Brainscape's Knowledge GenomeTM

Browse over 1 million classes created by top students, professors, publishers, and experts.


See full index

Immuny > Transplantologia > Flashcards

Transplantologia Flashcards

1
Q

Jak oznaczymy HLA pacjenta? (4 metody) - ocena genotypu

A
  • PCR-SSP (SSP - sequence specific primers)
  • PCR-SSO (SSO - sequence specific oligonucleotide probes)
  • > niska i średnia rozdzielczość, wystarczająca w TN
  • Sekwencjonowanie SBT
  • > wysoka rozdzielczość - w PKK

-NGS (sekwencjonowanie nowej generacji)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

PCR-SSP (SSP - sequence specific primers) w oznaczaniu HLA pacjenta

A

Amplifikacja DNA pacjenta z parami starterów dla określonych alleli HLA -> rozdział elektroforetyczny produktów -> analiza

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

PCR-SSO (SSO - sequence specific oligonucleotide probes) w oznaczaniu HLA pacjenta

A

Amplifikacja długiego fragmentu genu HLA (najczęściej ekson 2 i 3) -> określenie obecności konkretnych alleli poprzez ich hybrydyzację ze specyficznymi sondami
Nośniki tych sond: membrany nitrocelulozowe, płytki polistyrenowe, kulki lateksowe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Sekwencjonowanie SBT w oznaczaniu HLA pacjenta

A

Typowanie wysokiej rozdzielczości i poszukiwanie nowych alleli.
Amplifikacja DNA pacjenta z użyciem normalnych nukleotydów i znakowanych fluorescencyjnie zmodyfikowanych dideoksynukleotydów (ddNTP)
->włączenie tych ddNTP do nowej nici -> zakończenie tworzenia nowej nici w każdej możliwej pozycji zasady

Rozdział elektroforetyczny powstałych amplikonów (np. w kapilarach) i identyfikacja nukleotydów na podstawie fluorescencji

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

NGS (sekwencjonowanie nowej generacji) w oznaczaniu HLA pacjenta

A

Zastępuje SBT
Izolacja i stworzenie biblioteki DNA, amplifikacja matrycy i równoległe sekwencjonowanie milionów krótkich sekwencji DNA (35-100pz) w każdym pomiarze

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

NGS (sekwencjonowanie nowej generacji) w oznaczaniu HLA pacjenta - zalety

A

Analiza całego regionu HLA a nie tylko wybranych regionów i ogromna przepustowość (możliwość pełnego typowania wielu próbek jednocześnie)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Rozdzielczości typowania HLA (3)

A

Typowanie niskiej rozdzielczości - ustalenie grupy alleli o zbliżonej sekwencji
Przykładowy zapis: A*02 gdy typujemy locus A -> występuje u pacjenta allel z grupy odpowiadającej specyficzności serologicznej A2
Gwiazdka = typowanie molekularne

Średnia rozdzielczość

Wysoka rozdzielczość - jednoznaczna identyfikacja allelu HLA kodującego konkretny antygen HLA
Przykładowy zapis: A*02:01 (kolejne cyfry wskazują na polimorfizm występujący w regionach niekodujących)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Przeszczep autologiczny = autoprzeszczep to sytuacja gdy

A

Dawcą i biorcą jest ta sama osoba - nie trzeba wykonywać typowania HLA (TN i PKK)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Przeszczep izogeniczny = syngeniczny to sytuacja gdy

A

Dawca i biorca są innymi osobami, ale identycznymi pod względem genetycznym = bliźnięta jednojajowe (TN i PKK)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Przeszczep allogeniczny = alloprzeszczep to sytuacja gdy

A

Dawca i biorca są osobnikami tego samego gatunku, ale odmiennymi genetycznie:
-przeszczepy od dawców spokrewniownych (rodzinnych)
-niespokrewnionych
(TN i PKK)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Jakie rodzaje przeszczepów wyróżnia się w przeszczepach narządowych? (2)

A

od dawców zmarłych (cadaver)

i żywych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Przeszczep ksenogeniczny=heterologiczny to sytuacja gdy

A

jest przeszczepienie między osobnikami należącymi do różnych gatunków:
-przeszczepy zgodne (concordant) - od osobnika bliskiego filogenetycznie (np. od myszy do szczura)

-przeszczepy niezgodne (discordant) - przy dużej odległości filogenetycznej (np. od świni do pawiana)

(TN)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Jakie przeszkody są w ksenotransplantacjach?

A
  • reakcja nadostrego odrzucania
  • brak indukcji tolerancji immunologicznej
  • ryzyko przeniesienia wirusów
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Metody stosowane w oznaczaniu HLA: (5)

A

Typowanie serologiczne (CDC) - ocena ekspresji antygenów HLA na powierzchni komórek w obecności dopełniacza+analiza w mikroskopie świetlnym

Ocena genotypu: PCR-SSP, PCR-SSO, SBT, NGS

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Kiedy zgodność HLA między dawcą a biorcą musi być szczególnie wysoka?

A

W transplantacji komórek krwiotwórczych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Poszukiwanie dawcy komórek krwiotwórczych w rodzinie

A

Pierwszy etap poszukiwań dawcy
Rodzeństwo ma 25% szans na zgodność
Analiza haplotypów w rodzinie celem potwierdzenia zgodności
Typowanie wstępne(tak się nazywa) - oznaczenie loci HLA-A, -B, -DRB1 na poziomie niskiej rozdzielczości

Gdy mamy zgodne rodzeństwo (tzw. dawca optymalny) -> typowanie potwierdzające (weryfikujące) z niezależnej próbki krwi, w tym samym lub poszerzonym zakresie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Poszukiwanie dawcy komórek krwiotwórczych - dawca niespokrewniony

A

Oczekiwana zgodność w zakresie HLA-A, -B, -C, -DRB1, -DQB1 na poziomie alleli
Szukamy dawcy tzw. 10/10 - jak go nie znajdziemy - szukamy dawcy alternatywnego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Poszukiwanie dawcy komórek krwiotwórczych - dawca alternatywny

A

Np:

  • haploidentyczny dawca rodzinny (zgodny z biorcą w obrębie co najmniej jednego haplotypu
  • krew pępowinowa (zgodna lub częściowo niezgodna)
  • częściowo niezgodni dawcy niespokrewnieni (np. 9/10, 8/10)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Co wpływa na losy przeszczepu? (6)

A
  • HLA - najważniejsze antygeny transplantacyjne
  • mHA = słabe antygeny zgodności tkankowej
  • wiek i płeć dawcy i biorcy
  • status wirusologiczny (np. CMV) dawcy i biorcy
  • ekspresja receptorów immunoglobulinopodobnych (KIR = killer cell immunoglobulin-like receptors)
  • polimorfizm pojedynczych nukleotydów (SNP)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Możliwe konsekwencje różnic między dawcą a biorcą:

A
  • choroba przeszczep przeciwko gospodarzowi (GvHD)

- reakcja przeszczep przeciwko białaczce (GvL, GvT, graft vs tumor)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Czy odrzucanie przeszczepu w transplantacji komórek krwiotwórczych występuje często?

A

Nie - to wynika głównie z stosowania immunosupresji

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Czy istnieją przeciwciała anty-HLA?

A

Tak, są preformowane lub tworzone po przeszczepieniu - mogą uszkadzać przeszczep

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

4 Formy GvHD (przeszczep przeciwko gospodarzowi)

A
  1. Ostra klasyczna (aGvHD = acute) - ujawnia się w ciągu 100 dni od przeszczepienia
  2. Ostra opóźniona - po 100 dniach od przeszczepienia, ale nie ma cech formy przewlekłej
  3. Przewlekła klasyczna (cGvHD = chronic) - występuje w dowolnym czasie, skutkuje dysfunkcją układu immunologicznego w późniejszym terminie

4.Overlap syndrome - współwystępowanie ostrej i przewlekłej GvHD

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Pierwszy etap aGvHD

A

Aktywacja komórek APC biorcy (kom. prezentujące antygen) wynikająca z kondycjonowania biorcy.

Kondycjonowanie niszczy tkanki biorcy -> uwalniają się:

  • cytokiny prozapalne,
  • DAMP (wzorce molekularne związane z uszkodzeniem),
  • PAMP (związane z patogenami pochodzące z mikrobiotomu przewodu pokarmowego)
  • chemokiny - działają jako “damage signals”, są odpowiedzialne za aktywację APC
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Drugi etap aGvHD

A

Aktywacja allogenicznych limfocytów T(=dawcy) przez APC biorcy w węzł. chłonnych w wyniku rozpoznania komórek biorcy jako “obcych” (różnice w HLA, mHA itd)

->limfocyty dawcy proliferują, różnicują się (Th1, Th17), migrują do tkanek

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Trzeci etap aGvHD

A

Destrukcja tkanek w wyniku aktywacji limfocytów dawcy (cytotoksycznych i komórek NK), aktywacji makrofagów i uwalniania cytokin prozapalnych.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Jakie komórki obejmuje ostra GvHD?

A

Komórki warstwy podstawnej naskórka
Komórki nabłonkowe przewodu pokarmowego
Komórki wątroby

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

aGvHD w skrócie

A

Faza indukcji - aktywacja APC biorcy, aktywacja limf. T CD4+ dawcy, proliferacja i różnicowanie limf. dawcy
Faza efektorowa - destrukcja tkanek gospodarza

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

Objawy skórne aGvHD

A

rumień plamisto-grudkowy przede wszystkim na dłoniach i stopach, ale może rozprzestrzeniać się w inne miejsca

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

Objawy aGvHD z p.pok

A

bóle jelit, wymioty, biegunki

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

Zaburzenia funkcji wątroby w aGvHD

A

narastająca żółtaczka, wzrost poziomu aminotransferaz(ALT,AST) i alkalicznej fosfatazy(ALP) we krwi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

cGvHD - patofizjologia

A

Zaburzenia mechanizmów tolerancji centralnej (to wynika z kondycjonowania lub wcześniejszego rozwoju aGvHD -> zniszczenie grasicy)
Zaburzenia mechanizmów tolerancji obwodowej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

Zaburzenia mechanizmów tolerancji obwodowej w cGvHD

A

Np:

  • zaburzone różnicowanie Treg
  • zaburzona równowaga Th1/Th2
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
34
Q

limfocyty B w cGvHD

A

aktywacja limfocytów B, wzrost poziomu autoprzeciwciał i czynnika BAFF(B-cell activating factor)
-to koreluje z ciężkością przebiegu choroby

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
35
Q

Objawy w cGvHD

A

Układy: oddechowy, pokarmowy, krwionośny itd
Skala zmian jest ogromna
Przebieg przypomina ciężkie choroby autoimmunizacyjne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
36
Q

Różnica między GvHD a GvT=GvL

A

W GvT odpowiedź skierowana przeciwko komórkom białaczki (komórkom nowotworu) jest reakcją OCZEKIWANĄ i zmniejszającą szansę na nawrót choroby pierwotnej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
37
Q

Co ma główną rolę w procesie GvL (jakie komórki)

A

limfocyty T dawcy (CD8+ i CD4+) rozpoznające komórki białaczki jako obce

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
38
Q

Komórki mające udział w GvL

A
  • limf. T dawcy CD8+ i CD4+

- kom. NK (ulegają aktywacji, niszczą komórki nowotworowe o obniżonej ekspresji klasycznych antygenów HLA)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
39
Q

Od czego zależy cytotoksyczność kom. NK w GvL

A

Od równowagi między pobudzeniem hamujących a aktywujących receptorów tych komórek

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
40
Q

Co wpływa na nasilenie cytotoksyczności kom. NK w GvL?

A

Na nasilenie cytotoksyczności wpływa tzw. licencjonowanie komórek NK = równoczesne występowanie hamujących receptorów KIR i odpowiadających im ligandów (cząsteczek HLA klasy I)

Tylko licencjonowane komórki NK wykazują silne oddziaływanie cytotoksyczne przeciwko kom. nowotworowym
(te nielicencjonowane bardzo słabo oddziałują)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
41
Q

Sposób na wzmocnienie reakcji GvL w klinice

A

Transfuzje limfocytów dawcy = DLI

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
42
Q

Optymalny dobór dawcy i biorcy w zakresie HLA a GvHD i GvL

A

służy zminimalizowaniu wystąpienia GvHD

nie sprzyja indukcji GvL

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
43
Q

Dobór biorcy do przeszczepu unaczynionego - jaka jedna różnica między tym a HSCT

A

Znalezienie biorcy dla dawcy(najczęściej zmarłego), a nie na odwrót…

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
44
Q

Bezpieczny czas zimnego niedokrwienia dla serca, wątroby, płuca, jelit, nerki

A

serce - 4h
wątroba - 8h
płuco i jelita - 6h
nerki - nie dłużej niż 40h

45
Q

Przeszczepienia których narządów nie uwzględniają doboru HLA?

A

serce, wątroba, płuco, jelita - bo krótki bezpieczny czas zimnego niedokrwienia

46
Q

W przeszczepieniu jakich narządów oznaczamy HLA?

A

nerki i trzustki

47
Q

Transplantacje nerek - co robimy na początku?

A
  1. Oznaczenie grupy krwi (AB0) dawcy i biorców
  2. Mamy dawcę, ustalamy jego HLA i szukamy biorcy o jak najmniejszej liczbie NIEZGODNOŚCI w zakresie HLA (klasa I: A, B; klasa II: DRB1)
48
Q

Transplantacje nerek - Co ma większe znaczenie w immunizacji przeszczepem - liczba niezgodnych czy zgodnych HLA?

A

Niezgodnych

49
Q

Transplantacje nerek - Brak niezgodności w jakim HLA jest szczególnie ważny w przeszczepieniu nerki?

A

HLA-B i -DR

50
Q

Transplantacje nerek - Co jest brane pod uwagę w polskim systemie alokacji przy wybiorze biorcy nerki?

A
  • HLA
  • brak dostępu do dializ
  • wiek biorcy
  • łączny czas dializ
  • poziom PRA (preformowanych p/c)
  • utrata wcześniejszego przeszczepu
  • równoczesna transplantacja innego organu
51
Q

Transplantacje nerek - Poziom PRA - co to?

A

Poziom preformowanych p/c, określa stopień immunizacji biorcy przeszczepu, jest rutynowym badaniem

52
Q

Transplantacje nerek - Poziom PRA - jak się bada

A

Test oparty na cytotoksyczności zależnej od dopełniacza (CDC)
-surowica biorcy testowana wobec limfocytów co najmniej 30 dawców panelowych w obecności dopełniacza

53
Q

Transplantacje nerek - Poziom PRA a szansa na przeszczepienie

A

> 80% - znaczy że biorcy uczuleni;

  • mają mniejszą szansę na przeszczep,
  • przeszczepienie jest obarczone wysokim ryzykiem odrzucenia(zależnym od p/c) i gorszym przeżyciem przeszczepu
54
Q

Transplantacje nerek - Co pozwala na zdefiniowanie akceptowalnych niezgodności?

A

Ocena u biorcy obecności p/c anty-HLA swoistych dla dawcy (tzw. DSA - donor specific antibodies)
Można dzięki temu zdefiniować dopuszczalne różnice w ekspresji HLA dawcy i biorcy, przeciwko którym biorca nie wykształcił p/c.
Jednocześnie definiowane są nieakceptowalne niezgodności.

55
Q

Transplantacje nerek - Ocena swoistości p/c anty-HLA wykonywana jest testami… - co umożliwiają, a czego nam nie dadzą?

A

tzw. fazy stałej (ELISA, technologia Luminex) - umożliwiają określenie swoistości i klasy p/c (IgG, M), ale nie dają informacji o możliwości wywołania reakcji cytotoksycznej/wiązania dopełniacza

56
Q

Transplantacje nerek - mamy akceptowalny HLA, co dalej w doborze biorcy?

A

Próba krzyżowa między wybranymi biorcami a dawcą:
Odpowiada na pytanie czy w aktualnej surowicy biorcy są obecne p/c przeciwko limfocytom tego konkretnego dawcy
Wynik ujemny stanowi warunek przeszczepienia nerku lub trzustki (czasem innych narządów)

57
Q

Transplantacje nerek - Transplantacja przy dodatniej próbie krzyżowej może skutkować:

A

Nadostrym odrzucaniem

58
Q

Transplantacje nerek - Wynik ujemny biologicznej próby krzyżowej (metodą CDC) wskazuje że:

A

U biorcy nie ma p/c przeciwko komórkom dawcy

LUB ich poziom jest niewykrywalny tą metodą

59
Q

Transplantacje nerek - Co można robić przed biologiczną próbą krzyżową?

A

Wirtualną próbę krzyżową - przewidywanie ale NIE zastąpienie wyniku biologicznej próby
Ujemna -> można robić próbę biologiczną (i mamy bardziej wyselekcjonowanych biorców w tej próbie biologicznej wtedy)

60
Q

Transplantacje nerek - Jakie dwie metody biologicznej próby krzyżowej?

A
  • CDCXM (test mikrolimfocytotoksyczny - limfocyty dawcy inkubowane w surowicach potencjalnych biorców; jak wychodzi dodatni to się eliminuje potencjalnego biorcę)
  • metodą cytometrii przepływowej (FCXM) - dużo wyższa czułość niż CDC + można w niej określić komórki (CD3+, CD19+) przeciwko którym wykryto p/c i oznaczenie klasy tych p/c (IgG, M)
61
Q

W ilu % przypadków dochodzi do odrzucania przeszczepów?

A

25%

62
Q

Decydującą rolę w procesie odrzucania przeszczepu odgrywają mechanizmy…

A

odporności nabytej (mechanizmy nieswoiste nie są wystarczające do wywołania odrzutu)

63
Q

Jakie 4 rodzaje odrzucania przeszczepionego narządu? (w zal. od czasu)

A

Nadostre
Ostre
Ostre przyśpieszone
Przewlekłe

64
Q

Nadostre odrzucanie przeszczepu allogenicznego - przyczyna

A

Obecność u biorcy preformowanych p/c aktywujących dopełniacz, skierowanych przeciwko antygenom HLA, antygenom grupowym krwi, antygenom śródbłonka dawcy (np. MHC)

65
Q

Nadostre odrzucanie przeszczepu allogenicznego - kiedy wystąpi reakcja?

A

Natychmiast, bo p/c są już obecne w krążeniu biorcy

66
Q

Nadostre odrzucanie przeszczepu allogenicznego - objawy

A

Zmiany zatorowe w drobnych naczyniach przeszczepianych narządów -> martwica narządu

67
Q

Czy można przeszczepić mimo niezgodności grupy krwi?

A

W szczególnych przypadkach, ale po plazmaferezie

68
Q

Odrzucanie przeszczepu później niż w nadostrym, ale w ciągu 24h - jaki to typ?

A

Odrzucanie ostre przyśpieszone:

  • niewydolność narządu wynika ze zmian zatorowych w większych tętnicach
  • przyczyna: p/c DSA w mianach niewykrywanych testem CDC, a wystarczających do aktywacji dopełniacza
  • u biorców obecne limfocyty T pamięci swoiście uczulone przeciwko antygenom dawcy
69
Q

Ostre odrzucanie przeszczepu allogenicznego - kiedy?

A

Po kilku dniach (czasem miesiącach) od przeszczepienia

70
Q

Ostre odrzucanie przeszczepu allogenicznego - jakie 2 mechanizmy?

A
  • zależne od limf. T = komórkowe (dominuje)

- zależne od p/c = humoralne

71
Q

Ostre odrzucanie - odrzucanie komórkowe - jak jest rozpoznawane?

A

Na podstawie nacieków leukocytów w tkance śródmiąższowej (np.nerki)
-dominują limf. T cytotoksyczne (CD8+, Tc) i makrofagi
ALE największą rolę mają limf. T pomocnicze (CD4+, Th)

72
Q

Ostre odrzucanie - odrzucanie komórkowe - rola limf. T pomocniczych (3)

A
  • Aktywacja Tc (poprzez uwalnianie cytokin np. IFNgamma)
  • indukcja odpowiedzi o typie nadwrażliwości typu późnego z udziałem monocytów/makrofagów
  • bezpośrednia cytotoksyczność poprzez indukcję apoptozy (w mechanizmie Fas-FasL)
73
Q

Ostre odrzucanie - odrzucanie komórkowe - rola odporności wrodzonej

A

Aktywacja komórek prezentujących dawcy w odpowiedzi na DAMP uwalniane z uszkodzonych komórek:
APC dawcy prezentują alloantygeny limfocytom T na drodze prezentacji BEZPOŚREDNIEJ

74
Q

Co oprócz APC dawcy prezentuje alloantygeny limfocytom T na drodze bezpośredniej (odrzucanie ostre, komórkowe)

A

dokonują jej również komórki miąższowe przeszczepu mające ekspresję HLA klasy I, ale nie mające ekspresji tzw. molekuł kostymulujących z rodziny B7
-> brak tzw. II sygnału (kostymulacji) -> to wywołuje anergię limfocytu

75
Q

Ostre odrzucanie - odrzucanie humoralne a komórkowe - które gorsze?

A

Humoralne - rzadsze, ale poważne powikłanie, zwiększone ryzyko gorszego przeżycia i utraty przeszczepu

76
Q

Ostre odrzucanie - odrzucanie humoralne - patomorfologia

A

Złogi fragmentów dopełniacza Cd4 w przeszczepionym narządzie

Nacieki limf. B i komórek plazmatycznych

77
Q

Ostre odrzucanie - odrzucanie humoralne - przebieg

A

Aktywacja dopełniacza na drodze klasycznej w związku z obecnością alloprzeciwciał przeciwko m.in. antygenom HLA dawcy (ale też przeciwko MICA i MICB na komórkach śródbłonka)

78
Q

Ostre odrzucanie - odrzucanie humoralne - co oprócz aktywacji dopełniacza?

A

P/c ->:

  • aktywacja układu krzepnięcia
  • wywołują ADCC (cytotoksyczność komórkową zal. od p/c)
  • nasilają toczący się stan zapalny
79
Q

Ostre odrzucanie - odrzucanie humoralne - jak można kliniczne je zatrzymać?

A
  • Usuwanie p/c,
  • podawanie IVIg,
  • hamowanie wytwarzania p/c przez eliminację limf. B i komórek plazmatycznych (poprzez np. stosowanie p/c anty CD20)
80
Q

Przewlekłe odrzucanie przeszczepu allogenicznego - kiedy?

A

Po 3 m-cach od przeszczepienia

81
Q

Przewlekłe odrzucanie przeszczepu allogenicznego - co się dzieje w ciągu tych 3 m-cy?

A

Leukocyty dawcy w przeszczepie są zastępowane przez napływające komórki biorcy, które prezentują alloantygeny w kontekście własnych cząsteczek HLA (prezentacja POŚREDNIA)

82
Q

Przewlekłe odrzucanie przeszczepu allogenicznego - czynnik ryzyka

A

Niezgodność antygenów HLA między dawcą a biorcą

83
Q

Przewlekłe odrzucanie przeszczepu allogenicznego - jakie mechanizmy?

A

Komórkowe (aktywacja limf. Tc)

Humoralne (DSA) (dominuje)

84
Q

Przewlekłe odrzucanie przeszczepu allogenicznego - co w obrazie klinicznym

A

Rozplem błony wewnętrznej naczyń tętniczych, proliferacja komórek w błonie środkowej
-> zwężenie światła naczynia -> niedokrwienie narządu -> utrata funkcji narządu

85
Q

Przewlekłe odrzucanie przeszczepu allogenicznego - co jest ważne oprócz czynników immunologicznych?

A

Immunosupresja (w sumie to jej nefrotoksyczność)
Płeć i wiek dawcy
Status wirusologiczny (gł. CMV)

86
Q

Główna przyczyna utraty narządu to..

A

Odrzucanie przewlekłe

87
Q

Prezentacja bezpośrednia w odrzucaniu przeszczepu

A

APC dawcy prezentują alloantygeny(antygeny przeszczepu) i antygeny biorcy limfocytom T biorcy -> odrzucanie ostre

W początkowym etapie te 2 antygeny są prezentowane przez APC dawcy

88
Q

Prezentacja pośrednia w odrzucaniu przeszczepu

A

APC biorcy prezentują alloantygeny(antygeny przeszczepu) limfocytom T biorcy -> odrzucanie przewlekłe

W późniejszym etapie jest tylko ten mechanizm

89
Q

Kategorie kwalifikacji do przeszczepienia

A

• Rutynowe
- rozpoznanie choroby w przebiegu której istnieje udokumentowane wskazanie do leczenia za pomocą przeszczepienia

• Pod nadzorem badań klinicznych
- brak innych sposobów leczenia przy braku jednoznacznych udokumentowanych wskazań do przeszczepienia

  • W trakcie oceny skuteczności procedury
  • Brak rekomendacji
90
Q

Na czym znajdują się antygeny grupowe krwi AB0?

A

erytrocytach, kom. nabłonkowych, kom. śródbłonka

91
Q

Jakie p/c przeciwko antygenom układu AB0 w zal. od grupy krwi?

A

Grupa A - ma p/c anty-B
Grupa B - ma p/c anty-A
Grupa 0 - ma p/c anty-A i -B

92
Q

Jak powstają p/c przeciwko antygenom AB0?

A

Prawdopodobnie dzięki stymulacji powszechnie występującymi w przyrodzie związkami podobnymi do antygenów grupowych AB0

93
Q

Test mikrotoksyczny - serologia do oznaczania HLA - kiedy może być fałszywy wynik?

A

-zakłócenia ekspresji cząsteczek HLA na powierzchni
komórek,
-zła żywotność limfocytów,
-homozygotyczność w poszczególnych loci,
-niedostateczna monospecyficzność surowic testowych,
-reakcje krzyżowe

94
Q

Co robimy po kolei przy doborze optymalnego dawcy i biorcy (transplantacje narządowe)

A

• oznaczenie grupy krwi (AB0) dawcy i biorców (dotyczy wszystkich potencjalnych
biorców),
• oznaczenie HLA dawcy i biorców narządu w klasie I (A, B) oraz II (DR) u
dawców i biorców nerki oraz trzustki, w wybranych sytuacjach także u biorców
innych narządów,
• PRA (panel reactive antibody) biorcy u wszystkich chorych oczekujących na
przeszczepienie nerki i trzustki, a w wybranych sytuacjach także biorców innych
narządów,
• oznaczenie przeciwciał anty–HLA potencjalnych biorców nerki i tzw. wirtualny
cross-match (nie rutynowo),
• próba krzyżowa (cross-match) między limfocytami dawcy i surowicą biorcy;
wynik ujemny stanowi warunek przeszczepienia nerki lub trzustki, w wybranych
sytuacjach także innych narządów.

95
Q

Immunizacja biorcy - co to? i ile % ją ma

A

Obecność antygenów przeciw HLA dawcy (alloantygenom)

>50% biorców nerki

96
Q

Zjawisko immunizacji może powstać w efekcie

A
  • ciąży (czynnikiem immunizującym matkę są niezgodne antygeny HLA pochodzące od ojca dziecka)
  • przetoczenia preparatów krwiopochodnych (PLT, KKCz)
  • przebycia niektórych infekcji
  • wcześniejszych transplantacji
97
Q

Dawca akceptowalny, czyli jaki?

A

Taki, który nie ma antygenów HLA, na które biorca jest uczulony

98
Q

Prezentacja półbezpośrednia rozpoznania obcego antygenu po przeszczepieniu

A

(inaczej półbezpośrednie allorozpoznanie): ostatnio rozpoznana droga dodatkowa, na której następuje rozpoznanie nienaruszonego HLA dawcy dostarczonego do APC biorcy przez bezpośredni kontakt komórek lub fuzję.

99
Q

Jakie leczenie immunosupresyjne w zapobieganiu odrzucenia przeszczepu narządowego?

A 
• Leki blokujące sygnał 1
  -Inhibitory kalcyneuryny (CsA, takrolimus)
• Leki blokujące sygnał 2
 -Inhibitory sygnału kostymulującego (belatacept)
• Leki blokujące sygnał 3
 -Inhibitory podziałów komórkowych
     *Wczesne (syrolimus, ewerolimus)
     *Późne (MMF, MPS, azatiopryna)
  • Czynniki biologiczne: surowica antytymocytarna, anty-IL-2R
  • Glikokortykosteroidy
  • Inne: rituximab, bortezomib, ekulizumab
100
Q

Standardowe leczenie immunosupresyjne w zapobieganiu odrzucenia przeszczepu narządowego

A

2-3 leki o różnych mechanizmach, najpierw wyższe dawki i potem się je redukuje (czasem można zmniejszyć liczbę leków)
Po 6mcach - leczenie podtrzymujące stabilnymi dawkami leków
Nie należy jednocześnie redukować dawek dwóch leków

101
Q

GKS w zapobieganiu odrzucenia przeszczepu narządowego

A

To leki z wyboru w leczeniu epizodów ostrego odrzucania

102
Q

Zapobieganie odrzucenia przeszczepu narządowego u ciężarnych

A

Inh. kalcyneuryny, GKS, azatiopryna

103
Q

Leki immunosupresyjne w zapobieganiu odrzucenia przeszczepu narządowego - monitorować?

A

Tak, bo mają wąskie okno terapeutyczne

104
Q

Główna przyczyna utraty funkcji przeszczepu u biorców przeszczepów nerkowych

A

Odrzucenie humoralnewynikające z nieadekwatnej immunosupresji (zbyt niskie dawki, nieregularne stosowanie).

105
Q

Co to jest tolerancja transplantacyjna?

A

Permanentna akceptacja przeszczepianego narządu, charakteryzująca się jego stabilna czynnością,
bez konieczności stosowania przewlekłego leczenia immunosupresyjnego przy zachowanej immunokompetencji biorcy.

Może powstać w wyniku supresji centralnej (grasica) i obwodowej (tkanki)

106
Q

“spontaniczna” tolerancja transplantacyjna na przeszczepiany narząd

A

Rzadkie i nieprzewidywalne zjawisko, zwykle u biorców allogenicznej nerki lub wątroby
• u biorców, którzy podejmują decyzje o odstawieniu leków immunosupresyjnych
• u biorców, którzy są zmuszeni do odstawienia immunosupresji (nowotwór, infekcje).

107
Q

Które narządy są tolerogenne?

A

Nerki i wątroba

108
Q

Które narządy są oporne na rozwój tolerancji?

A

Serce, płuca

Immuny (11 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2024 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions