Topic 8: Morele ontwikkeling

Question 1

Kohlberg’s morele stadia

Answer 1

Preconventioneel:
1. Straf en gehoorzaamheid
2. Kosten-baten analyse
Conventioneel:
3. Sociale verwachtingen
4. Sociaal systeem en geweten
Postconventioneel:
5. Sociaal contract en individuele rechten
6. Universele principes

Question 2

Preconventioneel

Answer 2

Persoon werkt volgens een “zal ik gestraft of beloond worden-mentaliteit”

Question 3

Conventioneel

Answer 3

Iemands moraal draait om de noodzaak de regels van de maatschappij te gehoorzamen

Question 4

Postconventioneel

Answer 4

Persoon heeft een persoonlijke morele code die de regels van de maatschappij overstijgt

Question 5

Vanaf hoeveel jaar is het begrip dat mensen andere wensen kunnen hebben dan jij al ver ontwikkeld?

Answer 5

Vanaf het 2e jaar

Question 6

Theory of Mind

Answer 6

Vermogen om ideeën te vormen over de mentale wereld van jezelf en van anderen en om gedrag te verklaren in termen van mentale toestanden
–> Eerste cognitieve begrip van kinderen verschijnt rond de leeftijd van 4 jaar

Question 7

Klassieke Theory of Mind test

Answer 7

False belief test (Sally Anne test)
–> Kinderen met theory of mind zullen weten dat Sally niet gelijk in de doos zal kijken, omdat zij niet weet dat deze hier ligt
* Kinderen van 15 maanden vertonen zelfs impliciete theory of mind

Question 8

Complexe second-order belief statements

Answer 8

–> Tegen einde basisschool
Mensen hebben gedachten/meningen over de gedachten van anderen. Ze gaan zelf ook meer nadenken over de gedachten van anderen
- Ook leren begrijpen van sarcasme

Question 9

Sociaal-cognitieve vaardigheden op oudere leeftijd

Answer 9

Vermogen neemt toe, meerdere perspectieven kunnen nemen en compromissen kunnen sluiten
- Ondanks achteruitgang in fluid intelligence

Question 10

Empathie

Answer 10

Affectief (compassie etc.) en cognitief (ToM)

Question 11

Ontwikkeling van empathie bij pasgeborenen

Answer 11

Emotionele besmetting: als een baby huilt, gaat de ander vaak ook huilen
–> Geen duidelijk onderscheid tussen de eigen emotionele toestand en die van anderen

Question 12

Prosociaal gedrag

Answer 12

1. Instrumenteel helpen (12-14 maanden): doelgericht helpen
2. Empathisch helpen (18-24 maanden): pro-sociale reactie op verdriet of pijn van een ander

Question 13

Wat is de basis van vroeg prosociaal gedrag?

Answer 13

1. Vroege belangstelling voor mensen (sociale motivatie)
2. Ontwikkeling van het vermogen om eigen emoties en die van anderen te onderscheiden
3. Aangeboren biologische basis voor empathie en prosociaal gedrag

Question 14

Reactieve agressie

Answer 14

Directe reactie op dreiging/frustratie, niet goed doordacht

Question 15

Proactieve (instrumentele) agressie

Answer 15

Met de bedoeling een doel te bereiken

Question 16

Directe agressie

Answer 16

Direct zichtbare agressie
–> Piekt rond 2,5 jaar, neemt af in de mid-kindertijd

Question 17

Indirecte agressie

Answer 17

Niet direct zichtbaar, bijv. woorden

Question 18

Relationele agressie

Answer 18

Gericht op het schaden van sociale relaties/sociale status
–> Piekt rond (begin van) adolescentie

Question 19

Twee soorten antisociaal gedrag (Moffitt’s theorie)

Answer 19

1. Life-course persistent
2. Adolescence limited
   - Meerderheid van adolescenten vertoont antisociaal gedrag (normatief), dat na de puberteit verdwijnt

Question 20

Antisociaal en risicogedrag - theorie van hersenen

Answer 20

Mismatch tussen het limbisch systeem dat bijna volledig is ontwikkeld in de vroege adolescentie, maar de prefrontale cortex die pas in de jonge volwassenheid is ontwikkeld

Question 21

Lowa taak

Answer 21

Psychologische (gok)taak die het nemen van beslissingen in het echte leven stimuleert

Question 22

Antisociaal en risicogedrag - theorie van leeftijd

Answer 22

Maturity gap: discrepantie tussen het fysiek en maatschappelijk volwassen zijn
–> Cognitieve en fysieke rijping & sociale beperking