Uvod

Question 1

čime se bavi psihologija rada?

Answer 1

• izučava psihičke zakonitosti, procese i svojstva ličnosti i njihovu povezanost sa predmetom, sredstvima rada i fizičkom i socijalnom sredinom
• proučava uzajamne odnose između čoveka, posla i uslova rada na radnom mestu i šire u radnoj organizaciji

Question 2

ko je osnivač psihologije rada?

Answer 2

Hugo Minsterberg

Question 3

šta je rad?

Answer 3

• svjesna, osmišljena i svrsishodna djelatnost kojom čovjek zadovoljava lične i društvene potrebe
• djelatnost u kojoj su angažovane psihičke, tjelesne, fiziološke i socijalne funkcije čovjeka

Question 4

šta je cilj rada?

Answer 4

stvaranje materijalnih i duhovnih dobara upotrijebljivih za čovjekov život

Question 5

šta je rezultat rada?

Answer 5

stvaranje nečega “po mjeri čovjeka” što do tad nije postojalo (rad je “stvaralačka” djelatnost)

Question 6

po čemu je rad društvena djelatnost?

Answer 6

po tome što predmet i sredstva rada nose pečat datog društva, a proces rada se najčešće ostvaruje u interakciji sa drugim ljudima

Question 7

koje su osnovne funkcije rada?

Answer 7

• ekonomska
• socijalna
• psihološka

Question 8

ekonomska funkcija rada?

Answer 8

radom čovjek stvara materijalna sredstva kojima održava svoju egzistenciju i unaprijeđuje kvalitet života

Question 9

socijalna funkcija rada?

Answer 9

radom se čovjek povezuje sa društvom, obezbjeđuje svoje mjesto i položaj u društvu

Question 10

psihološka funkcija rada?

Answer 10

radom čovjek razvija svoju ličnost, svoje sposobnosti, stiče znanja i vještine

Question 11

koje su osnovne komponente rada?

Answer 11

• čovjek kao subjekat radnog procesa
• sredstva za rad (alatke, mašine, proizvodni sistemi)
• predmeti rada (sirovine, proizvodi, usluge)

Question 12

podjela rada prema stepenu psihofizičkog naprezanja?

Answer 12

• fizički (manuelni) rad
• umni (intelektualni) rad

u svakom postoji i motorna i psihološka komponenta, a razlika je jedino u njihovoj zastupljenosti

Question 13

teorije o odnosu čovjeka prema radu?

Answer 13

• teorija “X”
• teorija “Y”
• teorija “Z”

Question 14

teorija “X”?

Answer 14

klasično (pesimističko) shvatanje
- čovjek je po prirodi lijen, neambiciozan, teži sigurnosti i želi da izbjegne odgovornost
- obezbjeđivanje materijalne egzistencije je osnovni motiv u radu
- čovjeka treba sankcijama prisiljavati da radi

Question 15

teorija “Y”?

Answer 15

Daglas Mek Gregor:
- čovjek je radno, djelatno, odgovorno, a ne lijeno biće
- nastoji da u radu ispolji samoinicijativu i kreativnost
- umjesto autoritarnog trebalo bi primjenjivati demokratski pristup u odnosu prema radnicima
- nesklad između potreba ličnosti i zahtjeva organizacije

Question 16

teorija “Z”?

Answer 16

Viljem Ouči se zalaže za:
- koncept trajnog zaposlenja
- postupno napredovanje
- umjereno specijalizovana karijera
- participacija u donošenju odluka
- kolektivna odgovornost
- neformalna kontrola
- holistički pristup zaposlenima

Question 17

šta je predmet proučavanja psihologije rada?

Answer 17

u najširem smislu su to psihički doživljaji i ponašanje čovjeka na radu

Question 18

šta je osnovni problem proučavanja psihologije rada?

Answer 18

potreba da se uskladi odnos između psihičkih karakteristika čovjeka i zahtjeva njegovog radnog mjesta

Question 19

koji su ciljevi psihologije rada?

Answer 19

• da shvatimo (objasnimo) ponašanje ljudi
• da predviđamo ponašanje ljudi
• da utičemo na ponašanje ljudi

Cilj psihologije rada je da proučava zakonitosti i karakteristike ponašanja ljudi u radu i faktore koji utiču na njihovu radnu efikasnost i produktivnost

Question 20

koji je zadatak psihologije rada?

Answer 20

da doprinese ostvarivanju što veće proizvodnji i produktivnosti ljudi na poslu, uz očuvanje psihofizičkog zdravlja i doživljaja zadovoljstva poslom i radnom sredinom

Question 21

sadržaji psihologije rada?

Answer 21

• osobine ličnosti i radna uspješnost
• izbor zanimanja i profesionalni razvoj
• profesionalna selekcija
• obučavanje, trening i obrazovanje u procesu rada
• prilagođavanje i zadovoljstvo na poslu
• motivacija za rad
• međuljudski odnosi na radu i sistem rukovođenja
• procjena uspješnosti na radu
• fizički i socijalni uslovi radne sredine
• radni traumatizam (povrede, bolovanja, odsustvovanje)
• zamor i stres na radu
• prilagođavanje sredstava za rad (maina i tehničkih sistema) psihofiziološkim karakteristikama čovjeka
• psihološko savjetovanje u organizaciji

Question 22

koje su oblasti psihologije rada?

Answer 22

• kadrovska psihologija
• inženjerska psihologija
• psihologija međuljudskih odnosa
• psihologija profesionalne orijentacije i izbora zanimanja
• psihologija ljudskih resursa