Tijd van Regenten en Vorsten Flashcards
Omschrijf tijdvak 6
De tijd van Regenten en Vorsten
1600 - 1700 (De Gouden Eeuw)
Statenbijbel
Één officiële kerk: de Nederduits Hervormde Kerk. Er is wel ruimte voor verdraagzaamheid ten opzichte van ander opvattingen en stromingen (tolerantie). Oogluikend worden andere geloven gedoogd. De rooms-katholieken kunnen ter kerke in zogenaamde schuilkerken. Ook veel Joden komen ons land binnen vanwege vervolging in hun vaderland (Spanje, Portugal en Duitsland). Ook aanhangers van Calvijn uit Frankrijk (de Hugenoten) moeten vluchten uit Frankrijk en landen in Nederland
Omschrijf de gewesten
De naam van de republiek der zeven Nederlanden in de tijd van de Regenten en Vorsten. De gewesten zijn afzonderlijke staten van elkaar. Er is veel sprake van gewestelijke zelfstandigheid
Benoem de twee belangrijke ambtenaren van de gewestelijke staten
De stadhouder en een jurist in de functie van landsadvocaat of raadpensionaris
Benoem de bevoegdheden van een stadhouder in de tijd van Regenten en Vorsten (De Gouden Eeuw)
Rechtspraak, ondermeer het recht van gratie, en op het gebied van benoemingen in de stadsbesturen. Daarnaast is hij in de functie van kapitein-generaal en admiraal-generaal, aanvoerder van het leger en de vloot van het gewest.
Omschrijf de raadspensionaris van Holland
De raadspensionaris van Holland onderhoudt op grond van het feit dat Holland en Zeeland in het begin van de opstand alleen stonden, de contacten met de gezanten in het buitenland en speelt daardoor een belangrijke rol in de de buitenlandse politiek.
Belangrijke raadspensionarissen:
Johan van Oldenbarnevelt
Johan de Witt
Omschrijf het canonvenster ‘Johan van Oldenbarnevelt’
In de periode van de oorlog met Spanje werden de Nederlanden geregeerd door koning Filips II. De Nederlanden kwamen in opstand onder leiding van Willem van Oranje. In 1588 besloten de Noordelijke Nederlanden een Republiek te worden, omdat ze geen geschikte koning konden vinden. Johan van Oldenbarnevelt werd raadpensionaris van de Republiek en onder zijn leiding werd de Republiek erg machtig. Echter, na 1600 kregen Oldenbarnevelt en Maurits, de zoon van Willem van Oranje, steeds meer ruzie. Uiteindelijk liet Maurits Oldenbarnevelt arresteren en ter dood veroordelen. Op 13 mei 1619 werd Oldenbarnevelt onthoofd.
Omschrijf het twaalfjarig bestand
Spanje wilt vrede tussen Spanje en de Republiek der Zeven Nederlanden, maar de republiek gaat niet akkoord met een aantal eisen. Wel komt er een bestand waarin ze de vijandelijkheden stoppen voor een periode van 12 jaar.
Omschrijf de vrede van Münster
Hier komt de tachtig-jarige oorlog ten einde. De onderhandelingen worden gedaan in de Duitse plaats Münster in 1648. Hierdoor ontstaan de volgende veranderingen:
- De republiek wordt een zelfstandige staat
- De grens wordt bepaald door de frontlinie van dat moment
- De schelde blijft afgesloten voor handelsverkeer naar Antwerpen
Ook de Duitse keizer erkent de onafhankelijkheid.
Omschrijf het begrip absolutisme
Lodewijk XIV is hier een voorbeeld van, een absoluut vorst.
Hij is van mening dat hij zijn macht als koning van god heeft gekregen en dat alleen god kan oordelen over zijn handelen. Op basis hiervan neemt hij alle beslissingen zelf en eist hij van al zijn onderdanen dat ze gehoorzamen.
Omschrijf het canonvenster ‘Michiel de Ruyter’
Michiel de Ruyter, geboren in 1607 in Vlissingen, wilde al op jonge leeftijd naar zee. Hij vocht als admiraal in de Engelse zeeoorlogen en speelde een belangrijke rol bij de Slag bij Chatham. In 1673 versloeg hij Engeland en Frankrijk tijdens het rampjaar. Hij overleed in 1676 tijdens een gevecht tegen de Fransen. Hoewel hij destijds als zeeheld werd gezien, wordt zijn betrokkenheid bij de Nederlandse slavenhandel nu anders bekeken.
Omschrijf het canonvenster ‘De Beemster’
In de middeleeuwen begonnen mensen kleine stukjes land droog te maken, maar in de 17e eeuw wilden koopmannen en bestuurders uit Amsterdam een groot meer droogleggen om voedsel te verbouwen en winst te maken. Ze bouwden een dijk en een ringvaart, groeven met de hand en gebruikten windmolens om het meer leeg te pompen. De Beemster, een drooggelegd gebied, staat nu op de UNESCO-lijst van Werelderfgoed. Ingenieur Jan Adriaenszoon Leeghwater speelde een belangrijke rol in de drooglegging van verschillende meren. In de 19e en 20e eeuw werden andere droogmakerijen gerealiseerd, zoals de Haarlemmermeer, de Flevopolder en de Maasvlakte, met behulp van stoomgemalen, elektrische gemalen en computers. Nederland heeft veel expertise opgebouwd in waterbeheer en Nederlandse bedrijven helpen wereldwijd bij waterprojecten.
Waarvoor wilden de Nederlanden zo graag die specerijen?
Het werd gebruikt om eten smakelijker te maken en om medicijnen van te maken.
Omschrijf het canonvenster ‘VOC en WIC’
In de zeventiende eeuw waren koffie, thee en specerijen erg geliefd, maar ook erg duur. Nederlandse zeilschepen reisden naar Azië om deze producten te halen, ondanks de gevaren van de lange reis en ziektes zoals scheurbuik. De Vereenigde Oostindische Compagnie (VOC) werd opgericht en handelde niet alleen, maar voerde ook oorlog en veroverde kolonies, zoals Nederlands-Indië. Nederlanders bouwden forten op belangrijke plekken en de bewoners moesten voor Nederland werken. Later werd ook de West-Indische Compagnie (WIC) opgericht, die handelde in goud, zilver, gom en slaven.
Omschrijf de Heren XVII
Een groep die tijdens de Gouden Eeuw het VOC-bestuur vormen.
Omschijf de WIC
De Nederlander Willem Usselincx maakt plannen om in de West actief te worden. Hij wilt zelf koloniën opzetten en ook de Portugezen en Spanjaarden dwarsbomen. Eerst wordt het plan opgepakt door kooplieden en later door de Staten-Generaal als de oorlog met Spanje in 1621 hervat wordt
