Thema 1

Question 1

Definitie Intelligentie - Edwin Boring

Answer 1

“Intelligentie is wat door intelligentietests wordt gemeten”

Question 2

Algemene Intelligentie - General Factor (G-factor) - General Mental Ability (GMA)

Answer 2

Charles Spearman
- behoorlijk betrouwbaar/nauwkeurig

Question 3

Binet & Simon ontwikkelden 1e valide intelligentie test

Answer 3

traditionele tests cognitief vermogen en intelligentie worden gewoonlijk op gestandaardiseerde wijze afgenomen

Question 4

Sternberg: Praktische Intelligentie

Answer 4

• vermogen problemen uit de praktijk oplossen adhv informatie die niet noodzakelijkerwijs in de formulering van het probleem is vervat
• matige correlatie met traditionele IQ tests
• Wél voorspellende factor voor significante hoeveelheid variantie in academische/beroepsprestaties

Question 5

Cattell & Horn

Answer 5

Vloeibare Intelligentie (fluid): vermogen om na te denken, daarin ook beweeglijk te zijn (puzzles oplossen) en het vermogen tot abstract redeneren.
- Genetisch component, neemt af naarmate ouder worden

Gekristalliseerde Intelligentie (Crystalized): vermogen te lereen van ervaringen, ook tekst begrip en woordenschat vallen hieronder
- neemt toe naarmate ouder worden

Question 6

Howard Gardner: Theorie van Meervoudige Intelligentie (9 factoren)

Answer 6

1) Linguistisch - vermogen om jezelf effectief te uiten met behulp van taal

2) Ruimtelijk - vermogen om mentale beelden te creëren en te manipuleren voor probleem oplossen en je te oriënteren in de ruimte

3) Muzikaal - het vermogen om toonhoogtes en ritmes te herkennen en toe te passen en zo een instrument te bespelen zingen of componeren

4) Logisch/Mathmatisch - vermogen om patronen waar te nemen, conlcusies te trekken uit gegevens en logisch te redeneren

5) Kinesthetisch - vermogen om mentale vermogens te gebruiken om de eigen lichaamsbewegingen te coordineren

6) Interpersoonlijk - vermogen om gevoelens en bedoelingen van anderen op te vangen en te begrijpen

7) Intrapersoonlijk - vermogen om gevoelens en bedoelingen van anderen op te vangen en te begrijjpen

8) Natuurgericht - vermogen om objeecten in de natuurlijke wereld te herkennen en categoriseren

9) Existentieel - vermogen om eigen positie in het menselijk bestaan te bepalen, zoals je houding tov leven en dood.

Question 7

Triarchische Intelligentie theorie Stenberg (nieuwe definitie, waar component praktische kennis in zit)

Answer 7

1) Analytische Deeltheorie: abstracte probleemoplossing en de denk strategieën die iemand daarbij gebruikt (controleren + coderen van informatie). Lerend vermogen.

2) Creatieve Deeltheorie: creatieve/experimentele intelligentiie heeft te maken met de inzichten die mensen hebben, hun vermogen om te synthetiseren en om op nieuwe situaties en prikkels te reageren

3) Praktische Deeltheorie: het vermogen om alleedaagse taken te begijpen en uit te voeren.

Question 8

John Carroll - Drielagentheorie van Cognitieve Vermogens

Answer 8

Cognitief vermogen kan consistent in 3 lagen (strata) worden geclusterd:

1) beperkt (stratum I)
2) breed (statum II)
3) algemeen cognitief vermogen (stratum III)

3) stratum 3 lijkt het meest op “G”
2) stratum 2 verdeeld in brede vermogens, zoals fluid/crystallized, algemeen geheugen en visuele perceptie
1) stratum 1 specifieke vermogens zoals beeldherkenning en taalbeheersing

• meest levensvatbare beschrijving van menselijke vermogens
• verbindend model

Question 9

Cattell-Horn-Carroll Model is 1 van de beste manieren om een beschrijving van algemene intelligentie te geven

Answer 9

Het model is een smanevoeging van fluid/crystallized + 3lagen theorie van cognitieve vermogens

Question 10

Daniel Goleman: Emotionele Intelligentie

Answer 10

“het vermogen jezelf te motiveren en vol te houden in het geval van tegenslag: om impulsen te beheersen en niet direct toe te geven aan bevrediging: om je stemmingen te beheersen en te voorkomen dat je vermogen tot denken door hevige emoties wordt verstoord om je in te leven in anderen en hoopvol te blijven

Question 11

Kritiek op Goleman’s EI

Answer 11

nogal breed + oude wijn in nieuwe zakken.
- het model van Goleman is ebaseerd op competentieanalyses in verschillende organisatie sen heeft direct betrekking op de werkvloer

Question 12

Emotionele Competentie:

Answer 12

een aangeleerd, op emotionele intelligentie gebaseerd vermogen dat tot uitstekende prestaties op het werk leidt
1) zelfbewustzijn
2) zelfmanagement
3) sociaal bewustzijn
4) relatiemanagement

Question 13

Joseph + Newman suggereren dat emotieregulatie in theorie gerelateerd is aan arbeidsprestaties via het genereren van een affectieve toestand (stemming) die gunstig is voor de arbeidsprestaties (zoals plezier/enthousiasme). 4 benaderingen:

Answer 13

1) emotieperceptie
2) emotie inzicht
3) emotie regulatie
4) arbeidsprestatie

!! E.I. is nog geen valide concept!!

Question 14

Kernelementen/persoonlijkheidskenmerken

Answer 14

vertegenwoordigen neigingen of voorkeuren om je in een specifieke situatie op een bepaalde manier te gedragen

Question 15

Big 5 Persoonlijkheidsdimensies

Answer 15

OCEAN
Openheid voor nieuwe situaties
Consciëntieusheid
Extraversie
Altruïsme
Neuroticisme

HEXACO = + honesty/humbleness (eerlijkheid/nederigheid)

Question 16

Organisationeel Burgerschapsgedrag

Answer 16

-organisational citizenship behaviour
- prestaties die medewerkers op het werk verrichten, maar die niet in functieomschrijvingen staan

Question 17

COTAN

Answer 17

Commissie Testaangelegenheden Nederland, onderdeel van NIP
- beoordeelt psychodiagnostische instrumenten

Question 18

Creativiteit

Answer 18

Genereren van Nieuwe en geheel originele ideeën

Question 19

Innovatie

Answer 19

Breder. Behelst ook de toepassing en implementatie van bestaande ideeën met als doel iets nieuws en nuttigs te produceren (in de context van groepen, organisaties of maatschappijen
- innovatie wordt gezien als proces, omdat implementatie gepaard gaat met beïnvloeding van anderen

Question 20

Intrinsieke motivatie

Answer 20

als een activiteit wordt gewaardeerd en uitgevoerd vanwege de activiteitt zelf en wanneer de betrokkene een werkelijke passie en belangstelling heeft voor de innovatie op zich

Question 21

Extrinsieke motivatie

Answer 21

iemand die een taak uitvoert met het doel een bleoning te verkrijgen, die van de taak kan worden onderscheiden

Question 22

Kennis, intrinsieke motivatie, een hoge vloeibare intelligentie en een hoge score op openheid bevorderen iemands creativiteit. Consciëntieusheid belemmert dit eerder

Question 23

Affect

Answer 23

subjectief gevoel, dat zowel een algemene (en langdurige) toestand omvat - zoals monterheid of depressie- aals een meer specifieke toestand, zoals geluk of woede

• stemming en emotie kunnen worden beschouwd als subtypes van het affect, waarbij emoties meestal direct op een specifieke prikkel zijn gericht (b een persoon, object of gebeurtenis); stemmingen missen deze gerichtheid meestal

Question 24

Persoonlijkheidskenmerken - op cognitie gebaseerd

Answer 24

• proactiviteit
• persoonlijk initiatief
• vertrouwen in eigen kunnen
• attributie stijl
• locus of control

= motivatie

Question 25

2 psychologische principes bij personeelsselectie - en beoordeling in de organisatie

Answer 25

1) mensen verschillen van elkaar v.w.b. aanleg, vaardigheiden en andere kwaliteiten
2) toekomstig gedrag is deels voorspelbaar

Question 26

Functie analyse

Answer 26

is bedoeld om systematisch inforrmatie oer een functie te verzamelen (info over de aard van de werkzaamheden, verantwoordelijkheden, de mate van zelfstandigheid, het gebruik van specifieke apparatuur/programmatuur/werkomstandigheden en de positie van de functie binnen de structuur van de organisatie

• uitkomst wordt gebruikt voor het opstellen van een functieomschrijving en/of persoonsspecificatie
• nodig voor beslissingen over activiteiten
• functiewaardering en inschaling
• ontwerpen van werkomgevingen
• analyse van opleidingsbehoeften

Question 27

De bronnen waaruit geput kan worden bij een functieanalyse, kun je in 4 categorieën verdelen:

Answer 27

1) schriftelijk materiaal en bestaande documentatie
2) interviews en vragen
3) gegevens van collega’s of andere betrokkenen
4) directe observatie

Question 28

Functieprestatie

Answer 28

gericht op specifieke verantwoordelijkheden van de functie

Question 29

Contextuele Prestatie

Answer 29

b.v. gedragingen van organisationeel burgerschap, zoals hoffelijkheid, pro-sociaal gedrag en altruïsme

Question 30

Succesvolle functieanalyse - Sanchez en Levine (3 elementen)

Answer 30

1) factoren van werk/functie
2) factoren van de werknemer
3) contextuele factoren

Question 31

Competentie

Answer 31

de verzameling specifieke kenmerken en gedragingen die een werknemer in een bepaalde functierol moet vertonen, om de relevante functietgaken naar behoren te kunnen uitvoeren

Question 32

Competentieprofiel

Answer 32

een lijst van alle bij een bepaalde functierol behorende commpetenties

Question 33

Observeerbare gedragingen

Answer 33

Gedragsindicatoren

Question 34

Flanagan ontwikkelde de Critical Incident Technique

Answer 34

een incident wat kenmerkend is voor uitermate effectieve/ineffectieve prestaties ( in een interview)

Question 35

PAQ = Position Analysis Questionnaire

Answer 35

wordt gebruikt voor taakanalyse

Question 36

validatie onderzoek

Answer 36

uitvinden of de verschillende onderdelen van de selectieprocedure effect hadden

Question 37

Schmidt en Hunter - General Mental Ability (GMA)

Answer 37

is een zeer valide indicator (zeker icm met andere methoden van selecteren):

• worksample tests
• integriteits tests
• gestructureerde interviews (STAR - Situatie Taak Actie Reflectie)

Question 38

Kosteneffectiviteit van selectieprocedure wordt bepaald door 2 factoren

Answer 38

1) de selectieratio (aantal functies/aantal kandidaten)
2) financiële voordelen van betere werkprestaties

Question 39

Selectiemethodes

Answer 39

1) sollicitatiegesprek (gestructureerd/ongestructureerd)
2) psychometrische tests
3) opvragen van referenties
4) biografische vragenlijst
5) praktische opdrachten en simulaties
6) assessmentonderzoek
7) CV
8) sollicitatie

Question 40

Evaluatiecriteria voor effectiviteit selectiemethodes

Answer 40

1) onderscheid op functierelevante criteria
2) validiteit en betrouwbaarheid
3) rechtvaardigheid en eerlijkheid
4) administratief werkbaar
5) professioneel
6) kosten en ontwikkelingstijd
7) reacties van kandidaten
8) feedback

Question 41

validatieonderzoek

Answer 41

goede en voldoende steekproef
betrouwbaar verkregen scores
voldoenderuim scorebereik (scores mogen niet te dicht bij elkaar liggen)

Question 42

Schmidt - Hunter, beste selectiemethodes

Answer 42

• cognitieve vermogenstest (GMA/G-factor) + worksampletest+ gestructureerd interview

Question 43

Sollicitatiegesprek valide wanneer

Answer 43

1) de vragen van de ondervrager gebaseerd zijn op de functieanalsyse
2) dezelfde ondervragers dezelfde vragen stellen aan verschillende kandidaten
3) de ondervragers een consistente reeks criteria gebruiken om de antwoorden van de kandidaat te beantwoorden

Question 44

Gestructureerd interview is beter dan niet-gestructureerd interview

Answer 44

i.c.m. persoonlijkheidstests+ test cognitieve vermogens = hoge predictieve validiteit
1) gedragsgerichte gesprekken (STAR)
2) situationele gesprekken

Question 45

Beoordelingsschalen met gedrags indicatoren = B A R S

Answer 45

Behaviourally Anchored Rating Scale

Question 46

Psychometrische tests

Answer 46

1) Cognitieve capaciteitstest (relatief goedkoop, beste voorspeller)
- algemene intelligentie
- ruimtelijk inzicht
- taal - en rekenkundige vermogens

2) persoonlijkheidsmeetinstrumenten (gebaseerd op trait model van persoonlijkheid - big 5)
- benadelen minderheidsgroepen
- negatieve reacties kandidaten

Question 47

1)Persoonlijkheidsmeetinstrumenten

Answer 47

• trait model
• type model

Question 48

Er zijn bepaalde criteria waaraan een assessmentprocedure moet voldoen oom te worden gekenmerkt als een assessment center.

Answer 48

1) er zijn uit een functienalayse afgeleide expliciete dimensies of competenties, die de belangrirjkste kennis, vaardigheden en capaciteiten benoemen waarover een kandidaat moet beschikken om de functierol uite te voeren waarvoor zij wordt getest

2) er zijn diverse technieken/methodes om de informatie te verstrekken die relevant is voor de te testen dimensies/competenties en voor de context waarin die mmoeten worden aangetoond (bv verschillende aspecten van de functierol)

3) er zijn meerdere assessoren die elke kandidaat observeren en evalueren

4) er is een systematische procedrue om specifieke gedragingen vast te leggen en ze te waarderen als de kadnidaat ze vertoond.

• vervolgens brengen de assessoren tijdens de moderatie sessie (wash-up) voor elke kandidaat de afzonderlijke waarderingen en rapporten smaen in een eindwaardering

Question 49

Bowler en Woehr

Answer 49

ontdekten dat AC oefeningen een betere verklaring bieden voor de variantie van de prestaties van de kandidaten dan competenties (AC dimensies)

Question 50

Harde & zachte biografische gegevens

Answer 50

Hard: controleerbare informatie zoals behaalde kwalificaties
Zacht: interesses/hobby’s

Question 50

Situationele Beoordelingstest

Answer 50

Situational Judgement Test
- test beoordelingsvermogen, maar minder goed voorspellend
- relatief makkelijk en kostenefficiënt te ontwikkelen
- veelzijdig in presentatievorm
- een SJT waarbij empathie, integriteit en veerkracht worden bepaald is de beste enkelvoudige voorspeller voor arbeidsprestaties

Question 51

Worksamples (postbakoefening)

Answer 51

praktische opdrachten en worksamples - simulaties zijn een altternatief voor de psychometrische test)

Question 52

Werkpraktijktest

Answer 52

tests waar je een deel van de functie daadwerkelijk uitvoert, zodat je vaardigheden met dat deel van de functie kunnen worden beoordeeld

Question 53

Vaardigheidstest

Answer 53

tests die je intelligentie beoordelen ten aanzien van je redenatie, verbalen of wiskundige vermogen

Question 54

Meest recente beroepscode van het NIP

Answer 54

2015