Week 3: Jeugdrecht in de praktijk - hfd 5: onderwijs

Question 1

Wat is de leerplicht in Nederland?

Answer 1

Sinds 1985 zijn alle kinderen tussen 5 en 16 jaar verplicht om onderwijs te volgen. Ouders moeten hun kinderen inschrijven op een school en ervoor zorgen dat ze naar school gaan. Leerplichtambtenaren houden toezicht.

Question 2

Welke verschillende soorten schoolverzuim zijn er?

Answer 2

• Absoluut verzuim: Het kind is niet ingeschreven bij een school.
• Luxe verzuim: Bv. extra lange vakanties tijdens schooltijd.
• Wettelijk verzuim: Minder dan 16 uur verzuim in een periode van 4 weken.
  o Hoeft niet te worden gemeld aan leerplichtambtenaar, school neemt maatregelen.
• Langdurig relatief verzuim: Meer dan 4 weken verzuim zonder geldige reden.
• Thuiszitters: De langdurig relatief verzuimers en de absoluut verzuimers.

Alle luxe wijken lang thuis

Question 3

Waar moet school verzuim melden?

Answer 3

De leerplichtambtenaar

Question 4

Wat gebeurt er bij veel schoolverzuim in Nederland?

Answer 4

Bij veel verzuim wordt de Methodische Aanpak Schoolverzuim (MAS) ingezet. Als dit niet effectief is, kan de leerplichtambtenaar een proces-verbaal opmaken en worden ouders strafrechtelijk vervolgd (met risico op boete of gevangenisstraf van een maand). Bij overmatig spijbelen door 16- en 17-jarigen kan de kinderbijslag worden gestopt, en kinderen ouder dan 12 kunnen een taakstraf of boete krijgen.

Question 5

Wanneer eindigt de leerplicht in Nederland?

Answer 5

De leerplicht eindigt vanaf het schooljaar waarin de leerling 16 jaar is geworden of wanneer de leerling een startkwalificatie heeft behaald. Een startkwalificatie is de minimale opleiding voor het vinden van geschoold werk.

Question 6

Wanneer en door wie kan er vrijstelling worden verleend voor geregeld schoolbezoek in Nederland?

Answer 6

Vrijstelling van geregeld schoolbezoek kan worden verleend door de directeur van de school, bijvoorbeeld bij een begrafenis of huwelijk. Voor verlof langer dan 10 dagen is toestemming van de leerplichtambtenaar nodig. Er bestaat ook volledige vrijstelling van de inschrijvingsplicht op basis van fysieke/psychische beperkingen of levensbeschouwelijke bezwaren.

Question 7

Wat houdt de zorgplicht van scholen in volgens de Wet Passend Onderwijs die in 2014 werd ingevoerd?

Answer 7

Volgens de Wet Passend Onderwijs hebben scholen zorgplicht. Dit betekent dat als ouders hun kind inschrijven bij een school naar keuze, de school verantwoordelijk is om de leerling een passende onderwijsplek te bieden. Een school mag een leerling pas verwijderen als een andere school bereid is de leerling toe te laten.

Question 8

Wat staat er in het schoolondersteuningsprofiel?

Answer 8

Hierin maken scholen duidelijk welke ondersteuning zij kunnen
bieden.

Question 9

Wat zijn openbare scholen?

Answer 9

Worden beheerd door de overheid, open voor alle leerlingen ongeacht
levensbeschouwing.

Question 10

Wat zijn bijzondere scholen?

Answer 10

Geven les vanuit een godsdienstige overtuiging of bepaalde opvoedkundige grondslag. Ze hebben een eigen bestuur maar worden financieel gelijkgesteld aan het openbaar onderwijs.

Question 11

Mag een school aan kledingvoorschriften doen?

Answer 11

Verbieden van kleding op school is in strijd met de Wet Gelijke Behandeling.

Openbaar onderwijs kan alleen regels stellen om praktische redenen (Bv. verbieden van
gezichtssluier die een leerling onherkenbaar maakt).

Bijzonder onderwijs kan daarbij regels stellen in verband met de religieuze overtuiging van de
school. Zij kunnen dus ook bepaalde kleding verplicht stellen.

Question 12

Wat is algemeen bijzonder onderwijs?

Answer 12

Onderwijs dat in pedagogisch opzicht specifiek en uitgesproken is,
maar neutraal inlevensbeschouwelijke zin (Bv. Montessori, Jenaplan, Dalton, Freinet)

Question 13

Wat is thuisonderwijs?

Answer 13

Ouders hebben het recht hun kind onder specifieke voorwaarden zelf te onderwijzen (Bv. geen school van hun levensbeschouwing in de buurt). Ze krijgen dan een structurele vrijstelling
van de leerplicht.

Question 14

Wat stelt de AVG voor het verzamelen en verwerken van persoonsgegevens?

Answer 14

Volgens de AVG is het verzamelen en verwerken van persoonsgegevens alleen toegestaan als dit noodzakelijk is en een duidelijk doel dient.

Question 15

Wat moeten scholen doen met betrekking tot leerlinggegevens volgens de AVG?

Answer 15

Scholen moeten ervoor zorgen dat leerlinggegevens niet zomaar inzichtelijk zijn voor onbevoegden.

Question 16

Wanneer mogen scholen gegevens uitwisselen of openbaar maken?

Answer 16

Scholen mogen geen gegevens uitwisselen of openbaar maken zonder toestemming van ouders.

Question 17

Welke rechten hebben ouders en leerlingen volgens de privacywetgeving?

Answer 17

Ouders (van leerlingen tot 16 jaar) en leerlingen (vanaf 16 jaar) hebben recht op inzage in hun gegevens, en ze mogen wijzigingen aanbrengen of gegevens laten verwijderen.

Question 18

Wat kunnen leerlingen en ouders doen als de school zich niet houdt aan privacyregels?

Answer 18

Als de school zich niet houdt aan de regels met betrekking tot privacybescherming, kunnen leerlingen en ouders zich wenden tot de vertrouwenspersoon of een melding/klacht indienen bij de Autoriteit Persoonsgegevens.

Question 19

Wanneer hebben scholen toestemming nodig voor het publiceren van foto’s of video’s van leerlingen?

Answer 19

Scholen hebben toestemming nodig van elke leerling die herkenbaar in beeld is. Bij leerlingen jonger dan 16 jaar is toestemming nodig van hun ouders of voogd.

Question 20

Wat zijn voorwaarden voor toestemming voor het publiceren van beelden?

Answer 20

• Toestemming moet ‘vrij’ zijn en niet onder druk zijn gegeven.
• Toestemming moet ondubbelzinnig zijn (niet uitgaan van ‘wie zwijgt, stemt toe’)
• Toestemming moet specifiek zijn, voor een specifieke verwerking en voor een specifiek doel.
• Toestemming mag altijd worden ingetrokken.

Question 21

Wat is de eerste stap bij het indienen van een klacht op school?

Answer 21

Klachten worden eerst voorgelegd aan degene die er direct bij betrokken is, eventueel met bemiddeling door de directie of schoolbestuur.

Question 22

Wat moet er gebeuren als een klacht niet kan worden opgelost na de eerste stap?

Answer 22

Als er geen oplossing uitkomt, kan een officiële klacht worden ingediend bij de klachtencommissie van de school.

Question 23

Wat zijn de verantwoordelijkheden van de klachtencommissie?

Answer 23

De klachtencommissie moet de klacht vertrouwelijk behandelen en binnen 4 weken reageren.

Question 24

Waar kunnen klachten over misbruik ingediend worden?

Answer 24

Klachten over misbruik kunnen worden ingediend bij de klachtencommissie van de school of bij een vertrouwensinspecteur van de Inspectie van het Onderwijs.

Question 25

Wat is de rol van de vertrouwensinspecteur?

Answer 25

De vertrouwensinspecteur geeft advies en begeleiding bij het indienen van een klacht of als leerlingen/ouders aangifte willen doen, maar onderneemt geen actie zonder instemming.

Question 26

Wat is een school wettelijk verplicht te doen bij (een vermoeden van) seksueel misbruik?

Answer 26

Een school is wettelijk verplicht contact op te nemen met de vertrouwensinspecteur.