VO 4.3 cyclusstoornissen en endometriose Flashcards

1
Q

wat is
- frequentie
- regelmaat
- duur
- pijn

bij menstruele cyclus

A

freq: >21-<36 dagen
regelmaat: <7-9 dagen
duur: mensen <8 dagen
pijn: VAS 0-3

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

wat is defenitie van oligomenorroe en amenorroe?

A

oligomenorroe: uitblijven van de cyclys >35 dagen

amenorroe: uitblijven van de cyclus >180 dagen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

wat is een normale menses in dagen en ml? hoe kunnen we dit meten?

A

max 120 ml
3-6 dagen

kan je meten met menstruatie scoringskaart (PBAC)
- licht 1
- matig 5
- ernstig 10

score 150=120 ml bloed

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

hoe vaak komt HMB voor? hoe vaak gaan ze nara de dokter? hoe vaak ontwikkelt een anemie

A

komt bij 10-35% van de vrouwen voor

5% in de leeftijdgroep 30-50 gaat naar dokter

13% van de klachten passen bij anemie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

wat zijn oorzaken van cyclusstoornissen? PALM-COEIN

A

poliep

adenomyosis (vorm van endometriose)

leomyoma (vleesboom)

maligniteit uterine body

coagulatie stoornis (stollingsstoornis)

ovalutoire disfunctie

endometrium afwijkingen

iatrogeen (antistolling)

niet gespecificeerd (idiopatisch)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

indicatie transabdominale echo

A

virgo’s die geen transvaginale echo willen

vrouwen die ervaring hebben met seksueel misbruik

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

wanneer kan ectropium zorgen voor bloedverlies?

A

het slijmvlies (ectropium) zit normaal niet veel naar buiten. als het wel veel naar buiten zit geeft het vooral postcoitaal bloedverlies

Je hoeft het niet te behandelen. als er geen afwijkingen zijn zoals chlamydia, kan je het bijv verbranden of bevriezen zodat het minder bloed

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

wat is naast transabdominale en transvaginale echo, aanvullende onderzoeken van cavum diagnostiek?

A

GIS echo (gel in baarmoeder om het zichtbaar te maken)

hysteroscopie

pipelle (endometriumsampling)/ curretage (opzuigen van weefsel)

MRI

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

zeg wat over HMB en vWF?
- wat is vWF
- hoeveel HMB bij vWF vanaf menarche en hoeveel ontwikkelt later HMB
- hoeveel vrouwen met vWF hebben HMB
- hoeveel van alle vrouwen heeft vWF

A

bij vWF mis je de von willebrand factor (een stollingsfactor)

HMB vanaf de menarche bij 60% vWF

5-24% ontwikkeld later HMB bij vWF (vooral kaukasische vrouwen)

78-92% van de vrouwen met vWF heeft HMB

0,6-3% van alle vrouwen heeft vWF

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

wat is een myoom?

A

benigne tumor van gladde spiercellen

veelal goed gevasculariseerd kapsel

circumscript, vaal goed te onderscheiden van myometrium

wisselende consistentie: degeneratie (spierkapsel in myoom krijgt minder bloed doordat het zo snel groeit en de spier sterft af)

het is gevoelig voor hormonen (oestrogeem)

etnisch bepaald (mn negroide ras)

synonymen: vleesboom, fibroid, leiomyoom (uterus myomatose)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

klachten myoom?

A

buik kan dikker worden (door groter wordende uterus)

het kan op de organen gaan drukken

vaak naar de wc

pijn bij vrijen

bloedverlies

buikpijn

infertiliteit

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

hoe vaak komt myoom voor en hoe vaak geeft het klachten?

A

tot 75% van de vrouwen

geeft in 20-40% van de gevallen klachten

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

hoe behandelen we het myoom?

A

medicamenteus:
- orale anticonceptie
- mirena
- progestagenen
- GnRH analogenen
- NSAID
- tranexaminezuur

chirurgie:
- hysteroscopische resectie
- emboliseren (afsluiten bloedvat, je laat het myoom afsterven)
- myoomnucleatie
- uterusextirpatie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

wat is adenomyose?

A

eilandjes endometrium die in het myometrium gelegen zijn en uit epitheliaal en stromaal weefsel bestaan

het is eigenlijk endometroise in de spierlaag

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

wat is endometriose?

A

functionerend endometrium dat buiten de baarmoederholte is gelegen en een chronische (steriele) ontstekingsreactie veroorzaakt

het is hormonaal/ oestrogeen gevoelig

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

welke vormen endometriose?

A

interna: adenomyosis (in spierlaag)
externa: endometriose (buiten baarmoeder)
in ovaria: endometrioom

17
Q

klachten endometriose?

A

dysmenorroe
dyspareunie
dyschezia: pijn aan de defaecatie
dysurie
buikpijn
- 2 van de 5 bovenstaande klachten boven de 7 is verdenking op endometriose

infertiliteit
HMB

18
Q

wat voor ziekte is endometriose?

A

peritoneale ziekte

19
Q

wat is diepe endometriose?

A

diepe endometriose: een vorm die ingroeit in organen en weefsels in het lichaam.

20
Q

hoe ontstaat endometriose?

A

transplantatie theorie (retrograde menstruatie). bloed komt via eileiders naar buiten naar buikholte en organen

metaplastische theorie (embryogene cellen)

metastaseringstheorie (lymfatisch systeem)

genetisch component (vnl bij patienten die diepe endometriose ontwikkelen)

21
Q

hoe vaak komt endometriose voor?

A

1/6 heeft last van endometriose. 15%

vruchtbare vrouwen
asymptomatisch: 2-22%
dysmenorroe: 40-60%
subfertilitet: 20-30%

22
Q

wat is de locatie van endometriose?

A

rond de organen en in het kleine bekken

oppervlakkig
- ovaria
- ligamenten sacrouteriena
- cavum douglasi

diep
- darm
- blaas
- ‘frozen pelvis’ (organen in kleine bekken komen aan elkaar vast te zitten)

buiten het kleine bekken
- in sectiolitteken

23
Q

hoe kan je endometriose vaststellen?

A

vaginaal toucher
rectaal toucher
echo
MRI
laparoscopie

24
Q

waar let je op bij toucheren?

A

je voelt bij toucheren naar de baarmoeder hoe licht en hoe groot het is. meeste baarmoeders liggen in AVF (fundus meer naar buikzijde gekanteld). bij endometriose vaker in RVF (fundus = bovenkant baarmoeder meer naar darm gekanteld)

25
Q

wat is gouden standaard om endometriose vast te stellen?

A

laparoscopie

26
Q

wat is behandeling endometriose?

A

cyclus stoppen

medicamenteus:
- orale anticonceptie
- continu progestagenen
- aromatase remmer
- GnRH
- pijnmedicatie: NSAID/ paracetamol/ morfine preparaten/ amitryptiline

chirurgie
- laparoscopie
- laparotomie

27
Q

wat is de classificatiescore van endometriose?

A

AFS score

is een fertility score en dus geen pijnscore

veel afwijkingen op eierstok is kans op spontane zwangerschap zeer gericht