urineweginfecties

Question 1

tekenen van weefselinfasie

Answer 1

• koorts
• rillingen
• algemene malaise
• flank- of perineumpijn
• acute (toename van) verwardheid of delier

Question 2

bacteriurie (def.)

Answer 2

bacterien in de urine

Question 3

significantie bacteriurie

Answer 3

meer dan 10^4 kolonievormende eenheden per ml

Question 4

asymptomatische bacteriurie

Answer 4

significantie bacteriurie zonder klachten of tekenen van infectie

Question 5

uropathogenen

Answer 5

micro-organismen die urineweginfecties kunnen veroorzaken

Question 6

indeling urineweginfecties

Answer 6

• cystitis
  
  • bij gezonde, niet zwangere vrouwen vanaf 12
  • cystitis bij patienten vanaf 12 met een verhoogd risico op een gecompliceerd beloop
• urineweginfecties bij patienten vanaf 12 jaar met tekenen van weefselinfasie
  
  • mannen
  • vrouwen
• urineweginfecties bij kinderen jonger dan 12 jaar:
  
  • zonder tekenen van weefselinvasie
  • met tekenen van weefselinvasie

Question 7

risicogroepen voor een gecompliceerd beloop van cystitis

Answer 7

• mannen
• zwangeren
• pt met diabetes mellitus of verminderde weerstand
• pt met afwijking aan nieren of urinewegen
• pt met neurologische blaasstoornis
• pt met verblijfskatheter

Question 8

epidemiologie cystitis (huisartsenpraktijk)

Answer 8

vrouwen:
- ongeveer 7x zo vaak als mannen
- piek tussen 15 en 24 jaar
- hoogste incidentie boven 60 jaar
- meest frequente klacht bij huisarts

mannen:
- minder vaak dan vrouwen

Question 9

95% van de urineweginfecties worden veroorzaakt door:

Answer 9

enterobacteriaceae:
- e. coli
- klebsiella pneumoniae
- proteus mirabilis

Question 10

wat is de rol van residuvorming bij urineweginfecties

Answer 10

het zorgt onder andere voor een ophoping van bacterien die normaal wellicht weg waren gespoeld

Question 11

oorzaken residuvorming

Answer 11

• obstructie (prostaatvergroting)
• neurogene blaasfunctiestoornissen
• te geringe mictiefrequentie
• niet volledig ledigen blaas
• zwangerschap

Question 12

predisponerende factoren urineweginfectie

Answer 12

• residuvorming
• postmenopauzale atrofie van tractus urogenitalis
• blaas- of nierstenen
• verblijfskatheters
• verminderde weerstand (DM, bestraling, gebruik immuunsuppressiva)
• genetische factoren (non-secretor van antigenen door mucosa)
• anatomische afwijkingen

Question 13

hematogene veroorzakers urineweginfectie

Answer 13

komt amper voor

nierabces
- tuberculose
- candida

virussen:
- CMV
- adenovirus

Question 14

symptomen cystitis

Answer 14

• dysurie
• pollakisurie
• toegenomen mictiefrequentie
• hematurie
• pijn: rug of onderbuik
• afwezigheid van nieuw ontstane of veranderde vaginale afscheiding

bij kinderen onder de 12 maanden
- slecht groeien
- braken
- koorts langer dan 3 dagen

Question 15

dysurie (def.)

Answer 15

pijnlijke of branderige mictie

Question 16

pollakisurie (def.)

Answer 16

kleine beetjes plassen

Question 17

wanneer is er een indicatie voor lichamelijk onderzoek bij een urineweginfectie?

Answer 17

• tekenen van weefselinvasie
• vrouwen met recidiverende infecties
• mannen
• kinderen

Question 18

diagnostiek

Answer 18

urinestick test voor nitriet
- positief -> urineweginfectie
- negatief: testen op leukocyten

testen op leukocyten:
- positief -> dipslide of sediment
- negatief: is er een aanhoudend vermoeden voor urineweginfectie
- ja -> dipslide
- nee -> geen urineweginfectie

dipslide of sediment:
- positief -> urineweginfectie
- negatief -> geen urineweginfectie

Question 19

dipstick

Answer 19

test op:
- nitriet
- leukocyten esterase test

Question 20

hoe komt er nitriet in de urine bij urinewegonsteking?

Answer 20

bacterien zetten nitraat om in nitriet, dit komt in de urine terecht

Question 21

automated urinary screening

Answer 21

geautomatiseerde sedimentmeting
- celtelling
- bacterietelling
- kristallen door flowcytometrie

Question 22

valkuilen bij sedimenttesten en dipstick

Answer 22

• bij een negatieve leukotest is er maar een kleine kans op een UWI, maar de test is weinig specifiek
• nitriet geeft een fout-negatief bij:
  
  • bacterien zonder nitraatreductase
  • korte verblijfduur van urine in de blaas (daarom dus ochtendurine bij test)
• niet te gebruiken bij een urinekatheter
• een positief sediment bij een asymptomatisch pt wijst op bacteriurie

Question 23

werking dipslide onderzoek

Answer 23

1. urine in potje met agar
2. direct incuberen
3. huisarts leest af
4. potje kan evt. door naar lab

Question 24

indicaties voor een kweek en gevoeligheidsbepaling

Answer 24

• 2x therapiefalen bij gezonden vrouw die niet zwanger is
• 1x therapiefalen bij cystitis bij een kwetsbare oudere
• cystitis bij pt die antibiotische profylaxe gebruikt voor recidiverende urineweginfecties
• cystitis bij pt uit risicogroep
  
  • uitzondering: vrouwen met DM die gezond zijn en geen zieke indruk maken
• cystitis bij kinderen onder 12 jaar
• urineweginfectie met tekenen weefselinvasie
• aanhoudend vermoeden op urineweginfectie terwijl dipstick, dipslide of sediment negatief blijft

Question 25

belangrijk voor kweek en gevoeligheidsbepaling:

Answer 25

contaminatie van genitale flora vermijden:
- midstream urine (gewassen plas)
- clean catch (bij niet zindelijken)

alternatief:
- plaszakje
- eenmalige katheterisatie
- suprapubische punctie

Question 26

wat is essentieel voor een urethritis diagnose?

Answer 26

first-void diagnose bij kweek en gevoeligheidsbepaling

Question 27

agarkweek

Answer 27

1. bestrijk plaatje met entoog (hier zit 10 microliter bacteriesuspensie op)
2. geen groei betekend minder dan 100 kve per mililiter

er zit 1000 microliter in een ml

Question 28

is antibiotica nuttig bij vrouwen met een acute, ongecompliceerde cystitis

Answer 28

ja, maar omdat de kans op resistentie relatief hoog is wordt het niet gegeven. leg uit aan de patient dat het vervelend, maar niet besmettelijk is en vanzelf geneest.

een afwachtend beleid is mogelijk

Question 29

MIC

Answer 29

minimale concentratie antibioticum nodig om de groei van een bacterie te stoppen

Question 30

MBC

Answer 30

minimale concentratie van een antibioticum nodig om de bacterie te doden

Question 31

wat zijn de MIC waarden voor e. coli (amoxicilline)

Answer 31

MIC gelijk aan of kleiner dan 8 -> e. coli is resistent

MIC groter dan 8 -> e. coli strain is resistent

Question 32

farmacodynamiek (def.)

Answer 32

effect van het antibioticum concentratieprofiel op de infectieverwekker in het lichaam, over tijd.

Question 33

farmacokinetiek (def.)

Answer 33

• processen die plaatsvinden met het antibioticum in het lichaam nadat dit is toegedient
• concentratieprofiel van antibioticum in serum en andere weefsel
• absorptie, distributie, metabolisme en klaring

Question 34

absorptiefase

Answer 34

tijd waarin de plasma concentratie toeneemt

Question 35

na toediening antibiotica is er een tijdje nodig voordat deze ook in het plasma wordt opgenomen, hoe heet dit?

Answer 35

absorption lag time

Question 36

elimination phase

Answer 36

tijd waarin de plasmaconcentratie afneemt

Question 37

Cmax

Answer 37

maximale concentratie van een medicijn. is het raakpunt van de absorptie en eliminatie fase

Question 38

Tmax

Answer 38

tijd waarop de plasma concentratie van een medicijn maximaal is

Question 39

de verdeling van medicatie is afhankelijk van fysisch-chemische eigenschappen, welke?

Answer 39

• oplosbaarheid in vet
• binding aan plasma-eiwitten en weefselcomponenten

Question 40

in welkedelen van het lichaam kunnen antimicrobiele middelen over het algemeen slecht binnendringen

Answer 40

• CZS
• slecht doorbloede weefsels
  
  • bot
  • necrotische weefsels
  • etc.

Question 41

wat is de eerste keus voor een AB behandeling van cystitis

Answer 41

nitrofurantoine per os over 5 dagen
- de therapeutisch actieve concentratie zit alleen in de urine
- contraindicaties: ernstige nierinsufficientie en G6PD deficientie
- bij risicogroepen verhoog je de behandelduur

Question 42

2e en 3e keus emperische behandeling cystitis

Answer 42

2e keus:
- 1 gift fosfomycine
niet bij:
- zwangeren
- mannen
- kinderen

3e keus:
- trimethoprim
niet bij:
- zwangeren
- kinderen

Question 43

waarom is de behandeling van een urineweginfectie met tekenen van weefselinvasie anders?

Answer 43

er is ook penetratie van het weefsel nodig, daarom kan er bijvoorbeeld geen nitrofurantoine worden gegeven

Question 44

medicatie bij pt met urineweginfectie met weefselinvasie

Answer 44

quinolonen
- ciprofloxacine

amoxicilline + clavulaanzuur
- augmentin

cotrimoxazol

Question 45

wanneer verwijs je als HA iemand door naar de 2e lijn?

Answer 45

volwassenen als:
- zwangeren met tekenen weefselinvasie
- pt met weefselinvasie die niet binnen 48 uur reageren op AB
- pt met vermoedelijke sepsis

kinderen als:
- koorts bij kinderen onder de maand en kinderen tussen 1 en 3 maanden met koorts zonder focus
- vermoeden op urineweginfectie en ernstig ziek/braken
- binnen 48 uur na AB geen verbetering

Question 46

behandeling urosepsis

Answer 46

een urosepsis is een systemisch probleem met als doelorgaan de urinewegen en de bloedbaan. de empirische therapie hoeft niet breed te zijn, maar te smal is ook funest omtrent resistentie.

Question 47

toedieningweg antibiotica

Answer 47

het liefst oraal omdat het goedkoper is en minder complicaties geeft.

is de patient ernstig ziek? geef dan antibiotica via IV