PNO - niedobory odporności z dominującym defektem syntezy Ig Flashcards
Agammaglobulinemia sprzężona z chromosomem X = ch. Brutona = XLA - mutacja
- mutacja genu BTK, kodującego kinazę tyrozynową Brutona (BTK)
- mutacja BTK -> zah. ontogenezy limf. B na etapie prekursora -> brak limf. B w krwi obwodoej i narz. limfatycznych, brak produkcji Ig
- 15-20%: mutacja spontaniczna = de novo
- 70-80%?%: nosicielki kobiety w rodzinie chorego chłopca
! jest też AR forma występująca u obu płci (10% przypadków agammaglobulinemii)
Agammaglobulinemia sprzężona z chromosomem X = ch. Brutona - epidemiologia
1:400tys chłopców
Agammaglobulinemia sprzężona z chromosomem X = ch. Brutona - patogeneza
- brak dojrzałych limf. B -> brak produkcji Ig, w tym swoistych p/c dla różnorodnych patogenów -> wysokie ryzyko zakażeń
Agammaglobulinemia sprzężona z chromosomem X = ch. Brutona - objawy
alarmujące:
- zakażenia (gł. bakteryjne, wyst. po 4 m.ż. - czyli po zużyciu matczynych IgG),
- nawracające ropne zapalenia ucha środk.
- zap. płuc z ropniami
- zak. przewodu pok.
- posocznice
- ZOMR i mózgu (np. enterowirusowe)
-rozwój prawidłowy (poza skutkami tych zakażeń)
Agammaglobulinemia sprzężona z chromosomem X = ch. Brutona - co w obciążonych rodzinach?
zgony chłopców we wczesnym niemowlęctwie (przez zak. bakt.)
Agammaglobulinemia sprzężona z chromosomem X = ch. Brutona - bad. fizykalne
brak migdałków i bardzo małe/niewyczuwalne ww.chł.
Agammaglobulinemia sprzężona z chromosomem X = ch. Brutona - objawy późne
rozstrzenia oskrzeli, przewlekłe zap. zatok z przerostem bł. śluzowej (nawet mimo preparatów Ig)
Agammaglobulinemia sprzężona z chromosomem X = ch. Brutona - diagnostyka
- podstawa: Ig w surowicy:
- <4m.ż. IgA i IgM nieoznaczalne (IgG ok bo od matki)
- > 4m.ż. IgA i IgM nieoznaczalne, IgG bardzo niskie/nieoznaczalne
- ocena cytofluorometryczna limfocytów krwi obwodowej:
- bardzo niski odsetek i liczba limf. B
- prawidłowe wart. bezwzględne limf. T i ich subpopulacji (CD4+, CD8+, TCRalfa/beta, TCR gamma/delta)
- definitywne rozpoznanie: mutacja BTK:
- technika molekularna (sekwenc. egzonów genu BTK)
i/lub
-cytometria przepływowa (brak białka BTK w komórkach)
- technika molekularna (sekwenc. egzonów genu BTK)
Agammaglobulinemia sprzężona z chromosomem X = ch. Brutona - leczenie
- regularne preparaty Ig do końca życia (0,4-0,6g/kg m.c. co 4 tygodnie i.v) - IgG >=5g/l w surowicy jest poziomem zabezpieczającym
- dodatkowe IgG w okresie zakażeń, po zabiegach chirurgicznych, po urazach
- u niektórych okresowa profilaktyka p/bakt., p/grzybicza
Obniżony poziom IgG, IgA i prawidłowy lub obniżony IgM - w jakich chorobach?
- agammaglobulinemia sprzęż. z X
- pospolity zmienny niedobór odporności = CVID (common variable immunodeficiency)
pospolity zmienny niedobór odporności = CVID - definicja
Heterogenna grupa chorób z:
- hipogammaglobulinemią,
- zaburzeniami odporności komórkowej,
- niską produkcją swoistych p/c,
- nawracającymi zakażeniami ze słabą odpowiedzią na leczenie
Typowymi zjawiskami dla pacjentów z CVID jest
współwystępowanie schorzeń autoimmun.(możliwe że przez obniżenie Treg) i alergicznych (>50% chorych)
pospolity zmienny niedobór odporności = CVID - epidemiologia
1:10tys-50tys
u dzieci zazwyczaj po ukończeniu 4r.ż. (do tego czasu hipogammaglobulinemia jest traktowana jako przejściowa=THI)
Jeden z nielicznych PNO rozpoznawanych de novo też u dorosłych (najczęściej 3 dekada życia)
Jeden z najczęściej rozpoznawanych PNO u dzieci i dorosłych
pospolity zmienny niedobór odporności = CVID - patogeneza - jakie mutacje?
Mutacje pojedynczych genów związane z ontogenezą limf. B (m.in. genów dla ICOS, TACI, BAFF-R, CD19, 20, 21, 81, PLCgamma2, PKCdelta, LRBA)
pospolity zmienny niedobór odporności = CVID - patogeneza - jakie mutacje się dziedziczą?
genów kodujących białka TACI, ICOS
pospolity zmienny niedobór odporności = CVID - częściej dziedzicznie czy sporadycznie?
sporadycznie
pospolity zmienny niedobór odporności = CVID - co prowadzi do ujawnienia się objawów klinicznych?
Brak efektywnej produkcji swoistych p/c po kontakcie z patogenem
pospolity zmienny niedobór odporności = CVID - jakie zaburzenia odpowiedzi immunologicznej?
Obniżona liczba Treg, limf B(zwłaszcza subpopulacji CD27+ - limf. B pamięci)
Zaburzenia funkcjonalne:
-np. stymulacji i przekazywania sygnału aktywującego (przez limfocyty T limfocytom B)
-dojrzewania limf. B do stadium plazmocytów i produkcji Ig
pospolity zmienny niedobór odporności = CVID - brak efektywnej produkcji swoistych p/c - efekt?
Wysoka podatność na zakażenia bakteriami
pospolity zmienny niedobór odporności = CVID - objawy - jaki najczęstszy
Nawracające, przedłużona zakażenia, często spowodowane przez:
- Salmonella
- Campylobacter
- H. influeanzae
- S. pneumoniae (mimo szczepienia)
- Neisseria meningitis
- M. pneumoniae
- Moraxella catarrhalis
- H.pylori
- pasożyty
- wirusy
Dotyczą głównie DO, dróg moczowych, p.pok. + słaba odpowiedź na leczenie
pospolity zmienny niedobór odporności = CVID - powikłania powtarzających się zakażeń
Rozstrzenia oskrzeli
Cechy włóknienia płuc
Ziarniniaki
Pogrubienie bł. śluzowej zatok
pospolity zmienny niedobór odporności = CVID - objawy autoimmunizacyjne
U 60% mogą poprzedzać objawy CVID
pospolity zmienny niedobór odporności = CVID - co stanowi wskazanie do poszerzonej diagnostyki?
małopłytkowość, neutropenia, anemia autoimmunohemolityczna (także z. Evansa), celiakia
pospolity zmienny niedobór odporności = CVID a węzły chłonne
u 10-15% są przewlekle powiększone, razem z wątrobą U nich są częste objawy z p.pok: -biegunki -bóle brzucha -zab. wchłaniania
->to jest związane z przerostem grudek chłonnych bł.śluz. jelit
U nich też jest częste limfocytarne naciekowe śródmiąższowe zap. płuc
pospolity zmienny niedobór odporności = CVID - objawy u dorosłych
Z czasem rośnie ryzyko rozwoju nowotworów:
- rak żołądka, jelit
- z. limfoproliferacyjne
i ryzyko zaburzeń autoimmuno i/lub autozapalnych (zapalenia tarczycy, IBD, celiakia, autoimmunizacyjne zap. wątroby, rzadko toczeń rumieniowaty)
pospolity zmienny niedobór odporności = CVID - jakie alergie współistnieją?
AZS
astma oskrzelowa
alergiczny nieżyt nosa
alergie pokarmowe
pospolity zmienny niedobór odporności = CVID - diagnostyka
Podstawa: hipogammaglobulinemia IgG, następnie IgG i IgA, najrzadziej IgG i IgM lub wszystkich klas
- niski poziom p/c po szczepionkach
- zmienne zaburzenia dot. liczby subpopulacji limf. T i B
Gdy autoimmunizacje to są autop/c w niskim mianie
pospolity zmienny niedobór odporności = CVID - różnicowanie
Gdy znaczne powiększenie węzł. chłonnych i splenomegalia - różnicować z ALPS (autoimmunizacyjny z. limfoproliferacyjny)
pospolity zmienny niedobór odporności = CVID - leczenie
Regularna substytucja Ig
Leczenie objawowe zakażeń (antybio na podstawie lekowrażliwości) + profilaktyka
Często leczenie szpitalne infekcji (bo i.v.), długie (10-14dni)
Postępujący przebieg ciężkich powikłań i chorób współistniejących, stanowiący zagrożenie życia jest wskazaniem do HSCT (mimo że CVID jako choroba podstawowa takiego wskazania nie ma)