. Sociale uitkeringen en gezondheidszorg zijn hier een struikelpunt.

Question 11

periodiciteit

begrotingsbeginselen

Answer 11

Voor autorisatie- en controlefunctie is het wenselijk dat de begroting op geregelde en niet te ver uiteen liggende tijdstippen worden vastgesteld.

Question 12

duidelijke indeling

Begrotingsbeginselen

Answer 12

helder inzicht geven inde uitgaven en uitkomsten. ook moet er duidelijk instaan welke minister voor welk deel verantwoordelijk is.

Question 13

trend vanaf jaren 90

De begroting: Institutionele aspecten

Answer 13

Naar een meer bedrijfsmatige aanpak bij overheid (uitvloeisel privatiseringsbeleid)
* prestatiemeting
* benchmarking
* vraag gestuurd

Question 14

benchmarking

Answer 14

is productie-, exploitatie-, en prestatiegegevens van verschillende instellingen onderling vergelijken. De doelmatige instellingen worden als voorbeeld aangehaald voor de anderen. Voorbeelden zijn goed en slecht presterende scholen, politiekorpsen en ziekenhuizen

Question 15

benchmarking

Answer 15

is productie-, exploitatie-, en prestatiegegevens van verschillende instellingen onderling vergelijken. De doelmatige instellingen worden als voorbeeld aangehaald voor de anderen. Voorbeelden zijn goed en slecht presterende scholen, politiekorpsen en ziekenhuizen

Question 16

prestatiemeting

Answer 16

De beschikbaar gestelde middelen (geld op de begroting).
Dan ga je naar input: het personeel en materieel dat ingekocht wordt door de middelen.

Vanuit daar ga je naar de output: de geleverde productie die de input als gevolg heeft.

Dit kan onevenredig lopen met de outcomes, als er door externe factoren bijvoorbeeld nog meer geld nodig was.

De resultaten (outcomes) zijn van belang voor het meten van prestaties.

Question 17

Stelsel: VBTB-systematiek

Answer 17

Van Beleidsbegroting Tot Beleidsverantwoording. controlefunctie van de begroting is belangrijker geworden.
Bestaat uit 3 www-vragen:
Wat willen we bereiken?
Wat gaan we daarvoor doen?
Wat mag dat kosten?

Koppeling met:
→ beleidsdoelstellingen
→ prestatiegegevens
→ middelen

Question 18

proces van rijksbegrotingscyclus

Answer 18

Dit proces duurt 3 jaar.

1. Voorbereiding van de begroting prinsjesdag, door kabinet, maart van jaar ervoor: beleidsbrieven door ministers bij Ministerie van Financiën, aanpassing in het ministerie eind april 2019 in het
2. Besluitvormingsmemorandum.
   Deze moeten door alle bewindslieden worden goedgekeurd. Daarmee is de begroting voor volgend jaar in mei vorig jaar al afgerond.
3. Vaststelling van de rijksbegroting
   Direct na prinsjesdag. Tweede kamer die amendementen kan indienen, hier moet ook een dekking bij zitten. Daarna komen de apb en de algemene financiële beschouwingen. Voor het kerstreces is de begroting goedgekeurd.
4. Uitvoering van de begroting
   In het huidige jaar. Soms zijn er tegenvallers, maar het Ministerie van Financiën probeert het budgetdiscipline in stand te houden; niet snel een noodfonds omdat de begroting nou eenmaal zo is begroot voor dit jaar. opstellen rekening en controle voor de verantwoording.
5. Verantwoording van het beleid
   Dit gebeurd op gehaktdag, 3e woensdag in mei volgende jaar. Financieel jaarverslag van het rijk, en slotwetten. Ook hier moet de kamer mee instemmen.

Ook de Algemene Rekenkamer heeft vaak veel kritiek.

Question 19

begrotingsstelsels

3

Answer 19

verplichtingenstelsel
kasstelsel
baten-lastenstelsel

Question 20

verplichtingenstelsel

Answer 20

bedragen op begroting in jaar van aangaan verplicting

Nadeel: echte rekening volgt later. het is moeilijk voorspelbaar.
verkregen rechten: begroting op basis van te verwachten betalingen

Question 21

kasstelsel

begrotingsstelsel

Answer 21

begroten op basis van feitelijke betaling.
voordeel: eenvoudig
nadeel: geen budgetrecht parlement t.a.v. nieuwe verplichtingen
bovendien: schuiven met inkomsten en uitgaven

Question 22

baten- lastenstelsel

Answer 22

Begroten op basis van verbruik/gebruik productiemiddelen. Erg bedrijfseconomisch, ieder jaar draagt zijn eigen lasten mee. Stelsel op basis van afschrijvingen. Erg alomvattend.

Verschuiving van input naar output (ipv ingezette middelen naar gerealiseerde prestaties, de reële situatie gebruiken)

Harmonisatie: toenemende trend tot bedrijfsmatig werken bij overheid, investeringen afschrijven.

In een stelsel van lineaire afschrijving wordt een stormvloedkering in de Oosterschelde die 100 jaar meegaat over 100 jaar “betaald”, afgeschreven.
onderscheid kapitaaldienst en gewone dienst op de begroting:
1. gewone dienst
2. kapitaaldienst
3. gulden financieringsregel

Question 22

baten- lastenstelsel

Answer 22

Voordelen:
integrale kosten investeringen opgenomen (bijv. naast
aanleg ook onderhoud, beheer)
- afweging publiek- privaat gemakkelijker door
vergelijkbaarheid
- investeringen drukken minder op begroting, minder kans dat lopende uitgaven prioriteit krijgen (en investeringen achter blijven)

Problemen:
- een goede afbakening van gewone dienst, kapitaaldienst en afschrijvingsregime noodzakelijk
- invoering kapitaaldienst is niet meer geld ter beschikking.

Begroten op basis van verbruik/gebruik productiemiddelen. Erg bedrijfseconomisch, ieder jaar draagt zijn eigen lasten mee. Stelsel op basis van afschrijvingen. Erg alomvattend.

Verschuiving van input naar output (ipv ingezette middelen naar gerealiseerde prestaties, de reële situatie gebruiken)

Harmonisatie: toenemende trend tot bedrijfsmatig werken bij overheid, investeringen afschrijven.

In een stelsel van lineaire afschrijving wordt een stormvloedkering in de Oosterschelde die 100 jaar meegaat over 100 jaar “betaald”, afgeschreven.
onderscheid kapitaaldienst en gewone dienst op de begroting:
1. gewone dienst
2. kapitaaldienst
3. gulden financieringsregel

Question 23

gewone dienst

onderdeel baten-lastenstelsel

Answer 23

hier staan de inkomsten en uitgaven die tot een verandering van de omvang van het vermogen leiden, zoals belastinginkomsten en salarisuitgaven. Dit is de lopende rekening, winst- en verliesrekening. Kun je zien als geld dat van externen komt en naar externen gaat.

Question 24

kapitaaldienst

Answer 24

hier staan de inkomsten en uitgaven die tot een verandering in de samenstelling van het vermogen leiden, zoals het kopen van een stuk grond door de gemeente. Vermogen blijft hetzelfde, samenstelling alleen niet. kapitaaluitgaven als investeringsgoederen en leningen tegenover kapitaalinkomsten als opbrengst van de verkochte bouwgrond.
Voordeel: allocatiefunctie, omdat afschrijvingen en onderhoudskosten over tijd worden meegerekend, dus kan je beter inschatten waar je geld aan moet uitgeven.
Voordeel: Investeringen drukken minder op de begroting omdat niet het investeringsbedrag maar de kapitaallasten opgegeven worden in de begroting. Zo worden belangrijke investeringen niet uitgesteld.

Question 25

gulden financieringsregel

Answer 25

er mag uitsluitend voor kapitaaluitgaven worden geleend. de gulden financieringsregel zorgt ervoor dat het aantrekkelijk wordt om veel als een kapitaaluitgave te merken, dit kan gezien worden als manipulatie.