Week 3 CAO-recht

Question 1

Wat is een CAO? Noem wetsartikel.

Answer 1

De CAO is een belangrijke rechtsbron voor de werkgever en werknemer. CAO komt tot stand door onderhandelingen tussen: werkgeversverenigingen of een werkgever en werknemersvereniging.
(als er meer werkgevers, werkgeversvereniging en/ of werknemersvereniging is dan noem je dat een vakbond)
art 1 WCAO

Meestal wordt bij deze onderhandelingen uitgegaan van de ‘’ oude” cao. Komen partijen er niet uit dan kan dit uitlopen op een staking (bijv openbaar vervoer)

Question 2

Welke 2 soorten CAO kan ontstaan als de partijen er wel uitkomen?

Answer 2

Komt men wel tot een cao dan dit zijn een:

*Ondernemingscao (Philips- ABN/AMRO)
–> specifiek op de onderneming

*Bedrijfstakcao ( metaalindustrie, horeca, verzekeringsbedrijven,uitzendkrachten
–> specifiek op de sector

Question 3

Wat zijn de 2 verschillende karakters die een cao kan hebben?

Answer 3

Een cao kan een minimumkarakter of een standaardkarakter hebben?

Question 4

Wat houdt een cao met een minimumkarakter in?

Answer 4

Minimum betekent dat je van de regels van de cao mag afwijken ten gunste van de werknemer.

Bijvoorbeeld: “Wanneer er sprake is van een cao met een minimum karakter (minimum-cao) dan mogen de gebonden partijen niet ten nadele van de werknemer afwijken van de cao. De cao Kunsteducatie is een voorbeeld van een minimum-cao, overigens wel pas sinds de cao Kunsteducatie 2019-2021. Daarvoor had de cao een standaard-karakter. In artikel 1:2 lid 2 van de cao staat nu het volgende opgenomen: “Er kunnen ten gunste van de individuele werknemer van de CAO afwijkende afspraken worden gemaakt. Afspraken in de arbeidsovereenkomst welke voor de werknemer in negatieve zin afwijken van de CAO zijn nietig“. De cao geeft dus een ondergrens van de geldende arbeidsvoorwaarden.”

de cao-kunsteducatie betekent dat je van een wet afwijkt ten gunste van de werknemer

Question 5

Wat houdt een cao met een standaardkarakter in?

Answer 5

Standaardregeling bij een cao betekent dat je van de regels van de cao niet mag afwijken, doe je dat wel dan is het nietig.

Bijvoorbeeld:“De cao Nederlandse Podia is een voorbeeld van een cao met een standaard karakter. In artikel 2 lid 3 staat namelijk het volgende geschreven: “Werkgever en werknemer kunnen slechts dan van de bepalingen van deze cao afwijken indien zulks uitdrukkelijk in de tekst is aangegeven“.

Question 6

Wat betekent contractsvrijheid?

Answer 6

Vakverenigingen mogen zelf kiezen bij wie ze willen horen.

werknemers: FNV, CNV, MHP
werkgevers: VNO-NCW, MKB, LTO
(FNV wordt meestal gezien als een vereniging die hoge eisen/ doelen stelt)

Question 6

Wat is het verschil tussen een standaard- en een minimum-cao?

Answer 6

Bij een standaard-cao mag je van de regels van de cao NIET afwijken, doe je dat wel dan is het nietig.

Bij een minimum-cao mag je de regels van de cao WEL afwijken ten gunste van de werknemer.

Question 7

Waarvoor is een cao handig?

Answer 7

De cao is handig voor werkgevers want het zorgt voor duidelijkheid en structuur.

Question 8

Waar let de rechter op wat betreft het recht van overleg?

Answer 8

1. Representativiteitseisen: hoeveel leden vertegenwoordigt de bond vergeleken met vakbonden die al aan de onderhandelingstafel zitten.
   Een vakbond moet voldoende leden vertegenwoordigen om een serieuze gesprekspartner te zijn. Vaak geldt dat de bond een bepaald percentage van de werknemers moet vertegenwoordigen om als representatief te worden beschouwd.
2. Bijzondere inbreng: heeft de bond een bijzondere inbreng door een bepaalde groep werknemers te vertegenwoordigen. Als de vakbond unieke perspectieven of belangen vertegenwoordigt die niet door andere vakbonden worden behartigd, kan dit een belangrijke reden zijn om recht van overleg toe te kennen.

Question 9

Noem een vakbond van werknemers- en werkgeverszijde.

Answer 9

vakbonden werknemers: FNV, CNV, MHP

vakbonden werkgevers: VNO-NCW, MKB en LTO

Question 10

Welke drie soorten bepalingen zijn er in een cao? Wat houden ze in?

Answer 10

1. Obligatoire: regels voor de contractspartijen, bijvoorbeeld looptijd cao, opzegging, vredesplicht.
2. Normatief: regels voor de werkgever en werknemer zoals arbeidsvoorwaarden.
3. Diagonaal: regels die gelden tussen een collectieve partij (vakbond) en individuele partij (werkgever), bijvoorbeeld de regeling dat de werkgever bij een reorganisatie met de vakbond moet onderhandelen over het sociaal plan.

werkgeversvakbonden-werknemersvakbonden= obligatoir

werknemersvakbonde- werkgever= diagonaal

werkgever-werknemer= normatief

Question 11

Op wie is de cao van toepassing? (in verband met lid zijn van een vakbond)

Answer 11

1. Werkgever en werknemer geen lid van een vakbond–> cao niet van toepassing
2. Werkgever en werknemer wel lid van een vakbond–> cao wel van toepassing (art 9 en 12 WCAO)
3. Werkgever geen lid, werknemer wel–> cao niet van toepassing
4. Werkgever wel lid, werknemer niet–> art 14 WCAO.

Question 12

Wat is een AVV?

Answer 12

AVV is een algemeen verbindend en overbindend verklaren van bepalingen van de collectieve arbeidsovereenkomst.

Op grond van de wet algemeen verbindend en onverbindend verklaren van bepalingen van de collectieve arbeidsovereenkomst is de minister van Sociale zaken bevoegd een cao algemeen verbindend of onverbindend te verklaren.
Als een cao algemeen verbindend wordt verklaard betekent dit dat deze voor de hele bedrijfstak geldt ongeacht of een werkgever/werknemer lid is van een vakbond.

Art 3 van deze wet bepaalt dat als een beding tussen een werkgever en een werknemer in strijd is met een algemeen verbindend verklaarde cao het beding niet is.
Bv. Ao: loon van 10,00 euro per uur
Avv cao: loon van 12,00 euro per uur.

Question 13

Wat is de duur van een CAO? Noem de toepasselijk wetsartikel.

Answer 13

maximaal vijf jaar art 18 WCAO

Question 14

Wat is de duur van de CAO indien AVV? Noem de toepasselijke wetsartikel.

Answer 14

maximaal 2 jaar en verlening mogelijk art 2 lid 2 WAV en OV CAO

Question 15

Hoe lang is de nawerking van de cao geldig als de cao afgelopen is ?

Answer 15

Cao is afgelopen> bepalingen uit CAO werken na totdat werkgever en werknemer nieuwe arbeidsvoorwaarden zijn overeengekomen.

Maar!! als de werkgever en de werknemer alleen gebonden zijn door een avv, dan geldt de nawerking niet en gelden de “oude” arbeidsvoorwaarden weer.

Question 16

Wat houdt incorporatiebeding in?

Answer 16

Een werkgever kan ervoor kiezen om een incorporatiebeding op te nemen en de bepalingen van een specifieke CAO te volgen, zelfs als er geen CAO van toepassing is op de arbeidsovereenkomst. Dit betekent dat de werknemer kan profiteren van de rechten en plichten die in de CAO zijn vastgelegd.

Voorbeeld: Als een werkgever in de arbeidsovereenkomst vermeldt dat de bepalingen van de CAO voor de kleinmetaal van toepassing zijn, dan gelden de arbeidsvoorwaarden, zoals loon en werktijden, zoals die in die CAO zijn vastgesteld.

Voordelen: Het incorporatiebeding biedt werknemers extra bescherming en zekerheid, omdat ze kunnen profiteren van de collectieve afspraken die zijn gemaakt voor hun sector, zelfs als ze geen lid zijn van een vakbond.

Juridische status: Het incorporatiebeding moet duidelijk in de arbeidsovereenkomst worden opgenomen om rechtsgeldig te zijn. Dit betekent dat zowel de werkgever als de werknemer zich bewust moeten zijn van de toepassing van de CAO-voorwaarden..

Question 17

Pim werkt bij Electro BV. Hij is geen lid van een vakbond.Electro BV is wel lid van een vakbond. Electro BV past de cao-kleinmetaal op al haar werknemers toe behalve op de ongebonden werknemers, zoals Pim.Pim hoort dat zijn collega’s 20 euro per dag meer verdienen dan hij.
Wat kan Pim doen?Noem een toepasselijk wetsartikel.

Answer 17

Pim is een zogenoemde art. 14’er. Krachtens dat artikel uit de Wcao moeten de aangesloten werkgevers de cao-bepalingen ook toepassen op hun werknemers die niet zijn aangesloten bij één van de onderhandelende vakbonden. Alleen: de rechter zal Pim niet-ontvankelijk verklaren omdat art.14’ers die situatie niet rechtens kunnen afdwingen. Dat recht is alleen voorbehouden aan de onderhandelende vakbonden.

Question 18

Wilma werkt in de horeca en is lid van de FNV Horeca. Haar werkgever is ongeorganiseerd. Wilma komt erachter dat de FNV Horeca een cao heeft gesloten met een veel gunstigere fooienregeling dan die in haar arbeidsovereenkomst staat. Kan Wilma de regeling uit de cao afdwingen van haar werkgever? Motiveer je antwoord.

Answer 18

Niet terecht. De keerzijde van art. 14 is niet in de Wcao aan te treffen. Een ongeorganiseerde werkgever hoeft de relevante cao-bepalingen niet toe te passen op georganiseerde werknemers. Dat kan alleen rechtens worden afgedwongen, wanneer de werkgever en werknemer vooraf met zo veel woorden zijn overeengekomen, dat de inhoud van de cao in kwestie van toepassing zal zijn op de onderhavige dienstbetrekkin

Question 19

En wat geldt er als de cao die de FNV Horeca heeft gesloten algemeen verbindend is verklaard?

Answer 19

Ja. Avv leidt ertoe dat de betreffende cao-bepalingen (dus ook de bepalingen die betrekking hebben op de fooienregeling) van toepassing zijn op alle werknemers die onder de werkingssfeer van deze bepalingen vallen (de
vraag: welke cao is op deze werknemer van toepassing, is overigens soms problematisch). De cao-fooienregeling komt in de plaats van de regeling die Wilma en haar werkgever zijn overeengekomen.

Question 20

Opdracht 4Tom, is op 1 november 2020 in dienst getreden en heeft met zijn werkgever een proeftijd van twee maanden afgesproken. In de cao staat een proeftijd van één maand.

Het is nu 10 december 2020. De werkgever zegt Tom in zijn proeftijd op.
Klopt dit?Ga uit van de situaties:
1.werkgever en werknemer geen lid van een vakbond.
2. werkgever en werknemer wel lid van een vakbond
3. werkgever geen lid, werknemer wel
4.Werkgever wel lid, werknemer niet

Answer 20

1. Geen lid> cao niet van toepassing, dus opzegging rechtsgeldig
2. Wel lid> cao van toepassing< dus opzegging vernietigbaar

3.Cao niet van toepassing. Dus opzegging rechtsgeldig

4.Art14 WCAO> opzegging vernietigbaar maar een werknemer wordt bij rechter niet-ontvankelijk verklaard.

Als de cao avv is verklaard, is deze van toepassing en geldt de proeftijd uit de cao en is opzegging vernietigbaar

Question 21

Meneer Veenstra werkt bij een bank en verdient 2500,00 euro per maand.Zijn werkgever komt erachter dat hij 200 euro meer verdient dan waar hij volgens de cao recht op heeft. Zijn werkgever vraagt zich af of hij de 200 euro voortaan mag inhouden op het salaris van meneer Veenstra.

Answer 21

Een cao heeft in het algemeen het karakter van een minimumregeling (niet van een standaardregeling) tenzij in de betreffende cao een andersluidende bepaling voorkomt. Dat is in deze casus niet aannemelijk (cao’s zijn in de regel minimumregelingen). Veenstra blijft recht houden op een salaris van € 2.500.

Question 22

Hoe zit het met de werkgever en de OR wat betreft de flexpakketten/ arbeidswoordenregeling?

Answer 22

Werknemer kunnen binnen het cao-pakket individueel een arbeidsvoorwaardenpakket op maat kiezen, denk aan flexdagen in het kader van duurzame inzetbaarheid, kopen van extra vrije dagen.

Bij cao kunnen ook de bevoegdheden van de OR worden uitgebreid.

Maar een werkgever kan met de OR een overeenkomst sluiten over arbeidsvoorwaarden. De OR onderhandelt op basis van een mandaat= toestemming van de werknemers.
Als een werknemer dit weigert, blijven de oorspronkelijke arbeidsvoorwaarden gelden.

Voorbeeld arbeidsvoorwaardenregelingAction en or bereiken akkoord over nieuwe arbeidsvoorwaardenregelingAction en haar ondernemingsraad hebben een akkoord bereikt voor een nieuwe arbeidsvoorwaardenregeling (avr). De regeling geldt met ingang van 1 januari 2020 voor een periode van drie jaar voor alle medewerkers in Nederland in schaal 1 t/m 15. Het betreft meer dan 15.000 medewerkers in de winkels, logistiek en op de kantoren. De huidige avr gold sinds januari 2018 en loopt af per 31 december 2019.Sander van der Laan, ceo Action: ‘Het gaat goed met Action, wij groeien internationaal hard en we zijn een financieel gezond bedrijf. Het is onze verantwoordelijkheid als werkgever ervoor te zorgen dat we een gezonde onderneming blijven. Ons succes hebben wij voor een belangrijk deel te danken aan onze medewerkers. Daarom vinden wij het belangrijk dat onze collega’s passend worden beloond.’

Question 23

Marco werkt als fulltime verkoper in een fietsenzaak en is geen lid van een vakbond. Zijn werkgever is lid van een vakbond die de CAO motorvoertuigen- en tweewielerbedrijf mede is overeengekomen.
Marco krijgt 20 vakantiedagen per jaar, zoals overeengekomen in zijn arbeidsovereenkomst. Op grond van de CAO motorvoertuigen- en tweewielerbedrijf heeft een werknemer die fulltime werkzaam is, recht op 25 vakantiedagen per jaar.

Marco vraagt zich af of hij ook recht heeft op 25 vakantiedagen per jaar. Leg hem uit of hij hier recht op heeft of niet en noem toepasselijke wetsartikelen.

Answer 23

Marco is ongebonden werknemer. De werkgever is verplicht op grond van art 14 WCAO de bepalingen uit de CAO op hem toe te passen. Als de werkgever dit niet hoeft, kan Marco niet naar de rechter omdat hij niet gebonden is. Wat kan Marco doen? Alsnog lid worden van een vakbond die bij deze cao is aangesloten.

Maar als de cao algemeen verbindend wordt verklaard, is deze cao ook van toepassing op de arbeidsovereenkomst van Marco. Art 3 lid 1 WAV