Immunofarmakologia Flashcards

1
Q

Główne zastosowania leków immunosupresyjnych

A

Zapobieganie odrzucenia przeszczepu

Leczenie przewlekłych chorób autoimmunizacyjnych i zapalnych:

  • ch. autoimmunizacyjne: kolagenozy
  • ch. zapalne: RZS, łuszczyca, zapalna choroba j.grubego, ciężkie przypadki astmy
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Główne zastosowania leków immunostymulujących

A

Leczenie infekcji

Leczenie chorób nowotworowych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Większość immunosupresantów działa w sposób…

A

Niewybiórczy, globalny -> upośledzenie odpowiedzi immunologicznej przeciw wszystkim antygenom -> działania niepożądane (wzrost podatności na infekcje, zwiększona zachorowalność na nowotwory)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Tolerogeny to

A

Leki wywołujące wybiórczą tolerancję na określony antygen (stos. np. w chorobach autoimmunizacyjnych; tolerancja na autoantygen lub antygen przeszczepu)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Najczęściej przewlekle stosowane leki immunosupresyjne to

A

Inh. kalcyneuryny
GKS
leki cytotoksyczne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

W leczeniu ostrego odrzucania przeszczepu lub ciężkiej reakcji GvHD zastosujemy:

A

P/c przeciw limfocytom i inne leki biologiczne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Leki biologiczne są używane np. do leczenia

A

kolagenoz
RZS
ch. L-C

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Celem dla immunosupresantów są głównie mechanizmy odporności…

A

nabytej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Leki cytotoksyczne=cytostatyki - mechanizm działania

A

Leki immunosupresyjne

Hamowanie cyklu komórkowego i upośledzanie klonalnej proliferacji limf. T i B

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Inh. kalcyneuryny i inh. szlaku mTOR - mechanizm działania

A

Leki immunosupresyjne

Hamowanie powstawania lub działania IL-2 i wewnątrzkomórkowego przekazywania sygnału w pobudzonych limf. T

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

GKS - mechanizm działania

A

Leki immunosupresyjne

Modulowanie wytwarzania cytokin i innych białek biorących udział w zapaleniu oraz hamowanie limfocytopoezy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

P/c przeciwko antygenom limfocytów - mechanizm działania

A

Leki immunosupresyjne

Usuwanie krążących limfocytów lub hamowanie ich funkcji

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Leki p/cytokinowe - mechanizm działania

A
Leki immunosupresyjne (nowsze)
Wybiórcze hamowanie funkcji cytokin prozapalnych
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

P/c przeciwko molekułom adhezyjnym - mechanizm działania

A
Leki immunosupresyjne (nowsze)
Hamowanie adhezji do śródbłonka i migracji komórek prozapalnych
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Inh. współstymulacji - mechanizm działania

A
Leki immunosupresyjne (nowsze)
Wybiórcze hamowanie oddziaływań pomiędzy komórkami odporności
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Większość obecnie stosowanych immunosupresantów skupia działanie na jakich komórkach?

A

Limf. T (ich liczbie, aktywności, zdolności do proliferacji) i na interakcji między komórką APC a limfocytem T

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Które leki mają najbardziej zbliżone działanie do tolerogenów?

A

Inh. współstymulacji limf. T (abatacept, belatacept)
Inh. współstymulacji limf. B (abetimus)
Substancje nasilające aktywność limf. regulatorowych (Treg) (np. tregalizumab)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Lista cytostatyków (5)

A
  • azatiopryna
  • mykofenolan mofetylu
  • mizorybina
  • leflunomid
  • cyklofosfamid
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Azatiopryna - mechanizm działania

A

przekształcana w organizmie do -> merkaptopuryny (6-tioguaniny): działa jako antymetabolit puryn, kompetycyjnie hamując syntezę DNA oraz proliferację limf. T i B

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Mykofenolan mofetylu - mechanizm działania

A

przekształcany do aktywnego metabolitu - kwasu mykofenolowego(też stosowany jako lek) = inhibitora dehydrogenazy monofosorany inozyny t.2 (IMPDH2), który w limf. T i B jest enzymem krytycznym dla powstawania nukleotydów purynowych (inne tkanki wykorzystują szlaki alternatywne)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Mizorybina - mechanizm działania

A

hamuje IMPDH i syntazę GMP -> blokuje dominujący w limf. T i B szlak syntezy de novo zasad purynowych (oszczędza inne komórki, które korzystają z alternatywnego szlaku)
+ hamuje proliferację limfocytów

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Leflunomid - mechanizm działania

A

przekształcany do aktywnego teriflunomidu - hamuje dehydrogenazę kwasu dihydroorotowego (DHODH) (ona bierze udział w syntezie zasad pirymidynowych; w limf. T i B jest enzymem krytycznym dla powstawania nukleotydów pirymidynowych potrzebnych do synt. DNA w czasie proliferacji) (w innych komórkach są alternatywne drogi syntezy)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Cyklofosfamid - mech. działania

A

alkiluje DNA, czasem wykorzystywany jako lek p/nowotworowy(w większych dawkach stosowany w onkologii)
Silnie hamuje proliferację limf. T i B
Małe dawki cyklofosfamidu mogą działać immunostymulująco (wybiórczy, toksyczny wpływ na limfocyty Treg, hamujące reakcje immunologiczne)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Glikokortykosterydy - mechanizm działania

A

P/zapalny i immunosupresyjny

  • Hamują aktywność fosfolipazy A2 (odpowiedzialnej za powstawanie prozapalnych prostanoidów)
  • Hamują ekspresję wielu cytokin i białek prozapalnych
  • Stymulują ekspresję białek przeciwzapalnych
  • Zmniejszają liczbę krążących limf. T i B oraz eozynofilów i bazofilów
  • Zmniejszają aktywację komórek dendrytycznych
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Leki wiążące się z immunofiliną - ogólny mechanizm działania i podział na 2 grupy

A

Działąją po połączeniu z wewnątrzkomórkowymi białkami z rodziny immunofilin

  • inh. kalcyneuryny
  • inh. szlaku mTOR
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Inh. kalcuneuryny - lista

A

cyklosporyna (łączy się z immunofiliną=cyklofiliną)
woklosporyna
takrolimus (z makrofiliną = FKBP12)
pimekrolimus (-||-)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Inh. kalcyneuryny - działanie

A

Po związaniu się z immunofiliną hamują aktywność fosfatazy - kalcyneuryny (ona jest odpowiedzialna za defosforylację czynnika transkrypcyjnego NFAT -> przemieszczenie NFAT do j. komórkowego, rozpoczęcie transkrypcji genów dla IL-2, IFNgamma, IL-3 kluczowych dla aktywacji i proliferacji kom. T)

Podsumowanie: hamują głównie WYTWARZANIE IL-2

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Inh. szlaku mTOR - lista

A
Syrolimus = rapamycyna
ewerolimus
temsyrolimus
rydaforolimus
zotarolimus
biolimus A9
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

Inh. szlaku mTOR - działanie

A

łączą się z FKBP12 i jako kompleks hamują kinazę serynowo-treoninową=mTOR (ona, pobudzana poprzez połączenie się IL-2 ze swoim receptorem, odpowiada za postęp cyklu komórkowego limf. )
Zahamowanie szlaku mTOR -> zablokowanie cyklu kom. limf. T

Podsumowanie: ograniczają DZIAŁANIE IL-2 na limfocyty

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

P/c, białka fuzyjne i inne leki przeciw antygenom limfocytów - mechanizm

A

Polega na wiązaniu się z cząsteczkami na powierzchni limfocytów i powodowaniu ich lizy/zahamowania ich aktywności
Niektóre z preparatów stosowane w zwalczanu nowotworów wywodzących się z kom. B lub T

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

P/c, białka fuzyjne i inne leki przeciw antygenom limfocytów - lista

A

ALG(anti-lymphocyte globilun) lub ATG(anti-thymocyte) - poliklonalne p/c

Muromonab-CD3 (OKT3) - monoklonalne mysie p/c

Rytuksymab (i podobne w działaniu ofatumumab, obinutuzumab)

Efalizumab (i podobny w działaniu odulimumab)

Lifitegrast

Alefacept

Alemtuzumab, gemtuzumab, daralumumab, blinatumomab

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

ALB lub ATG - mech. działania

A

poliklonalne p/c z krwi koni, owiec, królików immunizowanych ludzkimi komórkami ukł. odpornościowego (np. limfoblastami, tymocytami)

Silne działanie zmniejszające liczbę krążących limf. T

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

Muromonab-CD3 - mech. działania

A

monoklonalne mysie p/c przeciw CD3 limf T
Silnie blokuje interakcje limfocytów z antygenem
Obniża liczbę limf. we krwi(rozpad komórek T)

Podobne działanie mają oteliksyzumab, teplizumab

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
34
Q

Muromonab-CD3 - zastosowanie

A

leczenie ostrego odrzucania przeszczepu nerki, serca, wątroby, płuc

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
35
Q

ALB lub ATG - zastosowanie

A

zapobieganie i leczenie ostrego odrzucania przeszczepu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
36
Q

Rytuksymab - działanie

A

p/c monoklonalne klasy IgG1 przeciwko antygenowi CD20, zlokalizowanemu głównie na limf. B
Połączenie z CD20 -> aktywacja dopełniacza, liza komórek
Lek prowadzi do eliminacji limf. B

Podobne działanie mają ofatumumab, obinutuzumab

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
37
Q

Rytuksymab - zastosowanie

A

Głównie w leczeniu schorzeń nowotworowych (B-komórkowy chłoniak nieziarniczy)
RZS

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
38
Q

Efalizumab - działanie

A

humanizowane p/c przeciw CD11a (część cząsteczki LFA-1 na limfocytach)
(a dzięki wiązaniu się z LFA-1 z molekułami adhezyjnymi (ICAM-1) -> limfocyty mogą migrować do miejsc zapalenia)

Podobny w działaniu jest odulimumab

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
39
Q

Efalizumab - zastosowanie

A

Wstrzyknięcia podskórne w łuszczycy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
40
Q

Lifitegrast - działanie, zastosowanie

A

Drobnocząsteczkowy antagonista LFA-1

Mscowo w kroplach w leczeniu z. suchego oka

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
41
Q

Alefacept - mechanizm, zastosowanie

A

to białko złożone z fragmentu antygenu LFA-3 (łączącego się z CD2 limf. T) połączonego z fragmentem Fc ludzkiej IgG1
Blokowanie CD2 -> zmniejszenie liczby krążących limf. T, obniżenie ich liczby w zmianach łuszczycowych w skórze i zahamowanie proliferacji keratynocytów

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
42
Q

P/c przeciw antygenom stosowanie w onkologii:

A

alemtuzumab
gemtuzumab
daralumumab
blinatumomab

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
43
Q

Alemtuzumab - działanie, zastosowanie

A

humanizowane IgG1 przeciwko CD52 limf. B i T, monocytów i komórek NK
używane w leczeniu przewlekłej białaczki z kom. B

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
44
Q

Gemtuzumab - działanie, zastosowanie

A

humanizowane IgG4 przeciwko CD33, znajdującej się na blastach białaczkowych u 80-90% pacjentów z ostrą białaczką szpikową

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
45
Q

Daralumumab - działanie, zastosowanie

A

Ludzkie p/c monoklonalne przeciw CD38, obecnej w dużej ilości na nowotworowo zmienionych plazmocytach u pacjentów ze szpiczakiem plazmocytowym

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
46
Q

Blinatumomab - działanie

A

Białko z dwóch par fragmentów zmiennych łańcuchów lekkich i ciężkich:

  • jedna para rozpoznaje antygen CD3 limf. T
  • druga para rozpoznaje antygen CD19 na powierzchni zmienionych nowotworowo limf. B

Lek kieruje cytotoksyczne limfocyty do połączenia się i zniszczenia nowotworowych komórek B

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
47
Q

Blinatumomab - zastosowanie

A

Lek II rzutu w leczeniu ostrej białaczki limfoblastycznej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
48
Q

Blinatumomab należy do jakiej grupy cząsteczek?

A

Bi-specific-T-cell-engagers - “BiTE”

cząsteczki o podwójnej swoistości

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
49
Q

Leki przeciwcytokinowe - mechanizm działania

A

Wyłączają działanie poszczególnych cytokin, łącząc się z nimi (powstały kompleks jest usuwany z organizmu) lub blokując receptory dla cytokin

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
50
Q

Leki przeciwcytokinowe - lista:

A
  • Leki hamujące TNFalfa (infliksymab, adalimumab, golimumab, etanercept, certolizumab pegol)
  • Leki hamujące prozapalne działanie IL-1beta (anakinra, rylonacept, kanakinumab)
  • Bazyliksymab
  • dupilumab, siltuksymab, sirukumab, tocylizumab, mepolizumab, ustekinumab, iksekizumab, tildrakizumab, guselkumab
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
51
Q

Leki hamujące TNFalfa - działanie, zastosowanie

A

Blokują prozapalny i immunostymulujący efekt TNFalfa

w RZS, najczęściej gdy nie zadowala nas odpowiedź na leki klasyczne
w innych chorobach zapalnych stawów, L-C

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
52
Q

Które leki hamujące TNFalfa w L-C?

A

infliksymab, etanercept

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
53
Q

Leki hamujące TNF-alfa w leczeniu RZS

A

i.v. (infliksymab)

podskórnie (etanercept, adalimumab, golimumab)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
54
Q

infliksymab

A

myscio-ludzkie IgG1 przeciw TNFalfa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
55
Q

adalimumab i golimumab

A

ludzkie IgG1 przeciw TNFalfa

56
Q

etanercept

A

białko fuzyjne = rozpuszczalny receptor wiążący TNFalfa

57
Q

Certolizumab pegol

A

“pegylowany” fragment Fab przeciwciała przeciw TNFalfa

58
Q

Leki hamujące prozapalne działanie IL-1beta - lista

A

anakinra
rylonacept
- w RZS, innych schorzeniach autoimmunizacyjnych i zapalnych

kanakinumab

59
Q

Anakinra - co to

A

antagonista receptora dla IL-1beta

60
Q

Rylonacept - co to

A

białko fuzyjne neutralizujące IL-1beta zanim połączy się ona z receptorem

61
Q

Kanakinumab - co to, zastosowanie

A

Nowe p/c monoklonalne przeciw IL-1beta
Zarejestrowane do leczenia grupy zaburzeń autoimmunizacyjno-zapalnych związanych z działaniem zimna (nazywanych zespołami związanymi z kriopiryną = CAPS; dawniej nazywane np. pokrzywką indukowaną zimnem)

62
Q

Bazyliksymab - co to, zastosowanie

A

Ludzko-mysie p/c IgG1 blokujące receptor dla IL-2 (CD25) na aktywowanych limfocytach T
Najczęściej stosowany z GKS i cyklosporyną w zapobieganiu i leczeniu reakcji odrzucania przeszczepu nerki

Podobny lek to daklizumab

63
Q

Nowe p/c i białka fuzyjne w leczeniu schorzeń zapalnych i nowotworowych - lista

A
dupilumab
siltuksymab i sirukumab
tocylizumab
mepolizumab
ustekinumab
iksekizumab
tildrakizumab i guselkumab
64
Q

dupilumab

A

przeciw IL-4

w leczeniu astmy

65
Q

siltuksymab i sirukumab

A

przeciw IL-6

leczenie RZS i niektórych nowotworów

66
Q

tocylizumab

A

przeciw receptorowi dla IL-6

leczenie RZS

67
Q

mepolizumab

A

przeciw IL-5

leczenie astmy i zespołów hipereozynofilowych

68
Q

ustekinumab

A

przeciw IL-12 i -23

leczenie łuszczycy

69
Q

iksekizumab

A

przeciw IL-17

leczenie łuszczycy

70
Q

tildrakizumab i guselkumab

A

przeciw IL-23

leczenie łuszczycy

71
Q

Inhibitory współstymulacji limfocytów T - mechanizm ogólnie

A

Hamują aktywację limfocytów T poprzez blokowanie sygnału współstymulacji, naśladując działanie białka CTLA-4

72
Q

Rola białka CTLA-4

A

W czasie prezentacji antygenu białko CTLA-4 (zlokalizowane na powierzchni limfocytu T)
łączy się z cząsteczką B7.1(CD80) lub B7.2(CD86)
(umiejscowioną na komórce dendrytycznej)
-> powoduje zahamowanie aktywności limfocytu

(ten sygnał konkuruje z sygnałem współstymulacji, zależnym od połączenia się CD28 limfocytu T z CD80 lub CD86)

73
Q

Inhibitory współstymulacji limfocytów T - lista

A

Abacept i belatacept

74
Q

Abacept - mechanizm

A

Białko złożone z ludzkiej cząsteczki CTLA-4 połączonej z fragmentem Fc ludzkiego IgG1 blokuje cząsteczki CD80/CD86 na komórce dendrytycznej i zapobiega przekazaniu limfocytowi T sygnału współstymulacji

Efekt: limfocyt T nabywa swoistej dla prezentowanego antygenu tolerancji

Podobny: belatacept

75
Q

Abacept - zastosowanie

A

i.v w powtarzanych wstrzyknięciach, głównie w RZS nieodpowiadającym na terapię lekami hamującymi działanie TNFalfa

76
Q

Ekulizumab - mechanizm

A

Immunosupresant

p/c monoklonalne przeciwko składnikowi dopełniacza C5 - blokuje jego aktywację i zależną od niego reakcję cytotoksyczną

77
Q

Ekulizumab - zastosowanie

A

W nocnej napadowej hemoglobinurii

78
Q

Omalizumab - mechanizm, zastosowanie

A

Immunosupresant
p/c monoklonalne przeciw ludzkiej IgE - blokuje jej połączenie z receptorami na bazofilach i mastocytach, zmniejszając ryzyko anafilaksji

Leczenie astmy o ciężkim przebiegu

79
Q

Natalizumab - mechanizm

A

Immunosupresant
humanizowane p/c przeciw integrynie alfa4, biorącej udział w diapedezie leukocytów przez bariery śródbłonkowe i nabłonkowe

80
Q

Natalizumab - zastosowanie

A

Leczenie ciężkich postaci SM (zapobiega migracji leukocytów do OUN i reakcji zapalnej)

81
Q

Karotegrast - mechanizm, zastosowanie

A

Immunosupresant
drobnocząsteczkowy antagonista integryny alfa4, działający po podaniu doustnym
Dobre wyniki w CU

82
Q

Wedolizumab - mechanizm

A

Immunosupresant
p/c przeciw dimerowi integryn alfa4-beta7, który wchodząc w interakcję z cząsteczką adhezyjną MAdCAM1 odpowiada za regulowanie przepuszczalności naczyń j.cienkiego i okrężnicy dla leukocytów

83
Q

Wedolizumab - zastosowanie

A

ch. L-C

84
Q

Talidomid - mechanizm

A

Immunosupresant
Pochodna kwasu glutaminowego
Hamuje angiogenezę i erytropoezę
Blokuje wydzielanie i działanie TNFalfa, IL-2, -4, -6, -8, -12
Silnie hamuje wzrost i funkcję plazmocytów
Wzmaga przeciwnowotworową odpowiedź limf. Th1 i kom. NK

85
Q

Talidomid - zastosowanie

A

leczenie szpiczaka mnogiego, rumienia guzowatego w przebiegu trądu, skórnych zmian u pacjentów z toczniem

86
Q

Bortezomib - mechanizm i zastosowanie

A

Immunosupresant
Inh. proteasomu 26S, nasila apoptozę komórek nowotworu

Głównie w szpiczaku plazmocytowym, niekiedy w leczeniu odrzucania przeszczepu i ciężkim toczniu rumieniowatym układowym

87
Q

Glatyramer - mechanizm

A

Immunomodulujący
Mieszanina octanów polipeptydów, w skład których wchodzą 4 aminokwasy (Glu, Ala, Tyr, Liz) w takim samym stosunku ilościowym, co w zasadowym białku mieliny (MBP)
Prawdopodobnie wiąże się z MHC klasy II i zaburza prezentację autoantygenu MBP
->wzbudzenie limf. supresorowych, supresja limf. Tc, zahamowanie stanu zapalnego w OUN

88
Q

Glatyramer - zastosowanie

A

wstrzyknięcia podskórne w nawrotowej postaci SM

89
Q

Fumaran dimetylu - mechanizm

A

Immunosupresant
ester metylowy kwasu fumarowego
Silnie lipofilny i elektrofilowy, pobudza czynnik transkrypcyjny Nrf-2 i indukuje w komórkach ochronną odpowiedź antyoksydacyjną
Zmniejsza aktywność wydzielniczą komórek dendrytycznych, mikrogleju i makrofagów

90
Q

Fumaran dimetylu - zastosowanie

A

W nawrotowej postaci SM

91
Q

Gusperymus - mechanizm i zastosowanie

A

15-deoksyspergualina
Pochodna antybiotyku - spergualiny
Hamuje aktywację i proliferację limf. T zależną od IL-2

Stos. w leczeniu ostrego odrzucania przeszczepu

92
Q

Abetimus - mechanizm działania

A

Immunosupresant
Jest z 4 oligonukleotydów dsDNA połączonych z resztkami glikolu polietylenowego
Na bł. limf. B są receptory dla natywnego dsDNA, które biorą udział w przekazywaniu sygnału kostymulacji

Wiąże krzyżowo receptory na bł. kom. B i zapobiega przekazaniu sygnału kostymulacji -> wywołuje anergię (lub apoptozę) kom. B

93
Q

Abetimus - zastosowanie

A

Badania nad skutecznością w toczniowym zap. nerek

94
Q

Fingolimod - mechanizm

A

Immunosupresant
Drobnocząsteczkowy inh. receptorów 1-fosforanu sfingozyny t.1 (S1PR1), które biorą udział w migracji limf. T do węzłów chłonnych i OUN

95
Q

Fingolimod - zastosowanie

A

Monoterapia postaci ustępująco-nawracającej SM o dużym nasileniu, niereagującego na terapię interferonem beta

96
Q

Tofacytynib - mechanizm

A

Immunosupresant
Inh. kinaz Janus-3 (JAK) - te kinazy biorą udział w wewnątrzkomórkowym przekazywaniu sygnału w limfocytach T po pobudzeniu receptorów przez wiele różnych cytokin zapalnych. To jeden z podstawowych szlaków pobudzenia kom. zapalnych do produkcji autakoidów.

97
Q

Tofacytynib - jaki inny jest podobny, zastosowanie

A

baricytynib (inh. JAK-1 i -2)

W RZS

98
Q

Interferony i cytokiny - mechanizm działania

A

Leki immunomodulujące

“Naśladowanie” działania poszczególnych endogennych autakoidów i cytokin

99
Q

Adiuwanty np. bakteryjne - mechanizm działania

A

Leki immunomodulujące

Nieswoiste stymulowanie reakcji immunologicznych

100
Q

Mielopoetyczne czynniki wzrostowe - mechanizm działania

A

Leki immunomodulujące

Bezpośrednie pobudzanie proliferacji komórek układu immunologicznego (tworzenie się komórek w szpiku kostnym)

101
Q

Leki nasilające aktywność limfocytów T - mechanizm działania

A

Leki immunomodulujące
Wykorzystują mechanizmy związane z nasilaniem sygnału współstymulacji lub “przełamywaniem” blokady odpowiedzi immunologicznej wobec komórek nowotworowych

102
Q

Nowa terapia genowa niedoboru ADA (deaminazy adenozyny)

A

Strimvelis
Wyizolowanie z organizmu pacjenta hemopoetycznych komórek pnia, zakażenie ich ex vivo gammaretrowirusem zawierającym prawidłowy gen ADA, a następnie reinfuzja tych komórek do pacjenta, aby zasiedliły szpik kostny

(taka autotransplantacja poprzedzona jest eliminacją komórek pnia u pacjenta)

103
Q

Interferony i cytokiny - lista

A
Interferon alfa (preparaty rekombinowanego alfa-2a, -2b, też formy pegylowane)
Interferon beta (beta-1a, -1b)
Interferon gamma (gamma-1b)
Aldesleukina
104
Q

Interferon alfa - działanie

A

Przeciwwirusowe
Immunomodulujące:
- wzmożenie ekspresji białek MHC klasy II na komórkach APC i klasy I na komórkach zakażonych wirusem i nowotworowych
- stymulowanie proliferacji i aktywacji limfocytów Tc, makrofagów i komórek NK

105
Q

Interferon alfa - zastosowanie

A

i.v., s.c., i.m (formy pegylowane = peginterferon mają dłuższy czas działania i większą skuteczność kliniczną)

W przewlekłym, aktywnym WZW B i C, półpaścu, opryszczce narządów płciowych, nowotworach:

  • białaczka włochatokomórkowa
  • T-komórkowy chłoniak skórny
  • szpiczak mnogi
  • rakowiak
  • czerniak
  • przewlekła białaczka szpikowa
  • mięsak Kaposiego w przebiegu AIDS
106
Q

Interferon beta - działanie

A

Przypuszczalnie hamowanie wydzielania endogennego IFNgamma (prozapalnego i nasilającego demielinizację)

107
Q

Interferon beta - zastosowanie

A

w ustępująco-nawracającej postaci SM

rzadziej w terapii raka gardła

108
Q

Interferon gamma - zastosowanie

A

Jako rekombinowany interferon gamma-1b w leczeniu przewlekłej choroby ziarniniakowej

109
Q

Aldesleukina - co to?

A

rekombinowana ludzka IL-2:
stymuluje aktywność i proliferację limfocytów T,
aktywuje cytotoksyczne limf. T i B oraz komórki NK

W niskich dawkach ma działanie immunosupresyjne, zależne od wybiórczego pobudzania hamujących reakcje immunologiczne Treg

110
Q

Aldesleukina - zastosowanie

A

Zaawansowane postaci raka nerki i nowotworów skóry

Testowane w: ciężkim trądzie

Niskie dawki testowane w: RZS, toczniu rumieniowatym układowym, cukrzycy t.1

111
Q

Mielopoetyczne czynniki wzrostu - lista

A

molgramostym

filgrastym, lenograstym

112
Q

Molgramostym

A

czynnik stymulujący tworzenie kolonii granulocytów i makrofagów - GM-CSF

113
Q

filgrastym, lenograstym

A

czynnik stymulujący tworzenie kolonii granulocytów - G-CSF

114
Q

Mielopoetyczne czynniki wzrostu - zastosowanie

A

leczenie agranulocytozy

Zapobieganie uszkodzeniu szpiku w przebiegu chemioterapii przeciwnowotworowej

115
Q

Adiuwanty - lista

A
dipeptyd muramylowy (MDP)
lentinan
pachymaran
picibanil
bestatyna
atenuowany BCG (mycobacterium tuberculosis)
116
Q

Adiuwanty - działanie

A

To produkty bakteryjne lub grzybicze o budowie polisacharydów, nasilające odpowiedź immunologiczną organizmu wobec antygenów bakteryjnych, wirusowych, nowotworowych

117
Q

Adiuwanty bakteryjne - zastosowanie

A

Uzupełnienie terapii przeciwnowotworowej prowadzonej typowymi lekami

Szczepionka BCG dopęcherzowo w powierzchownym raku pęcherza moczowego (terapia uzupełniająca)

118
Q

Leki nasilające aktywność limfocytów T - lista

A

Ipilimumab, tremelimumab
Niwolumab, pembrolizumab
Atezolizumab, durwulumab, awelumab
Elotuzumab

119
Q

Ipilimumab, tremelimumab - działanie

A

To p/c przeciw CTLA-4 -> zablokowanie CTLA-4 wzmaga łączenie się CD28 limocytu T z B7.1 lub B7.2 komórki dendrytycznej

120
Q

Ipilimumab, tremelimumab - zastosowanie

A

Leczenie czerniaka

Testowane w: raku prostaty, niedrobnokomórkowym raku płuc

121
Q

Niwolumab i pembrolizumab - działanie

A

To p/c przeciw zlokalizowanej na limf. T cząsteczce PD-1
Zapobiegają interakcji PD-1 z białkiem PD-1L, które komórki nowotworowe prezentują na swojej powierzchni (ta interakcja normalnie powodowałaby apoptozę limf. T)

122
Q

Niwolumab i pembrolizumab - należą do grupy nazywanej…

A

immune checkpoint inhibitors - przeciwdziałąją immunologicznym punktom kontrolnym (np. połączenie PD-1 z PD-1L)

123
Q

Niwolumab i pembrolizumab - zastosowanie

A

W niedrobnokomórkowym raku płuc

124
Q

Atezolizumab - zastosowanie

A

Leczenie raka pęcherza moczowego, niedrobnokomórkowego raka płuc (durwulumab i awelumab są w fazie badań)

125
Q

Atezolizumab - mechanizm

A

To p/c przeciw cząsteczce PD-1L (podobny efekt do niwolumabu i pembrolizumabu)

126
Q

Elotuzumab - działanie, zastosowanie

A

To p/c przeciw białku SLAMF7 zlokalizowanemu głównie na komórkach NK i plazmocytach
->aktywuje komórki NK

Używany w leczeniu szpiczaka plazmocytowego

127
Q

Imikwimod - działanie

A

Lek immunostymulujący

Pobudza komórki układu immunologicznego, nasilając ich funkcje cytotoksyczne i wytwarzanie cytokin

128
Q

Imikwimod - zastosowanie

A

5% krem w miejscowym leczeniu kłykcin kończystych i powierzchownego raka

129
Q

Lewamizol - działanie

A

Lek immunostymulujący
Możliwe że zmniejsza aktywność limf. T supresorowych i nasila wytwarzanie interferonów

WYCOFANY przez dział. niepożądane

130
Q

Lewamizol - zastosowanie

A

Początkowo był w zakażeniach robakami obłymi

W leczeniu wspomagającym raka okrężnicy, czerniaka - obecne WYCOFANY PRZEZ DZIAŁ. NIEPOŻĄDANE

131
Q

Inozyna pranobeks - działanie

A

Lek immunostymulujący
Lek złożony (inozyna + 4-acetyloaminoblabla2-propanol)
Hamuje proliferację wirusów in vitro
Pobudza limfocyty T i makrofagi
Wykazuje działanie p/wirusowe (gł. Herpes) i immunostymulujące

132
Q

Inozyna pranobeks - zastosowanie

A

W stanach obniżonej odporności

W profilaktyce i leczeniu ospy wietrznej, półpaśca, nawracającej opryszczki

133
Q

Tymostymulina - działanie (thymus factor X = TFX) - działanie

A

Lek immunostymulujący
To częściowo oczyszczony ekstrakt z grasicy cielęcej zawierający mieszaninę peptydów o postylowanym działaniu stymulującym aktywność limf. T, wytwarzanie IL-2 oraz interferonu gamma

134
Q

Tymostymulina - zastosowanie

A

Skuteczność - kontrowersyjna
Wspomagająco w pierwotnych i wtórnych niedoborach odporności
W aktywnym, przewlekłym zapaleniu wątroby
We wczesnym okresie ALS
We wspomaganiu funkcji szpiku kostnego podczas terapii przeciwnowotworowej

135
Q

Ekomer - działanie

A

Preparat z olejem z wątroby rekina grenlandzkiego

Działanie p/bakteryjne, p/grzybicze, immunostymulujące

136
Q

Biostymina - działanie

A

Wyciąg z aloesu, niby wzmacnia głównie mechanizmy odp. humoralnej oraz funkcje granulocytów

Bywa stos. i.m. we wspomaganiu leczenia przewlekłych, nawracających zakażeń bakteryjnych