VO.3 - Neurologisch onderzoek 1 Flashcards
OP welke hogere cerebrale functies wordt gelet?
- bewustzijn en aandacht
- oriëntatie in plaats, tijd en persoon
- gnosis = kennis
- geheugen
- oordeelsvermogen en affect
- praxis
- stoornissen in uitspraak; dysartrie
- afasie = stoornis in taal
Hoe test je de n. opticus?
N II
1. Visus met:
Landolt c figuren of snellenkaarts
Nauwkeuriger als door oogarts
- Pupilreflex: direct en indirect
- Gezichtsvelden
wat is er bij een afferent pupildefect?
N opticus aangedaan –> weinig tot geen pupil vernauwing van beide ogen bij directe belichting van het aangedane oog
Bij belichting normale oog wel normale pupilreactie in normale en aangedane oog
wat is er aan de hand bij een efferend pupil defect?
n oculomotorius is aangedaan –> aangedane oog geen directe of indirecte reactie –> anisocorie
Hoe onderzoek je het perifere gezichtsveld?
Confrontatie methode volgens Donders –> Alleen grove defecten
wat doe je bij een fundoscopie?
- Macula
- fundus: begrenzing van papil, kleur, zwellingen, vaten, bloedingen, exsudaten
Hoe test je de oogmotoriek?
Is 3e, 4e en 6e zenuw
- oogbewegingen
- oogstand
- dubbelbeelden
- nystagmus
- ptosis
Inspectie: stand van de ogen met evt strabismus of nystagmus, symmetrie en vorm pupillen, lidspleet (uitval oculomotorius geeft kleinere spleet), ptosis, uitpuilen (exophtalmus of proptosis)
Oogbewgingen: asymmetrie oogstand en nystagmus en diplopie
hoe onderzoek je de trigeminus?
N V
- Kauwspieren: spatel tussen tanden klemmen –> voelen hoe sterk geklemd
+ voelen spieren - Masseterreflex: pt ontspant masseter (tanden van elkaar) en onderzoeker Vinger op onderkaak van de patient en slaat met hamer op de vinger
–> positieve reflex: onderkaak veert terug
Negatief: nauwelijks reactie onderkaak - Sens aangezicht:
- gnostisch met wattenstaafje
- vitaal: scherpe punt houten stokje
test alle drie de takken! - Cornea reflex: onderzoek achter patient en met wattenstokje met een gedraaid punt over de sclera richting de cornea strijken –> het oog hoort naar boven te raaien en te sluiten als de cornea wordt geraakt –> mag geen lenzen dragen
Hoe test je de facialis?
Mimiek gelaat + smaak voorste 2/3 tong
Mimiek:
- wenkbrauw optrekken
- ogen stijf dicht te knijpen
- lippen tuiten
- wangen opblazen
- tanden laten zien
LO: symmetrie
Centrale facialis parese: aalleen de mondtak aangedaan (dubbele innervatie)
Perifere facialis parese: zowel de mondtak als de oogtak aangedaan
Hoe test je de vestibularis?
N. VIII
Gehoor:
- met vingers afwisselend tikkend of wrijvend geluid maken voor het oor
- ogen gesloten bij pt en vragen welk geluid hij hoort
Proef van Weber:
- stemvork wordt aangeslagen en geplaatst op mediaanlijn van het hoofd
- vragen waar geluid sterkste hoort (Li, Re, midden)
- Li of Re: conductief gehoorverlies –> geleidingsstoornis aan zijde van het geluid
OF perceptive stoornis aan contralterale zijde van het geluid
Proef van Rinne;
- aanslaan stemvork en op mastoid zetten
- als niet meer hoort wordt deze voor het oor van de pt gehouden
- positief (normaal): als geluid weer hoorbaar is als de stemvork in de lucht voor het oor wordt gehouden
- negatief: geleidingsstoornis van het middenoor
HOe test je de 9e en 10e zenuw?
Glossophargyneus en vagus
Samen innervatie van de larynx en larynx
En 9 ook smaak achterste 1/3 tong
Keel:
- ee en aa laten zeggen terwijl kijken naar farynxbogen –> symmetrie
- uvula deviatie–> richting gezonde zijde
- verlamming n recurrens –> hees (aftakking van de vagus)
- wurgreflex alleen op indicatieh
Hoe test je de 11e zenuw?
accessorius
M. SCML hand tegen onderkaak vanaf achter –> patient duwt met hoofd tegen weerstad van de hand –> met andere hand de tonus van de spier palperen
M. trapezius: hand op schouder patient en vraagt hem de schouders op te trekken –> kracht spieren testen door proberen schouders omlaag te duwen
Hoe test je de 12e zenuw?
n. hypoglossus –> tongmotoriek
- tong uitsteken: bij uitval gaat tong naar aangedane zijde
- tekenen van atrofie
- stand tong in rust
- tong tegen wang duwen en vanaf buiten de tonus voelen
Waar kijk je naar bij de bovenste extremiteiten?
- spieratrofie
- symmetrie
- abnormale bewegingen:
a) tremor: kleine ritmische bewegingen
b) fasciculaties: korte, kleine trekkingen in de spieren
c) dystonie of myoclonieen: korte onregelmatige schokjes van spiergroepen - consistentie en tonus spier in rust
Tonus:
a) verhoogd
b) verlaagd
c) spastisch
d) rigide
Zittend: met ogen dicht armen vooruit steken in supinatie –> kijken naar uitzakken en probatie
Positief: pronatie en zakken
Positieve proef van Barre wijst op latente centrale parese
Motoriek
- abductie schouder
- flexie en extensie elleboog, pols
- extensie en spreiden vingers
- knijpkracht en oppositie van duim en pink
LO: symmetrie Li en Re
Sensibiliteit:
1. Vitaal
- pijn
- grove tast
- temp
2. Gnostich
- beweging
- proprioceptie
- fijne tast
- vibratie
- evt proef van Romberg
3. Coördinatie
- Vingertop-neusproef, knie-heelproef, vingertop-vingertop proef
- koorddansersgang
- diadochokinese: vermogen om na elkaar bewegingen in verschillende richtingen te maken
hoe testen we de spierkracht?
MRC schaal
0; geen contractie
1: minimale contractie, geen beweging
2: beweging, niet tegen zwaartekracht
3: beweging tegen zwaartekracht, niet tegen weerstand
4: beweging tegen weerstand, maar verminderde kracht
5: normale kracht
hoe doe je het sens onderzoek?
Scherpe punt en swtmpe punt testen –> ook discriminatiezin testen (dus of verschil voelen)
Vibratiezin; stemvork o benig deel bovenste extremiteit en vragen of trilling voelen –> eerst meest distale gewricht grote teen (10 sec) of vingerkootje (5 sec) –> als niet voelen dan naar proximaal
Positiezin: bewegen middelvinger patient en pt moet aangeven of naar boven of beneden beweegt
Wat doe je bij de onderste extremiteit onderzoeken?
- Inspectie en palpatie
- Proef van Mingazzini:
- liggend met gesloten ogen de heupen en knieën in 90 gr flexie
- let op uitzakken benen
bij latente parese zal het aangedane been uitzakken = positief - Motoriek:
- flexie heup en knie: knie naar gelaat (m iliopsoas), voet naar pil (hamstring), been strekken tegen weerstand (quadriceps)
- flexie en extensie voet en tenen
LO: symmetrie en spierkracht - Sensibiliteit
Idem als bovenste
- positiezin aan grote teen
uitslagen mogen hier grover zijno
hoe testen we reflexen?
met reflex hamer op de pees –> kortdurende rek op de pees –> activatie spierspoeltjes –> korte verkorting van de spier
- Bicepsreflex:
- vinger op biceps en met reflexhamer op vinger slaan - Tricepsreflex: direct op spier slaan vlak boven het olecranon
- Hoffmann-tromnerreflex = vingerflexiereflex
- hand van de patient onder de vingervinger omhoog te houden en met de andere hand tegen het distale kootje te tikken
- positief: buiging van e duim –> hoort symmetrisch, maar kan dan ook bij gezonde mensen - Buikhuidreflex:
- achterkant van een wattenstokje van lateraal richting de navel te strijken
- boven, onder en naast de navel
- Intact: de navel beweegt richting het stokje
- LO: overgewicht en tijdens bevalling kan verminderd zijn - Kniepeesreflex: KPR
- met reflex hamer direct op pees slaan terwijl been hangt - Achillespeesreflex (APR):
- knie licht laten buigen
- voet in rechterhand
- slaan op pees terwijl voet in dorsiflexie (door arts)
Intensiteit adv
- 4 tot 4
-4: afwezig
-3: alleen voelbaar
- 2: sterk verlaagd
- 1: verlaagd
0: normaal
1: levendig
2: zeer levendig
3: subclonisch (dooft uit)
4: clonisch
wat is de VZR?
Exoreceptief reflex
- halfscherp voorwerp over laterale zijde van de voetzool strijken
- normaal: flexie grote teen of geen reactie
- positief: extensie grote teen en spreiding andere tenen = reflex van Babinski –> wijst op een stoornis in de piramidebaan
Triple respons: ook aanspanning van bovenbeen en spreiden van de tenen, maar richting grote teen meest belangrijk
wat voor onderzoek doen we bij een staande patient?
- Proef van Romberg:
- met voeten tegen elkaar en armen gestrekt voor zich uit met de palmen omhoog
- letten op uitzakken armen met pronatie (zoals bij de proef van Barre) en wankelen
POSITIEF: als patient met ogen open wel, maar met gesloten ogen niet kan blijven stilstaan
VOOR: achterstreng kwaliteiten - Normale gang:
- startproblemen
- valneiging
- coördinatie arm en been bewgingen
- paslengte
- breedte gangspoor
- afwikkeling voet - Koortdansersgang:
- men laat de patient lopen op een denkbeeldige lijn waarbij gelet moet worden of de hiel van de ene voet goed aansluit op de tenen van de andere voet
- als coördinatie en/of evenwicht verstoord is, zal de patient af en toe een stap opzij moeten zetten
- als patiënt al moeite heeft met de test bij open ogen wijst dat op een stoornis in het cerebellum - Op tenen en hakken lopen
- Op tenen: latente parese van de kuispieren
- op hakken: latente parese van de voetheffers
wat is een latente parese?
parese die niet direct zichtbaar is in rust, maar pas merkbaar wordt onder bepaalde omstandigheden, zoals bij vermoeidheid, herhaalde inspanning of specifieke neurologische tests.
Kenmerken van latente parese:
- De spierkracht lijkt in eerste instantie normaal, maar neemt af bij herhaalde bewegingen.
- Kan optreden bij neurologische aandoeningen, zoals myasthenia gravis of centrale zenuwstelselletsels (bijvoorbeeld na een beroerte).
- Wordt soms pas ontdekt door specifieke klinische testen, zoals de uitputtingstest bij neuromusculaire aandoeningen.
