VO.1: Ondervoeding en darmziekten Flashcards
Definitie ondervoeding
Ondervoeding is een voedingstoestand waarbij deficiëntie van energie, eiwit en andere nutriënten meetbare nadelige effecten veroorzaken op weefsel/lichaamsvorm en functie op klinische uitkomsten
Acute ondervoeding
Acute ondervoeding ontwikkelt zich in een korte periode bij een korte bij een acute ziekte. Er treedt met name gewichtsverlies op. Dit is het gevolg van belangrijke veranderingen die optreden in het metabolisme in combinatie met verminderde voedselinname door verminderde eetlust en bijvoorbeeld braken.
Chronische ondervoeding
Chronische ondervoeding treedt op ten gevolge van een katabole toestand bij een chronische ziekte en/of een langdurig bestaande te geringe voedselinname in verhouding tot de voedingsbehoefte. Deze vorm zal zich bij kinderen met name uiten in het achterblijven van de lengtegroei. Het kind heeft voor zijn lengte een normaal of iets verlaagd gewicht. Bij zowel volwassen als kinderen ontstaat het beeld van weinig vet- en spiermassa maar relatief normaalwaarden voor plasma-eiwitten.
Gemengde vorm van ondervoeding
De mengvorm is vaak het gevolg van een onbehandelde chronische vorm van ondervoeding, waarbij eveneens de ernstige katabole toestand ten gevolge van een acute ziekte of grote operatie optreedt. In deze situatie bestaat een te klein aanbod van energie en eiwit via de voeding terwijl tevens de kostbare lichaamseiwitten worden afgebroken voor de gluconeogenese. De patiënt is vaak sterk vermagerd en er kunnen oedemen optreden.
Herkennen en vaststellen van ondervoeding
Meerdere parameters
- Klinische blik
- Interpretatie groeicurve
- Anthropometrische bepalingen: bovenarmomtrek en huidplooien
- Functionele bepalingen: perifere spierkracht; longfunctie en respiratoire spierkracht en inspanningsonderzoek
Criteria voor ondervoeding bij kinderen
Acute ondervoeding
- Kinderen <1 jaar: gewicht naar leeftijd <-2SD
- Kinderen >1 jaar: gewicht naar lengte <-2SD
- Alle kinderen: >1SD afbuigende groeicurve in afgelopen 3 maanden
Chronische ondervoeding: lengte naar leeftijd
- Alle kinderen: < -2SD
- <4 jaar: 0,5-1 SD afbuiging in 1 jaar
- >4 jaar: 0,25 SD afbuiging in 1 jaar
Criteria voor ondervoeding bij volwassenen
Onbedoeld gewichtsverlies van meer dan 10% in de laatste 6 maanden of meer dan 5% in de laatste maand
BMI <18,5
Huidplooidikte meten
Bicepshuidplooi
Tricepshuidplooi
Subcapilaire huidplooi
Supra-iliacale huidplooi
Verhoogd risico op ondervoeding
Ziektebeelden met verhoogde energieverbruik
Omstandigheden met verminderde voedselinname
Verhoogde voedingsbehoefte
Abnormale verliezen van voedingsstoffen
Behandelingen met verhoogd risico
Complicaties ten gevolge van ondervoeding
Afname van het lichaamsgewicht
Spierafbraak
Verslechtering van het algemeen welzijn
Apatisch, depressief gedrag
Vermindering van de weerstand
Lange termijn gevolgen bij kinderen
Groeiachterstand
Late start van puberteit
Vertraging van psychomotore ontwikkeling
Vermindering van het IQ
Verhoogde kans op de ontwikkeling van hart- en vaatziekten en diabetes op latere leeftijd
Behandeling van ondervoeding
3 pijlers
- Behandelen van de onderliggende ziekte
- Zo mogelijk wegnemen van de risicofactoren
- Individueel afgestemd voedingsbeleid o.b.v. bepaling van de voedingsbehoefte
