Week 2 - Immunologie Flashcards
Wat behoort tot de HLA klasse I en II?
HLA-I: A, B en C (alle celkernhoudende cellen)
HLA-II: DR, DQ en DP (antigeen presenterende cellen)
Waarom hebben we HLA?
Om iets wat lichaamsvreemd is te herkennen.
Op welk chromosoom ligt het HLA gen?
Korte arm van chromosoom 6.
Welke 3 vormen van afstoting kennen we?
- Hyperacuut (minuten/uren)
- Acuut (dagen/weken)
- Chronisch (maanden/jaren)
Hoe verloopt de T-cel - DC interactie?
T-cel ontvangt 3 signalen van de DC:
1. HLA
2. Co-stimulatie (CD28 (T) → CD80,86 (DC))
3. Cytokinen
Wat kunnen we doen om hyperacute afstoting zo veel mogelijk tegen te gaan?
Kruisproef
- Want er zijn al antistoffen.
Wat kunnen we doen om acute afstoting zo veel mogelijk tegen te gaan?
Immunosuppressiva
- T-cel gemedieerd
Wat kunnen we doen om chronische afstoting zo veel mogelijk tegen te gaan?
Nog geen effectieve behandeling
Met welke soort afstoting zijn directe en indirecte presentatie geassocieerd?
- Direct → Hyperacuut
- Indirect → Chronisch
Wat herkent een CD8 en CD4 T-cel?
- CD8 → HLA I
- CD4 → HLA II
Met welke allo-antigenen hebben we te maken bij een transplantatie?
- HLA
- Minor HLA (miHA=non-MHC)
- Bloedgroep
Welke HLA II type draagt het meest bij, bij een transplantatie?
DR
Welke HLA I type draagt het meest bij, bij een transplantatie?
B
Waar bevinden zich HLA I?
Alle kernhoudende cellen
Waar bevinden zich HLA II?
Antigeen presenterende cellen
Waarvoor kan een verschil in miHA zorgen bij een transplantatie?
Zijn verantwoordelijk voor langzame/slappe afstoting.
Noem een voorbeeld van een miHA.
HY-antigenen: Deze antigenen zijn gecodeerd door genen op het Y-chromosoom en worden dus alleen bij mannen aangetroffen. Ze kunnen immuunreacties uitlokken wanneer vrouwelijke ontvangers mannelijke donororganen of -weefsels krijgen.
Welke soorten allo-herkenning hebben we?
- Direct
- Indirect
- Semi-direct
Hoe verloopt de directe allo-herkenning?
De T-cel herkent een intact APC + HLA van de donor.
Hoe verloopt de indirecte allo-herkenning?
De antigenen (HLA) van de donor worden eerst verwerkt door de eigen cellen van de ontvanger voordat ze aan T-cellen worden gepresenteerd.
Hoe verloopt de semi-directe allo-herkenning?
Een intact HLA van de donor wordt gepresenteerd op de eigen APC en wordt herkent door de T-cel.
Welke T-cel reactie verdwijnt wanneer donor APC wordt vervangen door eigen APC?
CD4
Wat zijn 3 kenmerken van T-cellen
- Ze behoren bij de cellulaire arm.
- Kunnen antigeen herkennen via TCR.
- Kunnen geheugen cellen vormen.
Wat is CD45RO en waar zorgt het voor?
- CD45RO: Dit is een marker die vaak wordt gevonden op geheugen-T-cellen.
- Geheugen-T-cellen: Dit zijn T-cellen die een eerdere blootstelling aan een specifiek antigeen hebben ‘onthouden’. Ze reageren sneller en krachtiger bij een hernieuwde blootstelling aan datzelfde antigeen.
- Functie van CD45RO: Het helpt bij het reguleren van de signaaltransductie in T-cellen, wat essentieel is voor de T-celactivering en -respons.
Waarvoor zorgt CCR7?
- CCR7 is betrokken bij de navigatie van immuuncellen naar lymfoïde organen.
- CCR7 wordt vaak tot expressie gebracht op naïeve T-cellen en centrale geheugen-T-cellen.
Wat hebben alle T-helper cellen
CD4
Welke cytokinen scheidt Th1 uit?
- INF-y
- TNF-a
- IL-2
- Betrokken bij cellulaire immuunrespons tegen intracellulaire pathogenen zoals virussen en sommige bacteriën.
- Ze activeren macrofagen en bevorderen de werking van cytotoxische T-cellen.
Welke cytokinen scheidt Th2 uit?
- IL-4
- IL-5
- IL-13
- Humorale immuunrespons, die zich richt op extracellulaire pathogenen zoals parasieten en allergenen.
- Ze stimuleren B-cellen om antilichamen van het IgE-type te produceren, die belangrijk zijn in de verdediging tegen parasieten en betrokken zijn bij allergische reacties.
Welke cytokinen scheidt Th17 uit?
- IL-17
- IL-21
- IL-22.
- Bestrijden van extracellulaire bacteriën en schimmels.
- Ze spelen een rol in ontstekingsreacties en zijn geassocieerd met auto-immuunziekten zoals multiple sclerose en reumatoïde artritis.
Welke CD4 cellen zorgen voor de differentiatie naar Th1, Th17 en T-reg?
STAT4 → Th1
STAT3 → Th17
STAT5 → T-reg
Wat doen de T-reg’s?
Afweer respons onderdrukken.
Wat is een functie van de folliculaire T-cel?
Bij humoraal: B-cellen helpen bij het maken van antistoffen.
Wat is het FOXP3 gen?
FOXP3 (Forkhead box P3) is een transcriptiefactor die een cruciale rol speelt in de ontwikkeling en functie van regulatorische T-cellen (Tregs), een subset van T-cellen die essentieel is voor het handhaven van immuunhomeostase en het voorkomen van auto-immuunziekten.
Welke ziekte kan ontstaan bij een mutatie in FOXP3?
IPEX
Wat is centrale tolerantie?
Centrale tolerantie is een belangrijk mechanisme in het immuunsysteem dat ervoor zorgt dat zelfreactieve immuuncellen (immuuncellen die lichaamseigen weefsels zouden kunnen aanvallen) worden geëlimineerd of inactief worden gemaakt tijdens hun ontwikkeling. Dit proces vindt voornamelijk plaats in de thymus voor T-cellen en in het beenmerg voor B-cellen.
Wat is perifere tolerantie?
Perifere tolerantie is een mechanisme dat voorkomt dat zelfreactieve immuuncellen die aan centrale tolerantie zijn ontsnapt, in het lichaam auto-immuniteit veroorzaken. Het zorgt ervoor dat het immuunsysteem lichaamseigen weefsels en moleculen niet aanvalt buiten de primaire lymfoïde organen, zoals de thymus en het beenmerg.
Hoe zorgt T-reg voor onderdrukking van het immuunsysteem?
- Productie van immunosuppressieve cytokines: IL-10, IL-35, TGF-β.
- Cel-cel contact: CTLA-4 bindt met APC waardoor effector T-cellen niet meer kunnen binden (met CD28).
- Inductie cel-dood: via perforine, granzyme B en FasL-Fas.
- Consumptie van IL-2: via CD25, IL-2 wegvangen.
Noem kenmerken van de NK-cel.
- Innate en adaptief
- Herkent en doodt
- Zit vol met activerende en inhiberende receptoren.
- Bevat Fc receptor waarmee ze celdood kunnen induceren.
Wat gebeurt er wanneer FasL (T-CD8) en Fas (target cel) aan elkaar binden?
- Behoort tot TNF-R familie
- Zorgt voor apoptose van de target cel.
Welke cytokines scheidt de cytotoxische T-cel (CD8) uit om celdood te induceren?
- IFN-𝛾
- TNF-ɑ
- LT-ɑ
Wat is het verschil tussen de macrofaag en dendritische cel?
DC hebben een migratie patroon naar de drainerende lymfeklieren.
Hoe heten de macrofagen in de verschillende organen (hersenen, longen, lever)?
- Hersenen: microglia
- Longen: Alveolair macrofaag
- Lever: Kupffer cellen
Welke cytokines zorgen voor de differentiatie van de monocyt naar DC, M∅1 en M∅2?
- DC: GM-CSF, IL-4
- M∅1: GM-CSF
- M∅2: M-CSF
Wat is bijzonder aan de microglia?
Die macrofagen hebben allemaal hun origine vanuit de embryonale fase. Alle microglia zijn zo gehete “residents”.
Wat is de functie van M∅1?
- Proinflammatoir
- Microbieel en tumoraal
- Weefsel schade
Wat is de functie van M∅2?
- Anti-inflammatoir
- Fagocytose
- Weefsel regeneratie en herstel
- Angiogenese en immunomodulatie
- Tumor formation en progressie