układ oddechowy

Question 1

Nowotwory powodujące duszność (4)

Answer 1

1. płuco
2. jelito grube
3. gruczoł piersiowy
4. gruczoł krokowy

Question 2

Przyczyny duszność w chorobie nowotworowej(4)

Answer 2

1. choroba nowotworowa(związane z zajęceim płuc, zablokowanie żyly głównej górnej, wysięk opłucnowy, wysięk osierdziowy, wodobrzusze, przetoka tchawiczo-przełykowa, zespół paraneoplastyczny)
2. objawy uboczne/powikłania stosowanego leczenia(pulmonektomia/lobektomia, popromienne zwłóknienie tk. płucnej/popromienne zapalenie płuc, zwłóknienie tk. płucnej wywpłane bleomycyną, mielosupresja-> nieodkrwistość, kardiomiopatia po antracyklinach/trastuzumabie)
3. kacheksja nowotworowa
4. schorzenia współistniejące(astma,pochp, niewydolnośc serca, choroba neuronu ruchowego, lęk, depresja, otyłość)

Question 3

Skale oceny duszności(2)

Answer 3

1. skala wizualno-analogowa(VAS)

2. 5-stopniowa skala słowna(STAS)

Question 4

Jak ocenianie nasilenie duszności w codziennej praktyce

Answer 4

wywiad + określenie stopnia sprawności(ECOG) + NYHA

Question 5

5-stopniowa skala oceny słownej

Answer 5

0 – brak duszności,
1 – duszność występuje rzadko, aktywność chorego jest niezakłócona przez duszność,
2 – duszność o umiarkowanym natężeniu, niekiedy występują dni gorszego samopoczucia,
3 – silna, często występująca duszność, aktywność i koncentracja pacjenta znacznie ograniczone przez duszność,
4 – bardzo nasilona i ciągła duszność, chory nie myśli o niczym innym

Question 6

Diagnostyka duszności (3)

Answer 6

1. wywiad
2. badanie fizykalne
3. dodatkowe - RTG, EKG, ECHO, endoskopia, bronchofiberoskopia, torakoskopia, spirometria, pojemność dyfuzyjna, scyntygrafia, gazometria, CT KP)

Question 7

Objawowe leczenie duszności (7)

Answer 7

1. RTH, CHTH
2. pleurodeza
3. rehabilitacja oddechowa
4. psychoterapia
5. tlenoterapia
6. leczenie wewnątrzoskrzelowe(brachyterapia, lasero, krio, stentowanie)
7. leczenie farmakologiczne

Question 8

Co jest bardziej polecaną metodą pomiaru pO2 we krwi u pacjentów paliatywnych ?

Answer 8

pulsoksymetria(nie gazometria !)

Question 9

Co daje nawiew powietrza/tlenoterapia przy duszności BEZ hipoksji ?

Answer 9

pobudzenie receptorów zimna w przedsionku nosa, błonie śluzowej jamy ustnej i skórze twarzy w regionie unerwienia gałęzi II i III n. V -> zwolnienie i pogłębienie oddechów

Question 10

Główny ośrodkowy mechanizm działania opioidów w leczeniu duszności

Answer 10

zmniejszają warżliwośc ośrodka oddechowego na CO2

Question 11

Jaki opioid z wyboru w leczeniu duszności

Answer 11

MF 2,5-5mg(jeśli nadwrażliwośc lub niski GFR - OXY, inne opioidy nieskuteczne)

Question 12

Po co benzodiazepiny w leczeniu duszności

Answer 12

ograniczenie możliwości wystapienia paniki

Question 13

Jakie benzodiazepiny w duszności

Answer 13

krótko: midazolam, alprazolam

średnio: lorazepam

Question 14

Czemu nie stosować rutynowo metyloksantyn(aminofilina, teofilina) w duszności nowotworowej(chyba że jest skurcz oskrzeli) ?

Answer 14

bo pobudzenie ośrodka oddechowego -> nasilenie duszności, pobudzenie, lęk

Question 15

Przeciwwskazanie do morfiny w nebulizacji ?

Answer 15

astma oskrzelowa( bo powoduje przejściowy skurcz oskrzeli - dlatego zawsze konieczny dostęp do żyły i w razie potrzeby podanie GKS)

Question 16

Czy wykazano korzyści z opiodów w nebulizacji ?

Answer 16

NIE

Question 17

Objawowe leczenie kaszlu

Answer 17

1. leki hamujące ośrodek kaszlu - opioidy

2. leki hamujące receptory kaszlu - leki “znieczulające”, śluzy roślinne

Question 18

Opiody w leczeniu kaszlu

Answer 18

MF(tak samo dawkowana jak przy duszności), ew. kodeina recepturowa(max.240mg na dobe) lub w preparacie złożonym

Question 19

Pochodna opioidowa o ośrodkowym działaniu przeciwkaszlowym

Answer 19

dekstrometorfan (acodin)

Question 20

leki hamujące odruch kaszlowy - znieczulające

Answer 20

lignokaina w nebulizacji - 5ml 2% r-ru co 2h

Question 21

lek hamujący odruch kaszlowy na poziomie rdzenia przedłużonego

Answer 21

butamirat

Question 22

lek hamujący odruch kaszlowy działający na obwodowe receptory kaszlowe

Answer 22

lewodropropizyna

Question 23

Główne przyczyny nawracających wysięków opłucnowych zw. z chorobą nowotworową (2)

Answer 23

1. płuco

2. sutek

Question 24

Jakie postępowanie u chorych u których wyczerpano możliwości leczenia przycyznowego w nawracających wysiękach opłucnowych

Answer 24

pleurodeza: wywołanie jałowego stanu zapalenego przez podanie talku/doksycykliny/bleomycyny -> zrost blaszek opłucnych

Question 25

Co to jest panika oddechowa ?

Answer 25

nagły napad ostrej duszności połączony z lękiem przed uduszeniem

Question 26

Panika oddechowa - leczenie(3)

Answer 26

1. przerwanie napadu paniki - anksjolityki(midazolam, lorazepam)
2. długotrwałe leczenie farmakologiczne - SSRI
3. leczenie niefarmakologiczne(tlenoterapia, nawiew chłodnego powietrza, uspokojenie chorego)

Question 27

Lymphangitis carcinomatosa - co to jest ?

Answer 27

zajęcie układu limfatycznego tkanki płucnej przez komórki nowotworowe

Question 28

Lymphangitis carcinomatosa - objawy , co w badaniu(4)

Answer 28

1. duszność
2. kaszel
3. dyskomfort w KP
4. częściej u osób wyniszczonych

trzeszczenia przypodstawnie

Question 29

Lymphangitis carcinomatosa - co w RTG

Answer 29

obraz niewydolności LK bez cech powiększenia sylwetki serca, linie Kerleya B

Question 30

Lymphangitis carcinomatosa - postępowanie(4)

Answer 30

1. przyczynowe ? - CHTH rozważyć
2. GKS
3. rozszerzajace oskrzela
4. tlenoterapia

Question 31

Przez co wywołane są rzężenia umierającego ?

Answer 31

przez wydzielinę w kratniowej części gardła poruszającą się przy każdym wdechu i wydechu

Question 32

Rzężenia umierającego - postępowanie (4)

Answer 32

1. ułożenie na boku
2. wyjaśnienie opiekunom przyczyny objawu
3. raczej nie odsysać
4. leki antycholinergiczne - butylobromek hioscyny