WDD3 - week 6 Flashcards
rol van dopamine
Dopamine signaleert voorspellingsfout - dit maakt overtuiging
Dopamine betrokken bij gevaar, leren, verwerking belonende en aversieve stimulie (in basale kernen)
Fasische activiteit dopamine
na beloning
voorspellingsfout dan dopamine vrij. Dus bij 0 procent kans op beloning en dan toch beloning komt heel veel dopamine vrij, hoog beloning gevoe
Tonische activiteit dopamine
na beloning is hoogst rond 50%; meest alert en gespannen wanneer je niet zeker weet
voor opletten en nieuwe bevindingen waarnemen
Volgorde ontstaan psychose:
- fenomenologie (subjectieve ervaring patienten) door aandacht voor te veel prikkels en waan
- Eerste psychose – verlies van agency en controle over grenzen
- Een radicale herschikking van de wereld, gedomineerd door emoties
Gaat meer over ervaren dan over denken
Verminderd basaal zelfgevoel bij psychose. Verder ook hyperreflexiviteit, wanen, hallucinaties, negatieve symptomen, desorganisatie.
Deze zelfstoornissen zijn een trait met fluctuatie.
Ontstaan van basale zelfgevoel
door affectieve verwerking van ervaringen of multisensorische integratie. Klopt wanneer geen voorspellingsfouten optreden. verder predictive coding
schizofreniepatienten woonomgeving en zorg
Schizofrenie; grootste deel woont bij vrienden of familie, heel klein deel beschermd of in ziekenhuis
Grootste deel ontvangt ambulante zorg, kleiner deel zonder, kleinste deel klinisch of zeer intensieve zorg
aandeel mentale ziektes in gezondheidszorg
Van ziektes die leven beinvloeden is het het grootste deel rond 20j door mentale ziektes
verdeling schizofrenie leeftijd en geslacht
Meer mannen. Bij mannen vooral rond 18-30, bij vrouwen na menopauze
Life time prevalentie psychotische verschijnselen;
is ongeveer 7 procent. 3 procent zonder problemen, 3 procent psychose, 0.7 procent schizofrenie. Niet iedereen behandeling nodig
Pre pulse inhibition
is schrikreactie. Hard geluid, schrikken. Prepulse dan minder schrik. Schizofrenie hebben niet die prepulse inhibitie, reageren altijd alsof ie nieuw is. Heeft te maken met sensory gating; niet negeren prikkels.
Dopaminehypothese – verhoogde striatale release – meer betekenis- psychose. Probleem zit in release; meer vrij. Antipsychotica remt.
welke hersengebieden zijn actiever en minder actief bij psychose?
Eerst hypocorticaal dan hypersubcorticaal
hypo corticaal
vlak affect
teruggetrokken
hyper subcorticaal
Verhoogde importantie
waaneming: hallucinaties
gedachten: wanen
wat is het probleem met dopamine in schizofrenie?
te hoge release
gevoel bij Paranoidie en gevolgen voor gedrag
Territorium bedreigd: dreiging - territorium te klein voor zelf, te groot voor ander - grenzen onvoldoende stevig
Gevolg:
Terugtrekken, vluchten
Waakzaamheid
Versterken grenzen [barricades]
Imponeergedrag
Agressie
Therapeutische attitude bij paranoidie
Bedreigde territorium respecteren
Bescheidenheid, beheersing, helderheid
Zorgvuldig vormgeven van eigen territoriaal gedrag
uitkomst paranoide episode goed of slecht
meestal goed
behandeldoelen bij paranoidie
Hoop
II. Zelfvertrouwen
III. Samenwerken
IV. No drugs
Behandelingen voor verbeteren van zelfvertrouwen bij psychose/schizofrenie
- Psychoeducatie
- Acceptance en commitment training
- Individual placement support
- Gezins interventie
- Fitness
- Lotgenoten contact
problemen met zelfvertrouwen bij schizofrenie
niet snappen
angst
somber
onbegrip sociale interactie
piekeren
buitengesloten voelen
bijwerkingen AP
isolement
assertive community treatment
bij schizofrenie stoornissen
Multidisciplinair
Contact krijgen en houden
7 X 24 uur
Caseload 20
Zorg aan huis
Praktisch en zelfmanagement
effect cannabis op psychose
lokt uit
effecten antipsychotica en dosering
Antipsychotica werken heel goed; verbetering en preventie recidief
Er is een therapeutisch venster – niet alles stilleggen want dan parkinson (extrapiramidale bijwerkingen haloperidol)
welke soort antipsychotica is het meest effectief?
clozapine
gewichtstoename bij welke antipsychotica het meest
olanzapine
clozapine
redenen om antipsychotica niet te nemen
zombiegevoel
onprettig gevoel
somber/weinig zelfvertrouwen
niet helder nadenken
alles lijkt grijs
welk percentage dopamine bezetting is optimaal bij behandeling van schizofrenie met antipsychotica?
60-70%
waarom is subjectieve beleving bij schizofrenie belangrijk
Vroege verbetering subjectieve ervaring voorspelt symptomatische remissie gedurende 5 jaar follow-up
wanneer stoppen met antipsychotica
Stoppen met antipsychotica?
Na een 1e episode indien:
1. Remissie bereikt is
2. Patient en familie bereid zijn tot monitoring
3. Direct contact met behandelaar bij terugval
gewaarborgd is
4. Geen gevaarlijk gedrag tijdens psychose
5. Patienten en familie aanvaarden dat de kans op
recidief psychose 2 maal zo groot is [14% 28%]
6. Accepteer dat de kans op succesvol stoppen 20% is
wat vergroot de kans op een psychose
migratie
grote stad
cannabis
misbruik
trauma
Genetica bipolaire stoornis
- erfelijkheid; Algemene populatie 0.5-1.5% bipolair, eerstegraads fam 5-10%, monozygote tweeling 40-70%
- Ook verhoogd risico recidiverende depressieve stoornis, schizofrenie en schizoaffectieve stoornis (bij fam)
- Geen mendeliaanse overerving, multifactorieel
Catecholamines (CA) rol in bipolaire stoornis
noradrenaline en dopamine
* Verlaagd in serum en urine bij depressieve episode, verhoogd bij manie
* Toename depressie en afname manie bij remming synthese CA
* Gunstig effect op depressie episode bij antidepressiva + CA heropname remmer
* Risico op manie inductie bij cocaine en amfetamine door toename CA afgifte
Serotonine rol in bipolaire stoornis
- Verlaagd in bipolair door minder transporter activiteit en minder signaal overdracht
*Verminderde afbraakproducten van serotonine in CSF bij bipolaire
stoornissen
*Afgezwakte response van serotonine na prolactinetoediening
GABA rol in bipolaire stoornis
- Verlaagd bij depressieve episode
- Minder GABA cellen in hersenschors bipolair
- Positief effect van middlen die op deze receptorn werken (benzodiazepine en anticonvulsitiva)
BDNF functie ontwikkeling en volwassenen
Functie tijdens ontwikkeling:
*Neurogenese
*Beschermend functie neuronen
*Maturatie neuronen
Functie in volwassenen
*Synaptische plasticiteit
*Dendritische groei
*Lange termijn geheugen consolidatie
Bij bipolair BDNF
- Afgenomen in serum in depressieve en manische episoden, niet in euthyme fase. Hoger is gunstiger beloop
- Negatieve gebeurtenissen en trauma dan lager BDNF
Hersenstructuur bipolair
- Niet afgenomen volume (per individu, wel bij grote groepen)
- Toegenomen aantal witte stof laesies
verschil bipolair type 1 en 2
Bipolair 1 is manie en eventuele depressies, 2 is hypomanie en eventuele depressies en 2 heeft langere en extremere depressieve episodes
* Bij 1 meer uitgesproken verschillen meetbaar in hersenen
Duur bipolaire stoornis en corticale dikte –
langere duur stoornis dan minder corticale dikte. Effect van behandeling – langere behandeling dan minder hersenafwijkingen in cortex.
Emotieregulatie circuit afwijkingen bipolaire stoornis
- Toenama amygdala functie (net als angst, depressie, niet speciefiek dus)
- Ventrolaterale prefrontale cortex minder actief (ook niet specifiek)
- Connectiviteit en frontale gebieden minder goed verbonden, gaat samen met afname grijze stof