ból u chorych na nowotwór Flashcards
Jaka skala oceny bólu u pacjentów z otępieniem ? Jaki prób włączenia leków przeciwbólowych ?
Doloplus; 5 pkt
Stopień I drabiny analgetycznej - ile pkt w numerycznej skali(NRS) ?
1-3
Stopień II drabiny anagletycznej - ile pkt w skali numerycznej(NRS) ?
4-6
Stopień III drabiny analgetycznej - ile pkt w skali numerycznej (NRS) ?
7-10
ból niereceptorowy - w wyniku czego powstaje
uszkodzenia lub choroby somatosensorycznego układu nerwowego
Jaka skala bólu u pacjentów z zaburzeniami ff poznawczych o znacznym zaawansowaniu
skala Doloplus
skala Doloplus - o się ocenia (10)
- reakcje somatyczne: uskarżanie się, przyjmowanie posatwy ciała chroniącej przed bólem, chronienie bolesnego obszaru, wyraz twarzy, zaburzenia snu
- reakcje psychomotoryczne: mycie się/ubieranie, mobilność
- reakcje psychosocjalne: komunikatywność, życie społeczne, problemy z zachowaniem
każdy z parametrów oceniany 0-3pkt
skala Doloplus - jaki jest próg punktowy wskazujący na konieczność włączenia leków przeciwbólowych
5pkt
I stopień drabiny analgetycznej - co dajemy
NLPZ, paracetamol, metamizol +/- leki adjuwantowe
II stopień drabiny anagetycznej - co dajemy
niskie dawki silnych opioidów(OXY <20mg, MF <30mg), słabe leki opioidowe (tramadol, kodeina, dihydrokodeina) +/- analgetyk nieopioidowy, leki neoadjuwantowe
III stopień drabiny analgetycznej - co dajemy
silne opioidy(morfina, oxy, oxy/nalokson, buprenorfina, fentanyl, metadon, tapentadol) +/- analgetyk nieopioidowy, leki adjuwantowe
Czy stosowanie paracetamolu w monoterapii w przypadku bólu trzewnego jest poprawne ?
NIe, bo ma ograniczoną skutecznośc,
Paracetamol - dawki maksymalne
4g/d, w podesżłym wieku 2g/d
Czy matemizol ma efekt przeciwzapalny ?
Nie
Jakie leczenie pierwszego wyboru u chorych ze zlokalizowaną osteoartrozą ?
NLPZ miejscowo
polimorfizm genetyczny kórego CYP mają tzw. “wolni metabolizerzy” ?
CYP2D6
Przelicznik tramadol:morfina
10:1
Opioidy pierwszego wyboru w leczeniu bólu o natężeniu umiarkowanym do silnego u chorych na newotwór
oxy, mf
oxy/nalokson - po co się tak łaczy
nalokson blokuje aktywnośc oxy w ścianie jelit, zmniejsza nasilenie OIBD(zespołu poopioidowego zaburzenia ff jelit) przy zachowaniu efektu anagletycznego oxy
Wskazania do stosowania fentanylu(2)
- nietoleowane objawy uboczne po morfinie(zaparcia, wymioty)
- trudności w podawaniu p.o.(zaburzenia połykania)
zamiana doustnej morfiny na fentanyl transdermalny
dawka morfiny p.o/24h : 150 = fentanyl TD/24h
fentanyl TD/24h :24 = fentanyl TD/h
Na jakie 4 rzeczy trzeba uważać przy stosowaniu fentanylu TD ?
- nadmierne pocenie - zaburza wchłanianie leku
- gorączka - rozszerzenie naczyń skórnych -> wzrost wchłaniania fentanylu i ryzyka wystąpienia działań niepożadnaych oraz przedawkowania leku
- MRI - TD mają śladowe ilości ferromagnetyków -> zdjemij plaster przed MRI
- hipoalbunemia - wysokie ryzyko toksyczności bo podwyższona frakcja wolnego fentanylu
Metadon - jakie działanai wykazuje(3)
- agonista rec u opioidowych
- antagonista NMDA
- hamowanie wychwytu zwrotnego serotoniny i NA
Metadon - u kogo może być stosowany jako pierwszy opioid
u chorych z ciężką niewydolnością nerek, w tym dializowanych
Przelicznik morfina p.o. : oksykodon p.o.
1,5:1
Leczenie bólu o silnym natężeniu - leki z wyboru
morfina, oksykodon
Leczenie bólu pochodzenia nowotworowego z komponentą trzewną - jaki opioid pierwszego wyboru
oxy lub oxy/naloxon
Jakie opioidy zalecane w leczeniu bólu pochodzenia nowotworowgo z komponentą neuropatyczną ?
fentanyl, oxykodon, OXY/nalokson
Jaki opioid pierwszego wyboru w leczeniu bólu pochodzenia nowotworowego u chorych z niewydolnością nerek, nerek i wątroby oraz w wieku podeszłym
Buprenorfina
W jakim bólu stosowanie opioidu drogą transdermalną jest niezalecane ?
u chorych z bólem niestabilnym
Etiologia bólu przebijającego u chorych na nowotwór(2)
- idiopatyczna
- incydentalna :
- niedobrowolna(kaszel)
- dobrowolna(zmiana pozycji)
- proceduralna(zabiegi pielegnacyjne)
CO stosować w bólu przebijającym idiopatycznym i incydentalnym niedorbowolnym
TIRF(transmucosal immediate-release fentanyl)
CO stosować w przypadku przeiwdywanego bólu przebijającego incydentalnego ?
morfina o natychmiastowym uwalnianiu p.o. 30-60min przed bodźcem wywołującym ból
Co stosować w przypadku bólu przebijajaćego incydentalnego dobrowolnego lub przebijającego
wcześniejsze podanie anagletyku w dawce 10-20% (zwykle 1/6) dobowej dawki leczenia bólu podstawowego
CZego wymagają okresowe zaostrzenia bólu w czasie miareczkowania opioidu
podanie dodatkowych dawek opioidu
Koanalgetyki (11)
- leki przeciwdepresyjne
- leki przeciwpadaczkowe
- miorelaksanty
- leki znieczulające miejscowo
- antagoniści NMDA
- agoniści alfa-2 adr
- GKS
- neuroleptyki
- bisfosfoniany
- kalcytonina
- kannabinoidy
GKS - mechanizm działania przeciwbólowego (3)
- przeciwzapalnie
- przeciwobrzękowo
- bezpośrednie działanie hamujące elektryczną aktywność uszkodzonego nerwu
GKS - zastosowanie przeciwbólowe (5)
- ból neurotpatyczny
- ból kostny
- ból trzewny
- ból przy obrzękach limfatycznych
- bóle głowy bo rozrost guza
Wenlafaksyna(SNRI) - w jakich sytuacjach stosowana przeciwbólowo
- ból neuropatyczny
- neuropatia cukryzcowa
- osteoartretoza
Jakie leki przeciwpadaczkowe rekomendowane w pierwszej linii postępowania u pacjentów z bólem neuropatycznym chorych na neo
gabapentyna, pregabalina
Gabapentyna, pregabalina - która bardziej wybiórcza względem podjednostki alfa2 kanału wapniowego w OUN ?
Które ma nieliniową farmakokinetykę ?
pregabalina;
gabapentyna
Kto się kwalifikuje do leczenia bólu przebijającego TIRFem ?
> 18 rż leczeni opioidami tydzień lub dłużej w następujących dawkach :
- 60 mg morfiny p.o./24h
- fentanyl przezskórnie w dawce 25ug/h
- 30mg OXY p.o./24h
- 8mg hydromorfon/24h
- równoważna dawka innego opioidu
Dawke TIRF dostosowuje się drogą osobnego miareczkowania !!!
Jakie leki ratunkowe w leczeniu bólu przebijającego ?
- TIRF
2. MORF, OXY - w dawce 10-20% (zwykle 1/6) dawki podstawowej
W przypadku ilu zaostrzeń bólu wymagane zwiększenie dawki podstawowej ?
> 3 / dobę
Czy można zastosować metamizol w bólu kolkowym ?
Tak, wykazuje efekt spazmolityczny
paracetamol, metamizol + VKA - co się stanie ?
nasilenie działania VKA i pochodnych kumaryny, wzrost efektu przeciwzakrzepowego przy stosowaniu przez conajmniej kilka dni
paracetamol + leki indukujące enzymy mikrosomalne (karbamazepina, fenytoina)
wzrost metabolizmu paracetamolu, spadek efektu analgetycznego, wzrost ryzyka uszkodzenia wątroby
paracetamol + inhibitory kinaz białkowych(imatynib, sunitynib, dazatynib, sorafenib)
paracetamol nasila hepatotoksyczne działanie inh. kinaz bb
metamizol + leki o działaniu mielosupresyjnym, KBZ
wzrost ryzyka agranulocytozy, pancytopenii
NLPZ + GKS
wzrost działań niepożądanych NLPZ, szczególnie z PP
NLPZ + przeciwzakrzepowe/przecipłytkowe
wzrost działania leków przekrzepliwych
NLPZ + ASA
spadek efektu kardioproteksyjnego ASA
wzrost d/n NLPZ nefortoxic i krwaiwień
NLPZ + bisfosfoniany
wzrost d/n bisfosfo, owrzodzeń, nefrotoxic
NLPZ + metotrexat, cyklosporyna
wzrost [metotrekxat, cyklosporyna] we krwi i ich d/n
NLPZ + aminoglikozydy
wzrost działania nefrotoksycznego aminoglikozydów
NLPZ + diuretyki pętlowe, tiazydowe
spadek efektu moczopędnego, wzorst nefrotoksycznego NLPZ
NLPZ + antagoniści aldosteronu
spadek efektu hipotensyjnego , wzrost efektu hiperkaliemicznego diuretykówoszczędzającyh potas
NLPZ + Betabloker, CCB
spadek efeku hipotensyjnego wymeinoinych leków
NLPZ + ACEI
spadek efektu hipotensyjnego, wzorst nefrotox NLPZ
Kodeina - zastosowanie (3), siła
przeciwbólowo, przeciwkaszlowo, leczenie biegunek
rec u, 1/10 siły MF
dihydrokodeina - zastosowanie (2)
przeciwbólowo, przeciwkaszlowo
rec u, 1/5 siły MF
Tramadol - mech działania,
wszystkie opioidowe rec agonista, SNRI -> ryzyko zespołu serotoninowego !
Tramadol - czy powoduje depresję ośrodka oddechowego
NIE, daje bronchospazm
Tramadol czemu uważać u chorych z guzami mózgu ?
Bo obniża próg drgawkowy
Z czym nie łączyć Tramadolu ? (3)
- metoklopramid
- fluoksetyna
- paroksetyna
Tramadol - d/n sercowo-naczyniowe
hipotonia ortostatyczna - ostrożnie u osób po zawale
inotropowo (-)
Oksykodon - na jakie receptory działa
u i k
Co lepiej penetruje BBB - MF czy OXY ?
OXY
Lek z wyboru w leczeniu bólu z dusznością u chorych na nowotwór ?
MF
OXY - jak zamiana dawki z pareneteralnej na doustną ?
parenteralna x2 = doustna
wskazanie OXY/Nalokson
ból w przebiegu neo u pacjentów z OIBD(zespół poopioidowego zaburzenia ff jelit), pooperacyjny, świąd
Pacjenci z bólem, ale i ze świądem indukowanym opioidami - co podasz ?
OXY/nalokson
metadon siła
5-10x MF
metadon - w jakich dawkach może wydłużać QT ?
> 100mg/24h
Metadon - p/w (8)
- ludzie starsi z otępieniem
- splątani
- niewydolnośc oddechowa
- niedoczynność tarczycy
- ch. Addisona
- przerost prostaty
- zwiększone ICP
- niewydolnośc nerek ŁĄCZNIE z niewydolnością wątroby
Tapentadol - mechanimz działania
agonista u w OUN + hamowanie wychwytu zwrotnego NA w zstępującym układzie antynocyceptywnym
NIE WPŁYWA NA P450 ! -> niskie ryzyko interakcji lekowych
Tapentadol - siła
2-3x słabszy niż MF
Tapentadol - wskazania (3)
BÓL PRZEWLEKŁY:
- ból somatyczny
- ból trzewny
- ból neuropatyczny
Jakie opioidy szczególnei zwiększają ryzyko zespołu serotoninowego
tramadol, petydyna
Morfina w formie płukania - kiedy
zapalenie jamy ustnej po RTH w neo GiS
Milnacypran - wskazania
fibromialgia
Pregabalina, gabapentyna - które ma wskazania do leczenie OŚRODKOWEGO bólu neurpatycznego
pregabalina
Lamotrygina - wskazania
neuropatia po chemioterapii
Klonidyna, lidokaina - wskazanie
obwodowy neuropatyczny (np. w półpaścu)
Tyzanidyna - wskazanie
obniżenie napięcia mm
Kapsaicyna - wskazania
obwodowy ból neuropatyczny u dorosłych bez cukrzycy