Week 14 Flashcards
Wat is de eerste keuze voor evaluatie van de nierfunctie?
Creatinine (alleen in steady state)
Welke methode wordt geadviseerd voor het bepalen van de creatininewaarde?
De enzymatische methode -> de specificiteit en de sensitiviteit neemt toe
Het chromogeen dat ontstaat wordt in het lab gemeten
Hoe kan een verhoogde hoeveelheid creatinine geïnterpreteerd worden
- Verslechterde nierfunctie
- Grote spiermassa
- Verhoogde spierafbraak
- Gebruik anabole steroïden
- Gebruik creatinesupplementen
- Zeer hoog eiwitdieet zonder hoge vleesiname
- Medicatie (probenecide, cimetidine, triamtereen, amiloride en trimethoprim)
Wat is er in urine te zien?
- Leukocyten, epitheelcellen, bacteriën (alleen heel vers)
- Hyalinecylinders (onschuldige polymerisatie)
- Erytrocytencilinder
- Korrrelcylinders
Wat zijn nadelen van het gebruik van creatinine als parameter?
- De waarde is afhankelijk van leeftijd, geslacht, spiermassa en etniciteit
- Een heel klein deel wordt gesecreteerd door de tubuli
- Bacteriën kunnen creatinine afbreken na een langere tijd
Welke berekening worden vooral gebruikt voor het berekenen van de eGFR?
Vooral CKD-EPI -> serum kreatinine - leeftijd - geslacht
Wat is een nieuwer parameter voor nierfunctie?
Cystatine C
Wat zijn oorzaken van hematurie?
- Tumoren
- Aangeboren afwijkingen
- Trauma
- Ontstekingen
- Stenen
- Systeemoorzaken
Wanneer urologie of nefrologie?
Urologie -> macroscopisch
Nefrologie -> microscopisch (hoge bloeddruk, proteïnurie en nierfunctiestoornis)
Welke soorten onderzoeken voor diagnostiek hematurie?
- Lichamelijk onderzoek (inspectie genitalia, palpaties abdomen, rectaal toucher)
- Echografie
- BOZ
- CT-scan
- MRI
- Urine cytologie
- Urethrocytoscopie
Wat betekenen erytrocyten cilinders in urine?
Dat er erythrocyten in de nieren waren voordat er cilinders werden gevormd
Wat is de DD van glomulaire hematurie?
- IgA neuropathie
- Syndroom van Alp[ort
- Thin Membrane Nephropathy
Waar zit IgA? En wat doet het?
- Zit in het slijmvlies
- Ze kunnen iets herkennen en heel hard op hulp roepen, dan komt er een influx van witte bloedcellen o.a.
Wat gebeurd er bij IgA nefropathie?
IgA gaat niet alleen aanvallen op de bacteriën, maar slaat neer in het mesangium van de nier
IgA nefropathie?
- Presenteert zich met hematurie en proteïnurie
- Kan secundair voorkomen (o.a. aan leverziekten)
- Komt in Aziatische landen vaker voor
- Vaak sluipend beloop
- Behandeling alleen nog bij forse proteïnurie of snelle achteruitgang van de nierfunctie
Wat is er aan de hand bij syndroom van Alport?
Bij syndroom van Alport is er iets mis met de glomulaire barrière (kapot), basaalmembraan is dikker maar lekt wel meer eiwitten en rode bloedcellen
Syndroom van Alport?
- kan autosomaal en geslachtsgebonden overerven
- Presenteert zich op jonge leeftijd met hematurie en proteïnurie
- Jongens vaak voor puberteit aan de dialyse
- Kan ook met een huidbiopt worden vastgesteld
- Vaak gepaard met doofheid
Thin Membrane Nephopathy?
- Patiënt drager van de autosomale outport
- Renaal een goede prognose
- Kan zich presenteren met hematurie
Reactievergelijking serum?
Plasma - stollingsfactoren
Wat houdt de analyse van urine in?
- Visualiseren
- Macroscopische beoordeling
- Microscopische beoordeling
- Chemische beoordeling
Waardoor kan proteïnurie ontstaan?
Doordat er een lekkage is bij de filtratiebarrière, maar het kan ook puur een tubulaire stoornis zijn
Wat zijn symptomen door Nefrotisch syndroom?
- Oedeem van de benen
- Proteïnurie >3,5 gram/24 uur
- Hypo-albuminemie
- Oedeem (bij kinderen vaak rondom de oogleden)
- Hyperlipaemie
Hoeveel creatinine plast een mens ongeveer uit?
10 mmol
Verschil Nefrotisch-, Nefritisch syndroom en nierinsufficiëntie?
- Nefrotisch syndroom -> veel proteïnurie en niet/geen snelle achteruitgang van de nierfuntie
- Nefritisch syndroom -> witte en rode bloedcellen in urine, hypertensie, minder urine en progressieve
- Nierinsufficiëntie -> door verminderde GFR minder eiwit gefiltreerd
Welke soorten Nefrotische syndromen zijn er?
- Minimal Change Disease
- Focaal segmentale glomeruloscleroses
- Membraneuze Glomerulopathie
Minimal Change Nefropathie?
- Vooral oorzaak bij kinderen
- Geen afwijkingen bij lichtmicroscopie
- Bij electronenmicroscopie simplificatie van de podocyten
- Selectieve proteïnurie door verlies ladingsselectiveit
- Goede prognose
- Bij kinderen meestal eerst prednison gegeven
Focale Segmentale Glomerulosclerose?
- Sclerose in sommige delen van de nier
- Een deel van de glomerulus is aangetast
- Kan primair of secundair aan een andere aandoening voorkomen
- Kan veroorzaakt worden door een genetische afwijking (collageen 4A)
Waardoor Membraneuze glomulopathie?
Er is een immuunreactie tegen de onderkant van de podocyten omdat er antigenen bij de fosfolipase2receptor (PLA2-receptor) zitten die er normaal niet is. Door de antigenen komen er immonoglobalines naartoe en geven complimentactivatie -> immuundeposities
Membraneuze glomulopathie?
- Voornaamste oorzaak bij volwassene
- Aselectieve proteïnurie
- Sterk wisselend beloop
- Auto-immuunziekte anti-PLA2R
- 20% wordt nierinsufficiënt
- Komt secundair voor bij een aantal aandoeningen o.a. maligniteiten
Behandeling Nefrotisch syndroom (auto-immuumziekte)?
Afweerremmende geneesmiddelen:
- Prednison
- Cyclofosfamide
- Azathioprine
- Cyclosprorine
- Rituximab
Behandeling secundair Nefrotisch syndroom?
- ACE-remmers
- NSAID’s
(verminderen glomulaire druk)
Nefritisch syndroom?
- Oligurie en nierinsufficiënrie
- Hematurie
- Proteïnurie meestal < 3 g/dag
- Oedeem
- Hypertensie
Wat gebeurd er bij een Nefritisch syndroom?
Bij een nefritisch syndroom gaan er massaal podocyten kapot, waardoor er gaten ontstaan -> als rode/witte cellen enz hierdoor door het basaalmembraan kunnen gaan komen ze in het kapsel van Bouwman
Wat doet C1q?
C1q bindt aan minstens 2 IgG moleculen -> geeft de cascade wat leidt tot het doorboren van het celmembraan door compliment
Wanneer kunnen complexen leiden tot een Nefritisch syndroom?
Wanneer ze blijven hangen in de glomerulus vlak onder de endotheelcel of als leukocyten wel bij de antigenen kunnen
Wanneer kunnen complexen leiden tot een Nefrotisch syndroom?
Wanneer ze blijven hangen in de glomerulus vlak onder de podocyt
DD Nefritisch syndroom?
- Anti-GMB antilichamen
- Poststrepococcen
- ANCA geassocieerde glomerulonefritis
- (Membraneuze glomerulopathie, dit is nefrotisch syndroom)
- Lupus nefritis
Anti-GBM antilichamen?
- Epitopen komen aan het oppervlak die leiden tot een immuunrespons en die leiden tot antistoffen tegen je eigen collageen
- Anti-GBM nefritis leidt tot snel achteruitgaande nierfunctie en nierfalen op korte termijn
Hoe wordt mogelijke Anti-GBM antilichamen onderzocht?
Met een immuno infuenctie onderzoek zijn er dunne plakjes gemaakt van een nierbiopt en die worden gekleurd met specifieke antistoffen die iets herkennen, hierbij de vorm van het basaal membraan-> lineaire depositie
Behandeling anti-GBM?
- Middelen die de vorming van antilichamen remmen (prednison)
- Plasmaferese
Poststreptococcen?
- Eiwitten lopen vast in de basaalmembraan en geven daar een ontsteking
- Lijkt op anti-GBM, maar heeft geen lineaire depositie
- Verdwijnt vanzelf
ANCA geassocieerde glomerulonefritis?
- Ook wel GPA
- Kan geïsoleerd in de nier voorkomen
- Antistoffen zijn gericht tegen een antigeen in de witte bloedcel -> hierdoor raakt de witte bloedcel geprikkeld en gaat zich misdragen
- Ze geven (extracapillaire) proliferatie
- Vasculitis
Membraneuze Glomerulopathie?
- Nefrotisch syndroom
- Immuuncomplex remedieerde ziekte
- Sub-epithele granulaire depositie
Lupus Nefritis?
- Chronische immuuncomplex ziekte
- Antilichamen tegen antinucleaire antigenen
- Ziektebeeld sterk afhankelijk van waar deze immuuncomplexen neerslaan
- Vrijwel elk type GN mogelijk
Welke functionele afwijkingen ten gevolge van tubulaire aandoeningen zijn er?
- Verminderde GFR
- Proximale functiestoornis
- Distale renale tubulaire acidose
- ‘Tubulaire proteïnurie’ (< 3,5 g/dag)
- Polyurie
- Natrium verlies en hyperkaliëmie
Erfelijke tubulaire aandoeningen?
- ADPKD (cyste nieren)
- Erfelijke afwijkingen van het natrium transport
- Erfelijke afwijkingen van het water transport
Wat gebeurt er in een cyste? En wat doen ze?
In de cyste vindt actieve secretie plaats -> vult zichzelf met secretie (tubuluscel binnenstebuiten)
Cystes verdrukken het normale nierweefsel -> GFR gaat achteruit
Wat doen Polycystin-1 en polycystin-2?
Polycystin-1 en polycystin-2 zitten in het cilium en zetten het buigen van het cilium om in een elektrisch/chemisch signaal
Wat doet het sensorisch ciliim?
‘ruikt’ de hele dag je urine en is gevoelig voor flow
Autosomale dominante cystes?
Patiënten met autosomale dominante cystes krijgen meestal wat later (rond 60) nierinsufficiëntie, ze moeten nierfunctie vervangende therapie doen, levercystes kunnen ook ontstaan
Wanneer treden gevolgen van autosomaal recessieve op?
Leiden op vroegere leeftijd tot nierinsufficiëntie
Wat is er aan de hand bij het syndroom van Bartter?
Bij het syndroom van Bartter is er een ingebouwd lisdiurecticum -> fout in NKCC2-transporter
Wat is er aan de hand bij het syndroom van Gitelman?
Bij het syndroom van Gitelman is er een mutatie in de NCC transporter waardoor er een ingebouwd thiazidediureticum is
Nephrogene diabetes indisipidus?
- Stoornis in het concentratievermogen door niet werken van circulerend ADH
- Mutatie in de vasopressine receptor of aquaporine-2-gen
- Kan verworven zijn
- Ernstige polyurie met lage osmaliteit
- Meestal geen hypernatriëmie
Acute tubulus necrose?
- Vorm van acute nierinsuffiecientie waarbij door prerenale factoren ischemie ontstaat
- In regel reversibel
- Nierbiopt niet noodzakelijk
- Ondersteunende behandeling met eventueel dialyse
Wat voor cellen is er te zien bij een allergische ontstekingsreactie?
Eonisiele granulocyten
Wat is acute tubulo interstitiële nefritis?
- Afstoting niertransplantaat
- Ontsteking van het interstitium en de tubuli
- Infiltraat eosinofiele granulocyten
- Exantheem (rode vlekken huid)
Welke chronische nierziekte zijn er?
- Analgetica nefropathie
- Balkan nefropathie,
- Chronische urinewegobstructie
Sikkel cel ziekte?
- Bloedziekte waarbij rode bloedcellen door erfelijke afwijkingen vastlopen in kleine bloedvaten
- Distale tubulaire functiestoornis, met name gestoord concentrerend vermogen van de nieren en tubulaire acidose
