Vertering en opname van voedingscomponenten

Question 1

Opsplitsing van macromoleculen

Answer 1

begint in de mond met kauwen en zymen, er wordt veel water toegevoegd > maag: ook veel water toegevoegd en voedsel wordt gemalen, eiwitdenaturatie > duodenum: gal zorgt voor emulgeren vetten

Question 2

Voedingssamenstelling

Answer 2

• macronutriënten: koolhydraten, eiwitten, vetten, vezels
• micronutriënten (1< mg): mineralen, sporenelementen (ijzer, jood, zink) en vitamines
• water en zouten (elektrolyten zoals Na, K en Cl)

Question 3

amylase

Answer 3

breekt koolhydraten (vooral zetmeel) af in de mondholte

Question 4

pepsine

Answer 4

in de maag voor eiwitvertering

Question 5

exocriene pancreas

Answer 5

voegt veel spijsverteringsenzymen (o.a. lipase) af aan duodenum

Question 6

Waardoor worden enzymen actief

Answer 6

Doordat er in het darmkanaal enzymen zitten die ze activeren en er in de maag een zuur milieu is > plaatselijke activatie voorkomt zelf-digestie

Question 7

bulk fase digestie

Answer 7

Fase waarin grote voedselbrokken worden verwerkt in darmkanaal (grote eiwitten worden kleiner)

Question 8

Lokaal digestie

Answer 8

van de laatste verbindingen vindt digestie aan het darmepitheel plaats, zodat er moleculen ontstaan die over darmepitheel kunnen transporteren (disacchariden –> mono en losse aminozuren)

Question 9

Amylose

Answer 9

in zetmeel, alfa-1,4 bindingen; polymeer van glucose

Question 10

amylopectine

Answer 10

in zetmeel, alfa-1,4 en 1,6- bindingen met vertakkingen; polymeer van glucose

Question 11

sucrose

Answer 11

riet/bietsuiker; glucose + fructose, alfa-1,2-binding

Question 12

lactose

Answer 12

melkzuiker; glucose + galactose met beta-1,4-verbinding

Question 13

Vier soorten verbindingen die verbroken moeten worden

Answer 13

alfa-1,2, alfa-1,4, alfa-1,6 en beta-1,4

Question 14

cellulose

Answer 14

voedingsvezel, vooral in plantaardig voedsel; beta-1,4 binding; lichaam kan deze niet helemaal verbreken door verschillende aanhechtingspunten voor enzymen; komt met ontlasting dus mee en wordt niet verteerd
- lineair molecuul met beta 1-4 binding, vormt parallele ketens met H bruggen en is waterarm, dus slecht oplosbaar in water; daardoor kunnen enzymen het niet afbreken

Question 15

monosacchariden

Answer 15

enkelvoudige suikers waarbij glucose (vooral D-glucose), galactose en fructose de meest voorkomende zijn

Question 16

Wat bepaalt of iets een L of D glucose is?

Answer 16

De OH-groep aan het 5e C atoom

Question 17

Fructose en galactose

Answer 17

hebben ook nog een C=O

Question 18

alfa-structuur

Answer 18

OH-groep zit onder de ring

Question 19

beta-structuur

Answer 19

OH-groep boven de ring

Question 20

disacchariden

Answer 20

tweevoudige suikers zoals maltose en sucrose

Question 21

zetmeel

Answer 21

polysacharide, lange ketens glucose aan elkaar
- compacte moleculen met veel water eraan gebonden.
- veel interne H bruggen, maar aan buitenkant veel ongebonden waterstof moleculen die aan water kunnen binden = hydrofiel

Question 22

polysacharide

Answer 22

veel lange ketens glucose aan elkaar; compacte moleculen met veel water eraan gebonden.

Question 23

endoglycosidase

Answer 23

enzym knipt midden in een keten bij een 1-4 binding (door alfa-amylase)
- kan niet bij glucose want knipt geen eindstandig alfa-1,4 en de laatste kan niet verbroken worden

Question 24

alfa-gelimiteerde dextrines

Answer 24

bestaan uit 4 tot 6 glucose aan elkaar met 1,4 bindingen met in het centrum een 1,6 binding > bij bulkdigestie

Question 25

2 enzymen koolhydraat digestie aan oppervlak

Answer 25

maltase, kan alfa 1-4 bindingen verbreken sucrase-isomaltase, kan de vertakkingpunten tussen alfa 1,4 en 1,6 binding verbreken

Question 26

sucrase

Answer 26

voor de afspraak van sucrose, gekoppeld aan isomaltase

Question 27

lactase

Answer 27

voor lactose en verbreekt de verbinding tussen galactose en glucose, werkt relatief traag

Question 28

endopeptidases

Answer 28

enzymen die knippen midden in de keten; pepsine in de maag (na Phe, Typ en Tryp wat hydrofobe aminozuren zijn); pancreas trypsine (na Lys en Arg), chymotryspine (na Phe en Tryp) en elastase (na Ala, Gly en Ser)

Question 29

exopeptidases

Answer 29

knippen aan uiteinden - carboxypeptidases (pancreas); verbreken de binding aan carboxyluiteinde - aminopeptidases (darmoppervlak en cytosol enterocyt) breken de verbinding aan amino-uiteinden

Question 30

belangrijkste componenten vet

Answer 30

triglyceriden, fosfolipiden en cholesterol esters

Question 31

triglyceride

Answer 31

bestaat uit een glycerolmolecuul met aan ieder C-atoom een veresterde vetzuurstaart - sterk verzadigd

Question 32

lipase

Answer 32

koppelt alfa-vetzuren los - meeste uit pancreas wat naar duodenum gaat - is colipase afhankelijk

Question 33

melk-lipase

Answer 33

in moedermelk en is HCl resistent, heeft ook een alkalisch pH optimum en is galzout gestimuleerd

Question 34

colipase

Answer 34

nodig om de activiteit van pancreaslipase in stand te houden, wordt uitgescheiden door pancreas samen met lipase

Question 35

Wanneer wordt colipase actief?

Answer 35

Als trypsine uit duodenum op de pro-colipase bindt > omgezet in actieve colipase en kan lipase activeren = preventie van autodigestie

Question 36

zymogenen

Answer 36

inactieve (pro-) vormen van enzymen die later pas geactiveerd worden door trypsine - worden intracellulair afgeschermd door secretiegranula met trypsin inhibitor

Question 37

mucine

Answer 37

ligt boven op darmcel, met veel waterhoudende koolhydraten wat nauwelijks mengt met de bulk van de darminhoud > cellen beschermd tegen geactiveerde enzymen

Question 38

preventie autodigestie

Answer 38

1. zymogenen 2. mucus

Question 39

Transport darmepitheel

Answer 39

- passief: stoffen gaan met de concentratiegradiënt mee, het membraaneiwit is alleen een opening; kost geen ATP - actief: kost wel ATP, verloopt tegen concentratiegradiënt in; vindt plaats omdat het transport gekoppeld is aan co transport van bijv een Na ion, dit neemt daarbij glucose of galactose mee

Question 40

Glucose in de cel via basolaterale membraan naar bloedbaan

Answer 40

passief, kan alleen nog met concentratiegradiënt mee omdat er veel glucose in de cel zit - er is altijd maar aan 1 membraan actief transport nodig

Question 41

transport van aminozuren

Answer 41

ook via Na gekoppeld transport

Question 42

transport vetzuren

Answer 42

1. in het lumen wordt het molecuul opgesplitst in 2-monoacylglycerol en vrije vetzuren (lipase kan alleen buitenste 2 vetzuren loskoppelen, middelste blijft dus) 2. 2-monoacyglycerol en vrije vetzuren worden door epitheelcellen opgenomen 3. Wat ermee gebeurt is afhankelijk van de lengte - korte: goed oplosbaar in water dus ook bloed en kunnen rechtstreeks worden afgegeven = passief en gaan erna via poortader naar lever

Question 43

lange vetzuren

Answer 43

zouden de membranen van bloedvaten kunnen oplossen - voorkomen: van 2 monoacylglycserol wordt weer een triglyceride gemaakt (kost ATP) > laag van apolipoproteïnen en fosfolipiden om vetdruppel waardoor het een in water oplosbaar chylomicron wordt > worden via Golgi uitgescheiden in de lymfeklieren > bloedbaan > passeren de lever dus niet en worden opgeslagen in spieren en vetweefsel