Week 1 Flashcards
Wat is het doel van ‘mensen’ en andere organismen op aarde?
Voortplanten
Voor mensen ideaal 2x
Wat is de cyclus fecunditeit van mensen?
~7%
Wat zijn factoren die een zwangerschap kunnen beïnvloeden?
- Leeftijd
- BMI (en andere leefstijlen)
Wat is het hypothalamus-hypofyse-ovaria besturing cyclus?
- Hypothalamus: GnRH
- Anterior pituitary (voorkwab hypofyse) gonadotropes: LH en FSH
- Ovaria: oestrogeen en progesteron en inhibitoren en activatoren.
Wat doet oestradiol en waar komt het vandaan?
- Verantwoordelijk voor de ontwikkeling van de uiterlijke vrouwelijke geslachtskenmerken (borstvorming, vrouwelijke vetverdeling).
- Oestradiol wordt gemaakt in de follikel (granulosacellen). De follikel maakt oestradiol uit testosteron mbv. aromatase.
Beschrijf de menstruele cyclus:
FSH → follikelontwikkeling → oestradiol (E2) → neg. feedback → FSH daalt → selectie dominante follikel → maturatie follikel → hoge productie E2 → pos. feedback → LH piek → ovulatie → corpus luteum → LH gestimuleerde progesteron (P) → differentiatie van endometrium → optimaliseren voor innesteling → neg. feedback door P → dalende LH → te gronde gaan van corpus luteum (luteolysis) → dalende P → wegvallen neg. feedback + afbraak endometrium → stijgende FSH + menstruatie + recruitment van follikel → nieuwe cyclus.
Hoe kan je een menstruatie probleem onderscheiden in hormonale of niet hormonale probleem?
Als er iets met de regulatie is, is het meestal hormonaal.
Wat is de classificatie voor anovulatie (minder/geen eisprong)?
- FSH, LH en oestradiol laag (10%): WHO I
- FSH normaal, LH normaal/hoog en oestradiol normaal (80%): WHO II
- FSH&LH hoog en oestradiol laag (10%): WHO III
Wat is een veel voorkomende oorzaak van anovulatie/amenorrhoe?
Hyperprolactine (7,5%) en schildklier afwijking (TSH)
→ WHO II
Wat zijn verschijnselen en oorzakelijke factoren bij een WHO I (centrale stoornis→ hypo-oestrogeen/hypogonadotroop)?
Verschijnselen
- Amenorrhoe (meestal sec. of prim.)
Oorzakelijke factoren:
- Hypothalamus-aanleg/anatomisch
- Trauma, tumor, Kallmann-syndroom. - Hypothalame functiestoornis
- Idiopathisch, stress, eetstoornis, extreme fysieke belasting, gewichtsreductie. - Hypofyse functiestoornis
- Aanleg, tumor.
Wat zijn de gevolgen bij WHO I?
Korte termijn
Onvruchtbaarheid, anovulatie
Lange termijn
Osteoporose, HVZ
Wat zijn verschijnselen en oorzakelijke factoren bij een WHO II (regulatie, disbalans→ normoestrogeen-normogonadotroop)?
Verschijnselen
- Oligo- of amenorrhoe
- Overgewicht
- Hyperandrogonisme: hirsutism, acne, virilisatie.
- Polycysteus ovarium syndroom (PCOS)
Oorzakelijke factoren
- Multifactorieel
- (familiair, genetisch)
Wat zijn de gevolgen bij WHO II?
Korte termijn
- Subfertiliteit/anovulatie
- Hyperandogenisme
Lange termijn
- DM 2
- Endometrium carcinoom
- HVZ
- Depressie
Wat zijn verschijnselen en oorzakelijke factoren bij een WHO III (ovarieel→ hypo-oestrogeen - hypergonadotroop)?
Verschijnselen
- Amenorrhoe
Oorzakelijke factoren
- Natuurlijke veroudering
- Turner syndroom
- Iatrogeen (bestraling, chemo)
- Inactiverende FSHR gen mutaties: aromatase deficiëntie, galactosemia.
Wat zijn de gevolgen bij WHO III?
Korte termijn
- Infertiliteit/anovulatie
Lange termijn
- Osteoporose
- Bijnier insufficiëntie (autoimmuun polyglandulair syndroom)
- HVZ