Immunofarmakologia Flashcards
Główne zastosowania leków immunosupresyjnych
Zapobieganie odrzucenia przeszczepu
Leczenie przewlekłych chorób autoimmunizacyjnych i zapalnych:
- ch. autoimmunizacyjne: kolagenozy
- ch. zapalne: RZS, łuszczyca, zapalna choroba j.grubego, ciężkie przypadki astmy
Główne zastosowania leków immunostymulujących
Leczenie infekcji
Leczenie chorób nowotworowych
Większość immunosupresantów działa w sposób…
Niewybiórczy, globalny -> upośledzenie odpowiedzi immunologicznej przeciw wszystkim antygenom -> działania niepożądane (wzrost podatności na infekcje, zwiększona zachorowalność na nowotwory)
Tolerogeny to
Leki wywołujące wybiórczą tolerancję na określony antygen (stos. np. w chorobach autoimmunizacyjnych; tolerancja na autoantygen lub antygen przeszczepu)
Najczęściej przewlekle stosowane leki immunosupresyjne to
Inh. kalcyneuryny
GKS
leki cytotoksyczne
W leczeniu ostrego odrzucania przeszczepu lub ciężkiej reakcji GvHD zastosujemy:
P/c przeciw limfocytom i inne leki biologiczne
Leki biologiczne są używane np. do leczenia
kolagenoz
RZS
ch. L-C
Celem dla immunosupresantów są głównie mechanizmy odporności…
nabytej
Leki cytotoksyczne=cytostatyki - mechanizm działania
Leki immunosupresyjne
Hamowanie cyklu komórkowego i upośledzanie klonalnej proliferacji limf. T i B
Inh. kalcyneuryny i inh. szlaku mTOR - mechanizm działania
Leki immunosupresyjne
Hamowanie powstawania lub działania IL-2 i wewnątrzkomórkowego przekazywania sygnału w pobudzonych limf. T
GKS - mechanizm działania
Leki immunosupresyjne
Modulowanie wytwarzania cytokin i innych białek biorących udział w zapaleniu oraz hamowanie limfocytopoezy
P/c przeciwko antygenom limfocytów - mechanizm działania
Leki immunosupresyjne
Usuwanie krążących limfocytów lub hamowanie ich funkcji
Leki p/cytokinowe - mechanizm działania
Leki immunosupresyjne (nowsze) Wybiórcze hamowanie funkcji cytokin prozapalnych
P/c przeciwko molekułom adhezyjnym - mechanizm działania
Leki immunosupresyjne (nowsze) Hamowanie adhezji do śródbłonka i migracji komórek prozapalnych
Inh. współstymulacji - mechanizm działania
Leki immunosupresyjne (nowsze) Wybiórcze hamowanie oddziaływań pomiędzy komórkami odporności
Większość obecnie stosowanych immunosupresantów skupia działanie na jakich komórkach?
Limf. T (ich liczbie, aktywności, zdolności do proliferacji) i na interakcji między komórką APC a limfocytem T
Które leki mają najbardziej zbliżone działanie do tolerogenów?
Inh. współstymulacji limf. T (abatacept, belatacept)
Inh. współstymulacji limf. B (abetimus)
Substancje nasilające aktywność limf. regulatorowych (Treg) (np. tregalizumab)
Lista cytostatyków (5)
- azatiopryna
- mykofenolan mofetylu
- mizorybina
- leflunomid
- cyklofosfamid
Azatiopryna - mechanizm działania
przekształcana w organizmie do -> merkaptopuryny (6-tioguaniny): działa jako antymetabolit puryn, kompetycyjnie hamując syntezę DNA oraz proliferację limf. T i B
Mykofenolan mofetylu - mechanizm działania
przekształcany do aktywnego metabolitu - kwasu mykofenolowego(też stosowany jako lek) = inhibitora dehydrogenazy monofosorany inozyny t.2 (IMPDH2), który w limf. T i B jest enzymem krytycznym dla powstawania nukleotydów purynowych (inne tkanki wykorzystują szlaki alternatywne)
Mizorybina - mechanizm działania
hamuje IMPDH i syntazę GMP -> blokuje dominujący w limf. T i B szlak syntezy de novo zasad purynowych (oszczędza inne komórki, które korzystają z alternatywnego szlaku)
+ hamuje proliferację limfocytów
Leflunomid - mechanizm działania
przekształcany do aktywnego teriflunomidu - hamuje dehydrogenazę kwasu dihydroorotowego (DHODH) (ona bierze udział w syntezie zasad pirymidynowych; w limf. T i B jest enzymem krytycznym dla powstawania nukleotydów pirymidynowych potrzebnych do synt. DNA w czasie proliferacji) (w innych komórkach są alternatywne drogi syntezy)
Cyklofosfamid - mech. działania
alkiluje DNA, czasem wykorzystywany jako lek p/nowotworowy(w większych dawkach stosowany w onkologii)
Silnie hamuje proliferację limf. T i B
Małe dawki cyklofosfamidu mogą działać immunostymulująco (wybiórczy, toksyczny wpływ na limfocyty Treg, hamujące reakcje immunologiczne)
Glikokortykosterydy - mechanizm działania
P/zapalny i immunosupresyjny
- Hamują aktywność fosfolipazy A2 (odpowiedzialnej za powstawanie prozapalnych prostanoidów)
- Hamują ekspresję wielu cytokin i białek prozapalnych
- Stymulują ekspresję białek przeciwzapalnych
- Zmniejszają liczbę krążących limf. T i B oraz eozynofilów i bazofilów
- Zmniejszają aktywację komórek dendrytycznych