WDD - week 2 Flashcards
Hogere orde cerebrale functies
efficient interacteren met omgeving (door concentratie, geheugen en zelfregulatie
Prefrontale cortex onderdelen
orbitofrontale cortex
Laterale prefrontale cortex
Mediofrontale cortex
orbitofrontale cortex functie
regulatie gedrag
Laterale prefrontale cortex functie
plannen
Mediofrontale cortex functie
initieren gedrag
Waarmee wordt een stoornis in de regulatie geassocieerd?
Sociaal overschrijdend/egoistisch gedrag.
Waarmee wordt een stoornis in de initiatie geassocieerd?
Apathie
Waarmee wordt een stoornis in de planning geassocieerd?
Chaotisch gedrag
Waarmee wordt een stoornis in het uitvoeren/overzicht geassocieerd?
apraxie
wat is nodig om zo veel mogelijk dieren op te noemen
aandacht, concentratie, taal, geheugen (kennen van dieren), handelen (strategie zoals een categorie)
wat is de reden dat je niks herinneren na zuipen maar wel naar huis kan fietsen
door effect alcohol op hippocampus – aantasten anterograad episodisch geheugen (deel expliciet geheugen). Impliciet geheugen is intact en daardoor kon hij nog wel fietsen
impliciete geheugen
vorm van het langetermijngeheugen waarbij er niet direct sprake is van bewuste beleving van of toegang tot opgeslagen kennis
expliciete geheugen
vorm van het langetermijngeheugen waarbij men opgeslagen kennis bewust kan beleven of oproepen.
episodisch + semantisch
episodisch geheugen
voor persoonlijke gebeurtenissen
semantisch geheugen
voor betekenissen, begrippen en feiten
Split brain patiënt met links dominante hemisfeer
kan woorden van rechts nog uitspreken en een woord van links nog tekenen. Zal bij plaatje links gezicht zeggen en rechts fruit
Prosopagnosie
onvermogen gezichten te herkennen, meestal door beschadiging gyrus fusiformis
Verschil neglect en hemianopsie:
- Neglect: schade aan parietale cortex, aandachtsstoornis, kan somatosensorisch
- Hemianopsie: schade aan tractus retrochiasmale optische banen, visuele stoornis, patiënt is bewust van deze stoornis
Alzheimer oorzaak
eerst hippocampus door tangle aangetast door amyloid en tau, daarna plaques in cortex
Ook te vinden in lewy en frontotemporal
Senile plaques (app laat amyloid b vrij, niet meer gereguleerd en plakt aan elkaar) en neurofibrular tangles (normaal tau in axon, in alzheimer losgelaten, plakken aan elkaar, soma valt uit elkaar) in alzheimer, 10-15 jaar voor symptomen. Tangle eerst in hippocampus, dan door brein. Plaque eerst in cortex, dan hippocampus, dan rest brein. Oligomeren waarschijnlijk al eerder aanwezig in presynaps.
Lewy body dementia symptomen en oorzaak
eerst concentratieproblemen, dan pas geheugen en bewegen.
aanbranden, slaapprobleem, hallucinaties, parkinsonlike, verlies herinneringen, moeite nieuwe dingen leren. progressief en verschilt van dag tot dag
Oorzaak niet goed bekend. Afla synuclein verkeerd gevouwen en vormt lewy bodies in neuronen. Ook gevonden in MSA en parkinson. Eerst cognitief (zoals alzheimer), daarna motor (zoals parkinson maar mild), daarna mogelijk slaapproblemen. Behandelen zoals levodopa tegen motorsymptomen en donepezil (alzheimers medicatie) tegen cognitieve symptomen
Vasculair dementie symptomen
na stroke of slechte aderen, destinct steps,
spreken, denken, plannen/handelen en aandacht verstoord
op een na meest voorkomend. Block/lek geeft een stroke, daarmee schade aan hersenen. Kan vasculaire dementie geven. Soms een stroke genoeg – post stroke dementia. Kan ook multi infarct dimentia zijn. Step like afname, niet zoals bij alzheimer. Vooral smallvessle disease vaak voorkomend. Daarmee gradueel afname functies.
hoe kun je bewustzijn indelen?
waarnemen verwerken respons of
in niveau (wakker, korte aandacht, slaap, moeilijk wekbaar, coma) en inhoud (waarneming, emotie, taal, motoriek)
Delier
patiënt heeft wisselende aandacht met gestoorde inhoud van bewustzijn
Ascending reticular arousal systeem (ARAS) ligging
posterieur (achteraan) in pons/mesencephalon
Normaal bewustzijn signaal
vanuit hersenstam via thalamus naar schors, en zo via zelfde route terug
Oorzaken in de hersenstam die kunnen zorgen voor een verlaagd bewustzijn
bloeding, infarct, maligniteit, verdrukking door hemisferale laesie (inklemming, herniatie)
Oorzaken in de thalamus die kunnen zorgen voor een verlaagd bewustzijn
infarct, sinustrombose
Oorzaken in de hersenschors die kunnen zorgen voor een verlaagd bewustzijn
metabole stoornis, hypoxie, intoxicatie, medicatie, diffuse traumatische schade, epileptisch insult, encefalitis, meningitis
EMV score samenstelling
Ogen spontaan/aangesproken/pijnprikkel/niet open
Motor: opdracht uitvoeren/pijn localiseren/ normale pijnreactie/pathologisch buigen pijn/strekken bij pijn/geen reactie pijn
Verbaal: georienteerd/ verward/ enkele woorden/ kreunen/ geen
DBS werking, wat verbeterd, stappen
neurostimulator met elektrische pulsen blokkeren signalen hersenen, signalen per patiënt ingesteld. Vergelijkbaar met beste on moment bij medicatie. Stijfheid en overbewegelijkheid beter, maar slechte spraak en evenwicht niet beter. 4-6 maanden elke twee weken terug om af te stellen. Daarna 6 maanden gedragstherapie.
Eerste fase is orientatie (is patiënt geschikt), ook subcutane apomorfine of maagsonde dopamine overwogen. Daarna afspraak poli met klachten, LO en toelichting verloop traject. Vervolgonderzoek door opname 1-2 dagen in ziekenhuis, MRI gedaan, bloedonderzoek, hartfilmpje, anesthesioloog. Dan behandeling van 4 uur om elektrodes te plaatsen. Steotactisch frame gebruikt om exacte plek elektrode te vinden. Na de operatie snel herstel, dag na operatie naar huis, herstart medicatie en DBS pas na enkele weken aan zetten. eerste instelling gebeurt tijdens dagopname, dan jaarlijkse batterijcontrole.
Apomorfine gebruik
kan via spuitpen in off periode, tussendoor andere medicaite mogelijk. Via pomp continu kan ook, moet elke dag schoongemaakt. Begin kan misselijkheid ontstaan. Soms pijnlijke huid, daarvoor zalf of andere naald. Levodopagel kan via neus gegeven, zonder andere medicatie.
DBS bij welke bewegingsstoornissen
- Parkinson
- Essentiele tremor
- Dystonie
- Chorea
wanneer komen parkinson patienten in aanmerking voor DBS?
veel wisselingen in klachten motoriek zijn - vaak off momenten, minder diepe off momenten. Geeft minder overbewegelijkheid en minder medicatie noodzaak
fases naar de behandeling van DBS toe
orientatie (is patiënt geschikt), ook subcutane apomorfine of maagsonde dopamine overwogen.
afspraak poli met klachten, LO en toelichting verloop traject.
Vervolgonderzoek door opname 1-2 dagen in ziekenhuis, MRI gedaan, bloedonderzoek, hartfilmpje, anesthesioloog.
Behandeling van 4 uur om elektrodes te plaatsen. Steotactisch frame gebruikt om exacte plek elektrode te vinden.
Na de operatie snel herstel, dag na operatie naar huis, herstart medicatie en DBS pas na enkele weken aan zetten. eerste instelling gebeurt tijdens dagopname, dan jaarlijkse batterijcontrole.
hoeveel procent van de patiënten met psychische klachten komt bij de huisarts
90%
hoeveel procent van de patiënten op psychiatrische afdeling hebben een somatische ziekte
20%
hoeveel procent van de patiënten op somatische afdeling hebben psychiatrische stoornissen?
50%
bij oudere patiënten rond 95%
welke psychische klachten komen vaak voor bij cushing?
50-70% depressief, 12-79% angstklachten en 3% hypomanisch
comorbiditeit bij urineweginfecties
delier
komt door de somatische aandoening zelf
comorbiditeiten bij schizofrenie
DM2 door de somatische complicaties die komen bij het behandelen van de psychiatrische aandoening