HC.2 - Het epileptische neuron Flashcards
hoe omschrijven we een epileptische aanval ook wel?
= klinische manifestatie van een plotse, kortdurende functiestoornis van de hersenen tgv excessieve of synchroon optredende activiteit van cerebrale neuronen
met vooral POSITIEVE symptomen
wat is een TIA?
= kortdurende voorbijgaande aanvallen van neurologische uitvalsverschijnselen die worden veroorzaakt door een tijdelijke, focale stoornis in de bloedvoorziening (ischemie)
bvb hemiparese, afasie, dysartrie
–> NEGATIEVE symptomen
wat doet een EEG?
elektro-encefalogram
ong 20 Elektroden op het hoofd: meten van globale activiteit van de hersenen (elke elektrode meet de activteit van miljoenen neuronen)
Meet vooral synchrone synaptische potentialen (AP zijn te snel)
Het meet het verschil tussen twee elektroden –> goede correlatie tussen wat een EEG meet en wat gezien wordt aan de membraanpotentiaal bij het aanprikken van 1 intracellulair gebied
hoe zie je op een EEG ht verschil tussen een focale en gegeneraliseerde aanval?
Fociaal: afwijkend patroon in een deel van de elektrodes
Gegeneraliseerd: over alle elektrodes een hypersynchrone neuronale activiteit tegelijk ontstaand –> wss bewustzijnsverlies met evt tonisch-clonisch insult
wat is belangrijk bij neuronen voor het ontwikkelen van epilepsie?
Prikkelbaarheid = excitability
neuronen zijn elektrisch actief en prikkelbaar –> generen AP
Het “gemak” waarmee dat gaat bepaalt de prikkelbaarheid = maat voor neiging van neuronen om AP te generen
Epilepsie: prikkelbaarheid van sommige neuronen is abnormaal hoog
Het is meetbaar: doordat elke cel activiteit zorgt voor kleine veranderen –> veranderingen extracellulaire potentiaal –> optellen van meerdere cellen is meetbaar
wat gebeurt er bij een insult met de prikkelbaarheid?
Abnormaal: overmatige ontladingen van cellen –> hierdoor te makkelijk AP genereren –> groepen neuronen gaan vuren zonder dat het moet
Wat zijn twee uitwerkingen van abnormale prikkelbaarheid?
- Epileptisch neuron: bvb channelopathies–> veranderde functie ionkanaal (zeldzaam)
- Epileptische neuronale netwerken: balans tussen excitatie en inhibitie verstoord
wat bepaalt de prikkelbaarheid van 1 neuron?
- Ion concentraties: Na, K, Ca, Cl, Mg (passeren over membraan)
- Ion kanalen: type, eigenschappen, dichtheid, verdeling
- Synaptische input: neuronen vaak EPSP (= excitatoir postsynaptisch potentiaal) wat groot genoeg is om AP-drempel te overschrijven zodat vuren
Zal een neuron spontaan vuren?
nee, de meeste neuronen vuren niet spontaan
wat is belangrijk voor de ion concentraties en membraan potentiaal (MP)?
- Als in beide compartimenten dezelfde concentratie van het ion –> GEEN drijvende kracht –> potentiaal verschil is 0 mV
- Als Li 10 mM en Re 1 mM –> K gaat van Li naar Re
- +-ionen verlaten Li
- hierdoor wordt Li negatief tov Re
- zorgt voor een potentiaal verschil
- hierdoor twee krachten:
a) chemische kracht: Li naar Re door verschil in [ ]
b) Elektrische kracht: Re naar Li omdat Li negatief geladen is tov Re
HIERUIT: evenwichtspotentiaal met een evenwicht tussen die twee krachten (deze kan je uitrekenen)
Welke krachten zijn van belang voor het MP?
- Chemische kracht: verschil in concentratie
- Elektrische kracht: doordat vanwege concentratie verschil er een stroom van ionen plaatsvindt en hierdoor een elektrische lading ontstaat tussen de twee compartimenten
Hieruit evenwichtspotentiaal
wat is het evenwichtspotentiaal?
Een situatie waarin er een evenwicht is tussen de chemische en de elektrische kracht
hoe kan je het evenwichtspotentiaal berekenen?
Met de Nernst vergelijking
Ex = (RT/zF) x ln ([X]o/[X]i)
Logaritme van de verhouding van de concentraties
- [X]o: concentratie van het ion buiten
- [X]i: concentratie van het ion binnen
R = gas constante
T = temp
z = lading (bvb +2 bij Ca, -1 bij Cl)
F = faraday constante
Bij kamertemperatuur omschrijven:
Ex = (58 mV / z) x Log([X]o/[X]i)
Wat zijn de uitkosten van bepaalde logaritmes?
Log (10) = 1(want 10^1 is 10)
Log (1) = 0
Log (0,1) = -1
Log (0,01) = -2
wat is precies de Evenwichtspotenitaal?
Ek (voor kalium)
= Nernstpotentiaal = omkeerpotentiaal
= Ex (ion X): de potentiaal waarbij de netto K stroom 0 is –> de netto elektrochemische kracht is 0 –> de situatie zou zo eeuwig kunnen blijven bestaan zolang er niets verandert
Hoeveel bedraagt de Ena als de extracellulaire Na-concentratie 10x zo hoog is als intracellulair?
58 / 1 = 58
58 x Log (10) = 58 x 1 = 58 mV
wat is een belangrijke realisatie bij K tov Na met betrekking tot de Ex?
Bij K is de [ ] binnen > [ ] buiten –> hierdoor MP altijd proberen zo negatief mogelijk te krijgen –> Ek is dus negatief
wat is een normale rustpotentiaal en hoe werkt dit?
- 70 mV
Ligt dicht bij de Eₖ ≈ -90 mV (minder negatief omdat er ook wat Na de cel inkomt)
Dit komt doordat K de meest belangrijke ionen zijn die de cel verlaten via lekkanaaltjes –> hierdoor wordt de intracellulaire negatiever
Hoe dichter de MP bij de Ek ligt hoe stabieler de cel
Als de MP minder negatief wordt (dus richting 0 gaat) verhoogt dit de prikkelbaarheid wat kan leiden tot (ongewenste) AP
Is de Ek positief of negatief?
Negatief omdat er positieve ionen de cel uit gaan
Wat is de stroomrichting van K en Na?
K: cel UIT
Na: cel IN
wat gebeurt er met de MP bij elk 10-voudig verschil in [ ] tussen intra en extracellulair?
58 mV verandering in de Ek
wat is belangrijk voor de concentraties van Na en K?
Na/K-ATPase
- efflux 3 Na
- influx 2 K
- hydrolyse 1 ATP
er is een [ ] verschil tussen intra en extracellulaire vloeistof
Door pomp
- Intracel: K omhoog
- Extracel: Na omhoog
Want
[K] intra > extra
[Na] extra > intra
Ek: negatief –> positieve stroom de cel uit
Ena: positief –> + stroom de cel in
waarom is Na/K-ATPase belangrijk?
Door de pomp is de
- IntraCel [K] hoger dan ExtraCel
- ExtraCel [Na] laag dan IntraCel
Hierdoor is de Ek negatief en de Ena positief
dit maakt het mogelijk dat een cel AP vuurt
wat gebeurt er in het kort bij een AP?
- rust: permeabiliteit (p) voor K is»_space;> Na
- Als de pNa toeneemt zal de MP meer positief worden
- Uiteindelijk pNa»_space; pK
- Daarna neemt de pNa weer af en zal de pK weer toenemen tot weer bij rustpotentiaal