Week 4, VO ZO Flashcards
Wat zijn bekkenbodem klachten?
prolaps, mictie/defecatieproblemen. 10-20% heeft behandeling nodig.
Wat is prevalentie van urine en fecale incontinentie? wat is die van prolaps?
~25-45% urine incontinentie
2,2-24% fecale incontinentie
4-12% prolaps (waarvan 11-19% operatie)
welke vormen kent urine incontinentie
- stress incontinentie (50%); bij intra abdominale drukverhoging zoals niezen, hoesten of persen verlies van urine. Kan ook door hypermobiliteit van de urethra. Enige vorm waarbij chirurgie kan.
- urge incontinentie (20%): plotse aandrang zonder kunnen ophouden. vaak meer volumeverlies dan stress inco.
Wat zijn symptomen van urineincontinentie
- afwijkende mictiefreqentie
- incomplete mictie (=voiding mictie)
- zwakke straal
- urgency
- pers mictie nodig (spieren gebruiken voor mictie, intra abdom druk verhogen)
Hoe wordt de diagnostiek van urine inco gedaan?
- mictiedagboek (output, intake, frequentie, hoeveelheid mictie, hoeveelheid verlies, urgensie, persen
aanvullend onderzoek
- Urinesediment (chronisch UWI uitsluiten)
- PAD test (hoeveelheid urine verlies)
- cystoscopie
- stress test
- Urodynamisch onderzoek (functie detrusor en urethra)
- echoscopie (urethra onderzoeken)
Wat zijn de behandelingen voor urineincontinentie?
- leefstijladvies en dieet advies
- bekkenbodem fysio -> helpt in 40-50%
- medicatie (anticholinergica, ontspannen blaas)
permanentere oplossingen
- TVT-bandje (midurethrale sling) = gouden standaard
- Para-urethrale injecties (botox rond urethra, tijdelijk effect)
- colposuspensie en fasci sling (weinig toegepast)
hoe werkt een midurethrale sling (TVT)
Een bandje onder de urethra, waardoor bij drukverhoging de urethra wordt dichtgeknepen -> behandeling stress incont.
CAVE: te strak dan kans op urineretentie.
Wat is een prolaps? Welke vormen zijn er?
is een verplaatsing van de organen uit het kleine bekken door de hiatus genitalis van de vrouw
- Enterocele: verzakking van darmen via vagina
- Cystocele: verzakking van blaas, meest voorkomende vorm
- Descensus uterus: verzakking van uterus
- Rectocele: verzakking van rectum
Wat zijn de bekkenbodem compartimenten?
De bekkenbodem bestaat uit drie compartimenten:
- voorste compartiment: de blaas en de plasbuis.
- middelste compartiment (bij de vrouw): de baarmoeder, baarmoederhals of vaginatop.
- achterste compartiment: de endeldarm.
Wat zijn risicofactoren voor een verzakking?
- vaginale bevalling
- zwaar kind (>4000gram)
- postieve familie anamnese
- multipariteit (2<= kinderen)
- hoog BMI
- Hysterectomie
- Eerdere prolaps chirurgie
- obstructief longlijden, roken
- fysiek zwaar werk
Waaruit bestaat de m. levator ani? wat verzogt dit tijdens zwangerschap?
m. levator ani -> m. puborectalis, m. pubococcygesu en m. iliococcygeus
Bij partus en zwangerschap rekt vooral m. puborectalis. bij 1/3 vrouwen scheur in deze spier bij partus. m. levator ani meer verticaal bij partus waardoor hiatus vaginalis groter.
Wat zijn symptomen van prolaps?
- asymptomatisch/pijnloos
- dyspareunie (pijn bij coitus)
- lage rugpijn
- residue gevoel
- zichtbare prolaps
- stress incontinentie
- fecale/urine urgency
Wat is diagnostiek bij prolaps?
- algemeen gynaecologisch onderzoek
- Cysto-colp defaecogram
- echografie
- MRI
- cysto-, recto-, sigmoidscopie
Wat is de classificatie van prolaps?
POP-q Classificatie. Dit geeft aan hoe groot/cm tov hymen de verzakking is en hoeveel organen meedoen.
Hymen is referentiepunt
Stadium 0; geen prolaps
I: distale punt prolaps >1cm boven hymen
II: distale punt +1cm tot -1cm (negatief getal is uit hymen)
III: distale punt van prolaps >1cm beneden hymen en < TVL-2cm
IV: volledige eversie van uterus en vagina
TVL -> Total vaginal length
Wat is de behandeling van prolaps?
- geen (acceptatie)
- leefstijladviezen
- bekkenbodemfysio
- pessarium ring
+ geen chirurgie, afname klachten, veiliger, kinderwens
- ring kan verloren raken bij def, meer fluor, prolaps blijft - operatief: kan vaginaal als abdominaal, voor-/achterwandplastiek, fixatie, en meer opties. Mesh wordt tegenwoordig niet meer gedaan
wat is de incidentie van cervixcarcinoom, waardoor kan het ontstaan?
Cervixcarcinoom 2e meest voorkomende carcinoom van kanker (570.000/jr). Het kan ontstaan door HPV infectie.
wat is de verdeling van cervixcarcinomen?
Plaveiselcelcarcinoom 80%
adenocarcinoom 15%
overige carcinomen 5%
Hoe is het BVO voor cervixcarcinoom in NL?
Voor iedere vrouw van 30-60 jr elke 5 jaar. Dit is een uitrijkje waaruit een PAP score komt. (secundaire preventie)
Wat wordt gedaan om cervixcarcinoom te voorkomen?
HPV vaccinatie (primaire preventie) voor meisjes en jongens voor HPV -type 16 en 18. Die van jongens is vooral om de vrouwen te beschermen.
hrHPV wat is de piek incidentieleeftijd?
23 jaar, het virus wordt daarna bijna altijd geklaard (80-90% na 2jr na primo infectie)
Welke types zijn het meest schadelijk van HPV? Hoe ontwikkelen deze tot carcinomen?
HPV type 16 en 18 zijn het meeste schadelijk (80% van de cervixcarcinomen). Bij ~20% van de vrouwen persisterende infectie waardoor CIN 1 naar CIN 2-3 (Cervicale intra-epitheliale neoplasie)
Wat zijn de PAP scores? En welke codering heb je
Zie foto PAP, KOPAC-B codering staat voor Kompositie, Ontsteking, Plaveiselcelcarcinoom, Andere afwijkingen, Cilinderepitheel endocervix en Beoordeelbaarheid.
Gaat een CIN altijd over in carcinoma?
Nee, 70% van de CIN 1 gaat binnen 2jr in regressie, CIN2 50-70% in regressie.
Behandelingopties bij CIN-afwijkingen?
- large loop excision of transmation zone LLETZ -> verwijding leasie met verwarmde lus
- cyrocoagulatie
- laser
- imiquimod
- vaccinatie
Wat zijn risicofactoren bij endometriumcarcinoom?
- verhoogd oestrogeen
- nullipariteit (meer menstruaties)
- vroege menarche/late menopauze
- anovulatie
- obesitas
- genetische predispostie (Lynch, cowden)
- HST
Wat zijn definities van de volgende termen?
Anovulatie
Amenorroe
Menorragie
Netrirrague
Dysmenorroe
Anovulatie; cyclus zonder ovulatie
Amenorroe; afwezigheid van menstruatie 6<=mnd
Menorragie; langdurige en overvloedige menses (Hb ondermijnend, 120mldag<)
metrorragie: geen cyclus herkenbaar
Dysmenorroe: pijnlijke menstruatie.
Wat zijn de normale aantal dagen van een cyclus en bloedverlies?
cyclus 25-35 dgn met dagelijks bloedverlies max 120ml/dag gedurend 3-6 dgn
Wat zijn de twee hoofdgroepen van cyclusstoornissen?
- regulatoir (hormonaal)
- Organisch of secundair (uterus myomatosus, endometrium/cervix pathologie, stolling of iatrogeen (antistolling of IUC etc))
Wat is hevig mentrueel bloedverlies? Prevalentie?
HMB = langdurig en/of overvloedig bloedverlies. prevalentie is 10-35% van de vrouwen waarbij een deel anemie ontwikkelt.
Wat kunnen de oorzaken zijn van HMB? wat is de meest voorkomende oorzaak?
PALM-COEIN
Poliep
Adenomyosis
Leiomyoma
Maligniteit
Coagulatiestoornis (meest voorkomend)
Endometrium afwijkingen
Iatrogeen (IUD, antistollingsmedicatie)
Niet gespecificeerd
Wat is uterus myomatus
Een myoom is een benigne tumor van de gladde spiercellen. Vaak bij negroïde patienten en groeien oiv oestrogenen.
Welke soorten myomen zijn er?
- Subsereus -> enkel mechanische klachten als ze zeer groot zijn en andere structuren obstrueren
- intramuraal -> in de spierlaag waardoor minder bloedingsklachten, maar meer pijn bij myometriumcontractie (tijdens menstruatie)
- intracavitair -> geeft meeste bloedingsneigingen. Tijdens menstruatie laat endometrium los waardoor ook de tumor deels waardoor veel bloedverlies
Wat zijn behandelopties voor myoom?
- medicamenteus; OAC, IUD, progestagenen, GnRH analogen, NSAIDs
- operatief; emboliseren van myoom, myoomenucleatie (verwijderen van myoom), uterusexpiratie
Wat zijn de vormen van dysmenorroe
primair (vaak geen duidelijke oorzaak)
secundair ( meestal tgv endometriose, pelvic inflammatory disease of myomatus)
Wat is endometriose? Prevalentie?
Chronische aandoening waarbij endometrium zich buiten de uterus bevindt waardoor een chronische ontstekingsreactie. ±15% van de vrouwene heeft dit en kan dysmenorroe en subfertiliteit verzorgen.w
Wat zijn symptomen van endometriose>
- dysmenorroe
- dyspareunie
- buikpijn
- dysurie (pijn bij mictie)
- dyschezia (pijn bij defec)
Wat is de behandeling bij endometriose?
medicamenteus
- OAC
- continu progestageen
- aromataseremmer
- GnRH analoog (laatste redmiddel)
- pijnmedicatie/NSAIDs
operatie
- laproscopie
- laparotomie
welke tumormarkers kunnen gebruik worden (voor ovariele carcinomen)?
CA-125 voor epitheliale tumoren
CEA voor mucineuze tumoren
hCG, AFP en LDH voor kiemceltumoren
NSE voor neuro-endocriene tumoren
