Diagnostyka niedoborów odporności Flashcards
Podstawowe badania w ocenie odporności humoralnej:
- Najczęściej pomiar stężenia IgG, A, M
- stęż IgE zwykle przy podejrzeniu atopowych alergii
- IgD
-Pomiar stężenia poszczególnych podklas IgG w surowicy (IgG1-4) (zwykle niedobory idą w parach 1 i 3, 2 i 4)
Badania odporności humoralnej - limf B
CD19, CD20, CD22 i wyróżnienie:
- dojrzałych limf. B (IgD+/CD27-)
- limf. B strefy marginalnej (IgD+/CD27+)
- limf. B pamięci (np. IgD-/CD27+)
Co zbadamy do oceny odpowiedzi poszczepiennej?
p/c przeciw … (np. WZW-B) (swoiste p/c)
Ocena obecności izohemaglutynin ma ograniczone znaczenie przed …. r.ż.
2r.ż.
Co możemy ocenić w przypadku agammaglobulinemii sprzęż. z chromosomem X?
=choroba Brutona
cytofluorometryczna ocena obecności białka btk w monocytach
Podstawowe badanie w ocenie odporności komórkowej
Ocena liczebności subpopulacji limf. T (CD4+, CD8+, NK) i ich subpopulacji (np.Treg)
Jaki marker jest charakterystyczny dla wszystkich limf. T?
CD3
Czy limf T zetknęły się z patogenem możemy sprawdzić patrząc na poziom:
aktywacji limf. T, np. liczebności limf. T-HLA DR+
Ocena funkcji układu komórek żernych:
Liczba i ocena morfologiczna neutrofili
Testy funkcjonalne dla limf T:
Test transformacji blastycznej limfocytów(T i B) w odp na stymulację mitogenami (PHA, PWM) i p/c anty-CD3 lub antygenami (np. PPD-oczyszczona tuberkulina)
Testy funkcjonalne dla komórek żernych:
Testy mierzące zdolność granulocytów do wytwarzania reaktywnych form tlenu (ROI) lub zdolność do zabijania wewnątrzkomórkowego mikroorganizmów
Skriningowo - pomiar chemiluminescencji po fagocytozie lateksu wzmacnianej luminolem (licznik scyntylacyjny)
Jakie badanie gdy podejrzewamy przewlekłą chorobę ziarniniakową? (i z czym ona jest związana)
-ona jest związana z produkcją wolnych rodników tlenowych w granulocytach obojętnochłonnych /makrofagach
Badanie “wybuchu tlenowego” cytofluorometrem przepływowym (zestaw Phagoburst-test) - można tym nawet określić nosicielstwo u matki
Można też cytofluorometryczną ocenę poziomu ekspresji gp91phox (to jest podjednostka NADPH-oksydazy)
Niedobór leukocytarnych cząstek adhezyjnych - LAD I - jakie badanie?
Badanie poziomu ekspresji molekuł adhezyjnych (CD11a, CD18)
Badania w ocenie układu dopełniacza
Określenie stężenia poszczególnych składowych układu dopełniacza w surowicy (najczęściej C3c i C4)
Jakie badanie w podejrzeniu wrodzonego obrzęku naczyniowego?
Ocena układu dopełniacza:
Pomiar stężenia w surowicy oraz badanie aktywności inhibitora C1 esterazy
Mendlowska nadwrażliwość na zakażenia mykobakteriami - jakie badanie?
Poziom produkcji cytokin: IL-12, IFN-gamma
Diagnostyka zakażeń prątkami atypowymi - jakie badanie?
Poziom ekspresji receptorów IFN-gammaR1, IFN-gammaR2, IL-12Rbeta1
Jakie badanie przy podejrzeniu defektów sygnałowania przez TLR?
Stężenie IL-6, TNF
Jakie badania pomocnicze w ALPS? (+rozwiń skrót)
=autoimmunologiczny z. limfoproliferacyjny
poziom wit. B12, IL-10, FasL
Co oceniamy w odpowiedzi poszczepiennej? (3)
Stężenie swoistych p/c
Obecność swoistych p/c
Aktywacja swoistych limf. T
Stężenie swoistych p/c po szczepieniu - jakie testy?(2)
ELISA
ECLIA (elektrochemiluminescencja)
Obecność swoistych p/c po szczepieniu - jakie testy?(1)
Western blot
Aktywacja swoistych limf. T po szczepieniu - jakie testy?(1)
cytometria przepływowa
Diagnostyka niedoborów immunologicznych - co oceniamy?
Stężenie Ig (klasy, podklasy)
Fenotyp i stan aktywacji komórek ukł. immunologicznego
Stężenie Ig (klasy, podklasy) - jakie testy?(3)
Test precypitacyjny z odczytem turbidymetrycznym lub nefelometrycznym
ELISA
Immunodyfuzja radialna
Fenotyp i stan aktywacji komórek ukł. immunologicznego - jakie testy?(1)
Cytometria przepływowa
Diagnostyka schorzeń alergicznych - anafilaktycznych - co oceniamy?(3)
Stężenie IgE
Test aktywacji bazofilów (BAT)
Stężenie składowych dopełniacza
Stężenie IgE - jakie testy?(4)
Całkowite stężenie:
- test RIST
- immunochemiluminescencja
Alergenowo-swoiste IgE:
- test RAST (stężenie)
- western blot (obecność)
Test aktywacji bazofilów (BAT) - jakie testy?(1)
cytometria przepływowa
Stężenie składowych dopełniacza - jakie testy?(2)
Test precypitacyjny z odczytem turbimetrycznym lub nefelometrycznym
Immunodyfuzja radialna
Diagnostyka schorzeń alergicznych - cytopenii autoimmunizacyjnych - co badamy?(1)
Obecność kompleksów immunologicznych na powierzchni komórek krwi obwodowej(erytrocytów)
Obecność kompleksów immunologicznych na powierzchni komórek krwi obwodowej(erytrocytów) - jaki test?
Bezpośredni test antyglobulinowy
Monitorowanie konfliktu serologicznego i diagnostyka choroby hemolitycznej noworodka - co badamy?(2)
Obecność swoistych p/c w surowicy krwi matki - pośredni test antyglobulinowy Coombsa
Związanie p/c matczynych z erytrocytami krwi pępowinowej noworodka - bezpośredni test antyglobulinowy Coombsa
Oznaczanie grup krwi i transfuzjologia - co badamy?(2)
Ocena obecności:
antygenów grupowych na erytrocytach - hemaglutynacja bezpośrednia
alloprzeciwciał odpornościowych przed przetoczeniem krwi - pośredni test antyglobulinowy Coombsa
Diagnostyka chorób autoimmunizacyjnych - co badamy?(5)
Obecność autop/c
Stężenie autop/c
Obecność kompleksów immunologicznych (w materiale biopsyjnym lub w surowicy)
Obecność czynnika reumatoidalnego (RF)
Stężenie/obecność inhibitora składnika C1 dopełniacza
Obecność autop/c - jaki test?(4)
Immunofluorescencja pośrednia
Western blot
Immunoelektroforeza przeciwbieżna
Immunodyfuzja prosta (modyfikacja Ouchterlony’ego)
Stężenie autop/c - jaki test?(2)
ELISA (powinowactwo autop/c)
Testy radioimmunologiczne
Obecność kompleksów immunologicznych (w materiale biopsyjnym lub w surowicy) - jaki test?(4)
Immunofluorescencja bezpośrednia
Immunoelektroforeza
Immunohistochemia
ELISA/cytometria przepływowa (test z użyciem komórek Raji)
Obecność czynnika reumatoidalnego (RF) - jaki test?(3)
RF klasy IgM:
- aglutynacja bierna (test lateksowy, odczyn Waalera-Rose’a)
- test precypitacyjny z odczytem turbidometrycznym lub nefelometrycznym
RF klasy IgA, G, E:
-ELISA
Stężenie/obecność inhibitora składnika C1 dopełniacza - jaki test?(3)
Test precypitacyjny z odczytem turbidometrycznym lub nefelometrycznym
Immunodyfuzja
ELISA
Diagnostyka nowotworów (w tym układu krwiotwórczego i chłonnego) - co badamy?(3)
Immunofenotyp i stan aktywacji komórek nowotworowych
Potencjał proliferacji
Oporność na chemioterapię
-wszystko cytometrią przepływową
Diagnostyka gammapatii - co badamy?(3)
Skład białek surowicy - immunoelektroforeza (immunofiksacja)
Stężenie Ig i łańcuchów lekkich - test precypitacyjny z odczytem turbidometrycznym lub nefelometrycznym
Obecność białka Bence’a-Jones’a w moczu - Immunoelektroforeza
Diagnostyka mikrobiologiczna - co badamy?(3)
Obecność antygenów drobnoustrojów
Obecność swoistych p/c - ELISA lub aglutynacja bierna
Wydzielanie IFNgamma przez swoiste limf. T aktywowane antygenami prątków gruźlicy
Obecność antygenów drobnoustrojów - jakie testy?(2)
Aglutynacja bierna
Immunoelektroforeza przeciwbieżna
Wydzielanie IFNgamma przez swoiste limf. T aktywowane antygenami prątków gruźlicy - jakie testy?(2)
ELISA (stężęnie IFNgamma)
ELISPOT (liczba limfocytów T wydzielających IFNgamma)
Diagnostyka biochemiczna i toksykologiczna - co badamy? (3)
Oznaczanie stężenia wybranych białek markerowych (np. CRP, mioglobina, troponina I, kwaśna fosfataza sterczowa)
Oznaczenie stężenia białek surowicy krwi (np. albumina, haptoglobina, ceruloplazmina, transferryna)
Monitorowanie stężenia leków (np. digoksyna, cyklosporyna A, sirolimus, fenobarbital)
Oznaczanie stężenia wybranych białek markerowych (np. CRP, mioglobina, troponina I, kwaśna fosfataza sterczowa) - jakie testy?(2)
Metody immunoenzymatyczne
Zautomatyzowane techniki enzymoimmunofluorescencyjne
Oznaczenie stężenia białek surowicy krwi (np. albumina, haptoglobina, ceruloplazmina, transferryna) - jakie testy?(1)
Immunoprecypitacja z odczytem nefelometrycznym (immunonefelometria)
Monitorowanie stężenia leków (np. digoksyna, cyklosporyna A, sirolimus, fenobarbital) - jakie testy(2)?
Metody:
- immunofluorescencyjne
- immunoenzymatyczne
Diagnostyka endokrynologiczna - co badamy?(1)
Oznaczanie stężeń wybranych hormonów (np. insulina, hormony tarczycy, kortyzol, hormony płciowe, prolaktyna, gonadotropina kosmówkowa)
Test: elektrochemiluminescencja (ECLIA)
Cytofluorymetria przepływowa - oceniamy komórkę w jakim otoczeniu?
W zawiesinie
Cytofluorymetria przepływowa - co określamy?
Parametry (głównie morfologiczne)
Immunofenotyp
Aktywację czynnościową
Charakterystyka wybranych parametrów organelli komórkowych
Cytometria przepływowa - co ocenimy?
Podstawowe parametry morfologiczne (wielkość i ziarnistość komórki)
->ocena morfologiczna komórek krwi obwodowej, aspiratu szpiku kostnego, bioptatu węzłów chłonnych, PMR
Cytofluorymetria przepływowa - jak przygotowujemy komórki do analizy?
Immunofluorescencja bezpośrednia (częściej niż pośrednia, która pozwala na większą czułość analizy)
Komórki przed dializą inkubuje się z p/c monoklonalnymi znakowanymi fluorochromami lub z wybranymi barwnikami fluorescencyjnymi (np. jodek propidyny)
Cytofluorymetria przepływowa - jaki laser?
Niebieskofioletowy - pozwala na analizę trzech podstawowych barw fluorescencji
Cytofluorymetria przepływowa - przebieg
komórki jedna za drugą przepływają przez promień światła lasera
Cytofluorymetria przepływowa - dwa parametry w ocenie morfologicznej
Parametr FSC(forward scatter) - Stopień ugięcia promienia światła na komórce w kierunku jego przebiegu jest proporcjonalny do wielkości komórki (detektor na wprost)
Parametr SSC(side scatter) - ugięcie promienia światła pod kątem jest proporcjonalne do ziarnistości komórki (detekcja detektorem umieszczonym pod kątem 90stopni względem promienia lasera)
Cytofluorymetria przepływowa - po co inkubować komórki z p/c znakowanymi?
To pozwala na:
- analizę immunofenotypu komórki (ekspresji analizowanych markerów powierzchniowych i wewnątrzkomórkowych)
- metabolizmu komórki
- stopnia aktywacji czynnościowej
- fazy cyklu komórkowego
Cytofluorymetria przepływowa - intensywność wzbudzenia barwnika zależy od:
Ilości barwnika związanego z komórką, co jest proporcjonalne do ekspresji ocenianego markera na/w komórce
Cytofluorymetria przepływowa - prezentacja danych
Jednoparametrowo (histogram, np. wykres zależności SSC od liczby komórek)
Dwuparametrowo (dot plot - wykres kropkowy: każda analizowana komórka to kropka na wykresie)
Cytofluorymetria przepływowa - kontrole negatywne (2)
Izotypowa - pozwala na wyeliminowanie wpływu nieswoistego wiązania znakowanych p/c z powierzchnią komórek
Izokloniczna - stos. w przypadku badania antygenów wewnątrzkomórkowych
Cytofluorymetria przepływowa - co musimy zrobić z komórką by móc ocenić jej antygeny wewnątrzkomórkowe?
Utrwalić ją w paraformaldehydzie i permeabilizować(?) - to pozwala na wniknięcie p/c do komórki
Analiza cytofluometryczna komórek krwi obwodowej jest prowadzona po…
hemolizie erytrocytów (chyba że je też oceniamy)
Sortowanie cytofluorometryczne komórek - jak?
Gdy w komórce jest spełnione kryterium sortowania, to kropli buforu, w której znajduje się komórka, nadawany jest odpowiedni ładunek elektryczny
Krople przepływają między elektrodami, do których są przyciągane jeśli został im nadany ładunek
